Презентация Microsoft PowerPoint

1. ҚазіргіхалықаралыққауіпсіздіктіңмаңыздымәселелеріҚазіргіхалықаралыққауіпсіздіктіңмаңыздымәселелері

2. ХХ ғасырдың соңынақарай БҰҰ Жарғысынанегізделгенайтарлықтайтұрақтыхалықаралықжүйеқалыптасты. Бұғандейінжасалғанхалықаралық-құқықтықактілеріжүйесі де сақталды. Дегенмен, қазіргітаңдахалықаралыққауымдастықбірқатаржаңақиыншылықтар мен қайтакүшейгенбұрынғымәселелерге тап болуда. Халықаралыққауіпсіздіккетөніптұрғанқазіргімәселелердежекелепқарастырыпөткенжөн.

3. Халықаралық терроризм ХІХ ғасырдасаясикүресқұралыретіндепайдаболып, өткенжүзжылдықтыңаяғынақарайтеррористікұйымдардыңхалықаралықжелісіретінденығаятүсті. Ұйымдыққұрылымы мен масштабы өсуінебайланыстытеррористікәрекеттертәсілдері мен құралдарыжетіліпкелді. Террористікәрекеттердіңдамуықаратізімгекірген «әділеттікүшінкүресушілер» саныныңұлғаюыменбіргежүріпкеледі. Осыданшамамен 50 жылдайбұрын террор құрбандарысаясаткерлер, дипломаттар мен бизнесмендерболса, қазірбейбітқарапайымхалықжапашегуде.

4. 2001 жылдыңқыркүйекайыүштеррорлықактілердіңкуәсіболды. Осы оқиғаларданкейінгіхалықаралықантитеррористіккоалициялардыңқұрылуы, Ауғанстандағыәскери операция жәнебасқа да терроризм алдыналушаралары ХХІ ғасырбасыныңелеуліоқиғаларыболды. Антитеррористік коалиция шеңберіндеәлемніңбарлықдерлікмемлекеттері терроризм ошақтарынұлттықдеңгейдежоюғаміндеттелді. Бұлбастамағааймақтықұйымдар да белсендіқатысабастады. БҰҰ террорғақарсыкүрестізаңдыдепқарастыруыжәнеантитеррористікоперацияларындагуманитарлықтараптардықамтамасызетуімаңыздыболды. • Дегенмен, әлі де халықаралық терроризм мәселесіншешуүшінкөпкүшқажет. Олүшінтерроризмменкүресжолындатұрғанкедергілердіжоюкерек:

5. Біріншіден, екілікстандарттарсаясатын, әсіресе, террористікұйымдарғақатысты, тоқтатукерек. Әлемкүштерітеррорменкүрескеұлттыққызығушылықтарыарқылықарамауытиіс. • Екіншіден, халықаралықтерроризмдіхалықаралыққауіпсіздіксаласыретіндежеткіліктіәріқажеттіқұқықтықнормаларменқамтамасызетукерек. • Халықаралықтерроризмменкүреске дем берушіхалықаралық-құқықтықнормаларсоғысқадейінгікезеңдеқабылданабастаған. Мысалы, 1937 жылғы Женева конвенциясытерроризмдіқудалаужәнеалдыналу мен халықаралыққылмыстық сот құрудыкөздеді. Осы құжаттардаалғашрет терроризм түсінігіанықталды. Алайда, күрестекөріністаппады: тек Үндістанғанабекітті. 1949 жылғы Женева конвенциясы да белгілі. Бірақол да қағазбетіндеқалғанқұжатболды.

6. Аймақтыққақтығыстар мен жаппайқырып-жоюқаруларыныңтаралуқаупі. • 90-шы жылдарғадейінбиполярлыәлемделокальдықақтығыстарқарсыжақтың «үлкенсоғысқа» дайындығынтексерумақсатындажасалатын. Оған Корей, Вьетнам жәнеАуғансоғыстармысал бола алады. • Социалистікблоктыңкүйреп, Қырғиқабақсоғыстыңаяқталуылокальдышиеленістергежаңатүрберді. Түрліэтникалық, діниқақтығыстар саны көбейді. Қарабах, Абхазия, Шешенстан, Приднестровье, Осетия, Тәжікстан, Босния мен Герцеговина, Косово мен Сербия - әлі де бұқаралықақпаратқұралдарыныңкөпталқылайтынмәселелері. СоңғыонжылдықтаАфрикандықмемлекеттердегітайпааралыққақтығыстар да жиілепкетті. • 90-шы жылдардыңортасынақарай БҰҰ жәнебасқа да ұйымдарқатысуыменаймақтықшиеленістердішешу, көбінетоқтатыпқою, үрдісібайқалды. Посткеңестіккеңістіктегікөптегенқақтығыстаросылайшабелгісізуақытқатоқтатылған.

7. Халықаралыққұқықшеңберіндетолықәріқайтарымсызбейбітшіліккежетуүшінкелесіәрекеттержасалуыкерек:Халықаралыққұқықшеңберіндетолықәріқайтарымсызбейбітшіліккежетуүшінкелесіәрекеттержасалуыкерек: • - Локальдықақтығыстардышешудеәмбебапжәнеаймақтықхалықаралықұйымдарыныңбелсенділігінарттыру; • - Халықаралық-құқықтықнормалар мен қағидалардыңшынмәніндеқолданылуынқамтамасызету; БҰҰ ҚК қақтығыстарғақатыстышешімдерініңорындалуынқамтамасызету; • - Белгілібірқақтығыстарғақатыстыекілікстандарттарсаясатынтоқтатужәнехалықаралыққұқықтыұлттыққызығушылық пен саясаттанжоғарықою. • Аталғанқағидаларлокальдықақтығыстардышешудітездетіп, халықаралыққұқықтыңәлемдікдеңгейдеәсерінұлғайтады.

8. Халықаралықтәртіпкеқауіптөндірушітағыбірмәселе– жаппайқырыпжоюқаруыныңтаралуы. Пәкстан мен ҮндістандаядролықбағдарламалардыңжетістіктеріАзиялықжәнеәлемдіккүштербалансынбұзды. Екі ел арасындағыкөпжылдықшиеленісжағдайдыоданәріушықтыратүседі. Кейбірдеректербойыншаядролықбағдарлама Иран мен СолтүстікКореяда да жасалуда. Бұданәріжаппайқырып-жоюқаруларынтаратпауүшінкелесідейшараларқажет: 1) Таратпаукелісімінбұзғанмемлекеттергеқатыстықұқықтық, саясижәнеэкономикалықсанкцияларқолдану; 2) ядролыққаруларымемлекеттердіңтаратпауғақатыстыөзміндеттерінорындауынқадағалау.

9. Халықаралыққұқықтыңнормаларынасәйкесбарлықмемлекеттерөздерініңарасындағытуындағанқайшылықтарды (таластарды) әлемдегібейбітшілік пен қауіпсіздіккеқауіптудырмауүшінбейбітқұралдарменжәнеамал-тәсілдерменшешулеріміндетті. Осы институттыңнегізгіқайнаркөздері: 1907ж. халықаралыққақтығыстардыбейбітжолменшешутуралы Конвенция 2. 1928ж. халықаралық дау-таластардыбейбітшешутуралыҚайтақаралғанЖалпы акт 3. БҰҰ Жарғысы; 4. Аймақтықұйымдардыңжарғылары; 5. 1970 ж. халықаралыққұқықтыңқағидаларытуралы Декларация; 6. 1975 ж. ЕҚЫҰ Қорытындыактісі; 7. 1989 ж. ВеналықкездесудіңҚорытындықұжаты; 8. ЕҚЫҰ басқа да құжаттары; 9. халықаралықәдет –ғұрыптар.

10. БҰҰ жарғысындадаулардыклассификациялаудыңнегізгікритерийлары: • Даудыңхалықаралыққауіпсіздік пен бейбітшіліктіқамтамасызетугетигізетінқауіпдеңгейі; • Даудыңхалықаралыққатынастардыңәмбебапнемесеаймақтықдеңгейінежататындығы; • Даудыңқұқықтықэлементтерініңболуы. • БҰҰ жарғысыдаулардыкелесідейтүргебөледі: • Халықаралықбейбітшіліккеқауіпсіздіктөндіретінжәнетөндірмейтін; • Әмбебапжәнежергілікті; • Құқықтықжәнеқұқықтықемес.

11. ХалықаралыққауіпсіздіктіңмаңыздымәселелеріншешудіңжолыХалықаралыққауіпсіздіктіңмаңыздымәселелеріншешудіңжолы БҰҰ Жарғысының 33 б сәйкес дау-таласқақатысатынтараптар (жақтар), егердебұл дау-таластыңжалғасуыдүниежүзілікбейбітшілік пен қауіпсіздіктіқолдауғақауіптөндіретінболса, еңалдымен оны: • Келіссөздер мен кеңестер; • Мейірбанкөмек; • Татуластыру; • Халықаралықтабыстырупроцедурасы, яғнитергеукоммисиясы; • Келістірукоммисиясы; • Халықаралық арбитраж; • Халықаралық сот органдары • немесеөзтаңдауыбойыншаөзге де бейбітамал-тәсілдерменшешугетырысуларықажет.