Outcome berekeningen op de NMa

1. Outcome berekeningen op de NMa Presentatie vereniging van mededingingsrecht 26 oktober 2006 Jarig van Sinderen Chief Economist NMa

2. Citaten “Political stakeholders are insisting on benefits of competition policy enforcement” (Röller and Buigues, 2005) “there are almost no public ex post studies on the effective implications of merger remedies of any competition regime in the world” (DG Comp, 2005)

3. Inhoud presentatie • Waarom outcome? • Wat voor soort outcome • De praktijk op de NMa tot nu toe • De toekomst • De rol van het Economisch Bureau en de Chief Economist • Conclusies

4. Waarom outcome? • Nederlandse traditie om berekeningen te maken Denk aan verkiezingsprogramma’s; HSL; Betuwe lijn • Overheidstaak (CPB; EZ; SCP; CBS etc) • Beleidsinteresse veranderde van alleen maar voorgenomen beleid naar effectiviteit achteraf ( VBTB) • TK wil weten of gespendeerde geld goed is aangewend • Dus: is geld aan toezichthouders te verantwoorden? • Toezicht heeft een “non-tax burden” • Kosten: informatieverstrekking; reputatieschade; rechtzaken; personeel bij NMa; OPTA; AFM • Intern management instrument

5. Wat voor soort outcome? • Zowel kwantificeerbare als niet kwantificeerbare effecten • Zowel achteraf als (in de toekomst) vooraf • Zowel korte termijn (consumenten surplus) als lange termijn (passing on of surplus) • Statisch (per geval) en dynamisch (effecten op de economie) • Effecten NMa. Gaat om: (concentratie) fusie controle, Kartels en machtsmisbruik (artikel 6 en 24) en specifieke sector controle (energie; openbaar vervoer)

6. Anti-competitive practice $/unit Consumer surplus DWL P0 P1 Demand MR Q0 Q1 Quantity

7. Praktijk op de NMa tot nu toe • Berekening van consumenten surplus • Statische analyse • Directe en indirecte effecten en I/O effect • Effecten bij kartels: • In algemeen : P=1% -0,18 <E< -0,36 • Als meer bekend is de geschatte prijsstijgingen: geldt o.a. bij de bouw . • Prijseffecten fusies: • Fusies: P=1% 0<E<-0,5 • Regulering: • Prijsverschil algemene inflatie en prijs gereguleerde sector

8. Outcome berekeningen Concurrentie toezicht: • Alleen zaken waarvoor boetes zijn uitgedeeld • Alleen voor de periode waarvoor kartel is bewezen • Basis voor berekeningen is de omzetcijfers op basis waarvan de boete is uitgedeeld Concentratie controle: • Hoe om gaan met remedies ? Sector specifiek: • Hypothetische prijs en werkelijke prijs

9. Berekeningen 2002-2004: NMa en OPTA • 4 “grote” zaken (afwikkeltarieven mobile telefoons; garnalen; concentratie in energie markt (NUON-Reliant); prijsregulering vaste telefonie ) • Daarnaast 34 NMa cases (26 kartel; 7 fusie controle) (Niet mijn rekenfout) • Totale omzet €35 miljard • Totale verlies aan consumenten surplus €1.9 miljard

10. Verlies aan consumenten surplus 2002-2004: NMa en OPTA (€1.9 miljard)

11. Outcome berekeningen NMa (2002-2005)

12. Wat zouden we moeten berekenen en hoe? • Consumenten surplus • Prijzen voor en na de interventie • Effecten (op prijzen en output) van regulering van specifieke sectoren (energie en openbaar vervoer) • Het effect van “ Passing on” van niet competitief gedrag • Vandaar model calculaties noodzakelijk • Algemeen evenwichtsmodel meest geëigend • Macro Economic Semi-Equilibrium Model with Endogenous Technology (MESEMET)

13. MESEMET-2 MODEL • Macro-Economic Semi-Equilibrium Model with Endogenous Technology • Toegepast Algemeen Evenwichtsmodel gebaseerd op Van Sinderen (1990, 1993); Donselaar (2006)

14. Model karakteristieken • Semi-evenwichtsmodel • Korte termijn onevenwichtigheid • Lange termijn evenwicht • Supply-side model • Belastingwiggen • Investeringen infrastructuur in productiefunctie • Arbeidsaanbod is een constraint voor werkgelegenheid • Prijsvergelijkingen zijn mark up

15. Macro impact outcome 1998-2004: NMa en OPTA • Van Bergeijk and Bremer (2005): • 2002-2004: € 1.9 miljard (vooral fusie controle incl. OPTA) • Postema c.s Kyklos (2006): • 1998-2002: vooral fusie controle: € 0.77 miljard • Haffner c.s (2005): • 2002-2004: effecten van regulering in energiesector: € 0.5 miljard • Totale effect in niet belasting wig periode 1998-2004 €3.2 miljard. Dit getal is modelinput

16. Economische effecten van verbetering in marktwerking in MESEMET (1998-2004)

17. Welke informatie hebben we nodig • Verandering in prijzen; vraagelasticiteiten op specifieke markten • Omzet in specifieke sector in specifiek jaar (basis voor de boetes) • Welke periode hebben we het over? • Achter – en voorwaartse verbanden van de sector • Voor gereguleerde sectoren: gecalculeerde versus “echte” economische winsten na de interventies • Informatie over de aankondigingeffecten van interventies • Beleidsuitspraken en ingrepen in gereguleerde sectoren

18. Wat doet Economisch Bureau (EB) (What does the Office of the CE do? ) • Informeer de zakenbehandelaars zo spoedig mogelijk welke informatie nodig is. Betrek deze ook bij het hele proces. • Vergelijk deze informatie met de publiekelijk beschikbare informatie • Maak “guess estimates” van effecten van interventies op de prijsontwikkelingen • Maak een modelkeuze • Simulatiemodellen voor fusies • AE modellen voor dynamische effecten en outcome calculaties • Bepaal of deze berekeningen ergens op slaan

19. Wat leren we ? • Consumentensurplus is belangrijk: “dead weight loss” in statische situatie minder informatief • Effecten van “regulators” zijn belangrijk • Effecten fusiecontrole zijn belangrijk: • Het directe effect van de interventie • Het indirecte (informele effect) • Kan ook gedaan worden met simulatiemodellen Vragen: • Wat doen we met zelfregulering? • Hoe bepalen we het dynamische effect?

20. Conclusies • Outcome zal voor de komende jaren op de agenda blijven staan • Organisaties moeten leren om data ter beschikking te stellen die noodzakelijk zijn voor outcome berekeningen • Veel inspanning verrichten om de dynamiek te modelleren • De uiteindelijk methodologie is bepaald door de CE • Er moet een verbetering plaatsvinden van dataverzameling en de digitale data – en informatieopslag