نگاره هاي طبيعت در ادبيات

1. نگاره هاي طبيعت در ادبيات

2. نگاره‌های طبيعت نجوم و منظومة شمسي در ديوان 1- آسمان 2- خورشيد 3- ستاره : شعراي يماني ،دو پيكر، ذوجسدين ، سـها، پروين ، فرقدان 4- سياره: عطار يا ، زهره، زمين، مريخ، مشتري، زحل 5- صور فلكي : برج حمل، ثور ، توأمان ،اسد ، سنبله ، ميزان ، عقرب ، قوس ، جدي ، حوت

3. آسمان • در اساطير قبل از اسلام: آسمان فلزين • طبقات مختلف از جواهر:آسمان اول از زبرجد ، دوم از نقره ، سوم از ياقوت سرخ ، جهارم از زر سفيد ، پنجم از زر سرخ و آسمان ششم از زمرد سبز . • طبق نص صريح قرآن: جنس آسمان از دود ( دخان ) • وصف آسمان در ادب فارسي: گو‍‍ژپشت ، مينارنگ ، فيروزه اي ، زنگاري ، سبز ، آبگون ، ازرق و كبود • آسمان چهارم: جايگاه حضرت عيسي ، خورشيد و بيت المعمور

4. خورشيد • اسد، خسرو فلك چهارم ، هورشيد، هور ، خور، مهر • خورشيد : وابسته به ميترا و به شكل خداي آفتاب مورد پرستش همه ي اقوام آريايي • خداي خورشيد را هور خشئتا مي ناميدند

5. شهاب هاي آسماني ،كهكشان • فارسي: آسمان دره ، كاهنگان ، راه كاهكشان (شبيه جاده پر از كاه پاشيده شده) • عربي : مجره • كهكشان يا كاهكشان : خط سفيد ابر مانندي از ستاره هاي بي شمار • سنگ هايي باز مانده كراتي خرابه و در هم ريخته كه به سوي زمين مي افتند • كهكشان بر اساس عقيده ي پيشينيان: شاهراه علي ، راه كعبه، راه حاجيان ، تيرهاي پرتاب شده براي راندن ديوها و شياطين (كه براي شنيدن اخبار الهي به آسمان مي روند)

6. ستاره يا ثابته (ثوابت)جسمي داغ و درخشان توليد كنند ه نورخود سها • ستاره اي خرد در دب اصغر • ستاره اي باريك در بنات النعش • معروف به كم نوري و دوري • آزمودن تيزي چشم با رويت آن • زبان پهلوي : عناق • در باور هندي، زني همراه هفت زاهد

7. فرقدان ، فرقدين ، دو برادران • فارسي : هفت اورنگ كهين، دو برادر • عربي : فرقدان، مثني فرقد ، گوساله • نام دو ستاره نزديك قطب شمالي • دو ستاره روشن بر سينه دب اصغر • از كواكب ثابت به معني نگهابانان(يافتن راه با استفاده از اين دو ستاره) • در شعر فارسي مظهر بلندي هم در آن، پا برهنه جمعي را پاي بر فرق فرقدان بيني

8. عيوق • از ثوابت بسيار پرنور و سرخ رنگ كنار كهكشان • در ادب فارسي مظهر بلندي وضرب المثل به سبب دوري ، سرخي و درخشش و زيبايي • در ميان عرب مشهوربه رفع عطش براي تشنگان در صورت نگاه به آن • چون شبنم اوفتاده بدم پيش آفتاب مهرم به جان رسيد و به عيوق بر شدم

9. زهره • ناهيد يا آناهيتا ، ستاره صبح و بامداد، • ايزدبانوي آب و ايزد موسيقي و سرپرست رامشگران و خنياگران ، • درخشانترين سياره،‌اهل تجمل و عشق و طرب ، • سعد اصغر، بيدخت ، در فلك سوم ، بعد از عطارد ، مسلط بر باران و باعث حاصل خيزي ، • رب الارباب و نماد قدرت و قانون • ايشتاريا بيدخت • ستارة غروب و شامگاه ‌ناميده مي شود

10. زهره • در اساطير روميان: مطابق با ژوپيتر رو ميان و ونوس ، الهه عشق • در اساطير يونان : آفروديت، الهه عشق مطابق بازءوس، خداي خدايان • زهره از نظرشاعران: ازغنون زن ، رودگر فلك، عروس ارغنون زن ، • چنگي مزمر ساز و بربط نواز و خيناگر و معشوق ، بيدخت و رب النوع طرب • لقب در تورات : ملكه آسمان • بيدخت : زني كه خداوند به وسيله اوهاروت و ماروت را مورد آزمايش قرارداد و او را به سياره تبديل كرد

11. پروين شكلي شبيه به خرس يا ملاقه كوچك نماد و درخشندگي و پيوستگي دو پيكر، ذوجسدين صورت فلكي به صورت دو انسان دو پيكر پروين

12. شعراي يماني • ايرانيان قديم : ستاره تيشتر • اعتقاد :سرور و نگهبان همه ستارگان از طرف اهورا مزدا

13. سياره • سياره جسمي و جرمي است كه گرد خورشيد مي گردد و نور خورشيد را بازتاب مي كند • سيارات منظومه شمسي:عطارد، زهره، زمين، • مريخ، مشتري، زحل، اورانوس، نپتون و پلوتون.

14. آباي علوي، آباي سبعه • به اعتقاد قدما : كنايه از هفت سياره مؤثر در سرنوشت انسان • عبارتند از : ماه (قمر) ، تير ( عطارد ) ، ناهيد ( زهره ) ، • خورشيد ( شمس ) ، برجيس (مشتري ) ، بهرام ( مريخ ) ، كيوان ( زحل) • هفت سياره ي داراي نقش پدرو امهات سفلي و بوجود آورنده • مواليد ثلاث( حيوان ، نبات و معدنيات ياجمادات )

15. عطارد يا تير • خداي سخن وري و نويسندگي • سيارة گريزپاو تندروترين سيارة منظومة شمسي • در يونان كهن مركوري يا پيك خدايان • در ادبيات فارسي و عرب : دبير فلك • ايرانيان باستان آن را تيرمي نامند • منشي ديوان چرخ و رب النوع روز چهارشنبه • يك سمت بسيار داغ (رو به خورشيد) و يك طرف بسيارسرد

16. مريخ يا بهرام • كوكب القاهر٬ حصار٬ ترك فلك٬ نحس اصغر • خداي خونريزي، نماد دليري و پيروزي ، رب النوع جنگ٬ ترك چگل • ايرانيان باستان آن را بخون مي‌ناميدند • روميان٬ مارس٬ يعني خداي جنگ • جرم آسماني سرخ رنگ در آسمان پنجم • داراي آسمان صورتي رنگ • قرمز به خاطر اكسيد آهن موجود در خاك

17. مشتري، برجيس يا زاوش • قاضي گردون٬ برجيس٬ سعداكبر٬ هرمزد٬ اورمزد٬ اهور٬ هرمز • بزرگترين سيارة منظومه خورشيدي • ايرانيان باستان هرمز (اهورامزدا) مي‌ناميدند. • برابر با زئوس يونانيان به شمار مي‌رود. • بطيءالسير (كندرو) • بر تأ نََي و ثبات و رفعت و منزلت دلالت مي‌كند • سعد اكبر كز سعادت هاست بر فرقش كلاه همچو جوزا از كمر بندان اين درگاه باد

18. جوزا يا توأمان، بزرگ منش • برج هفتم ، دارايرنگ سفيد و زرد، • مصادف با مهرماه ، داراي حمايل

19. كيوان يا زحل • هندوي پير، هندويشب٬ بريد فلك٬ پير فلك٬ هندوي چرخ٬ نماد زشتي و تيرگي، نحس اكبر ، پاسبان فلك • در آسمان هفتم و مشهور به بلندي ، رب النوع شنبه

20. نمادهاي آباي علوي در ادبيات • قمر : بريدفلك • عطارد : رب النوع نويسندگي ، خداي دانش • زهره : رب النوع موسيقي و آواز و رقص • شمس : پادشاه ستارگان • مريخ : خداي جنگ • مشتري : رب النوع قضات ، بازرگانان • زحل : پاسبان فلك

21. صورت هاي فلكي به ترتيب عبارتند از: 1- حمل 2- ثور 3- توأمين ياجوزا 4- سرطان 5- اسد 6- سنبله 7- ميزان 8- عقرب 9- قوس 10 – جدي 11- دلو يا ساكب الماء 12- حوت