มาตรฐานอาหารเพื่อความยั่งยืน ของ สินค้ามาตรฐานสหกรณ์

1. เรื่อง มาตรฐานอาหารเพื่อความยั่งยืนของสินค้ามาตรฐานสหกรณ์ โดย ดร.สุภกรรณ จันทวงษ์

2. กรอบนำเสนอ • ความเข้าใจเรื่องมาตรฐาน • ความสัมพันธ์มาตรฐาน กับความยั่งยืนทางการค้า • ความสัมพันธ์ของมาตรฐาน กับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง • หลักมาตรฐานด้านอาหาร เพื่อรับใช้สังคม

3. ความเข้าใจเรื่องมาตรฐานความเข้าใจเรื่องมาตรฐาน • ความหมายของมาตรฐาน • องค์ประกอบกระบวนการเพื่อผลผลิตมาตรฐาน • ประโยชน์ของมาตรฐาน • เทคนิค เพื่อส่งเสริมปฏิบัติการเพื่อมาตรฐานผลผลิต

4. ความหมายของมาตรฐานยั่งยืนความหมายของมาตรฐานยั่งยืน • มาตรฐาน หมายความว่า สิ่งที่ถือเอาเป็นหลักสำหรับเทียบกำหนด • ยั่งยืน หมายความว่า สิ่งที่อยู่นาน คง ทนทาน

5. ความสัมพันธ์มาตรฐาน กับความยั่งยืนทางการค้า ความยั่งยืนเชิงหลักปรัชญา • เชื่อถือได้ ตรวจสอบได้ • เพราะเข้ากับเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ที่ยอมรับระหว่างกัน • เพราะเข้ากับความรู้สึกของสังคม • ผู้ผลิตพึงพอใจ ผู้ใช้ประโยชน์ชอบใจ และสังคมยอมรับ

6. ยั่งยืน: เชิงการค้า/ธุรกิจ • จำเป็นแท้ - จำเป็นอย่างเหมาะสมกับเศรษฐฐานะ - ต้องใช้ • จำเป็นเท่ - ได้ใช้หลังรู้สึกดี - ต้องหามาใช้

7. ลักษณะที่จะนำไปสู่ความยั่งยืนลักษณะที่จะนำไปสู่ความยั่งยืน ความคิดสร้างสรรค์ • เศรษฐกิจแบบสร้างสรรค์ ภายใต้ปรัชญาพอเพียง • เข้ากับมาตรฐานจำเพาะ • เข้ากับมาตรฐานทั่วไป บูรณาการความเชื่อถือ • ชุมชน/สังคมของผู้ผลิต เชื่อถือต่อสิ่งนั้น • ชุมชน/สังคมนานาชาติ เชื่อถือต่อสิ่งนั้น

8. หลักการทั่วไปด้านมาตรฐานหลักการทั่วไปด้านมาตรฐาน • กฎหมายมาตรฐานขั้นต่ำสุดของสังคมและใช้เท่าเทียมทั้งสังคม • มาตรฐานกฎหมายต้องถือปฏิบัติก่อน • สังคมหนึ่งต้องมีมาตรฐานเดียว • ค่าเกณฑ์และวิธีวัดค่าของมาตรฐาน ต้องอ้างอิงหลักวิชาการ • วิธีอันชอบเพื่อมาตรฐานมีได้หลากหลาย • ต้องเปลี่ยนแปลงได้ • มาตรฐานทางวิชาการย่อมใช้ได้ในมวลหมู่ผู้ยอมรับในมาตรฐานนั้น

9. มาตรฐานเพื่อคุ้มครองผู้บริโภคมาตรฐานเพื่อคุ้มครองผู้บริโภค • มาตรฐานเพื่อคุ้มครองผู้บริโภคมีมาตรฐานเดียว • มาตรฐานที่กฎหมายกำหนดต้องปฏิบัติก่อนเป็นมาตรฐานบังคับ • หากมีข้อมูลเพื่อเพิ่มประโยชน์รวม ย่อมต้องปรับเปลี่ยน • มาตรฐานอื่นเพื่อคุ้มครองผู้บริโภค ต้องไม่ต่ำกว่ามาตรฐานกฎหมาย และอ้างอิงวิชาการอย่างชัดแจ้ง • มาตรฐานอื่นเป็นมาตรฐานสมัครใจ เพื่อการพัฒนาหรือประโยชน์เฉพาะอื่นๆ • มาตรฐานคุ้มครองผู้บริโภคจะมุ่งเน้นผลิตภัณฑ์ สถานที่ผลิต และกระบวนการผลิต รวมการเก็บรักษาการขนส่ง หรือเพื่อการส่งมอบ • พึงบูรณาการมาตรฐาน ความรู้ ทัศนคติ ความสามารถในการปฏิบัติ ระหว่างผู้ที่เกี่ยวข้อง

10. หลักมาตรฐาน อย. • มาตรฐานคุณภาพผลิตภัณฑ์ • มาตรฐานสถานที่ผลิต • มาตรฐานกระบวนการผลิต • มาตรฐานการโฆษณา วัตถุประสงค์: >> ความปลอดภัย >> ความสมประโยชน์ใช้ >> อ้างอิงแก่สินค้าทั้งในประเทศและระหว่างประเทศ

11. หลักมาตรฐาน มผช. • มาตรฐานคุณภาพผลิตภัณฑ์ • มาตรฐานวิชาการ วัตถุประสงค์ มผช. >> ความปลอดภัย >> การใช้ประโยชน์ >> ส่งเสริมผลทางการค้าภายในประเทศ >> มาตรการพัฒนา

12. หลักคิดพื้นฐานทางเทคนิคมาตรฐานหลักคิดพื้นฐานทางเทคนิคมาตรฐาน • สะอาด • เป็นระเบียบ

13. หลักคิดพื้นฐานว่าด้วยความสะอาดหลักคิดพื้นฐานว่าด้วยความสะอาด สะอาด = อยู่ในเกณฑ์กรอบที่กำหนดว่าด้วย • ชีวะสมบัติ • เคมีสมบัติ • กายภาพสมบัติ

14. หลักว่าด้วยความสะอาด : เป้าหมายที่วัดค่า • สถานที่ผลิต รวมถึงบุคลากร วัสดุอุปกรณ์ในการผลิต • ผลิตภัณฑ์ รวมถึงภาชนะบรรจุ ฉลาก สิ่งประกอบอื่นๆ • สิ่งแวดล้อม

15. หลักพื้นฐานว่าด้วยความเป็นระเบียบหลักพื้นฐานว่าด้วยความเป็นระเบียบ • สถานที่ผลิต การก่อสร้าง วัสดุที่ใช้ติดตั้ง วัสดุอุปกรณ์ วิธีปฏิบัติบำรุงรักษา วิธีปฏิบัติในขั้นตอนของบุคคล • ผลิตภัณฑ์: คู่มือการผลิต ตั้งแต่คัดเลือกวัตถุดิบ ขั้นตอนการผลิตที่สอดสานต่อเนื่องเป็นกระแส การควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์ การเก็บรักษา การส่งมอบ

16. หลัก‘ไทย’ว่าด้วยหลักมาตรฐานหลัก‘ไทย’ว่าด้วยหลักมาตรฐาน • เป็นที่เป็นทาง • หยิบง่าย หายรู้ • ดูตามตา • ศิษย์มีครู : อ้างอิงวิชาการโดยเป็นวิทยาศาสตร์

17. เทคนิคด้านมาตรฐาน • กระบวนการผลิตมาตรฐาน • กระบวนการจัดการวัตถุดิบ • กระบวนการประกอบ‘ผลิตภัณฑ์’ • กระบวนการประเมิณคุณภาพ • การขนส่งหรือส่งมอบที่ดี

18. เกณฑ์/ค่ามาตรฐาน วิธีวัด/ประเมิณ ที่ยอมรับ วัดประเมิน บุคคล/องค์กร วัด/รับรองผล วัสดุอุปกรณ์ ที่ใช้วัด

19. คุณลักษณะพื้นฐานการผลิตภัณฑ์อาหารสหกรณ์คุณลักษณะพื้นฐานการผลิตภัณฑ์อาหารสหกรณ์ • เป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน • ใช้วัตถุดิบท้องถิ่นเป็นส่วนใหญ่ • เพื่อตลาดท้องถิ่นภายในประเทศ • เพื่อตลาดเทศกาล • ใช้แรงงานสมาชิกและบุคคลในท้องถิ่น • ใช้เทคโนโลยีดั้งเดิมและประยุกต์ระดับต้น

20. คุณลักษณะพื้นฐานผลิตภัณฑ์อาหารสหกรณ์คุณลักษณะพื้นฐานผลิตภัณฑ์อาหารสหกรณ์ • อายุสั้น/บรรจุภัณฑ์อย่างง่าย/รับประทานทันที • อาหารวัฒนธรรมท้องถิ่น

21. SWOT อาหารสหกรณ์ คุณลักษณะเด่น(Strong)ของอาหารสหกรณ์ • อาหารวัฒนธรรมถิ่น รักษากลิ่นอายการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ • มีความหลากหลายของรูปแบบ • เป็นภูมิปัญญาแฝงที่เข้มแข็ง • ยอมรับการดัดแปลงแทรกเสริมได้สูง ความเห็น: รักษาและเสริมมูลค่าเพิ่ม

22. คุณลักษณะด้อย(Weak)ของอาหารสหกรณ์ คุณลักษณะด้อย(Weak)ของอาหารสหกรณ์ • ผลิตได้จำกัด/ทุนเทคโนโลยีจำกัด • ผลิตมากขึ้นจะมีคุณภาพเสี่ยงมากขึ้น • มีความนิยมจำกัดเขต • ต้นทุนต่อหน่วยสูง มีพลังแข่งขันการค้าทั่วไปต่ำ • ผลิตด้วยแรงงานบุคคล ข้อแนะนำ: OTOP/KBO/KAPชุมชน

23. ปัจจัยคุกคาม(Threat)ต่ออาหารสหกรณ์ปัจจัยคุกคาม(Threat)ต่ออาหารสหกรณ์ • ตลาดวัดคุณภาพมาตรฐานอย่างเข้มข้น • เทคโนโลยีเพื่อการผลิตยังไม่มั่นคงพอ • องค์ความรู้การผลิตยังไม่มั่นคงพอ • ความเร่งรัดที่เกิดรุนแรงและเปลี่ยนแปลงเร็ว • ความมั่นใจสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องไม่สูงพอ • ผลิตภัณฑ์อาหารเทคโนโลยีโลกาภิวัตช่วงชิงความได้เปรียบแบบรวบรัด ความเห็นเพื่อพัฒนา: นโยบายรัฐบาลชัดเจนต่อเนื่อง ทั้งระดับกฏหมายและระดับข้อตกลงหรือโครงการ

24. ปัจจัยแห่ง(Opportunity)ของอาหารสหกรณ์ปัจจัยแห่ง(Opportunity)ของอาหารสหกรณ์ • สังคมโลกตระหนักถึงการคงอยู่ร่วมกันกับธรรมชาติอย่างเกื้อกูลทั้ง การสร้าง การรักษา การใช้ประโยชน์เชิงอาหาร • สังคมไทยตื่นตัว และมั่นใจในอัตลักษณะไทยมากขึ้น • ความพร้อมของปัจจัยพื้นฐานด้านอาหารของไทยมีอยู่อย่างเพียงพอ • แนวคิดไทยคือครัวโลก ได้รับการยอมรับว่าเป็นจริงได้ • องค์ความรู้เทคโนโลยี การตลาด ผ่านระบบเครือข่ายช่วยได้ • มีความชัดเจนเชิงแนวนโยบายแห่งรัฐ เชิงพัฒนาส่งเสริมที่ชัดเจนยิ่งขึ้น อาทิ พรบ.ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน2548, พรบ.คณะกรรมการอาหารแห่งชาติ 2551, ข้อตกลงFTAที่มีขั้นตอนพัฒนาศักยภาพของประเทศควบคู่ด้วย ความเห็นเชิงพัฒนา: บูรณาการระบบอาหาร ด้วยการจัดการที่ดี/พูดหรือกล่าวแต่ที่เป็นมติรวม/คำนึงความเป็นระบบอย่างหนักแน่น

25. แนวคิดหลักธุรกิจอนาคตแนวคิดหลักธุรกิจอนาคต หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง • พอประมาณ • มีเหตุมีผล • มีภูมิคุ้มกัน กอปรด้วย • คุณธรรม • ภูมิปัญญา

26. แนวคิดแบบวิทยาศาสตร์กับอาหารสหกรณ์แนวคิดแบบวิทยาศาสตร์กับอาหารสหกรณ์ • วิทยาศาสตร์ คือ องค์ความรู้ที่เป็นตัวช่วย • ความรู้ไม่แยกพวกหรือฝ่าย แต่เป็นเงื่อนไขระหว่างกันที่มีประสิทธิภาพ • เป็นมาตรฐานที่อ้างอิงได้หนักแน่นและมั่นคง = วิทยาศาสตร์ไม่แยกฝ่าย =

27. ผลของวิทยาศาสตร์อาจแยกฝ่ายผลของวิทยาศาสตร์อาจแยกฝ่าย • เชื่อ ปฏิบัติ พัฒนา • ไม่เชื่อ ต่อต้าน พัฒนา • เฉย เฉย เฉย