อ.พรชัย แก้วประเสริฐ วิทยากรด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ Mobile: 089-211-4877

1. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ อ.พรชัย แก้วประเสริฐวิทยากรด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การMobile:089-211-4877 ศิลปะการนำเสนองาน อย่างมีประสิทธิภาพ

2. “คนที่พูด จะขายได้แม้แต่แกลบ แต่คนที่ไม่พูดเลย ไม่สามารถขายแม้กระทั่งข้าวสาร” “การกินดีอยู่ดีแล้ว แต่ถ้าพูดดีด้วยก็ยิ่งดีไปอีก” ศ.มล. ตุ้ย ชุมสาย ณ อยุธยา

3. การพูดควรเป็น “การบริหารสมอง” ไม่ควรเป็น “การบริหารปาก”

4. “การพูดเป็น” ทำให้ได้ 4 ช. • มีคนชอบ • มีคนชม • มีคนเชื่อ • มีคนช่วย

5. “การพูดความจริง เป็นประโยชน์ เป็นที่รัก สมควรพูดให้ถูกกาละ เทศะ”

6. มงคลชีวิตที่ ๑๐ กล่าววาจาอันเป็นสุภาษิต คำว่าวาจาอันเป็นสุภาษิตในที่นี้มิได้หมายถึงเพียงว่าต้องเป็นคำร้อยกรอง ร้อยแก้ว เป็นคำคมบาดใจมีความหมายลึกซึ้งเท่านั้น แต่รวมถึงคำพูดที่ดี มีประโยชน์ต่อผู้ฟัง ซึ่งสรุปว่าประกอบด้วยลักษณะดังนี้ ๑.ต้องเป็นคำจริง คือข้อมูลที่ถูกต้อง มีหลักฐานอ้างอิงได้ ไม่ได้ปั้นแต่งขึ้นมาพูด ๒.ต้องเป็นคำสุภาพ คือพูดด้วยภาษาที่สุภาพ มีความไพเราะในถ้อยคำ ไม่มีคำหยาบโลน หรือคำด่า ๓.พูดแล้วมีประโยชน์ คือมีประโยชน์ต่อผู้ฟังถ้าหากนำแนวทางไปคิด หรือปฏิบัติในทางสร้างสรรค์ ๔.พูดด้วยจิตที่มีเมตตา คือพูดด้วยจิตใจที่มีความปรารถนาดีต่อผู้ฟัง มีความจริงใจ ๕.พูดได้ถูกกาลเทศะ คือพูดในสถานที่เหมาะสม และในเวลาที่เหมาะสม โดยความเหมาะสมจะมีมากน้อยเช่นไรก็ขึ้นอยู่กับเรื่องที่พูด

7. พระพุทธเจ้าสอนอภัยราชกุมารพระพุทธเจ้าสอนอภัยราชกุมาร ในด้านศิลปะการพูด คือ “การกล่าวสัมมาวาจา” 1. ไม่พูดเท็จ 2. พูดส่อเสียด 3. ไม่พูดคำหยาบ 4. พูดเพ้อเจ้อ

8. ๑.  ตถาคตย่อมรู้ว่า วาจาไม่จริง ไม่แท้ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ ตถาคตไม่กล่าววาจานั้น ๒.  ตถาคตย่อมรู้ว่า วาจาที่จริง ที่แท้ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ แต่วาจานั้นไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่ชอบใจของผู้อื่น ตถาคตไม่กล่าววาจานั้น ๓. ตถาคตย่อมรู้ว่า วาจาที่จริงที่แท้และประกอบ ด้วยประโยชน์ แต่วาจานั้นไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่ชอบใจของผู้อื่น ตถาคตย่อมรู้กาลที่จะพยากรณ์วาจานั้น

9. ๔. ตถาคตย่อมรู้ว่า วาจาที่ไม่จริง ไม่แท้ ไม่ประกอบ ด้วยประโยชน์ แต่วาจานั้นเป็นที่รัก เป็นที่ชอบใจของผู้อื่น ตถาคตไม่กล่าววาจานั้น ๕. ตถาคตย่อมรู้ว่า วาจาที่จริง ที่แท้ ไม่ประกอบ ด้วยประโยชน์ และวาจานั้นเป็นที่รัก เป็นที่ชอบใจของผู้อื่น ตถาคตไม่กล่าววาจานั้น ๖.ตถาคตย่อมรู้ว่า วาจาที่จริง ที่แท้และประกอบ ด้วยประโยชน์ และวาจานั้นเป็นที่รัก เป็นที่ชอบใจของผู้อื่น ตถาคตย่อมรู้กาลที่จะพยากรณ์วาจานั้น

10. การนำเสนอเรื่อง(Presentation) : การถ่ายทอดความคิดในเรื่องหนึ่งเรื่องใด ที่มีวัตถุประสงค์แน่ชัดให้ผู้ฟังเข้าใจ ภายในเวลาอันจำกัด

11. วัตถุประสงค์ของการนำเสนอวัตถุประสงค์ของการนำเสนอ • เพื่อจูงใจ เสนอขาย หรือ ขออนุมัติ • เพื่ออธิบาย หรือ สาธิต • เพื่อสอน บรรยาย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น • เพื่อรายงานหรือบรรยายสรุป

12. แนวคิดในการนำเสนอแบบใหม่แนวคิดในการนำเสนอแบบใหม่ + PLAY LEARN เพลิน

13. แจ่มแจ้ง จูงใจ แกล้วกล้า ร่าเริง

14. บัญญัติ 10 ประการของการพูดแบบนำเสนอ • เข้าใจผู้ฟัง • อย่าพูดให้ฟังดูเป็นการสอน • ขอร้องอย่างนิ่มนวล • ไม่เลียนแบบการพูดของผู้อื่น • หลีกเลี่ยงภาษาต่างประเทศ • สร้างอารมณ์ขันในการพูด • ต้องพูดให้ได้แง่คิด • วิพากษ์วิจารณ์ถึงภาวะของผู้ฟังที่กำลังประสบอยู่ • หลีกเลี่ยงคำสบประมาท หรือหมิ่นประมาทผู้อื่น • ควรมีข้อมูลใหม่เสมอ

15. กระบวนการนำเสนอ • เตรียมตัว • ออกแบบโครงร่าง • การนำเสนอ • ประเมินผล

16. ร่างสำหรับการเตรียมแผนการนำเสนอร่างสำหรับการเตรียมแผนการนำเสนอ

17. วิเคราะห์การพูดแบบนำเสนอวิเคราะห์การพูดแบบนำเสนอ • ผู้พูดเป็นใคร พูดกับใคร ผู้ฟังเป็นใคร • พูดที่ไหน • พูดอย่างไร • พูดอะไร • อุปกรณ์การพูดเป็นอย่างไร • ใครเป็นผู้จัดและเป็นประธานที่นั้น • พูดก่อนหรือหลังผู้อื่น • เราจะให้อะไรแก่เขา • เขาจะได้อะไรจากเรา

18. หัวข้อเรื่อง............................................................................หัวข้อเรื่อง............................................................................ • วัตถุประสงค์การนำเสนอ 1)............................................2)........................................... • ผู้ฟังคือ................................................................................. (อายุ/เพศ/การศึกษา/ตำแหน่ง/ความสนใจพิเศษ) • แนวคิดหลัก 1)............................... 2)........................................ • เกริ่นนำ/ภาพรวม/สรุปจบ • สื่ออุปกรณ์ที่ใช้

19. การออกแบบโครงร่างการนำเสนอการออกแบบโครงร่างการนำเสนอ • ส่วนนำ (Introductory) 10% • ส่วนเนื้อหา (Body) 80% • ส่วนสรุป (Conclusion) 10%

20. ลำดับเรื่องโครงร่างการนำเสนอลำดับเรื่องโครงร่างการนำเสนอ • เรียงตามลำดับเวลา • เรียงตามกระบวนการ/ขั้นตอน • จัดกลุ่มรวมประเด็นย่อยเป็นกลุ่มใหญ่

21. การสร้างเรื่องการพูดแบบนำเสนอการสร้างเรื่องการพูดแบบนำเสนอ • ส่วนหัว หรือ คำนำ คำเริ่มต้น ต้องตื่นเต้น • ส่วนกลางหรือส่วนตัว เป็นเนื้อหาสาระ ต้องกลมกลืนกับเรื่องที่เปิดไว้ • ส่วนหางหรือสรุปจบ ต้องจับใจ

22. ส่วนหัวการขึ้นต้นที่ได้ผลมากส่วนหัวการขึ้นต้นที่ได้ผลมาก • พาดหัวข่าว • กล่าวคำถาม • ความสงสัย • ให้รื่นเริง • เชิงกวี • มีตัวอย่าง • ช่างบังเอิญ

23. ส่วนตัวหรือส่วนกลาง • เรียงลำดับ • จับประเด็น • เน้นตอนสำคัญ • บีบคั้นอารมณ์ • เหมาะสมเวลา

24. ข้อมูลสนับสนุนแนวคิด • อ้างอิงสถิติ ผลการทดลอง ผลการวิจัย • อ้างอิงจากประสบการณ์ของตน • อ้างความคิดเห็นผู้เชี่ยวชาญ • ยกตัวอย่างประกอบหรือกรณีศึกษา • เปรียบเทียบกับคู่แข่ง • อุปมาอุปมัย

25. ส่วนหางหรือส่วนสรุปจบ มี 3 ลักษณะ คือ • การสรุปจบที่ไม่ได้ผล • ไม่มากก็น้อย • คอยขอโทษ • หมดแค่นี้ • ไม่มีเวลา • หาลานบิน • สิ้นชั้นเชิง

26. 2. การสรุปจบที่ได้ผลน้อย • ถึงเวลาแล้วหรือยัง • คำโคลง กลอน ที่ผิดจากของจริง • อ้างอิงบทประพันธ์ หรือภาษิตที่ไม่มีที่มา หรืออ้างผิด 3. การสรุปจบที่ได้ผลดีมาก • ตามคมปาก • ฝากให้คิด • สะกิดชักชวน • สำนวนขบขัน

27. การสร้างโครงเรื่องให้สอดคล้องเหมาะสมกับผู้ฟังการสร้างโครงเรื่องให้สอดคล้องเหมาะสมกับผู้ฟัง ลักษณะของผู้ฟัง การสร้างโครงเรื่องจะต้อง…. 1. นักวิเคราะห์ 1. คำนึงถึงเหตุผลและผลสูง 2. เที่ยงตรง พิถีพิถัน 2. เป็นระเบียบเรียบร้อย 3. ชอบมองภาพกว้าง 3. สร้างรูปแบบประกอบรอบ ๆ 4. แนวความคิดระยะยาว 4. ขยายความถึงแนวโน้ม การวางแผน และการคาดการณ์ 5. แนวความคิดระยะสั้น 5. เชื่อมโยงผลกระทบระดับต่าง ๆ 6. ให้ความเป็นกันเอง รู้สึกอบอุ่น 6. ประกอบด้วยเกร็ดเล็ก ๆ น้อย ๆ และผูกพัน แสดงออกถึงการยอมรับและ ให้ เกียรติ

28. การสร้างโครงเรื่องให้สอดคล้องเหมาะสมกับผู้ฟัง (ต่อ) ลักษณะของผู้ฟัง การสร้างโครงเรื่องจะต้อง…. 7. ฉลาด มีไหวพริบ นามธรรม 7. สร้างรูปแบบกว้าง ๆ 8. ไม่สะดวกที่จะกล่าวคำตัดสินใจ 8. จบลงด้วยทางเลือกหลาย ๆ ทาง ว่าได้ - ไม่ได้ 9. ไม่สะดวกที่จะพิจารณา 9. จบลงด้วยให้มีการตัดสินใจแบบ ทางเลือกหลายทาง ได้ - ไม่ได้ 10. เป็นผู้สมบูรณ์พร้อม 10. เรียบร้อย แน่นอน ไม่มีข้อบกพร่อง 11. นักสงสัย 11. ตรวจทานอย่างละเอียด จนไร้ข้อ ปฏิเสธ 12. ชอบควบคุมและใช้กำลัง 12. สลับและรวบรวมข้อเสนอแนะต่าง ๆ

29. การนำเสนอเรื่องเพื่อการตัดสินใจการนำเสนอเรื่องเพื่อการตัดสินใจ ขั้น : กล่าวนำ 1. หัวข้อเรื่อง 2. ที่มาของเรื่อง/ปัญหา/ เชื่อมโยงเรื่องสู่เป้าหมายในการ ความต้องการของ นำเสนอ ผู้บริหาร/แนวความคิด/ ดึงความสนใจผู้ฟัง นโยบาย ชี้ให้เห็นความสำคัญของเรื่องที่ นำเสนอ อธิบายความหมายต่าง ๆ ที่ เกี่ยวข้อง

30. การนำเสนอเรื่องเพื่อการตัดสินใจการนำเสนอเรื่องเพื่อการตัดสินใจ ขั้น : เนื้อเรื่อง 3. การศึกษาข้อมูล การวางแผน/การกำหนดเครื่องมือ เพื่อหาข้อมูล การดำเนินการศึกษาข้อมูล/วิธีการศึกษาข้อมูล 4. แนวทาง/วิธีการวิเคราะห์ วิเคราะห์รายละเอียด เกณฑ์การวิเคราะห์ วิเคราะห์ข้อดี/ข้อจำกัด หาข้อโต้แย้ง/วิธีแก้ไข 5. ผลการวิเคราะห์ แนวทางแก้ไข ข้อดี/ข้อจำกัดของแต่ละแนวทาง 6. เสนอแนะแนวทางปฏิบัติ เสนอแนะทางเลือกที่ดีที่สุด

31. การนำเสนอเรื่องเพื่อการตัดสินใจการนำเสนอเรื่องเพื่อการตัดสินใจ ขั้น : สรุป 7. ประมวลสรุป ทบทวนเรื่องสำคัญ ๆ ที่กล่าวมาแล้ว เน้นย้ำจุดที่สำคัญ 8. ข้อเสนอให้ดำเนินการ สิ่งที่ต้องใช้/ผลที่คาดว่าจะได้รับ แผนปฏิบัติการ (ถ้าจำเป็น)

32. “รูปแบบการนำเสนอ 10 แบบ”

33. แบบที่ 1 การแก้ไขปัญหา • บอกถึงสิ่งที่ต้องการให้เกิด (ตามแผน) และสิ่งที่เกิดขึ้นจริง : ปัญหา ? 1. .................... 2. …………………….. • 2. ชี้ให้เห็นถึงสิ่งที่เกิดขึ้นมาแล้ว • 3. ชี้ให้เห็นถึงสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไป • (นโยบาย/งบประมาณ/บุคลากร/แผน/ฯลฯ) • 4. เสนอปัจจัย/สาเหตุของปัญหา • 5. แนวทางการบรรเทาปัญหา/แก้ไขปัญหาในปัจจุบัน • 6. เสนอแนวทางดำเนินการขั้นต่อไป

34. แบบที่ 2 เสนอกลยุทธ์ 1. บอกถึงวัตถุประสงค์ 2. สถานการณ์ปัจจุบัน (การดำเนินการดี/ไม่ดี/วิกฤติ) 3. สิ่งที่ต้องการให้เกิดขึ้น 4. เสนอกลยุทธ์ที่เป็นไปได้/เหมาะสม 5. วิเคราะห์ข้อดี - ข้อจำกัดของแต่ละกลยุทธ์ 6. เสนอแนะกลยุทธ์ที่ดี 1 - 2 กลยุทธ์ และสิ่งที่จะต้อง กระทำขั้นต่อไป

35. แบบที่ 3 เสนอขายสินค้า, การบริการ, ความคิด 1. บอกถึงวัตถุประสงค์ 2. วิเคราะห์สถานะและความต้องการของผู้ฟัง 3. บอกถึงสิ่งที่เสนอขาย, บริการ, ความคิด 4. ชี้ให้ผู้ฟังเห็นถึงประโยชน์ที่จะได้รับ (เปรียบเทียบกับประโยชน์ที่เคยได้รับ) 5. บอกถึงขั้นตอนต่อไป

36. แบบที่ 4 เสนอแนะทางเลือกในการตัดสินใจ 1. การตัดสินใจที่ได้กระทำแล้ว 2. บอกถึงความจำเป็นและความต้องการที่เกิดขึ้น 3. วิเคราะห์/จัดลำดับความต้องการมาก/น้อย 4. กำหนดทางเลือกที่เป็นไปได้ 5. พิจารณาตัดทางเลือกที่ไม่ตรง/ไม่สอดคล้องกับความจำเป็น 6. พิจารณาเปรียบเทียบทางเลือกต่าง ๆ ที่สอดคล้องกับความต้องการ 7. บอกถึงข้อดี - ข้อเสียของแต่ละทางเลือก 8. เสนอแนะทางเลือกที่ดีที่สุด และบอกถึงขั้นตอนดำเนินการต่อไป

37. แบบที่ 5 เสนอแนวทางป้องกันปัญหา 1. กำหนดวัตถุประสงค์ 2. บอกถึงแนวโน้มที่จะเกิดปัญหาในอนาคต 3. ชี้ให้เห็นถึงปัจจัย/สาเหตุที่อาจจะทำให้เกิดปัญหา 4. ความสำคัญ/ความรุนแรงของปัจจัย/สาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหา 5. แนวทาง/วิธีการตัด/ลดปัจจัย/สาเหตุที่จะทำให้เกิดปัญหา 6. แผนการดำเนินการ/กำหนดเวลา

38. แบบที่ 6 การถ่ายทอดความรู้/การสอน 1. ความนำ 2. บอกถึงความสำคัญของเรื่อง 3. เสนอเนื้อหาเป็นลำดับ ซึ่งประกอบด้วย ประเด็นสำคัญ ประเด็นรอง ตัวอย่าง คำถามและกิจกรรม 4. สรุป เน้นย้ำ สิ่งที่สำคัญ 5. เสนอแนะ วิธีการ ขั้นตอน การนำความรู้ที่ได้รับไปปรับใช้ ในการปฏิบัติงาน

39. แบบที่ 7 การรวบรวม/แลกเปลี่ยนข้อมูล 1. กำหนดวัตถุประสงค์ 2. บอกถึงภารกิจที่ปฏิบัติ/รับผิดชอบ 3. อุปสรรค/ปัญหาที่เผชิญ 4. เชื่อมโยงกับผู้ฟัง 5. บอกถึงความสำคัญของข้อมูลที่มีต่อเป้าหมายขององค์การ

40. แบบที่ 8 การเสนอข่าวร้าย 1. บอก/อธิบายถึงเบื้องหลังที่มาของเรื่อง (ความจำเป็น/ปัญหา) 2. เสนอข่าวร้าย 3. เสนอแนะทางเลือกในการเผชิญข่าวร้าย 4. วิเคราะห์เปรียบเทียบข้อดี - ข้อจำกัดของทางเลือก 5. เสนอแนะทางเลือกที่ (น่าจะ) ดีที่สุดสำหรับผู้ฟัง

41. แบบที่ 9 รายงานความก้าวหน้า 1. บอกถึงภารกิจ 2. แผนงานที่กำหนด 3. ผลการปฏิบัติงานที่ผ่านมา 4. ปัญหา/อุปสรรค และการแก้ไข 5. แผนงานต่อไป

42. แบบที่ 10 การบรรยายสรุปหน่วยงาน 1. ทักทายผู้ฟัง 2. ความเป็นมาของหน่วยงาน 3. ภารกิจที่ได้รับมอบหมาย 4. แผนงาน/โครงการที่ปฏิบัติ 5. ความสำเร็จและปัจจัยแห่งความสำเร็จ 6. ปัญหา/อุปสรรค และการแก้ไข 7. แผนงานในอนาคต

43. การคาดหมายปัญหาหรืออุปสรรคในการนำเสนอการคาดหมายปัญหาหรืออุปสรรคในการนำเสนอ อาจมีการต่อต้านแสดงการไม่ยอมรับ ไม่เห็นด้วยจากผู้ที่กลัว เสียผลประโยชน์ ผู้มีอคติ ผู้รู้มาก ผู้ไม่รู้จริง ผู้ไม่ชอบให้ความร่วมมือกับใคร หรือผู้ที่ไม่ต้องการเปลี่ยนแปลง อาจมีคนไม่พอใจต่อการนำเสนอ เพราะเห็นว่าไม่สำคัญ หรือไม่เกี่ยวข้องกัน อาจมีผู้ฟังบางคนที่เข้าใจเรื่องยาก ไม่มีพื้นฐานในเรื่องที่จะนำเสนอ หรือ บางคนไม่ได้เตรียมอ่านเอกสารเกี่ยวกับเรื่องที่นำเสนอมาก่อน

44. แนวทางป้องกันหรือบรรเทาปัญหา/อุปสรรคในการนำเสนอแนวทางป้องกันหรือบรรเทาปัญหา/อุปสรรคในการนำเสนอ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น หากคาดหมายว่า... ผู้นำเสนอเรื่องควร... มีการต่อต้านจากผู้ที่กลัว อธิบายตั้งแต่ต้นเสียก่อนว่า เรื่องนี้ จะเสียผลประโยชน์ จะไม่กระทบกระเทือนถึงการได้ประโยชน์ ของคนใด กลุ่มใด เป็นการเฉพาะ จะมีการเสียประโยชน์กับ หาทางเสนอสิ่งทดแทนประโยชน์ บุคคลใดบุคคลหนึ่ง ที่เขาจะเสียไป หรือเตรียมเหตุผลไว้ อธิบายหักล้างข้อคัดค้าน เช่น เน้นประโยชน์ที่ส่วนรวมจะได้รับ

45. แนวทางป้องกันหรือบรรเทาปัญหา/อุปสรรคในการนำเสนอแนวทางป้องกันหรือบรรเทาปัญหา/อุปสรรคในการนำเสนอ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น (ต่อ) หากคาดหมายว่า... ผู้นำเสนอเรื่องควร... มีการต่อต้านจากผู้ที่มีอคติ พยายามเลี่ยงจุดอ่อน อย่าเปิดช่องให้มี จุดที่จะถูกโจมตีได้ ควบคุมอารมณ์ ไม่ตอบโต้โดยตรง หาวิธีการให้ผู้อื่น เห็นด้วย หาพวกมาร่วมสนับสนุน หรือ ผู้ออกรับแทนผู้นำเสนอ มีการต่อต้านจากผู้ที่กลัว พยายามชี้แจง หรืออธิบายให้เห็นว่าเป็น ความยุ่งยาก เรื่องที่ง่ายไม่ยุ่งยากซับซ้อน มีการต่อต้านจากผู้รู้มาก พยายามดึงให้บุคคลนั้นเข้ามามีส่วนร่วม ในการแสดงความคิดเห็น ให้เกียรติเขา และสร้างความพอใจ ให้เขาร่วมมือ สนับสนุนการนำเสนอนั้นแทน

46. แนวทางป้องกันหรือบรรเทาปัญหา/อุปสรรคในการนำเสนอแนวทางป้องกันหรือบรรเทาปัญหา/อุปสรรคในการนำเสนอ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น (ต่อ) หากคาดหมายว่า... ผู้นำเสนอเรื่องควร... มีการต่อต้านจากผู้ที่ไม่ชอบ พยายามชี้แจงให้เห็นประโยชน์ และไม่กระทบ การเปลี่ยนแปลง สถานะของเขา ผู้ฟังจะไม่สนใจ พยายามให้เขาเข้ามามีส่วนร่วม โดยการจี้จุด ความสนใจ จูงใจด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น ใช้สื่อประกอบการนำเสนอที่ดึงดูดใจ เชื่อมโยงเรื่องที่นำเสนอให้เขาเห็นว่าเป็นเรื่อง ใกล้ตัว เป็นเรื่องที่เขามีส่วนเกี่ยวข้องด้วย ผู้ฟังบางคนไม่ได้เตรียมการ นำเสนอให้เขาเห็นภาพรวมทั้งหมด เน้น อ่านเอกสารมาล่วงหน้า การสร้างความเข้าใจง่าย อาจมีการอธิบาย บางจุดให้ละเอียดขึ้น

47. ข้อมูลอื่น ๆ ที่ควรทราบ สาเหตุความสำเร็จหรือความล้มเหลวในการนำเสนอเรื่อง ซึ่งตนเอง หรือบุคคลอื่นเคยประสบ คำถามที่มักจะใช้ถามกับเรื่องที่นำเสนอ ในลักษณะที่คล้ายคลึง หรือ ใกล้เคียงกันเสมอ ๆ ข้อมูลอื่น ๆ ที่อาจจะนำมายืนยันข้อเสนอ ทำให้มีน้ำหนักเพิ่มขึ้นได้ หากข้อเสนอนี้เคยนำเสนอเข้าที่ประชุมแล้ว มีตอนใดบ้างที่มีผู้ตั้งคำถาม หรือตั้งข้อสังเกตุไว้ การพิจารณาแหล่งข้อมูลที่มีความเชื่อถือได้ การปรับแต่งหรือดัดแปลงข้อมูล แต่มิใช่เป็นการบิดเบือนข้อมูล

48. ข้อควรระลึกถึงในการนำเสนอข้อควรระลึกถึงในการนำเสนอ ผู้นำเสนอจะต้องชี้ให้เห็นว่า เรื่องที่เสนอนั้นเป็นสิ่งจำเป็น มีประโยชน์คุ้มค่า แม้มีการเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นบ้าง เรื่องที่เสนอนั้น ไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนหรือเสียหาย หรือ ก่อภาระโดยไม่จำเป็นแก่ผู้ใด เรื่องที่เสนอนั้น แม้จะมีอุปสรรคอยู่บ้าง แต่ก็อาจแก้ได้ หรือ ทำให้สำเร็จได้ หรือดีกว่าเดิม และ พยายามหลีกเลี่ยงการให้สัญญาที่ไม่แน่ใจว่าจะทำตามคำสัญญา นั้นได้ หลีกเลี่ยงการอ้างถึงประโยชน์ที่ไม่กระจ่างแจ้ง

49. บทฝึกพูดเทคนิคการบรรยายสรุปบทฝึกพูดเทคนิคการบรรยายสรุป

50. เทคนิคการบรรยายสรุป • ทักทายผู้ฟัง • ความเป็นมาของหน่วยงาน • ภารกิจที่ได้รับมอบหมาย • แผนงาน/โครงการที่ปฏิบัติ • ความสำเร็จและปัจจัยความสำเร็จ • ปัญหา/อุปสรรคและการแก้ไข • แผนงานในอนาคต