Joanna Strzelec-Łobodzińska Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki

1. Joanna Strzelec-Łobodzińska Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Rola węgla kamiennego w Polsce na tle polityki energetycznej Unii Europejskiej

2. Aktualne regulacje w Unii Europejskiej i zobowiązania Polski. Strategia na rzecz konkurencyjnej zrównoważonej i bezpiecznej energii (3x20) • Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20% (obligatoryjne) • Zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE do 20% (obligatoryjne) • Uzyskanie 20% oszczędności energii (nieobligatoryjne) Dyrektywa o europejskim systemie handlu emisjami (ETS) Dyrektywa w sprawie promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na wewnętrznym rynku energii (OZE) Ustawa o efektywności energetycznej.

3. Rola węgla w polskiej energetyce na tle UE – 27 (2010 r.) Polska źródło: EURACOAL Węgiel brunatny 35% 87 52% 35 52 Węgiel kamienny Udział węgla 87% EU 27 Udział węgla 23 %

4. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Dla sprostania wymaganiom UE oraz zabezpieczenia odpowiedniej ilości energii elektrycznej, Rząd podjął decyzję o rozwoju energetyki atomowej oraz zwiększeniu udziału odnawialnych źródeł energii w strukturze produkcji. Chociaż udział węgla w w bilansie energii pierwotnej zmniejszy się z ok. 57% do ok. 39% w 2030 roku, jednakże zapotrzebowanie będzie dalej wynosiło ok. 65 mln Mg. Zatem priorytetem jest wdrożenie czystychtechnologii węglowych

5. Struktura produkcji energii elektrycznej w podziale na paliwa w 2009 roku Świat, Unia Europejska, Polska Źródła : Bilanse paliw i energii, ARE 2010 Energy Yearly Statistics, Eurostat 2010 Key World Energy Statistics, IEA 2010 Polityka energetyczna Polski do 2030 roku/ Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku

6. Uzależnienie krajów EU od importu surowców energetycznych 2000 r. 2010 r. 2020 r. 2030 r. 2000 r. 2020 r. 2030 r. 2000 r. 2020 r. 2030 r. 2000 r. 2010 r. 2020 r. 2030 r. 2010 r. 2010 r. Źródło: Komisja Europejska Źródło: Komisja Europejska

7. Prognoza światowej produkcji węgla źródło: EIA , International Energy Outlook 2009

8. Produkcja węgla kamiennego w 2008 r. źródło: Federal Institute for Geoscience and Natural Resources, Annual Report 2009

9. Produkcja węgla kamiennego oraz wielkość importu w Polsce w latach 2001 – 2010 źródło: MG

12. Komunikat Komisji Europejskiej „Energia 2020” Cel do roku 2020: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20 %z możliwością zwiększenia do 30 %, zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE do 20 % oraz uzyskanie 20 % oszczędności energii • Osiągnięcie efektywności energetycznej w Europie. • Utworzenie zintegrowanego prawdziwie ogólnoeuropejskiego rynku energii. • Nadanie szerszych uprawnień konsumentom i uzyskanie najwyższego poziomu bezpieczeństwa i niezawodności. • Wzmocnienie przywództwa Europy w zakresie technologii energetycznych oraz innowacji. • Wzmocnienie zewnętrznego wymiaru rynku energii UE. Komunikat przedstawia sposoby przyspieszenia realizacji tego celu Pięć priorytetów nowej strategii energetycznej:

13. Stanowisko Polski do Komunikatu Komisji Europejskiej • Rząd Rzeczypospolitej Polskiej pozytywnie odnosi się do potrzeby przygotowania dokumentu strategicznego na temat polityki energetycznej UE do 2020 r. Istnieją jednak rozbieżności pomiędzy wizją KE i interesem Polski. • Istniejące rozbieżności: • Komunikat marginalizuje rolę paliw kopalnych w Unii Europejskiej i nie odnosi się w ogóle do technologii czystego wykorzystania węgla, innych niż CCS. Dla Polski oparcie na rodzimych paliwach jest gwarantem niezależności energetycznej i ograniczenia kosztów pozyskania energii. • Plany Komisji Europejskiej dotyczące tzw. dekarbonizacji sektora energetycznego wpłyną na wzrost cen energii i obniżenie konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej. Podejście UE do tzw. dekarbonizacji powinno uwzględnić faktyczne potrzeby w tym zakresie i koszty procesu.

14. Komunikat Komisji: „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.” • Osiągnięcie redukcji emisji gazów cieplarnianych zgodnie z celem zawartym w Konkluzjach Rady Europejskiej z dnia 4 lutego 2011 r. na poziomie 60 - 95 % do 2050 roku. • Z przeprowadzonej przez Komisję Europejską analizy wynika, że redukcje emisji rzędu 40 % i 50 % są osiągalne odpowiednio do 2030 r. i 2040 r. • Komisja Europejska zamierza skorzystać z tych rozwiązań jako podstawy dla rozwoju właściwych inicjatyw sektorowych.

15. Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. Rząd Polski pozytywnie przyjmuje działania Komisji Europejskiej mające na celu niskoemisyjny rozwój gospodarki Unii Europejskiej. Należy jednak podkreślić konieczność dostosowania celów polityki do warunków funkcjonowania Unii Europejskiej, zarówno w aspekcie globalnym, jak i wewnętrznym. Wspieranie gospodarki niskoemisyjnej i efektywnie korzystającej z zasobów, opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju, powinno się odbywać przy uwzględnieniu sytuacji gospodarczej każdego z państw członkowskich.

16. Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. (cd.) • Zwiększenie celu redukcyjnego wymaga kompleksowego i szczegółowego pokazania zarówno możliwości w tym zakresie, jak i skutków takiej redukcji. • Z niepokojem odnotowuje się brak scenariuszy przedstawiających wpływ na gospodarkę Unii Europejskiej takiej sytuacji, w której inne państwa (spoza UE) nie podejmą działań redukcyjnych. • Unia Europejska odpowiada za nieco ponad 10 % światowych emisji. Brak jest informacji o wpływie celu redukcyjnego na konkurencyjność gospodarki Unii Europejskiej względem innych państw. • Wskazane byłoby wprowadzenie mechanizmu oceny efektywności prowadzonej w Unii Europejskiej polityki klimatycznej na tle możliwych globalnych rozwiązań.

17. Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. (cd.) • Dalsze głębokie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wyłącznie w UE, przy wzrastającej emisji w krajach trzecich, oznacza fiasko polityki UE z punktu widzenia zapobiegania zmianom klimatycznym, jak również marginalizację europejskiej gospodarki. • Zamiast niekorzystnej dla gospodarki polityki eliminacji węgla jako nośnika energii należy skoncentrować wysiłki na poszukiwaniu rozwiązań w zakresie czystych technologii węglowych. • Dla Polski wykonanie strategii zarysowanej w Komunikacie może skutkować faktyczną eliminacją węgla jako znaczącego paliwa z bilansu energetycznego. • Lansowana w Komunikacie teza, że wysoka cena uprawnień do emisji w systemie EU ETS bezwarunkowo pozytywnie wpływa na redukcje emisji i rozwój nowych technologii nie znajduje potwierdzenia.

18. Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. (cd.) W opinii Rządu Rzeczpospolitej Polskiej tak poważny dokument, mający zasadniczy wpływ na warunki funkcjonowania gospodarki unijnej i poszczególnych krajów członkowskich, nie powinien być poddawany tylko pospiesznej debacie. Według prezentacji dokumentu dokonanej w Polsce przez przedstawiciela Komisji Europejskiej przewiduje się zakończenie debaty z krajami członkowskimi już w czerwcu br. Wymaga on najpierw głębokiej dyskusji merytorycznej, która da podstawy do podejmowania optymalnych decyzji politycznych.

19. W wyniku przewidywanego spadku wykorzystania energii pochodzącej z elektrowni atomowych, jak również wyjściu z recesji gospodarczej w Unii Europejskiej przewiduje się wzrost importu węgla kamiennego: • 2010 r. – 185 mln ton, • 2011 r. – 196 mln ton, • 2012 r. – 206 mln ton.

20. Prognozy dotyczące sytuacji na światowym rynku węgla kamiennego przewidują: • wzrost obrotów na rynku węgla energetycznego z 771 mln ton w roku 2010 do 960 mln ton w roku 2016, • wzrost obrotów na rynku węgla koksowego z 254 mln ton do 340 mln ton w roku 2016, • przesłanką do przedstawienia powyższych prognoz są dynamicznie rozwijające się gospodarki Indii i Chin.

21. Dziękuję za uwagę