Download
1 / 27
270 likes | 390 Views
Module 1. Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken? Gebaseerd op de tutorials informatievaardigheden van Bibliotheek Letteren - K.U.Leuven. Module 1. Doel
E N D
Module 1 Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken? Gebaseerd op de tutorials informatievaardigheden van Bibliotheek Letteren - K.U.Leuven
Module 1 • Doel • In deze module maak je kennis met de verschillende soorten wetenschappelijke informatiebronnen en leer je ook wanneer je deze types best (niet) gebruikt. • Voorkennis • Voor deze module is geen specifieke voorkennis vereist. • Tijdsduur • 10-15 minuten
Inhoud • Inleiding • Welke soorten informatiebronnen zijn er? • Catalogi • Databanken • Naslagwerken • Zoekmachines • Welke bron gebruik je wanneer? • Samenvatting
Inleiding • Google is omwille van zijn gebruiksvriendelijkheid terecht enorm populair, ook bij onderzoekers en studenten. Maar er is een maar...
Google maakt miljarden webpagina’s opzoekbaar. Dat is natuurlijk best veel, maar om een goede paper of een goed eindwerk te schrijven, moet je op zoek naar ALLE relevante informatie die nodig is voor je paper of eindwerk.
Inleiding • Als je enkel op Google zou vertrouwen, mis je essentiële informatie. • Hoewel je gigantisch veel (vaak irrelevante) zoekresultaten krijgt, geven zoekmachines maar toegang tot een beperkt deel van het internet. • Ook de kwaliteit van Google-zoekresultaten is niet gegarandeerd. • Bovendien spelen bij zoekmachines ook niet-inhoudelijke factoren mee bij het rangschikken van de zoekresultaten: • commerciële (hoe meer gesponsord, hoe hoger je ranking) • statistische (hoe meer aangeklikt, hoe hoger je ranking) • nationalistische (hoe gevaarlijker voor de nationale veiligheid, hoe lager je ranking) • Ten slotte vind je ook heel wat informatie in de collecties van onze bibliotheek die niet vrij toegankelijk via het internet raadpleegbaar is.
InleidingInternetzoekmachines: voor- en nadelen Voordelen Nadelen Niet alle relevante informatie is online beschikbaar Informatie is niet gecontroleerd op kwaliteit en betrouwbaarheid Onoverzichtelijk aantal vaak irrelevante zoekresultaten Niet-inhoudelijke (commerciële, statistische, nationalistische) argumenten bepalen mee de ranking van de zoekresultaten • Gebruiksvriendelijk • Snelle resultaten
Inleiding • Google is natuurlijk gemakkelijk. Je kan ‘s avonds laat vanuit je comfortabele zetel met enkele muiskliks soms heel recente informatie over je onderwerp terugvinden. Maar toch... Bibliotheken zijn al lang niet meer de enige plaatsen waar je informatie kan vinden, maar toch behouden ze een aantal voordelen t.o.v. populaire zoekmachines als Google.
Inleiding • Als een boek terechtkomt in een wetenschappelijke bibliotheek, kan je dat vergelijken met een soort kwaliteitslabel. De informatie is vooraf geselecteerd, staat (meestal) per onderwerp keurig geordend in de rekken en blijft beschikbaar. • Een groot aantal wetenschappelijke informatie uit databanken en elektronische tijdschriften is bovendien niet vrij via internet raadpleegbaar. De bibliotheek geeft je wel toegang tot zulke bronnen.
InleidingBibliotheken: voor- en nadelen Voordelen Nadelen Je moet je verplaatsen naar de bibliotheek De bibliotheek is niet altijd open De informatie is niet altijd actueel of geactualiseerd • De wetenschappelijke waarde ervan wordt vooraf beoordeeld • De collectie wordt gestructureerd per onderwerp aangeboden • De informatie blijft zeker beschikbaar • De bibliotheek biedt toegang tot niet vrij toegankelijke e-bronnen, die altijd en overal raadpleegbaar zijn
InleidingConclusie • De bibliotheek en het internet hebben elk hun eigen voor- en nadelen en vullen elkaar perfect aan. • Internetzoekmachines zijn zeker een belangrijke informatiebron, maar ze zijn alleen niet de beste plaats om te starten met je onderzoek. • We raden je aan om je literatuuronderzoek te starten in de bibliotheek. Naast het aanbod van gedrukte informatie krijg je via ons opzoeksysteem Limo ook toegang tot een groot deel van onze digitale bibliotheekbronnen.
Soorten informatiebronnen1. Catalogi • Definitie • Met een catalogus kan je de beschrijving (bibliografische referentie) en vindplaats opzoeken van boeken, titels van tijdschriften en audiovisuele materialen (cd’s, dvd’s, enz.). • OPGELET! Een catalogus bevat meestal géén titels van artikels uit papieren tijdschriften, enkel titels van de tijdschriften zelf.
Soorten informatiebronnen1. Catalogi • Opmerking: • Sinds september 2012 werd de oude LIBIS-catalogus van Thomas More Kempen vervangen door LIMO! • LIMO is véél meer dan een klassieke catalogus: • je kan zoals vroeger zoeken naar boeken, tijdschriften, cd’s en dvd’s uit de bibliotheekrekken • je krijgt echter ook zoekresultaten van een heleboel elektronische boeken en artikels uit databanken, die je vroeger apart moest doorzoeken met LibriSource+! • Meer informatie over LIMO vind je in tutorial 5: Hoe informatiebronnen zoeken met LIMO?
Soorten informatiebronnen1. Catalogi • Voorbeelden
Soorten informatiebronnen2. Databanken • Definitie • Een databank bevat bibliografische gegevens van voornamelijk tijdschriftartikels, al dan niet voorzien van een link naar de elektronische versie.
Soorten informatiebronnen2. Databanken • Types • Bibliografische databanken: bevatten enkel een bibliografische referentie, al dan niet aangevuld met een korte inhoud van de artikels. Sommige bibliografische databanken geven wel een link naar de elektronische versie elders op het Internet. • Full text databanken: bevatten niet alleen de bibliografische referentie, maar ook de volledige elektronische versie. Vaak is de full text zelf ook volledig doorzoekbaar. • Citatiedatabanken: bevatten niet alleen de bibliografische referentie, maar ook een link naar de citaties (d.i. andere publicaties die deze referentie in de voetnoot citeren).
Voorbeelden Soorten informatiebronnen2. Databanken
Soorten informatiebronnen2. Databanken • Opgelet: • Vanaf september 2012 zijn een deel van de databanken ook doorzoekbaar met ons nieuwe opzoeksysteem LIMO! • Meer informatie over LIMO vind je in tutorial 5: Hoe informatiebronnen zoeken met LIMO?
Soorten informatiebronnen3. Naslagwerken • Definitie • Een naslagwerk bevat een hele reeks korte bijdragen over een woord/persoon/begrip/vakgebied, meestal (alfabetisch) geordend per lemma, onderwerp of sleutelwoord.
Soorten informatiebronnen3. Naslagwerken • Types • Woordenboeken: behandelen woorden • Encyclopedieën: behandelen personen en begrippen • Losbladige werken: publicaties die voortdurend aangevuld worden met het oog op de actualiteit • Vakspecifieke, digitale naslagwerken: behandelen vakspecifieke onderwerpen en worden voortdurend aangevuld met het oog op de actualiteit (bevatten artikels, regelgeving, wetten, jaarverslagen, nieuwsbrieven… ) • Krantenarchieven: geven toegang tot oude en recente krantenartikels
Soorten informatiebronnen3. Naslagwerken • Voorbeelden
Soorten informatiebronnen4. Zoekmachines • Definitie • Een zoekmachine maakt (publiekelijk toegankelijke) pagina’s op het internet opzoekbaar.
Soorten informatiebronnen4. Zoekmachines • Types • Algemene zoekmachines: maken verschillende soorten webpagina’s opzoekbaar (bv. Google, Yahoo, ...) • Gespecialiseerde zoekmachines: maken webpagina’s met wetenschappelijke inhoud opzoekbaar (bv. Google Scholar, Scirus, …).
Soorten informatiebronnen4. Zoekmachines • Voorbeelden
Samenvatting • Wanneer je als student in het hoger onderwijs de opdracht krijgt om te zoeken naar “wetenschappelijke” informatie, heb je de keuze uit verschillende informatiebronnen. We sommen de belangrijkste soorten wetenschappelijke bronnen voor je op.
Samenvatting1. Soorten informatiebronnen * Ons nieuwe opzoeksysteem LIMO laat je toe materialen uit de bibliotheekrekken én een deel van onze elektronische bronnen (ook online artikels) tegelijkertijd op te zoeken (zie module 5)
