Download
1 / 36
430 likes | 726 Views
Logistyczne systemy transportu dalekiego. Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI Wydział Mechaniczny Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Logistyki i Systemów Transportowych. Logistyczne systemy transportu dalekiego. Wprowadzenie Założenia Europejskiej Polityki Transportowej
E N D
Logistyczne systemy transportu dalekiego Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI Wydział Mechaniczny Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Logistyki i Systemów Transportowych
Logistyczne systemy transportu dalekiego • Wprowadzenie • Założenia Europejskiej Polityki Transportowej • Biała Księga Transportu UE 2001, 2011 • Program TEN-T • Porozumienia AGR, AGC, AGCT, AGN
Definicje Transport – przemieszczanie towarów, osób lub informacji w przestrzeni i czasie. System transportowy – tabor, infrastruktura i odpowiednia organizacja przemieszczania ładunków lub osób. Zintegrowany system transportowy – system powiązany różnych gałęzi transportu, w którym jednostką ładunkową są zintegrowane jednostki transportowe. Infrastruktura transportowa – sieć dróg kołowych, linii kolejowych, sieć szlaków wodnych oraz węzłów komunikacyjnych. Proces transportowy – ściśle określony ciąg czynności w wyniku których towar przemieszcza się od nadawcy do odbiorcy.
WprowadzenieProblemy transportu w Europie Wzrost gospodarczy o 100 % generuje: wzrost transportu towarów o 138 % wzrost transportu pasażerskich o 124 % Prognoza wzrostu przewozów wg. Białej Księgi UE2001 1998 - 100 % 2010 - 150 % Przyrost roczny 3 do 5 %
WprowadzenieProblemy transportu w Europie • Niezrównoważone przewozy w poszczególnych gałęziach transportu – spowodowane nierealnym uwzględnianiem kosztów zewnętrznych, • Wzrost kongestii na głównych drogach Europy, • Wzrastający negatywny wpływ oddziaływania transportu na zdrowie człowieka i jego środowisko.
WprowadzenieProblemy transportu w Europie Koszty kongestii w UE ( 2002) • codziennie notuje się ok.1000km zatorów na autostradach i drogach szybkiego ruchu; • przeciętny Niemiec spędza rocznie ok.70godz. w zatorze; • straty wynikające ze utraty efektywnego czasu pracy szacuje się na kwotę ok.35mld euro; • w zatorach zużywa się rocznie ok.14mld litrów paliwa; • koszty kongestii wynoszą, bez uwzględnienia strat w środowisku ok.100 mld euro • Koszty w Wielkiej Brytanii ok.. 40 mld euro • Koszty na granicy polsko-niemieckiej przed wstapieniem do Unii Europejskiej UIRR szacowała na 4 mld euro • Koszty w UE ok. 200 mld euro
Udział w : Transport lotniczy Kolej Żegluga Transport samochodowy RAZEM Zanieczyszcze- niu powietrza Hałasie Zajęciu terenu Kosztach budowy i utrzymania infrastruktury Wypadkach 2 26 1 2 1 4 10 7 37 1 3 0 1 5 0 91 64 91 56 98 100 100 100 100 100 WprowadzenieProblemy transportu w Europie Procentowe udziały poszczególnych gałęzi transportu w kosztach zewnętrznych
- zanieczyszczenie środowiska 2,3 – 15,0 euro - zmiana klimatu 0,2 - 1,54 euro -infrastruktura (zużycie) 2,1 – 3,3 euro - hałas 0,7 – 4,0 euro - wypadki 0,2 – 2,5 euro - kongestia 2,7 – 9,3 euro Razem: 8,0 – 36 euro WprowadzenieProblemy transportu w Europie Koszty zewnętrzne ruchu samochodu ciężarowego na odcinku 100 km autostrady
Ocena gałęzi transportu wg najważniejszych kryteriów 1 – najlepsze, najniższe 5 – najgorsze, najwyższe
Założenia Europejskiej Polityki Transportowej Artykuł 3 Traktatu Rzymskiego EWG stwierdza, że jednym z celów Wspólnego Rynku jest stworzenie i przyjęcie Wspólnej Polityki Transportowej Transport ma specjalny status jako jeden z fundamentów Wspólnoty Polityka EWG od początku była oparta na założeniach: - inwestycje w zakresie infrastruktury transportowej zaowocują korzyściami w postaci rozwoju gospodarczego - sprzyjanie wolnej konkurencji i uwalnianie przewoźników od regulacji ograniczających ich działalność podniosą wydajność - skracanie czasu przejazdu jest równoznaczne z poprawą zaopatrzenia w usługi transportowe
DROGI KOŁOWE: 1950 Deklaracja o Budowie Głównych Międzynarodowych Arterii Drogowych (Construction of Main International Traffic Arteriers) 1975 AGR - European Agreement ~on Main International Traffic Arteriers . 1992 MASTERPLAN europejskiej sieci drób kołowych do 2002 r.- propozycja Transport Infrastructure Committee DROGI KOLEJOWE: 1985 AGC European Agreement on Main International Railway Lines 1987 MASTERPLAN linii kolejowych dużych prędkości do 2000 r. (High Speed European Network) 1991 AGTC Główne linie transportu kombinowanego (European Agreement on Important International Combined Transport Lines and Related Installations) DROGI WODNE: od 1959 kanały: Ren-Mcn-Dunaj i Odra-Dunaj 1992 MASTERPLAN europejskiej sieci drób wodnych (propozycja Transport Infrastructure Committee) 1996 AGN (European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance) 1996 -TEN TRANS-EUROPEAN TRANSPORT NETWORK Założenia Europejskiej Polityki Transportowej
Trans-European Transport Network Pan-European Transport Network składa się z następujących składników: • Trans-European Transport Network na terytorium Unii Europejskiej (TEN); • TINA Network (Transport Infrastructure Needs Assessment) składający się z 10 korytarzy transportowych i dodatkowych sieci w państwach kandydujących; • 10 Pan-EuropejskichKorytarzy Transportowych usytuowanych w krajach kandydujących; • 4 Pan-Europejskich Obszarach Transportowych (PETrAs) pokrywających akweny morskie: • Euro-Azjatyckiego Połączenianazywanego TRACECA (Transport Corridor Europe CaucasusAsia).
Biała Księga to dokument Unii Europejskiej przygotowany przez Komisję Europejską, zawierający katalog propozycji i środków do podjęcia na poziomie wspólnotowym w ramach polityki transportowej. Założeniem tego dokumentu było otwarcie rynku transportowego, ujednolicenie sieci transportowej w Europie. Pierwsza Biała Księga dotycząca wspólnej polityki transportowej została opublikowana w 1992 roku. Założenia Europejskiej Polityki Transportowej
główną przesłanką nowej polityki było założenie, że transport należy rozpatrywać całościowo, przez pryzmat zintegrowanego systemu, którego elementy są wobec siebie komplementarne. za nadrzędny cel nowej polityki transportowej uznano powiązanie potrzeby przemieszczania z ochroną środowiska Założenia Europejskiej Polityki TransportowejBiała Księga z 1992 r. „Przyszły rozwój wspólnej polityki transportowej. Globalne podejście do systemu zrównoważonego przemieszczenia”
„Europejska polityka transportowa 2010: czas na podjęcie decyzji” Lepsze połączenie szlaków żeglugi śródlądowej z koleją i żeglugą morską poprzez porty morskie i rzeczne Usprawnienie transportu osób dzięki współdziałaniu portów lotniczych z koleją Poprawa bezpieczeństwa przewozu osób i ładunków Implementacja systemów inteligentnego transportu Utworzenie do 2004r. wspólnego rynku lotnictwa cywilnego Założenia Europejskiej Polityki TransportowejBiała Księga z 2001 r.
Założenia Europejskiej Polityki TransportowejBiała Księga z 2001 r. - przykład Stworzenie jednolitego europejskiego systemu kolejowego w horyzoncie do 2020 r. • Operatorzy kolejowi zamierzają osiągnąć do 2020r.: • wzrost udziału w rynku z 6% do 10% w ruchu pasażerskim i z 8% do 15% w ruchu towarowym; • potrojenie produktywności personelu transportu kolejowego; • zmniejszenie o 50% emisji zanieczyszczeń; • zwiększenie zdolności infrastruktury odpowiadającej celom zwiększonego ruchu.
Założenia Europejskiej Polityki TransportowejBiała Księga z 2001 r. - przykład Program “Marco Polo” Pomoc w „starcie” operatorom intermodalnym Roczny budżet = 30 mln Euro „Marco Polo” będzie otwarty na wszystkie trafne propozycje w celu przeniesienia towarów z dróg w kierunku innych gałęzi bardziej przyjaznych dla środowiska. Wysiłek będzie położony w celu zwiększenia wartości korzyści płynących z transportu morskiego bliskiego zasięgu.
„Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięciakonkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” 1.1. Jednolity europejski obszar transportu 1.2. Promowanie miejsc i warunków pracy wysokiej jakości 1.3. Bezpieczny transport 1.5. Jakość i wiarygodność usług 2.1. Europejska polityka badań i innowacji w dziedzinie transportu 2.2. Promowanie zachowania zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju 2.3. Zintegrowana mobilność w miastach 3.1. Infrastruktura transportowa: spójność terytorialna i wzrost gospodarczy 3.2. Spójne ramy finansowania 3.3. Właściwe ceny i unikanie zakłóceń Założenia Europejskiej Polityki TransportowejBiała Księga z 2011 r.
Dziesięć celów na rzecz utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 1. Zmniejszenie o połowę liczby samochodów o napędzie konwencjonalnym w transporcie miejskim do 2030 r.; eliminacja ich z miast do 2050 r.; osiągnięcie zasadniczo wolnej od emisji CO2 logistyki w dużych ośrodkach miejskich do 2030 r. 2. Osiągnięcie poziomu 40 % wykorzystania paliwa niskoemisyjnego w lotnictwie do 2050 r., zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju; ograniczenie emisji w przewozach morskich o 40 % (a w miarę możliwości o 50 %) również do 2050 r. optymalizacja działania multimodalnych łańcuchów logistycznych, m.in. poprzez większe wykorzystanie bardziej energooszczędnych środków transportu
Dziesięć celów na rzecz utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 3. Do 2030 r. 30 % drogowego transportu towarów na odległościach większych niż 300 km należy przenieść na inne środki transportu, np. kolej lub transport wodny, zaś do 2050 r. powinno to być ponad 50 % tego typu transportu 4. Ukończenie szybkiej europejskiej sieci kolejowej do 2050 r. Trzykrotny wzrost istniejącej sieci szybkich kolei do 2030 r. oraz zachowanie gęstej sieci kolejowej we wszystkich państwach członkowskich
Dziesięć celów na rzecz utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 5. Stworzenie do 2030 r. w pełni funkcjonalnej ogólnounijnej multimodalnej sieci bazowej TEN-T, zaś do 2050 r. osiągnięcie wysokiej jakości i przepustowości tej sieci, jak również stworzenie odpowiednich usług informacyjnych związanych z zarządzaniem ruchem. 6. Do 2050 r. połączenie wszystkich lotnisk należących do sieci bazowej z siecią kolejową, najlepiej z szybkimi kolejami; zapewnienie, aby wszystkie najważniejsze porty morskie miały dobre połączenie z kolejowym transportem towarów oraz, w miarę możliwości, systemem transportu wodnego śródlądowego.
Dziesięć celów na rzecz utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 7. Wprowadzenie w Europie do 2020 r. zmodernizowanej infrastruktury zarządzania ruchem lotniczym (SESAR) oraz zakończenie prac nad Wspólnym Europejskim Obszarem Lotniczym Wprowadzenie równoważnych systemów zarządzania transportem lądowym i wodnym (ERTMS, ITS, SSN i LRIT, RIS) Wprowadzenie do użytku europejskiego systemu nawigacji satelitarnej (Galileo) 8. Do 2020 r. ustanowienie ram europejskiego systemu informacji, zarządzania i płatności w zakresie transportu multimodalnego
Dziesięć celów na rzecz utworzenia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 9. Do 2050 r. osiągnięcie prawie zerowej liczby ofiar śmiertelnych w transporcie drogowym. Zagwarantowanie, aby UE była światowym liderem w zakresie bezpieczeństwa i ochrony w odniesieniu do wszystkich rodzajów transportu 10. Przejście na pełne zastosowanie zasad „użytkownik płaci” i „zanieczyszczający płaci” oraz zaangażowanie sektora prywatnego w celu eliminacji zakłóceń, w tym szkodliwych dotacji, wytworzenia przychodów i zapewnienia finansowania przyszłych inwestycji w dziedzinie transportu
Konsekwencje dla polskich firm Liczne inwestycje w infrastrukturę - cel: multimodalna sieć transportowa • potrzeba nie tylko finalizacji budowy autostrad, ale również zapewnienie przepustowości (poszerzanie istniejących autostrad) • modernizacja istniejącej sieci kolejowej oraz budowa nowych linii => koleje dużych prędkości • rozbudowa i modernizacja głównych portów lotniczych i morskich oraz włączenie ich w tę sieć • Przeniesienie 30% ładunków z transportu drogowego na dystansach >300km do 2030 na inne gałęzie => inwestycje w zaniedbany tr.wodny śródlądowy
Zadania dla Polski • Zmiana złych praktyk w zagospodarowaniu przestrzennym – okiełznanie „rozlewania się miast” • Podtrzymanie i rozwijanie pozytywnych tendencji w zakresie użytkowania transportu kolejowego (w przewozach ładunków i pasażerów) i zbiorowego transportu publicznego w miastach • Inwestycje w bardziej ekologiczne formy transportu oraz bardziej ekologiczne silniki spalinowe (normy EURO 4, EURO 5, EURO 6)
