เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อชีวิต

1. เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อชีวิตเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อชีวิต บทที่ 5 การสืบค้นข้อมูล อาจารย์สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร์และสาขาเทคโนโลยีสารสนเทศ

2. Outline • สารบัญเว็บ (Web Directory) • เสิร์ชเอนจิ้น (Search Engines) • เว็บท่า (Portal Site)

3. การค้นหาข้อมูลบนอินเทอร์เน็ตการค้นหาข้อมูลบนอินเทอร์เน็ต อินเทอร์เน็ตเปรียบเสมือนกับห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ขนาดใหญ่ที่มีข้อมูลและข่าวสารอยู่เป็นจำนวนมาก การที่จะค้นหาข้อมูลเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยไม่รู้ว่าข้อมูลนั้นจัดเก็บอยู่ที่ใดเป็นไปได้ยากในอินเทอร์เน็ต ดังนั้นจึงจำเป็นต้องใช้เครื่องมือที่ช่วยในการค้นหาข้อมูลซึ่งเรียกว่า Search Engine ซึ่งแปลตามตัวว่า เครื่องจักรค้นหา ช่วยในการค้นหาข้อมูลบนอินเทอร์เน็ต โดยปัจจุบันมีมากมายหลายเว็บไซต์ทั้งของไทยและต่างประเทศให้เราได้เลือกใช้งาน ซึ่งแต่ละเว็บไซต์ก็มีวิธีการที่ใช้ค้นหาข้อมูลที่แตกต่างกัน โดย search engine ของคนไทยมีข้อดีคือค้นหาภาษาไทยได้ แต่ข้อเสียคือข้อมูลที่ค้นหาได้มีน้อย หรืออาจไม่มีเลย แต่หากเป็นของต่างประเทศ มีข้อดีคือ สามารถค้นหาข้อมูลได้เกือบ 100% หากรู้วิธีและเทคนิคการใช้ที่ถูกต้อง

4. สารบัญเว็บ (Web Directory) สารบัญเว็บ เป็นเว็บไซต์ที่รวบรวมรายชื่อเว็บไซต์ คล้ายกับสมุดหน้าเหลืองขององค์การโทรศัพท์ โดยแสดงรายชื่อเว็บไซต์ไว้เป็นหมวดหมู่ในลักษณะ ลิงก์ให้ผู้ใช้คลิกเพื่อเชื่อมโยงไปยังเว็บไซต์ที่ต้องการ โดยเจ้าของเว็บไซต์ที่ต้องการแสดงรายชื่อสารบัญเว็บจะต้องลงทะเบียนกับผู้ให้บริการเท่านั้น หากไม่นำเว็บไซต์มาลงทะเบียน ก็จะไม่แสดงผลในสารบัญได้ ตัวอย่างสารบัญเว็บเช่น www.sanook.com,www.siamhrm.com, www.yahoo.com, www.looksmart.com และ www.blagkokcity.com เป็นต้น

5. สารบัญเว็บ (Web Directory) ตัวอย่างสารบัญเว็บ : www.yahoo.com

6. เสิร์ชเอนจิ้น (Search Engines) เสิร์ชเอนจิ้น (Search Engines)หมายถึง โปรแกรมที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการค้นหาข้อมูลจากเว็บไซต์ทั่วโลก เสิร์ชเอนจิ้นจะให้ผู้ใช้พิมพ์ “คำค้น (Keyword)” ซึ่งอาจเป็นวลีที่ตรงกับข้อมูลที่ต้องการลงไปในช่องว่าง หลังจากคลิกที่ปุ่ม “ค้นหา” แล้วเสิร์ชเอนจิ้นจะแสดงรายการเว็บไซต์ทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับคำค้น ภายในเวลาไม่กี่วินาที จึงนับว่าเสิร์ชเอนจิ้นเป็นฐานข้อมูลเว็บไซต์ที่ใหญ่ที่สุด เนื่องจากได้รวบรวมจัดเก็บและจัดลำดับเว็บไซต์ทั่วโลกไว้ เสิร์ชเอนจิ้น แตกต่างจาก สารบัญเว็บคือการจัดฐานข้อมูลเว็บไซต์นั้นจะเป็นแบบอัตโนมัติ ดังนั้นเว็บไซต์ที่ไม่ได้ลงทะเบียน จะถูกบรรจุอยู่ในฐานข้อมูลเว็บไซต์ได้เช่นกัน

7. การทำงานของเสิร์ชเอนจิ้น (Search Engines) การที่เสิร์ชเอนจิ้นสามารถจัดทำฐานข้อมูลได้โดยอัตโนมัติ เนื่องจากมีหลักการทำงานอยู่ 3 อย่าง ได้แก่ 1. ครอวเลอร์(Crawler)เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “สไปเดอร์ (Spider)”, “เวอร์ม (Worm)” เป็นกลไกที่สร้างขึ้นให้เป็นตัวสแกนเพื่อท่องไปตามเว็บไซต์ต่างๆ แล้วรวบรวมข้อมูลที่อยู่ในเว็บไซต์นั้น ด้วยวิธีการดาวน์โหลดเช่นเดียวกับการใช้เว็บเบราเซอร์นำมาจัดเก็บไว้ในฐานข้อมูล หรือ อินเด็กเซอร์

8. การทำงานของเสิร์ชเอนจิ้น (Search Engines) 2. อินเด็กเซอร์ (Indexer)หลังจากที่ครอวเลอร์รวบรวมข้อมูลเว็บไซต์มาให้แล้ว อินเด็กเซอร์จะทำหน้าที่ในการจัดหมวดหมู่ให้กับข้อมูลเหล่านั้น และจัดเก็บลงในฐานข้อมูล ซึ่งวิธีในการจัดหมวดหมู่ก็จะแตกต่างกันออกไป เช่นตามประเภทของเว็บไซต์เมื่อผู้ใช้ป้อนคำค้น การแสดงผลลัพธ์จะแตกต่างกันขึ้นอยู่กับวิธีการของผู้ให้บริการ เช่น เรียงลำดับจากเว็บไซต์ที่มีผู้เยี่ยมชมมากที่สุด ซึ่งเป็นกลไกที่ซับซ้อนมากยิ่งขึ้น

9. การทำงานของเสิร์ชเอนจิ้น (Search Engines) 3. คิวรี่พรอเซส (Query Process)เป็นส่วนการทำงานที่ซับซ้อนที่สุดของเสิร์ชเอนจิ้น เนื่องจากจะต้องค้นหาข้อมูลในอินเด็กเซอร์และนำคำค้นหรือปัจจัยต่างๆ มาเปรียบเทียบเพื่อตัดสินใจว่าจะแสดงผลลัพธ์ใดบ้างที่ใกล้เคียงหรือมีความสัมพันธ์กับคำค้นและเงื่อนไขในการค้นหามากที่สุด ตลอดจนต้องตัดสินใจว่าเว็บไซต์ใดที่ไม่อยู่ในขอบเขตการค้นหา ซึ่งเป็นส่วนการทำงานที่ต้องนำหลักการทางคณิตศาสตร์มาใช้ ทำให้ผลลัพธ์ที่ได้จากการค้นหาข้อมูลของผู้ใช้บริการแต่ละรายแตกต่างกัน เนื่องจากใช้หลักการทางคณิตศาสตร์เพื่อการค้นหาที่แตกต่างกันนั่นเอง

10. ตัวอย่างเสิร์ชเอนจิ้นตัวอย่างเสิร์ชเอนจิ้น • ตัวอย่าง Search engine ของไทย • www.thaismartsearch.com • www.siamguru.com • www.searchthai.com • www.thaifine.com • ตัวอย่าง Search engine ของต่างประเทศ • www.google.com • www.altavista.com • www.mamma.com • www.excite.com

11. เทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้นเทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้น • หากต้องการค้นหาข้อมูลให้ได้ผลลัพธ์ที่ตรงตามความต้องการมากที่สุด ผู้ใช้จะต้องศึกษาวิธีใช้จากผู้ให้บริการ รู้จักใช้เครื่องมือ (Tool) และ การค้นหาขั้นสูง (Advanced Search) ที่ให้มาเป็นประโยชน์มากที่สุด • ไม่ควรใช้คำทั่วไปเป็นคำค้น คำทั่วไป ได้แก่ คำเชื่อม คำนำหน้านาม คำวิเศษณ์ เช่น if, on, about, be เป็นต้น แต่หากต้องการใช้คำเหล่านี้ให้เขียนอยู่ในเครื่องหมายคำพูด • ควรใช้เครื่องหมายคำพูด(“ ”) ในการรวมคำ เมื่อต้องการค้นหาคำที่เป็นประโยค หรือกลุ่มของคำที่มีเว้นช่องว่าง เช่น ชื่อ และนามสกุล สามารถทำได้โดยใช้เครื่องหมายคำพูดปิดคำที่ต้องการรวมการใช้เครื่องหมายคำพูดในการค้นหาจะได้ผลการค้นหาเพียง 6 รายการ ในขณะที่ถ้าไม่ใช้จะได้ผลการค้นหาถึง 41,200 รายการ

12. เทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้นเทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้น • เปรียบเทียบผลการค้นหาโดยใช้เครื่องหมายคำพูด (“ ”) จาก www.google.co.th

13. เทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้นเทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้น • ใช้เครื่องหมายบวก ( + ) นำหน้าคำค้นที่ต้องการให้ผลลัพธ์ที่ได้ตรงกับคำค้นนั้น เช่น หากต้องการค้นหาคำว่า “แอปเปิ้ล” ที่เป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ สามารถใช้คำค้นได้ว่า แอปเปิ้ล +คอมพิวเตอร์ เป็นต้น และใช้เครื่องหมายลบ ( - ) นำหน้าคำค้นที่ไม่ต้องการให้แสดงผลลัพธ์ตามคำค้นนั้น

14. เทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้นเทคนิคในการใช้คำค้นเพื่อค้นหาข้อมูลในเสิร์ชเอนจิ้น • ใช้เครื่องหมายดอกจัน ( * ) แทนกลุ่มคำหรือประโยคที่ผู้ใช้ไม่แน่ใจว่าจะใช้คำใด หรือไม่แน่ใจว่าสะกดคำนั้นอย่างไร โดยเขียนให้อยู่ในเครื่องหมาย “ ” เช่น “กระทรวง*” เป็นต้น เสิร์ชเอนจิ้นจะค้นหาคำว่า “กระทรวง” โดยที่กลุ่มคำข้างหลังจะเป็นคำว่าอะไรก็ได้

15. บริการต่างๆ ของ Google • http://images.google.co.th ค้นหารูปภาพที่มีอยู่บนเว็บ • http://docs.google.com สร้างเอกสารออนไลน์ • http://translate.google.co.th ดูหน้าเว็บต่างๆ ในภาษาอื่น

16. บริการต่างๆ ของ Google • http://www.google.com/trends เครื่องมือวิเคราะห์การตลาด • http://www.google.com/calendar จัดการตารางงาน • http://maps.google.co.th ดูแผนที่และเส้นทางการเดินทาง

17. เว็บท่า (Portal Site) เว็บท่า (Portal Site)หมายถึง เว็บไซต์ที่เป็นจุดเชื่อมต่อหรือเป็นประตูไปสู่เว็บไซต์หรือแหล่งข้อมูลอื่น ๆ ในอินเทอร์เน็ต เป็นศูนย์กลางการให้บริการเชื่อมโยงไปยังแหล่งข้อมูลแหล่งอื่น ๆ ได้อีกมากมายทั่วโลก โดยจะแสดงรายการเป็นหมวดหมู่ ภายในเว็บท่าอาจรวมบริการค้นหาข้อมูลด้วยเสิร์ชเอนจิ้น หรือสารบัญเว็บไว้เป็นส่วนหนึ่งของบริการด้วย

18. เว็บท่า (Portal Site) ตัวอย่างเว็บท่า : www.sanook.com

19. แบบฝึกหัด 1. จงค้นหาข้อมูลต่อไปนี้ 1.1 ชื่อนายกรัฐมนตรีของประเทศไทย ที่เกิดในปี พ.ศ. 2448 1.2 วันที่ 15 พฤษภาคม ตรงกับวันสำคัญใดของโลก 2. จงเติมตัวเลข 1 – 16 ลงในจัตุรัสกล ที่กำหนดให้ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง

20. แบบฝึกหัด 3. จงคำนวณระยะทางและระยะเวลาเดินทางจากสถานีรถไฟอุตรดิตถ์ ถึงสถานีรถไฟศิลาอาสน์ โดยวิธีการเดินเท้า 3.1 ระยะทางในการเดินทาง 3.2 ระยะเวลาในการเดินทาง 4. จงถอดรหัส ที่กำหนดให้ต่อไปนี้ 4.1 4.2

21. แบบฝึกหัด 5. จงค้นหาชื่อสัตว์เลี้ยงของชินจังเป็นภาษาไทย พร้อมทั้งเขียนเป็นภาษาญี่ปุ่น 5.1 สัตว์เลี้ยงของชินจังชื่อภาษาไทยว่า 5.2 เขียนเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า