Zaburzenia stanu zdrowia i rozwoju związane z nieprawidłowym odżywianiem

1. Zaburzenia stanu zdrowia i rozwoju związane z nieprawidłowym odżywianiem „DEBATA O ZDROWIU” KWIDZYN, 29 listopada 2011r.

2. Prawidłowe żywienie ma szczególne znaczenie u dzieci i młodzieży ze względu na bardzo intensywne procesy wzrastania i dojrzewania zachodzące w tym okresie życia. Zarówno niedobory składników odżywczych jak i ich nadmierne spożycie mają negatywne konsekwencje zdrowotne.

3. Jak wykryć zaburzenia w stanie odżywienia? 1. Siatki centylowe skorelowane - oceniają proporcję masy ciała do wysokości W metodzie tej im dziecko tęższe, tym pozycja centylowa tej proporcji jest wyższa. Pasmo między 90 a 97 centylem to nadwaga, a powyżej 97 centyla to otyłość.

4. Jak wykryć zaburzenia w stanie odżywienia ? 2. Wskaźnik BMI (Body Mass Index) wyrażamy wzorem Ustalone są wartości graniczne BMI dla dorosłych i starszej młodzieży: NORMA = 18,5 - 24,9 BMI = 25 – 29,9 nadwaga BMI > 30 otyłość BMI < 16 niedożywienie

5. Nadwaga i otyłość Są najczęstszymi zaburzeniami rozwoju występującymi u dzieci i młodzieży . Z raportu (2005r.) Międzynarodowej Organizacji Zwalczania Nadwagi i Otyłości wynika, że co piąte dziecko w Europie ma problem z utrzymaniem prawidłowej wagi ciała.

6. Nadwaga i otyłość Najczęstszą postacią otyłości jest tzw. otyłość prosta. Przyczyny : • czynniki genetyczne • czynniki środowiskowe: nieprawidłowy, utrwalony w rodzinie sposób odżywiania oraz niska aktywność ruchowa.

8. Powikłania otyłości u dzieci

9. Powikłania otyłości u dzieci – cd.

10. Nadwaga i otyłość Statystyki dowodzą, że większość otyłych osób dorosłych miała nadwagę lub była otyła już we wczesnym dzieciństwie, dlatego też utrzymanie prawidłowej wagi ciała u dzieci i młodzieży jest tak ważne dla utrzymania dobrego stanu zdrowia w dorosłym życiu.

11. Leczenie otyłości prostej 1. Leczenie dietetyczne jest podstawową metodą postępowania Dowóz energii powinien być mniejszy od zapotrzebowania o 500 – 1000 kcal/dobę Dąży się do zmniejszenia masy ciała o 0,5 – 1 kg/tydzień i o ~10% wartości wyjściowej

12. Leczenie otyłości prostej 2. wysiłek fizyczny 3. psychoterapia (modyfikacja zachowań) Terapia behawioralna skupia się na analizie i modyfikacji zachowań żywieniowych i związanych z aktywnością fizyczną

13. Żywienie niedoborowe pod względem ilościowym i jakościowym przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowia , upośledza funkcjonowanie układu odpornościowego, zmniejsza wydolność układu krążeniowo – oddechowego, zaburza prawidłowy rozwój tkanki kostnej oraz powoduje nadmierną drażliwość i zmniejszenie koncentracji, a w konsekwencji prowadzi do osiągania gorszych wyników w nauce.

14. Anoreksja i bulimia Lansowanie w mediach szczupłej sylwetki jako ideału kobiecej urody sprawia, że większość nastolatek już w wieku 12-14 lat zaczyna zwracać szczególną uwagę na swój wygląd i wprowadzać pierwsze niekontrolowane ograniczenia w żywieniu, polegające na stosowaniu rozmaitych diet odchudzających, okresowych głodówek i czasem zbyt intensywnych ćwiczeń fizycznych.

15. Anoreksja nervosa ( jadłowstręt psychiczny) Jest jedną z poważnych chorób związanych z niedoborowym żywieniem. Najczęściej pojawia się u dziewcząt między 12 a 21 rokiem życia i występuje u 1-2% populacji. Chłopcy zapadają na tę chorobę 10-krotnie rzadziej.

17. Podstawowe objawy jadłowstrętu psychicznego : • spadek należnej masy ciała w krótkim czasie o ponad 15 % • nieodparty lęk przed przybraniem na wadze mimo rzeczywistego niedoboru masy ciała • zaburzenia postrzegania własnego ciała: osoba chora uważa, że jest otyła lub jakaś część jej ciała jest za gruba nawet wówczas, gdy jest skrajnie wychudzona • zaburzenia miesiączkowania

18. Anoreksja jest chorobą o podłożu psychicznym. Zaburzenia są związane z konfliktami wewnętrznymi: • negatywny obraz własnej osoby • problemy związane z rozpoczynającym się procesem dojrzewania • problemy uczuciowe Bierze się pod uwagę także czynniki genetyczne i neurobiologiczne

19. Leczenie anoreksji jest trudne i długotrwałe Dzieci odrzucają potrzebę leczenia, uważają się za zdrowe, zaprzestają istnieniu problemu Leczenie powinno być prowadzone w specjalistycznych ośrodkach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży.

20. Bulimia nervosa (żarłoczność psychiczna) Jest to zaburzenie najczęściej występujące u licealistek lub studentek. Częstość występowania szacuje się na 0,5 – 2% wśród kobiet w wieku 16-35 lat. Chore na bulimię, znacznie częściej niż anorektyczki pochodzą z rodzin, w których występują konflikty, zaniedbywanie czy nawet odrzucenie dziecka.

21. Objawy bulimii : • powtarzające się okresy żarłoczności i poczucie braku kontroli nad jedzeniem • regularne prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających lub odwadniających, ścisłych diet lub intensywnych ćwiczeń po epizodach obżarstwa, by nie utyć • utrzymywanie się stałego poczucia winy i mniejszej wartości własnej oraz wysokiego poczucia lęku, czasem depresji.

22. Leczenie bulimii polega na terapii w poradni zdrowia psychicznego, oddziale dziennym nerwic lub ośrodku psychoterapeutycznym dla młodzieży

23. Wady występujące w żywieniu dzieci i młodzieży stwarzają, z jednej strony, ryzyko wystąpienia niedoborów żywieniowych , z drugiej mogą sprzyjać rozwojowi nadwagi i otyłości, a w późniejszym okresie życia również innych przewlekłych chorób żywieniowo-zależnych jak : • choroby układu krążenia • cukrzyca t. 2 • nowotwory złośliwe • ostoporoza

24. Piśmiennictwo • „Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskaźniki dotyczące zdrowego stylu życia” – prof. dr hab.med. Mirosław Jarosz, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2008r. • Podstawy teoretyczne programu „Trzymaj Formę!” • Poradnik dla nauczycieli wydanie IV, Warszawa 2010r. (PFPŻZP i GIS) 3. „Choroby Wewnętrzne” pod redakcją prof.drhab.med. Andrzeja Szczeklika, Kraków 2005r.