Actief omgaan met MJA3: wat komt u tegen bij (voortgangsbewaking van) plan

1. Actief omgaan met MJA3:wat komt u tegen bij (voortgangsbewaking van) plan ‘ SenterNovem, Team Netwerk Bedrijven InfoMil relatiebeheerders Wm bevoegd gezag Schakeldag Annemie Loozen en Juliëtte Vandeweijer 13-11-2008

2. Inhoudsopgave presentatie en Energie Efficiency Plan (EEP) • Energieverbruik • Situatieschets en EnergieVerbruiksAnalyse (EVA) • Energiegerelateerde grootheid / product / prestatiemaat OEFENING • Besparingscategorieën MJA3 en relatie met Wm • Inventarisatie en selectie van maatregelen OEFENING • Geplande maatregelen en doelstelling efficiencyverbetering OEFENING • Voortgangsbewaking plan (monitoring) • Ontwikkelingen en wetenswaardigheden

3. 1. Energieverbruik, totaal en per energiedrager

4. 2.1 Situatieschets productieproces

5. 2.2 EnergieVerbruiksAnalyse (inhoudelijk) • Utiliteiten • In welke vormen wordt ingekochte energie omgezet alvorens deze binnen de Onderneming te gebruiken? • Benoem en kwantificeer deze energieomzetting • Productieproces • Welke proces- en/of productie-eenheid is het meest energie gerelateerd? • Benoem en kwantificeer het energieverbruik van deze eenheid / eenheden • Faciliteiten • Welke energie en hoeveel wordt in kantoren verbruikt? • Benoem en kwantificeer het energieverbruik van deze faciliteiten • Resterend energieverbruik • Hoeveel energieverbruik kon niet worden toegerekend? • Hoeveel energieverbruik betreft verliezen?  Vergelijken met beschrijving in (aanvraag) Wm

6. 2.3 EnergieVerbruiksAnalyse (schematisch)

7. 3. Energie gerelateerde grootheid / Product / Prestatiemaat

8. Energiedragers Inkoop aardgas Inkoop elektriciteit Inkoop gas/dieselolie Energiecentrale Afname aardgas voor stoom Afname elektriciteit voor luchtcompressie Productieproces Afname elektriciteit voor mengerij/zagerij Afname gas/dieselolie voor transport Kantoren Afname aardgas voor verwarming Afname elektriciteit voor verlichting Niet vermeld Restant aardgas Restant elektriciteit Restant olie OEFENING: EVA stapsgewijs (stap 1)

9. Energiedragers Inkoop aardgas (4.000.000 Nm3) Inkoop elektriciteit (8.000.000 kWh) Inkoop gas/dieselolie (240.000 kg) Energiecentrale Afname aardgas voor stoom (3.988.000 Nm3) Afname elektriciteit voor luchtcompressie (1.600.000 kWh) Productieproces Afname elektriciteit voor mengerij/zagerij (6.000.000 kWh) Afname gas/dieselolie voor transport (240.000 kg) Kantoren Afname aardgas voor verwarming (12.000 Nm3) Afname elektriciteit voor verlichting (24.000 kWh) Niet vermeld Restant aardgas (0 Nm3) Restant elektriciteit (376.000 kWh) Restant olie (0 kg) OEFENING: EVA stapsgewijs (stap 2)

10. OEFENING: EVA stapsgewijs (stap 3) • Inkoop aardgas: 4 mln Nm3; 31,65 MJ/Nm3 • Inkoop elektriciteit: 8 mln kWh; 3,6 MJ/kWh; 40% rendement elektriciteitscentrale • Inkoop gas/dieselolie: 240.000 kg; 42,7 MJ/kg

11. OEFENING: EVA stapsgewijs (stap 4) • Inkoop aardgas: 4 mln Nm3; 31,65 MJ/Nm3 • Formule: 4 mln * 0,03165 = 126.600 GJp • Inkoop elektriciteit: 8 mln kWh; 3,6 MJ/kWh; 40% rendement elektriciteitscentrale • Formule: (8 mln kWh * 0,0036 GJ/kWh ) / 0,40 = 72.000 GJp • Inkoop gas/dieselolie: 240.000 kg; 42,7 MJ/kg • Formule: 240.000 kg * 42,7 MJ/kg = 10.248 GJp • Totaal = 126.600 + 72.000 + 10.248 = 208.848 GJp = ca. 210.000 GJp = ca. 210 TJp

12. Energiedragers Inkoop aardgas (4.000.000 Nm3, 126.600 GJp) Inkoop elektriciteit (8.000.000 kWh, 72.000 GJp) Inkoop gas/dieselolie (240.000 kg, 10.248 GJp) Tot. 208.848 GJp = ca. 210 TJp Energiecentrale Afname aardgas voor stoom (3.988.000 Nm3, 126.220 GJp) Afname elektriciteit voor luchtcompressie (1.600.000 kWh, 14.400 GJp) Productieproces Afname elektriciteit voor mengerij/zagerij (6.000.000 kWh, 54.000 GJp) Afname gas/dieselolie voor transport (240.000 kg, 10.248 GJp) Kantoren Afname aardgas voor verwarming (12.000 Nm3, 380 GJp) Afname elektriciteit voor verlichting (24.000 kWh, 216 GJp) Niet vermeld Restant aardgas (0 Nm3) Restant elektriciteit (376.000 kWh, 3.384 GJp) Restant olie (0 kg) OEFENING: EVA stapsgewijs (stap 5)

13. 4.1 MJA kijkt verder dan de inrichting Energie-efficiency via: • Proces inclusief energiezorg • Keten • Duurzame energie

14. Wet milieubeheer (Wm) wet dus afdwingbaar maatregelen met tvt < 5 jaar bevoegd gezag:handhavende rol MJA3 convenant Ondergeschikt aan Wm niet vrijblijvend Wm+: - maatregelen met tvt > 5 jaar- maatregelen in de keten- voorstudies - routekaart MJA adviseurpro-actieve en dienstverlenende rol 4.2 MJA3 versus Wet milieubeheer

15. 5.1 Inventarisatiemethodiek • Vrij om methodiek te kiezen • Bijv. Sectorspecifieke maatregellijsten SenterNovem- proces, keten en duurzame energie- met de sector besproken- worden momenteel geactualiseerd

16. 5.2 Overzicht besparingsopties

17. OEFENING: rekenvoorbeeld maatregel (1) Frequentieregelaar koelwaterpomp • Bijdrage energie-efficiency verbetering= beoogde besparing / rendement= 756/0,4 = 890 GJ/jaar- beoogde besparing: 210.000 KWh = 756 GJ ( 3,6 MJ/KWh)- rekening houden met rendement elektr.centrale: 40%

18. OEFENING: rekenvoorbeeld maatregel (2) • EEI= bijdrage energie efficiency/totaal verbruik per jaar = 1890/155.406 * 100% = 1,2 • Vermeden CO2-emissie= zie onderaan blz 22 EEP.

19. 6.1 Selectiemethodiek • Bijv. terugverdientijd van 5 jaar of minder • Maatregelen die al zijn getroffen • Maatregelen die alleen voor nieuwbouwsituaties toepasbaar zijn • Meeste absolute energiebesparing of • Meeste energie- efficiency • ………

20. 6.2 Geplande maatregelen

21. 6.3 Zekere, voorwaardelijke, onzekere maatregelen • Zeker: alle rendabele maatregelen • Voorwaardelijk: rendabele maatregelen maar technische, organisatorische of economische belemmeringen • Onzeker: wel interessante maatregelen maar besparing nog onzeker/onduidelijk • Aanvullend: maatregelen die zijn getroffen bovenop in EEP aangegeven maatregelen

22. 6.4 Doelstelling EEP

23. OEFENING: Drie EEP’s, …

24. PRO EEP 1 maatregelen gepland, op alle onderdelen EEP 2 > 2% tevens duurzame energie EEP 3 > 2% forse besparing in keten CONTRA EEP 1 < 2% EEP 2 geen maatregelen productieproces, maar geoorloofd volgens MJA3 EEP 3 weinig besparing in inrichting, maar geoorloofd volgens MJA3 OEFENING: …, drie adviezen

25. 7.1 Voortgangsbewaking EEP: signaalfunctie

26. 7.2 Bedrijfsrapport

27. 7.3 Energie-efficiencyverbetering: een voorbeeld (1) • Jaar 2006 • Productievolume: 300.000 producten • Energieverbruik: 210.000 GigaJoules (GJ), 210 TeraJoules (TJ) • Specifiek energieverbruik: 0,70 GJ • Jaar 2007 • Productievolume: 340.000 producten • Energieverbruik: 221.000 GJ • Specifiek energieverbruik: 0,65 GJ • De energie-efficiency verbetert in 2007 • De energie-efficiency-index in 2006 = (210.000 GJ / (300.000 * 0,70 GJ) * 100 = 100 • Het energieverbruik in 2007 zou zijn geweest 340.000 * 0,7 = 238.000 GJ, het werkelijk energieverbruik in 2007 is 221.000 GJ • De energie-efficiency-index in 2007 = (221.000 GJ / (340.000 * 0,7 GJ) * 100 = 92,8 de energie-efficiencyverbetering in 2007 = 100 – 92,8 = 7,2

28. 7.3 Energie-efficiencyverbetering: een voorbeeld (2) • De energie-efficiencyverbetering of 7,2% betekent minder energieverbruik van 221.000 GJ * (( 100 / 92,8 ) -1 ) = 17.146 GJ, onder meer veroorzaakt door (bij voorbeeld): • Energiebesparende maatregelen ad 8.000 GJ, bijv. • Good housekeeping: 500 GJ • Installatie van efficiëntere apparatuur: 4.650 GJ • Optimalisatie utilities / isolatie gebouw: 2.850 GJ • Andere procesinvloeden: 6.500 GJ, bijv. • Betere bezettingsgraad: 8.000 GJ • Verbeterde grondstoffen (e.g. cement): 500 GJ • Andere productspecificaties: -2.000 GJ • Dit houdt in dat van 17.146 GJ energie-efficiencyverbetering 14.500 GJ (85%) wel en 2.646 GJ (15%) niet kan worden onderbouwd

29. 2006 2007 Productievolume 300.000 Productievolume 340.000 Referentie energieverbruik en specifiek energieverbruik: 300.000 * 0,70 = 221.000; 221.000 / 300.000 = 0,70 Referentie energieverbruik en specifiek energieverbruik: 340.000 * 0,65 = 238.000; 221.000 / 340.000 = 0,65 Werkelijk Energieverbruik 210.000 Werkelijk Energieverbruik 221.000 EEI 2006: 100: 221.000 / (300.000 * 0,70) EEI 2007: 92,8: 221.000 / (340.000 * 0,70) EEV Energiebesparende maatregelen in productieproces 8.000 Overige Procesinvloeden 6.500 Niet verklaaard 2.646 Ketenprojecten EPV TEEV Energiemanagement 7.3 Energie-efficiencyverbetering: een voorbeeld (3) 100 – 92,8 = 7,2 % 221.000 * ((100 / 92,8) - 1) = 17.146 GJ

30. 7.4 Toetsen aan doelstelling MJA3 • 2% • EEP opstellen • Monitoring • Rendabele maatregelen treffen • Ontbreekt er essentiële informatie voor het bevoegd gezag?

31. 8.1 Ontwikkelingen • MJA3- nieuwe tekst- nieuwe handreiking EEP;- nieuw format EEPwww. Senternovem.nl/mja • ESD-richtlijn • Benchmark/Emissiehandel

32. 8.2 Wetenswaardigheden • SenterNovem, Team Netwerk Bedrijven voert Programma MJA-facilitering uitwww.senternovem.nl/mja • Informatiepunt SenterNovem: (030) 239 35 33 • MJA-relatiebeheerder ‘Wet milieubeheer bevoegd gezag’: Annemie Loozen, 046 – 4 202 282, a.loozen@senternovem.nl Juliëtte Vandeweijer, 046 – 4 202 340, j.vandeweijer@senternovem.nl