به نام خدا

1. به نام خدا Iranian Amzing Collection

2. تاريخ آموزش وپرورش در تمدن ايران و اسلام Iranian Amzing Collection

3. تاريخ آموزش وپرورش در اسلام و ايران منبع : تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران مولف : دكتر منوچهر وكيليان رشته : علوم تربیتی تهيه و تنظیم : شهربانو ظلي تولید : زمستان 1385 Iranian Amzing Collection

4. جایگاه درس • کتاب تاریخ آموزش وپرورش در اسلام وایران برای دانشجویان رشته علوم تربیتی در دو واحد درسی و مشتمل بر شش فصل تنظیم شده است.هدف کلی درس آشنائی دانشجو با میراث فرهنگی و ارزشهای اسلامی است و انتظار می رود مطالب در نگرش ها تغییرات مطلوبی ایجاد کرده و زمینه رشد وشکوفایی مطلوبتر و همه جانبه را برای آنان فراهم سازد. Iranian Amzing Collection

5. تاريخ آموزش و پرورش در ايران پيش از اسلام تاريخ ايران پيش از اسلام فصل اول Iranian Amzing Collection

6. فصل اولاهداف کلی آشنايي دانشجويان با : • سلسله های حكومتي ايران پيش از اسلام • زبان و خط در عهد باستان • آيين ها و شناسايي نظام تعليم و تربيت آنها • آموزش پيش از اسلام و محدوديتهاي آن Iranian Amzing Collection

7. فصل اولاهداف رفتاري • آثاري كه ويژگيها ، اهداف ، سازمان و روشهاي آموزش را در قبل از اسلام نشان می دهد ، توضيح دهيد. • انواع خط وزيان در عهد باستان رابيان كنيد. • پنج خصوصيات آيين مهرپرستي را بيان كنيد. • چگونگي تربيت در آئين زرتشت را شرح دهيد. Iranian Amzing Collection

8. فصل اولاهداف رفتاري • اصول اربعه بوداو و گامهاي تربيتي او را ذكر كنيد. • نظر ماني را در تهذيب نفس توضيح دهيد. • تعليم و تربيت از ديدگاه ماني و مزدك شرح دهيد. • دلايل وجود تعليمات عاليه پيش از اسلام را ذكر كنيد. • محدوديتهاي آموزش وپرورش پيش از اسلام راشرح دهيد. Iranian Amzing Collection

9. فصل اول: مادها • دولت ماد اولين دولت ايراني است که در هفت قرن قبل از ميلاد مسيح (ع ) پايه ايجاد امپراطوري را در كشور ريختند. • پايتخت : هكمتانه يا همدان كنوني • همسايگان : بابل و آشور • سرزمين : لرستان قسمت شمالي و جنوب آذربايجان • انقراض : توسط پارسها در آغاز قرن ششم ميلادي Iranian Amzing Collection

10. فصل اول: پارسها • پارسها توسط كوروش در 559 قبل از ميلاد حكومت هخامنشي را تشكيل دادند . • پايتخت : شوش و هگمتانه • اهميت : امنيت .انتظام عمومي وتوسعه اقتصادي بازرگاني و كشاورزي وبسط ارتباطات و اطلاعات • انقراض : در سال 330 قبل از ميلاد توسط اسكندر مقدوني با قتل داريوش سوم Iranian Amzing Collection

11. فصل اولسلوكيان • پس از مرگ اسكندريكي از سردارانش به نام سلوكوس سلسله سلوكيان را تشكليل داد • پايتخت : سلوكيه در كنار دجله و انطاكيه در ساحل درياي مديترانه • اهميت : رواج زبان يوناني در ايران • انقراض : توسط پارتها (اشكانيان ) 323تا 250پيش از ميلاد Iranian Amzing Collection

12. فصل اولاشكانيان • در سال 250قبل از ميلاد بر سلوكيان غلبه كردند و حكومت با سلطنت مهرداداول و دوم تشكيل شد . • وقايع مهم : جنگهاي ايران و روم و ميلاد مسيح درزمان حكومت فرهادپنجم و رهايي ايران از استيلاي يونان و بنيان استقلال و عظمت ملي • پايتخت : صددروازه و همدان و تيسفون • انقراض : توسط اردشير ساساني اردوان پنجم به قتل رسيد . Iranian Amzing Collection

13. فصل اول ساسانيان • بابك پسر ساسان در سال 208 ميلادي حاكم فارس شد و پسرش اردشيرپايه حكومت را پي ريزي كرد. • ويژگيها : 1- ايجاد ارتش منظم 2- غلبه بر روميها 3- تاسيس گندي شاپور 4- ترجمه كتب پزشكي وفلسفي و نجوم 5- ظهورماني ومزدك 6- تولدحضرت محمد(ع) Iranian Amzing Collection

14. فصل اول ساسانيان • علت انقراض ساسانيان : 1- جنگهاي ايران و روم 2-نفوذ طبقات مالكان و اشراف 3-مالياتهاي سنگين 4- نفوذ اسلام وضربات خلفاي عرب • با هلاكت يزدگرد سوم در سال 651ميلادي در مروحكومت ساسانيان منقرض شد Iranian Amzing Collection

15. فصل اول آموزش و پرورش ايران باستان از نظر اسدالله بيژن • اسدالله آن را به 5 دوره تقسيم مي كند: 1- دوره اوستايي 2- دوره مادي 3- دوره هخامنشي 4- دوره اشكاني 5- دوره ساسانيان Iranian Amzing Collection

16. فصل اولمنابع و آثار و برنامه ها وروشهاي آموزش قبل از اسلام 1– سنگ نوشته ها 2 – الواح زرين ،گلين ، سيمين 3 – نوشته ها و گزارشات مورخان غير ايراني 4 – پاره منابع ايراني قبل از اسلام Iranian Amzing Collection

17. فصل اول زبان و خط عهد باستان • مادي • سكايي • اوستايي • فارسي باستان Iranian Amzing Collection

18. فصل اول خط ميخي • نوشته هايي شبيه به ميخ بود كه از چپ به راست نوشته مي شد و 52 حرف داشت و از اختراعات سومريان بود. Iranian Amzing Collection

19. فصل اول خط ميخي Iranian Amzing Collection

20. فصل اول زبان اوستايي • كتاب اوستا به اين زبان نگاشته شده است . • مجموع پنج كتاب به اين زبان :1- يسنا 2- يشتها3- ويسپرد4- ونديداد5 - خرده اوستا Iranian Amzing Collection

21. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان(ميتراييسم ) • آيين مهر پرستي : ميترا خداي هند و ايران باستان (الهه نور) كه هخامنشي يار و ياوراهورامزدا مي دانستند • تعاليم ميتراييسم :مهر ، برادري ،همكاري و دستورات تربيتي وفاي به عهد راستي و درستي ، پرورش فرزندان راست كردار Iranian Amzing Collection

22. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان(ميتراييسم) Iranian Amzing Collection

23. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (ميتراييسم ) هفت مرحله صعود بشر:1- خدمتكاران 2 – پوشيدگان 3 – سرباز 4 – پيروان درحال خدمتگزاري 5 – خورشيدي 6 – پدر پدران Iranian Amzing Collection

24. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (زرتشت ) Iranian Amzing Collection

25. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (زرتشت ) • اهورا مزدا سرچشمه خير و نيكي پيوسته در جدال با اهريمن منشاء خبث و پليدي • كتاب اوستا مورد استفاده آيين مزديسنا و زرتشت بود • زرتشت معتقد بود مردم با كردار نيك ،پندار نيك ، گفتار نيك ،كشاورزي ،دامپروري راستي و درستي در جدال با اهريمن بايد يار و ياور اهورا مزدا باشند تا نيكي پيروز شود . Iranian Amzing Collection

26. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (زرتشت ) • آب و خاك و آتش و خاك و زمين سزاوار احترام هستند. • آتش پنج نوع بود :1- آتش معابد 2 – آتش در جسم مردم و جانوران 3 – آتش پنهان در نباتات 4 – آتش در ابروصاعقه 5 – آتش آتشكده Iranian Amzing Collection

27. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (بودا ) Iranian Amzing Collection

28. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (بودا ) • به معناي آگاه بيدار و خردمند • اصول اربعه :1 – زندگي دردورنج2 – منشاء دردورنج آرزوي نفس است 3 – آرزوي نفس كه زايل شود رنج پايان مي يابد 4 – راه زايل ساختن آرزوها سلوك و طريقت است Iranian Amzing Collection

29. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (بودا ) • هشت ركن براي سلوك در طريقت :1 – اعتقاد درست 2 – اراده درست 3 – گفتاردرست 4 – رفتار درست5 – معيشت درست6 – كوشش درست 7 – انديشه درست 8 – حال درست Iranian Amzing Collection

30. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (ماني ) • ماني به معناي بي مانند و بي همتا و خوب • از ازل ظلمت و نور به هم برخورد كردند و ذراتي از نور را در دل ظلمت حبس شده است. • كالبد انسان مظهر ظلمت است و نور در آن زنداني شده است. • مظهر تعليم و تربيت : خدا و ماده Iranian Amzing Collection

31. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (ماني ) • پيروان ماني : 1 – گروه برگزيدگان 2 – گروه نيوشاگان 3 – گروه مادي محض Iranian Amzing Collection

32. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (ماني ) • ماني دنيا را به پنج قسم مي دانست : 1 – دود و مه 2 – آب گل آلوده 3 – آتش مخرب 4 – باد مهلك 5 – ظلمت وتاريكي Iranian Amzing Collection

33. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (مزدك ) • مزدك به قواي نور و ظلمت اعتقاد دارد نور دانا حساس و اعمالش ازروي اختيار و آزادي است ولی ظلمت ،كور و جاهل • كتاب اوستا را تفسير كرد و كتاب زند را نوشت • پيروان زنديك • آب و آتش و خاك سازنده جهان هستند. Iranian Amzing Collection

34. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (مزدك ) • مراحل آميزش نورو ظلمت به طور تصادفي : 1- نور و ظلمت مخلوط نبوده و جداگانه موجود بوده است . 2- نور و ظلمت مخلوط بوده اند. 3- زمان جدايي نور از ظلمت است . Iranian Amzing Collection

35. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (مسيحيت ) Iranian Amzing Collection

36. فصل اول آيين ها و اديان درعهد باستان (مسيحيت ) • وحدت ميان نيت و اعمال • مسايل اخلاقي مقدم بر اعمال ظاهري • محبت اساس مناسبات انساني • مسالمت . مدارا . برادري و برابري • صفاي درون خيرو فضايل اخلاقي • تاسيس مدارس ( ديرها ) Iranian Amzing Collection

37. فصل اول محدوديتهاي آموزش و پرورش پيش از اسلام 1- آموزش در انحصاراعيان و اشراف بود.2- دانش آموخته ها سعي مي كردند دانش خودرا از مردم مخفي كنند.3- در آموزش روش القاي عقيده و انديشه حاكم بود.4- هيچ كس حق نداشت از وراثت و مرز نظام طبقات فراتررود. Iranian Amzing Collection

38. فصل اولخلاصه فصل • سلسله هاي پيش ازاسلام در ايران • اهميت مطالعه تاريخ آموزش وپرورش براي مربيان • زبان وخطدرعهدباستان • مهرپرستي ، آيين زرتشت ،آيين بودا ،ماني ، آيين مسيحيت • مراكزديني زرتشتي وعيسوي وبيمارستانها • مراكزمهم رشته هاي طب ورياضيات Iranian Amzing Collection

39. فصل دوم • آموزش و پرورش در ايران اسلامي Iranian Amzing Collection

40. فصل دوم عربستان • در ادبيات جاهلي عرب از تعاليم پيامبران اثري نبود فرهنگ و اوضاع تربيتي آن روز جامعه عرب بسيار اسفبار بود و تمدني نداشتند. ظلم و فساد بيداد مي كرد . Iranian Amzing Collection

41. فصل دومپيامبر اسلام • `پيامبر اسلام در سال 570 م در مدينه به دنيا آمد. • پيامبر در سن 40 سالگي اولين وحي بر ايشان نازل شد. • اولين كساني كه اسلام آوردند حضرت خديجه (س) و حضرت علي (ع ) بودند . • مبدا تاريخ اسلام ،هجرت پيامبر به مدينه مقرر شد. Iranian Amzing Collection

42. فصل: تعاليم پيامبر اسلام • اولين تعاليم و دعوت پيامبر طبق امر خداوند و با تعاليم قران بود. • دانش و بينشي كه پيامبر تعليم مي داد و مباحث اعتقادي بنياديناز (كجايي ، به كجايي وچرايي) زندگي انسان را مشخص مي كرد . • منبع محتوايي تربيتي قران بود كه به شكل سنت تبلور يافت. Iranian Amzing Collection

43. فصل دوم روشهاي تعاليم پيامبر 1- تلاوت آيات قرآن 2- خطابه و موعظه 3 - اعزام معلم و مبلغ 4 - ارسال نامه و پيام 5 - روش عملی Iranian Amzing Collection

44. فصل دومروشهاي تعليم ائمه معصومين حضرت علي (ع ) • بعد از پيامبر حضرت علي عهده دار مقام رهبري شد و بر تعليم و تربيت و سياست نظارت كرد . • زمينه تعليم و تربيت ايشان حل مشكلات علمي و قضايي مردم بود. • پاسداري از انقلاب عقيدتي وفرهنگي رسول خدارا بر عهده داشت. Iranian Amzing Collection

45. فصل دومروشهاي تعليم ائمه معصومين • امام حسن : دراين راه ناملايمات بسيار داشت . • امام حسين : مجالس درس وبحث ورهبري انقلاب بنیادین • امام زين العابدين : امت را به هدفهاي نهايي از انقلاب امام حسين كه قرب وتوجه به خدا بود ترغيب مي كرد . • امام محمد باقر : تاسيس مدرسه امام محمد باقر و تعليم علوم انساني و معارف اسلامي Iranian Amzing Collection

46. فصل دومروشهاي تعليم ائمه معصومين • امام جعفر صادق :1- بحث در مورد علوم مربوط به رشد فردي واجتماعي افراد 2- امام مسائل علمي و تحربي را مطرح مي كردند. 3- روشهاي امام در تدريس حتجاج و مناظره و روش استدلالي وتحليلي 4- خط ولايت را به تعليم و تربيت دادند. Iranian Amzing Collection

47. فصل دوم مدارس در دوران پيش از مغول • از قرن دوم هجري زمينه تاسيس مدارس قديمه قراهم شد يكي از آنها بيت الحكمه بود مه مامون در بغداد تاسيس كرد. • در سال 395ه.ق خليفه فاطمي مصرمدرسه دارالعم را در قاهره تاسيس كرد در رشته هاي رياضيات، طب ،علوم،نجوم ودين • در قرن پنجم ابوالقاسم عمرو در نيشابور مدارس جداگانه اي براي فرق اسلامي تاسيس كرد كه مباحث فقهي و كلامي آن فرقه تدريس مي شد . Iranian Amzing Collection

48. فصل دوم نظاميه • در سال 459 نظام الملك وزير مقتدر ايران مدرسه نظاميه را به منظور تربيت مديران و حكمرانان تاسيس كرد. بزرگترين مدرسه نظاميه در ايران نظاميه بغداد بود امام محمد غزالي در آن تدريس مي كردند و سعدي در آن تحصيل كرد. Iranian Amzing Collection

49. فصل دوم چگونگي اداره نظاميه • اداره مدرسه و موقوفات در دست متولي بود كه به موجب موقوف نامه توسط واقف انتخاب مي شد . • متولي از درآمد موقوفات بودجه مدرسه را پرداخت مي كرد. • متولي نظارت بر اخلاق طلاب و نحوه تقسيم حجره بين آنان را داشت. Iranian Amzing Collection

50. فصل دوم معلمان نظاميه • معلمان به سه طبقه تقسيم مي شدند :1 – مدرس 2 – نايب مدرس 3 – معيد Iranian Amzing Collection