GEOSTATYSTYKA Wykład dla III roku Geografii specjalność - geoinformacja

1. GEOSTATYSTYKAWykład dla III roku Geografiispecjalność - geoinformacja Alfred Stach Instytut Paleogeografii i Geoekologii Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM

2. Zarys treści • Historia Geostatystyki • Główne ośrodki rozwoju teorii Geostatystyki • Źródła informacji: podręczniki, czasopisma, Internet • Program wykładów • Literatura obowiązkowa i zalecana • Wymagania egzaminacyjne

3. Georges Matheron(1930-2000) MATHERON, G.: 1962-63:Traité de Géostatistique appliquée, Tome I, Tome II: Le krigeage. I: Mémories du Bureau de Recherches Géologiques et Miniéres, No. 14 (1962) Editiones TeParis: Editions Technip, Paris; II: Mémories du Bureau de Recherches Géologiques et Miniéres, No. 24 (1963), Editions B.R.G.M., Paris Paryska Szkoła Górnicza w Fontainebleau (Centre de Géostatistique, Ecole des Mines de Paris).

4. Georges Matheron(1930-2000) Paryska Szkoła Górnicza w Fontainebleau (Centre de Géostatistique, Ecole des Mines de Paris).

5. Danie G. Krige (?-) • Krige, D.G.: 1951:A statistical approach to some basic mine valuation problems on the Witwatersrand, Journal of the Chemical, Metallurgical and Mining Society of South Africa, December, 119-139. • Krige, D.G.: 1952:A statistical analysis of some of the borehole values in the Orange Free State goldfield. Journal of the Chemical, Metallurgical and Mining Society of South Africa, Septemeber, 47-64.

6. Prawdziwa historia geostatystyki

7. Andriej N. Kołmogorow(1903-1987) Kołmogorov, A.N. 1941: Interpolation und Extrapolation von stationären zufälligen Folgen. Izvestia Akademii Nauk SSSR, Seria Matematicheskaia, 5, 3-14.

8. Geostatystyka - perspektywy

9. Geostatystyka - perspektywy

10. Analiza scjentometrycznageostatystyki

11. Analiza scjentometryczna geostatystyki: problematyka • Uwzględnione w analizie 2691 publikacjiobejmowało aż 107 kategorii tematycznych!!! • Dziesięć najważniejszych z nich to: • interdyscyplinarnie nauki o Ziemi (698; 25,9%), • zasoby wodne (496; 18,4%), • ochrona środowiska (493; 18,3%), • rolnictwo i gleboznawstwo (333; 12,4%), • interdyscyplinarne zastosowania matematyki (242; 8,99%), • statystyka i rachunek prawdopodobieństwa (183; 6,80%), • ekologia (176; 6.54%), • inżynieria wodno-lądowa (civil engineering) (150; 5.57%), • inżynieria naftowa (petroleum engineering) (150; 5.57%), • limnologia (141; 5.24%).

12. Analiza scjentometryczna geostatystyki: „produktywność” i waga w ujęciu czasowym Roczna ilość artykułów (NO. P), suma cytowań (TC), średnia impact factors (MIF), roczna ilość cytowań na pojedynczą publikację (ACPP) w okresie lat 1972 do 2005 Uwaga: “1” i “34” określają odpowiednio rok 1972 i 2005.

13. Analiza scjentometryczna geostatystyki: „produktywność” i waga w ujęciu przestrzennym Najbardziej produktywne kraje lub regiony (w całości, w obrębie kraju i w współpracy międzynarodowej) w badaniach w zakresie geostatystyki w latach 1967 - 2005 Ilość publikacji (TP / IP / CP), średnia impact factors (MIF), roczna ilość cytowań na pojedynczą publikację (ACPP).

14. Analiza scjentometryczna geostatystyki: „produktywność” i waga w ujęciu przestrzennym

15. Analiza scjentometryczna geostatystyki: „produktywność” i waga w ujęciu przestrzennym Najbardziej produktywne instytucje (w całości, w obrębie kraju i w współpracy międzynarodowej) w badaniach w zakresie geostatystyki w latach 1967 - 2005 Ilość publikacji (TP / IP / CP), średnia impact factors (MIF), roczna ilość cytowań na pojedynczą publikację (ACPP).

16. Analiza scjento-metryczna geostatystyki: miejsce publikacji • Ilość publikacji (TP), • suma cytowań (TC), • średnia impact factors (IF), • roczna ilość cytowań na pojedynczą publikację (ACPP).

17. Zarys treści • Historia Geostatystyki • Główne ośrodki rozwoju teorii Geostatystyki • Źródła informacji: podręczniki, czasopisma, Internet • Program wykładów • Literatura obowiązkowa i zalecana • Wymagania egzaminacyjne

18. Główne ośrodki rozwoju teorii Geostatystyki (http://cg.ensmp.fr/) Georges Matheron (1930-2000)

19. Publikacje Centrum Geostatystyki:http://cg.ensmp.fr/bibliotheque/index.html

20. Główne ośrodki rozwoju teorii Geostatystyki ( http://pangea.stanford.edu/ERE/research/scrf/ )

21. Główne ośrodki rozwoju teorii Geostatystyki ( http://pangea.stanford.edu/ERE/research/scrf/ )

22. Główne ośrodki rozwoju teorii Geostatystyki (http://www.uofaweb.ualberta.ca/ccg/)

23. Główne źródło informacji w Internecie (http://www.ai-geostats.org/)

24. Geostatystyczny Tutor (http://uncert.mines.edu/tutor/)

25. Materiały w internecie do niniejszego kursu geostatystyki http://www.geoinfo.amu.edu.pl/staff/astach/geostat01.htm

26. Czasopisma (teoria i zastosowania geostatystyki) Computers & Geosciences: http://www.iamg.org/CGEditor/index.htm http://www.elsevier.com/wps/find/journaldescription.cws_home/398/description#description http://vls1.icm.edu.pl/cgi-bin/sciserv.pl?collection=elsevier&journal=00983004 Mathematical Geology: http://math.geol.sc.edu/ http://www.kluweronline.com/issn/0882-8121 http://gateway.ut.ovid.com/gw1/ovidweb.cgi?New+Database=Single|2&S=IDNJHKIDGGACDL00 Geoderma: http://www.elsevier.com/wps/find/journaldescription.cws_home/503332/description#description http://vls1.icm.edu.pl/cgi-bin/sciserv.pl?collection=elsevier&journal=00167061 Precision Agriculture: http://www.kluweronline.com/issn/1385-2256/ http://gateway.ut.ovid.com/gw1/ovidweb.cgi?New+Database=Single|2&S=IDNJHKIDGGACDL00 Stochastic Environmental Research and Risk Assessment (SERRA): http://www.environmental-expert.com/magazine/springer/00477/ http://www.springerlink.com/app/home/journal.asp?wasp=m1gnunrryh1fd7nwdrwq&referrer=parent&backto=browsefavoritesresults,25:103283,27

27. Najlepsze podręczniki: Wykłady: Goovaerts, P., 1997: Geostatistics for Natural Resources Evaluation. Oxford University Press, 496 pages; 100 illus.; 6-1/8 x 9-1/4; 0-19-511538-4. Isaaks, E.H., Srivastava, M., 1990: An Introduction to Applied Geostatistics. 592 pages; 250 illus.; 6-1/8 x 9-1/4; 0-19-505013-4. Webster, R., Oliver, M.A., 2000: Geostatistics for Environmental Scientists. John Wiley & Sons, 286 pages, ISBN 0-471-96553-7. Ćwiczenia: Deutsch, C.V., Journel, A.G., 1998: GSLIB: Geostatistical software library and user’s guide. Second Edition. Oxford University Press, New York, 384 pages; 165 b/w charts, graphs, and figures; CD-ROM disc; 6-1/8 x 9-1/4; 0-19-510015-8

28. Program wykładów • Wprowadzenie • Nieprzestrzenna eksploracyjna analiza danych • Przestrzenna eksploracyjna analiza danych • Podstawy teoretyczne geostatystyki – model funkcji losowych • Modelowanie struktury przestrzennej – podstawy; jedna zmienna • Modelowanie struktury przestrzennej – wiele zmiennych • Estymacja jednej zmiennej 1 • Estymacja jednej zmiennej 2

29. Program wykładów • Estymacja uwzględniająca informacje dodatkowe • Kokriging • Ocena niepewności estymacji: kriging wartości kodowanych (indicator kriging) • Ocena niepewności estymacji: kriging wartości kodowanych z wykorzystaniem „twardych” i „miękkkich” danych dodatkowych (hard and soft data) • Symulacje geostatystyczne 1 • Symulacje geostatystyczne 2 • Zagadnienia dodatkowe: optymalizacja próbkowania/sieci pomiarowych, zastosowania praktyczne modeli niepewności, klasyfikacja przestrzenna (regionalizacja)

30. Literatura obowiązkowa Gómez-Hernández, J.J., 2005: Geostatistics. [w:] Hydrogeophysics, Y. Rubin, S.S. Hubbard (red.), Dordrecht, Springer, 59-83. Goovaerts, P., 1998: Geostatistical tools for characterizing the spatial variability of microbiological and physico-chemical soil properties. Biology and Fertility of Soils, vol. 27, 315-334. Goovaerts, P., 1999: Geostatistics in soil science: state-of-the-art and perspectives. Geoderma, vol. 89, no. 1, 1-45. Gringarten E., Deutsch, C.V., 2001: Variogram interpretation and modeling. Mathematical Geology, vol. 33, no. 1, 507-534. Pannatier, Y., 1994: VARIOWIN: Software for Spatial Data Analysis in 2D. Plik pomocy do programu. Vann, J., Bertoli, O., Jackson S., 2002: An overview of geostatistical simulation for quantifying risk. Paper originally published at a Geostatistical Association of Australasia symposium “Quantifying Risk and Error” March 2002, 1-12. Zawadzki, J., 2005: Wykorzystanie metod geostatystycznych w badaniach środowiska przyrodniczego. Prace Naukowe, Inżynieria Środowiska, z. 49, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.

31. Literatura zalecana Deutsch, C.V., 2002: Geostatistics. [w:] Encyclopedia of Physical Science and Technology, Third Edition, Volume 6. Academic Press, 697-707. ETL 1110-1-175, 1997: Practical aspects of applying geostatistics at hazardous, toxic, and radioactive waste sites. Engineering Technical Letter No. 1110-1-175, U.S. Army Corps of Engineers, Washington DC, 1-105. Goovaerts, P., 1997: Geostatistics for Natural Resources Evaluation. Oxford University Press, 1-496. Isaaks, E.H., Srivastava, M., 1990: An Introduction to Applied Geostatistics. Oxford University Press, 1-592. Johnston, K., Ver Hoef, J.M., Krivoruchko, K., Lucas, N., 2001: Using ArcGIS™ Geostatistical Analyst. ESRI, Redlands, CA, USA. (str. 49-79, 81-112, 114-117, 120-121, 123-124, 126-128, 132-135, 137-138, 143, 150, 153-154, 156, 165, 168-173, 181-183, 189-191, 211-212, 216, 247-284. Webster, R., Oliver, M.A., 2000: Geostatistics for Environmental Scientists. John Wiley & Sons, 1-286.

32. Przykłady zastosowań geostatystyki