KOMISHON PERSPEKTIVANAN FINANSIERO PA PAIS KÒRSOU

1. Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

2. KOMISHON PERSPEKTIVANAN FINANSIERO PA PAIS KÒRSOU • Sr. mr. drs. Caryl M.C. Monte, Presidente • Sr. drs. Terrence K. Hernandez RA, Sekretario • Sr. Errol M. Goeloe, Miembro • Sr. Louis A. Pinedoe MA, Miembro Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

3. SISTEMA DI SUPERVISHON PA MANEHO FINANSIERO SÓLIDO Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

4. MANEHO FINANSIERO SÓLIDO • Garantianan konstitushonal pa maneho finansiero sólido • Banko (pa maneha debe) di Gobièrno • Kontròl di SOAB i Departamentu di Verifikashon di Servisio di Impuesto • Akademia pa Finansa Públiko Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

5. MANEHO FINANSIERO SÓLIDO • Kontrolaria General i Kámara di Presupuesto • Servisio Sentral pa Planifikashon Finansiero-Ekonòmiko • Konseho pa Finansa Públiko sólido Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

6. STAATSREGELING LAND CURAÇAO KONSTITUSHON PAIS KÒRSOU STATEN PARLAMENTO KONTROLARIA GENERAL ALGEMENE REKENKAMER BEGROTINGSKAMER KÁMARA DI PRESUPUESTO BANKO PA DEBE DI GOBIÈRNU GOBIÈRNU OFISINA SENTRAL DI PLANIFIKASHON MINISTER DI FINANSA i EKONOMIA MINISTER VAN FINANCIEN EN ECONOMIE SOAB KONSEHO PA FINANSA SANO DI GOBIÈRNU OFISINA DI VERIFIKASHON DI IMPUESTO VERIFICATIEBUREAU BELASTINGDIENST UNA AKADEMIA DI FINANSA DI PAIS KÒRSOU ACADEMIE VOOR LANDSFINANCIËN BANKO SENTRAL Sistema di Supervishon Pa Maneho Finansiero Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

7. SOLUSHONNAN PA DEBE NASHONAL Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

8. Repartishon di Debe di Pais Kòrsou 31 Desèmber 2006 Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

9. KUOTA DI DEBE PRODUKTO INTERNO BRUTO NAF. 4.4 mil mion AKTUAL KUOTA DI DEBE 59,5% Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

10. SOLUSHON DEBENA KOMPANIANAN DI GOBIÈRNU I FUNDASHONNAN • Komishon pa resolushon di posishon • Deskontá kontra reservanan aktual o dividendoden futuro • Interkambio di propiedat (“Asset Swaps”) • Pago di kèsh Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

11. POSIBEL SOLUSHON PA E DEBE DI BONONAN DI GOBIÈRNU • Hasi un fiansa bou di mihó kondishon • Usa nos propio sèn pa kanselá e debe (likides, papel i propiedat) • Hasi un fiansa serka Banko Sentral pa kanselá e debe • Un solushon kombiná di a, b i c Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

12. Komishon Van Lennep • Komishonnan Antiano • Gobièrnu di Kòrsou • Gobièrnu Hulandes PRIVATISASHON Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

13. Privatisashon parsial di refineria pa sigurá su posishon riba tèrmino largu • Integrashon di kompanianan den sektor energétiko den CURENCO • Presensia di zeta òf reserva di gas den awanan teritorial di Kòrsou PRIVATISASHON I MANEHO ENERGÉTIKO STRATÉGIKO Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

14. Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

15. Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

16. AGENTE DI DEBE SPESIAL KALDENA ta un ‘Special Purpose Vehicle’ ku ta e predesesor di e Banko pa Debe di Gobièrnu “Kompania Anónimo pa Likidashon di Debe Nashonal”, speshalisá den sanashon, restrukturashon i atministrashon di debe nashonal Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

17. Refinería di Korsou N.V. Cessie toekomstige lease-opbrengsten ad US$ 238 mln Cessie toekomstige lease-opbrengsten ad US$ 238 mln KALDENA N.V. Aankoop zero-coupon obligaties NAf. 283 mln. in contanten NAF. 590 mln. na 10 jaar Internationale Bank INVERSHONISTANAN BONO DI GOBIÈRNU Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

18. INVERSHONISTANAN BONO DI GOBIÈRNU • Akuerdo Nashonal: • Refinansiamentu di 75% di e debe di bono pa un bono 100% garantisá (na 2009 interes tambe) • Finansiamentu di bankonan pa termino kortiku • Konsulta regular ku sektor • Prioridat pa uso di fondonan di privatisashon pa paga bononan Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

19. BENEFISIONAN DI ASERKAMENTU NOBO • E solushon ta ta riba propio forsa • KALDENA lo ta enkargá ku debe nashonal: vehikulo speshal • Garantia di bono dor di Merka • Banko Sentral di Kòrsou lo por garantisá pago di interes/ganashi • Lo no tin riesgo di tipo di kambio • Fondonan di privatisashon lo wòrdu usa pa paga debe Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

20. KUOTA DI DEBE NOBO Despues di 3 akshon: • Settle ku ONVs • Refinansiá 75% • Paga NAF. 400 mion ekstra for di fondonan di privatisashon KUOTA DI DEBE lo bira 35%! Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

21. DEBE NA APNA Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

22. Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

23. NAF. 800 mion di kual NAF. 730 mion ta formalisá i Gobièrnu ta pagando • 70 mionso(ca 9%) ta konsistí di pagonan atrasá di penshun APNA Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

24. Komishon pa formalisá debe • Evita retraso den pagonan • Drecha presupuesto i sistema di kontròl • Akshonista minoritario den CURENCO APNA Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

25. APNA ku bon maneho lo no ta na peliger: dekkingsgraad tabasta bon (105%) i lo no deteriorá den futuro! APNA Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

26. 2 AKSHON: • Elimina gastunan di “backservice” dor di kambio den sistema di penshun • Hasi eksepshon posibel den 40-60 beleggingsregel pa drecha dekking” APNA Paga APNA tur sen ku Gobiérnu debe mesora ta un bon kos? Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

27. Repartishon di Debe di Pais Kòrsou 31 Desèmber 2006 Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

28. ? KORSOU TIN KU ASEPTA PARTI DI E DEBE DI GOBIERNU SENTRAL ? Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

29. PERSPEKTIVANAN FINANSIERO Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

30. Vergelijking Inkomsten en Uitgaven 2002-2006 1200 0 -20 1000 -40 800 -60 600 -80 -100 400 -120 200 -140 0 -160 2002   2003 2004  2005  2006 Inkomsten Uitgaven Begrotingstekort Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

31. PRESUPUESTO BALANSA • Baha gastunan di interes (24-52) • Baha gastunan di gobièrnu den salubridat (24) • Introdukshon di un sistema di penshun konforme merkado (18- 25) • Reorganisashon di Servisio di Impuesto (25) • Kontròl riba gastunan di personal Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

32. PRESUPUESTO BALANSA • Ekstra entrada fo’i kresementu ekonómiko (20) • Saldo positivo di presupuesto di Land! (sin interes i gastunan di e islanan i gran parti di entrada di impuesto) • Saldo positivo pa desaroyo soshal Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

33. MANEHA DESAROYO EKONÓMIKO DURADERO Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

34. Aksento riba maneho di Ekonomia • MEP • Plataforma di kompanianan di gobièrnu • Fondo Ekonómiko pa MEP • Fondo di Invershon di Gobièrnu • Invershon di mantenshon i “upgrading” isla US$ 1.5 mil mion próksimo 3 pa 4 aña • Pago di parti di debe nashonal ku kèsh (400 mion) Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

35. Reserva di petroli of gas lo trese revolushon ekonómiko den próksimo añanan • Riesgonan pa ekonomia ‘Oververhitting’ Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

36. KONKLUSHONNAN Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

37. KONKLUSHONNAN • Sistema di Supervishon ta impedí défisitnan presupuestario i debe nashonal eksesivo • Fondonan di privatisashon lo wòrdu usa pa paga debe, despues finansiá desaroyo soshal-ekonómiko • Kuota di debe nashonal ta baha konsiderablemente Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

38. KONKLUSHONNAN • Saniamentu di presupuesto sin subi impuesto i perspektiva finansiero positivo • Maneho ekonómiko koordiná ku kompanianan di gobièrnu Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

39. KONKLUSHONNAN Maneho Energétiko Stratégiko lo fortalesé nos sektor energétiko i pone nos den posibilidat pa manehá eventual reservanan di petroli òf gas o baha preis di awa, koriente i gasolin tantu pa e konsumidó lokal i pa e invershonista ku ke invertí na Kòrsou. Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

40. HABEMUS EXPLICATIONEM ALTERNAM! KORSOU TIN ALTERNATIVA! Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel

41. Kòrsou Outónomo i Responsabel HABEMUS EXPLICATIONEM ALTERNAM! Rapòrt Komishon Perspektivanan Finansiero Pais Kòrsou Kòrsou Outònomo i Responsabel