Nieuwe technieken en afvalbeheer ‘gezien vanuit Noord-Nederland’

1. Nieuwe technieken en afvalbeheer‘gezien vanuit Noord-Nederland’ Eerste Vlaamse Afvalcongres Ton Doppenberg Brussel, 28 april 2005

2. Omrin in kort bestek • Trends • Voorbeelden van nieuwe technieken bij Omrin

3. Afval is niet niks

4. Doelstellingen • Ontstaan van afval voorkomen • Afval op doelmatige, milieuhygiënisch verantwoorde wijze inzamelen, verwijderen/bewerken/verwerken • Waarborgen gezonde en veilige werk- en leefomgeving

5. Omrin is een overheids-NV • 31 Friese gemeenten zijn aandeelhouders • Omrin verzorgt inzameling en/of verwerking van afval voor ca. 650.000 inwoners

6. Omrin samengevat Prestaties: • Inzameling huishoudelijk: 165.000 aansluitingen • Inzamelen bedrijfs- en bouw- en sloopafval: 55.000 ton/jaar • Reinigingstaken t.b.v. 400.000 inwoners • Beheer 9 milieustraten en 13 overslagstations • Vervoer ca. 500.000 ton/jaar • Verwerking ca. 600.000 ton/jaar waarvan ca. 300.000 ton huishoudelijk • Productie van ca. 175.000 ton/jaar puingranulaat Middelen: • Omzet € 100 miljoen/jaar • Aantal personeelsleden ca. 550

7. Trends: innovatiebevorderende aspecten bij afvalstoffenmanagement Allereerst: Hoe goedkoper hoe beter, maar uiteraard niet onder een bepaald kwaliteitsniveau. Vervolgens: • Beheer openbare ruimte: • Verbetering leefmilieu • Minimalisering milieurisico’s • Inzameling huishoudelijk afval (ook bedrijfsafval): • Verhoging productiviteit • Verbetering arbeidsomstandigheden • Het principe ‘de vervuiler betaalt’ • Recycling en verwerking van afval: • Minder kapitaalintensieve oplossingen • Hoger aandeel hergebruik en nuttige toepassing • Prijsontwikkeling naar € 80-90 per ton restafval

8. Voorbeelden van innovatieve ontwikkelingen bij Omrin, Friesland • Beheer openbare ruimte: • Milieuvriendelijke onkruidbestrijding op verhardingen • Inzameling huishoudelijk afval: • Diftar (gedifferentieerd tarief) • Containerregistratie • Optimalisering mechanisatie • Recycling en verwerking van afval: • Scheidings- en bewerkingsinstallatie (SBI)

9. ‘Wave’ onkruidbestrijding • Op basis van gebruik van heet water (± 98°C) zonder toevoegingen • Kenmerken: • Met selectspray: alleen waar onkruid staat wordt water gedoseerd. Daardoor beperkt energiegebruik • Geen chemicaliën. • Geen los- en rondvliegende deeltjes en staalsplinters als bij onkruidborstelen. • Dieptewerking (ook wortels worden behandeld). • Ook oppervlaktewater te gebruiken (dus niet alleen leidingwater) • Hierdoor: • Op termijn met minder inspanning een hogere kwaliteit, omdat de onkruidgroei aanwijsbaar minder wordt • Onkruidbestrijding m.b.v. heet water leidt tot een hogere beeldkwaliteit tegen lagere kosten omdat er dieptewerking en uitputting van de onkruidgroei optreedt

10. Wave onkruidbestrijding

11. Diftar: gedifferentieerde afvaltarieven De afgelopen decennia is de afvalstroom fors toegenomen Doelstellingen voor de invoering van diftar zijn: • Optimalisatie inzameling • Afremmen van de groeiende afvalstroom • Verbeteren van preventie, stimulering afvalscheiding aan de bron en hergebruik van afvalstoffen • Eerlijker verdeling van kosten (vervuiler betaalt of belonen voor goed gedrag) • Besparing van kosten

12. Identifi-catie container Registratie lediging container in boordcomputer Uitlezen boord-computer Verwerking gegevens in financieel systeem Verwerking gegevens in gemeentelijk belasting-systeem Produceren factuur Verzenden factuur Omrin Gemeente Diftar schematisch voorgesteld

13. Ervaringen in Friesland • Afvalreductie ca. 15% • Stijging hoeveelheden gescheiden ingezameld glas, papier en textiel • Lichte stijging grof vuil • Scherpe daling gft-hoeveelheid (ca. 50%) • ‘Afvaltoerisme’ – zwerfvuil valt mee • Goede mogelijkheid logistieke voordelen • Kostenreductie 5%

14. Containerregistratie

15. Inzameling d.m.v. ‘Diamond’ • Nieuwe generatie zijladers • Principe: • In 1 bedrijfsgang 2 mini’s opnemen ‘op de kam’ • Kragen op de ‘mini’s’ • Geen ‘voorlopers’ meer nodig, dus doelmatig met 1 persoon inzamelen mogelijk • Minder opstelruimte nodig van de mini’s op straat, omdat de containers tegen elkaar aangezet kunnen worden • Direct perfecte centrering van de container, waardoor een sticker of chip (bij rolemmerbeheer en/of diftar) beter afgelezen kan worden. Bij opname met “grabber” kan dit niet. • Dagproductie ten opzichte van traditionele zijlader: + 15 à 30%. Ten opzichte van traditionele achterlader: + 30 à 50%.

16. Diamond opnamesysteem

17. Duurzaam afvalstoffenmanagement door een geïntegreerde afvalbewerkingsinstallatie in Friesland

18. Kerngegevens SBI • SBI: Scheidings- en Bewerkings Installatie • Capaciteit: 220.000 ton per jaar huishoudelijk en bedrijfsafval • Personeel: 35 medewerkers • Hoofdonderdelen: - Scheidingsinstallatie - Wasinstallatie - Vergistingsinstallatie • Eigenaar: Afvalsturing Friesland • Technisch consultant: Grontmij • Hoofdaannemers: Synmet (scheidingsinstallatie) GTI (was- en vergistingsinstallatie)

19. Luchtfoto SBI 4 3 2 1 5 1 = ontvangsthal en bunker 2 = scheidingsinstallatie 3 = wasinstallatie 4 = vergistingsinstallatie 5 = energiestation

20. Papier/ plastic Metaal Papier/ plastic Metaal 3 4 Metaal Non- ferro 1 3 4 2 4 5 ONF RDF Organisch naar vergisting ONF 3 1 2 5 4 Slib naar vergisting Inert Zand Organisch & slib Toepassing restwarmte 1 3 Biogas Elektriciteit 2 Digestaat 4 Afvoervloeistof Processchema’s SBI Scheidings- installatie 1 = trommelzeef 200 mm 2 = trommelzeef 55 mm 3 = windzifter 4 = magneetafscheider 5 = eddy current afscheider RDF Wasinstallatie 1 = inertafscheider 2 = trommelzeef 3 = shredder 4 = hydrocycloon 5 = slibcentrifuge Vergistings- installatie 1 = mixers 2 = reactoren 3 = generatoren 4 = zeefbandpers

21. Scheidingsinstallatie Wasinstallatie Vergistingsinstallatie Water- toevoeging 20750 (9,4%) Papier/ plastic 16% Inert 6% RDF 40% Biogas 6% (ONF) (41%) (Organisch) (36%) Digestaat 16% 220.000 ton 100% Metalen 3% Zand 5% Residu 3% Afvoervloeistof 14% Massabalans

22. Optimalisatie • Verhoging effectieve bedrijfstijd • Verwijdering stoorstoffen • Kwaliteitsverbetering organisch materiaal

23. Doorzet SBI Friesland

24. Investeringskosten

25. Integrale kostprijs in relatie tot secundaire brandstof