REFORMACJA

1. REFORMACJA WOJNY RELIGIJNE W EUROPIE

2. PRZYCZYNY REFORMACJI krytyka kościoła za niski poziom moralny, intelektualny i zeświecczenie duchowieństwa oraz lekceważenie obowiązków powiększanie dóbr kościelnych:fiskalizm- dziesięcina, sprzedaż odpustów niezadowolenie mieszczan z ideologii kościelnej zabraniającej pożyczania pieniędzy na procent

3. PRZYCZYNY REFORMACJI • walka kościoła o władzę polityczną • opór władców, szlachty, chłopów przeciw nadmiernej władzy kościoła, chęć uniezależnienia się od papiestwa • popieranie przez duchownych własnych rodzin-nepotyzm • wpływ ideologii renesansu • wystąpienie Marcina Lutra w Wittenberdze w 1517r.(95 tez)przeciwko sprzedaży odpustów-początek reformacji

4. TEZY LUTRA • Teza 1: Gdy Pan i Mistrz nasz Jezus Chrystus rzecze : "pokutujcie", to chce, aby całe życie wiernych było nieustanną pokutą. • Teza 36: Każdy chrześcijanin, który za grzechy żałuje prawdziwie, ma i bez listu odpustowego zupełne odpuszczenie kary i winy. • Teza 62: Istotny, prawdziwy skarb kościoła to święta ewangelia chwały i łaski Bożej. • Teza 71: Kto przeciw prawdzie apostolskiego odpustu mówi, niech będzie przeklęty

5. LUTERANIZM • wiara podstawą zbawienia, źródłem wiary Biblia, dopuszczenie swobodnej interpretacji Biblii, uproszczona liturgia mszy w języku narodowym, odrzucenie sakramentów poza chrztem i komunią pod dwiema postaciami, likwidacja zakonów, zniesienie celibatu, odrzucenie kultu obrazów i świętych, podporządkowanie kościoła władzy świeckiej

6. LUTERANIZM papież Leon X wezwał Lutra do odwołania swojej nauki ; Luter publicznie spalił bullę papieską, za co został ekskomunikowany w 1521r. cesarz Karol V potępił naukę Lutra ukrycie Lutra w zamku elektora saskiego, Fryderyka Mądrego w Wartburgu wpływy w krajach niemieckich, skandynawskich, Prusach Książęcych

7. ANABAPTYZM Tomasz Münzer- radykalny nurt luteranizmu poszerzony o ideę „Królestwa Bożego” na ziemi, gdzie nie ma własności prywatnej i podziału na klasy; konieczność przyjmowania chrztu w wieku dorosłym wpływy w Niemczech podczas wojny chłopskiej 1524-1525; Tomasz Münzer- został ścięty

8. ZWINGLIANIZM • Ulrich Zwingli pod wpływem luteranizmu rozpoczął w 1522r. reformę kościoła przy poparciu Rady Miejskiej Zurychu • jedynym źródłem wiary Pismo Święte, rezygnacja z mszy i sakramentów; usunięto ołtarze, obrazy i inne ozdoby z kościołów, nabożeństwa ograniczono do czytania Biblii, kazania i komunii pod dwiema postaciami, zlikwidowano celibat, wprowadzono język narodowy do nabożeństw

9. KALWINIZM Jan Kalwin wyłożył swoją doktrynę w 1536r. w traktacie rządzenie religii chrześcijańskiej; teoria predestynacji- podział ludzi przez Boga na wybranych i potępionych przejawem łaski bożej jest cnotliwe życie, modlitwy i czytanie Biblii, bogactwo, praca, rezygnacja z przyjemności-kalwinizm głosił surowe zasady moralne

10. KALWINIZM demokratyczny zarząd kościołem na czele z Konsystorzem, składającym się z osób duchownych i świeckich; nadzorował obywateli i mógł ich karać nie uznawał hierarchii kościelnej, zakonów, celibatu, kultu świętych; pozostawił chrzest i komunię, znosząc pozostałe sakramenty

11. KALWINIZM • wpływ we Francji (hugenoci), w Niderlandach-religia mieszczan, burżuazji; w Polsce wśród szlachty i części magnaterii małopolskiej i litewskiej • w latach 1562-1598 wojny religijne we Francji; 23/24 VIII 1572r. rzeź Hugenotów w noc św. Bartłomieja • po wygaśnięciu dynastii Walezjuszy królem został Henryk IV Burbon, przywódca Hugenotów, który przeszedł na katolicyzm

12. ARIANIE (BRACIA POLSCY , ANTYTRYNITARZE) wywodzili się z odłamu wśród Kalwinów w 1562r. negowali dogmat o Trójcy Świętej, głosili hasła utopijne:wolność dla chłopów, wspólne użytkowanie ziemi, odmawiali służby wojskowej wpływy wśród chłopów, drobnej szlachty-centrum w Rakowie

13. BRACIA CZESCY odłam husytyzmu, głosił radykalny program społeczny przybyli do Polski po wygnaniu z Czech w 1548r. wpływ na naukę w założonej przez nich szkole w Lesznie(Jan Amos Komensky -pedagog i filolog)

14. ANGLIKANIZM Henryk VIII dążył do unieważnienia małżeństwa z Katarzyną Aragońską i wzmocnienia władzy królewskiej; Henryk zerwał z Rzymem, został głową kościoła w 1534r.-akt supremacji zrywający z papiestwem

15. ANGLIKANIZM Konfiskata dóbr kościelnych, rozwiązanie zakonów, komunia pod dwiema postaciami; pozostawiono zasady i hierarchię duchownych katolickich Krwawy terror w stosunku do przeciwników zerwania z Rzymem(m.in. Thomas More),chwilowy powrót do katolicyzmu za panowania Marii Tudor („krwawa Mary”), ugruntowanie anglikanizmu za panowania Elżbiety Wielkiej

16. SKUTKI REFORMACJI wojny religijne w Europie (w Niemczech, we Francji, w Niderlandach) pokoje religijne: w Augsburgu 1555r.- wprowadzono zasadę „Czyj kraj, tego religia ”; w Nantes 1598r.-hugenoci uzyskali swobodę wyznania; konfederacja warszawska 1573r. –gwarantowała wieczny pokój między różniącymi się w wierze(desydentami)

17. SKUTKI REFORMACJI rozbicie kościoła, pogłębienie podziału politycznego państw Europy przejęcie majątku kościelnego-wzmocnienie pozycji władców wprowadzenie języków narodowych do obrzędów religijnych, rozwój literatury i poezji nowa etyka purytańska kontrreformacja