Download
1 / 23
380 likes | 1.26k Views
Samorząd terytorialny w Danii. Danmark, Królestwo Danii, Kongeriget Danmark.
E N D
DaniaPaństwo w pn.- zach. Europie pomiędzy M. Północnym a M. Bałtyckim, w środkowej i północnej części Płw. Jutlandzkiego oraz na 405 wyspach, z których ponad 70 jest zamieszkanych, największe z nich to: Zelandia, Vendsyssei- Thy, Fionia, Lolland, Bornholm, Falster.Granice DaniiNa południu – lądowa (68 km) i morska z Niemcami, na wschodzie i pn. wschodzie- morska ze Szwecją (główniepoprzez cieśniny Kattegat i Sund); na pn. zachodzie- morska z Norwegią (przez cieśninę Skagerrak).
Charakterystyka samorządu terytorialnego w Danii Dania jest jednym z krajów na świecie, gdzie decentralizacja postąpiła najdalej, gdzie większość zadań przekazywana jest do rozwiązania najniżej, do gmin i powiatów. Duńska Konstytucja gwarantuje podstawowym jednostkom samorządu terytorialnego, jakimi są gminy, dużą samodzielność w zarządzaniu własnymi sprawami. Samorządność gminy jest jednym z filarów duńskiej samorządności społecznej. Gminy stosunkowo swobodnie wydatkują swoje zasoby finansowe.
Krótki rys historyczny Przed rokiem 1970 Dania dzieliła się na ponad 1300 gmin o statusie miasta handlowego lub plebanii. Kraj podzielony był na 25 okręgów. Stan taki utrzymywał się od początku XIX wieku. W ramach reformy liczba gmin została zredukowana z 1386 do275, a liczba okręgów z 25 do 14. Zdecydowana większość gmin powiększyła wtedy swój obszar, dzięki czemu urzędy gminne mogły podejmować się zadań o większym zasięgu i rozmachu.
Krótki rys historyczny c.d. W latach 70- tych przeprowadzono w Królestwie duńskim kompleksowe reformy, które ukształtowały model obecnie występującego samorządu: • reformę terytorialną, • reformę zarządzania, • reformę budżetową, • reformę księgowości. Przeniesiono więcej kompetencji na gminy i powiaty, w ślad za tym zwiększyły się gminne wydatki.
Krótki rys historyczny c.d. W okresie reform gminy utworzyły swoją reprezentację na szczeblu centralnym. Do której wszystkie przystąpiły- Krajowy Związek Gmin, a Powiaty- Związek Rad Powiatowych. Obie te organizacje są stowarzyszeniami reprezentującymi odpowiednio gminy lub powiaty w rozmowach z państwem lub ze związkami zawodowymi urzędników.
Krótki rys historyczny c.d. Osobny status ma archipelag Ertholmene (nazywany zazwyczaj Christianso- od największej wyspy) położony 10 km na północny wschód od Gudhjem na Bornholmie. Po dziś dzień archipelag znajduje się pod zarządem duńskiego Ministerstwa Obrony, a pełnię władzy posiada na nim mianowany administrator (nazywany też gubernatorem). Jest to jedyny zamieszkany skrawek Danii nie posiadający samorządu. Istnieje jedynie wybierana przez stałych mieszkańców Rada Wyspy pełniąca funkcję doradczą.
Podział administracyjny Danii do 2006 r. • 1. Kopenhaga (miasto) • 2. Frederiksberg (miasto) • 3. Københavns Amt okręg Kopenhagi • 4. Frederiksborg Amt • 5. Roskilde Amt • 6. Vestsjællands Amt okręg zachodniej Zelandii • 7. Storstrøms Amt • 8. Fyns Amt okręg Fionii • 9. Sønderjyllands Amt okręg południowej Jutlandii • 10. Ribe Amt • 11. Vejle Amt • 12. Ringkjøbing Amt • 13. Viborg Amt • 14. Nordjyllands Amt okręg północnej Jutlandii • 15. Århus Amt • 16. Bornholm
Krótki rys historyczny c.d. Administracyjna reforma Danii, która weszła w życie 1 stycznia 2007 roku, zakłada zastąpienie województw pięcioma regionami oraz redukcję liczby gmin do 98. Nowe gminy przejmą większość obowiązków obecnych województw. Większość z nich będzie miało populacje co najmniej 20 tysięcy mieszkańców. Reforma została zaakceptowana przez duński parlament 24 lutego 2005 roku.
Krótki rys historyczny c.d. Regiony: • Nordjylland - północna część Jutlandii, siedziba władz w Ålborg. 580 tys. mieszkańców. • Midtjylland - środkowa część Jutlandii, siedziba władz w Viborg. 1,22 mln. mieszkańców. • Syddanmark - południowa część Jutlandii, Fionia i pobliskie wyspy, m.in. Langeland, Als, Ærø, siedziba władz w Vejle 1,19 mln. mieszkańców. • Hovedstaden - mniejsza, północno-wschodnia część Zelandii i Bornholm, siedziba władz w Hillerød. 1,63 mln. mieszkańców. • Sjælland - większa, południowo-zachodnia część Zelandii i pobliskie wyspy, m.in. Lolland, Falster, Møn, siedziba władz w Sorø. 812 tys. mieszkańców.
Podstawy prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego w Danii • Konstytucja Królestwa Danii, ustawa z 1970 roku o samorządzie terytorialnym. • 1 styczeń 2007r. Ustawodawstwo specjalne o charakterze ramowym (umożliwia podejmowanie własnych decyzji przez gminy) oraz o charakterze specjalnym (nakłada obowiązek wykonywania określonych zadań w określony sposób).
Podział kompetencji pomiędzy organami samorządu terytorialnego
Podział kompetencji pomiędzy organami samorządu terytorialnego c.d.
Nadzór nad samorządem Decyzje gmin nie wymagają zatwierdzania przez jakiekolwiek organy wyższego szczebla. Jednakże w każdym z powiatów istnieje Rada Nadzorcza sprawująca nadzór nad gminami złożona z Naczelnika Powiatu i czterech członków Rady Powiatowej. Rada nadzorcza kontroluje finanse gminy. Kontrolę sprawują też ministerstwa resortowe.
Dochody samorządów Polityka państwa duńskiego prowadząca do decentralizacji kompetencji w gminie ma swoje odzwierciedlenie w strukturze dochodów budżetu gminy. Znaczącą rolę odgrywają w nim podatki: • gminny podatek dochodowy, • podatek gruntowy, • podatek od przedsiębiorstw. W drugiej kolejności są to subwencje i szczegółowe subwencje dla indywidualnych gmin. Trzecie największe źródło wpływów finansowych to opłaty od użytkowników: • opieka nad dziećmi, • dostawy wody, gazy, energii, • odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, • zaopatrzenie w energię cieplną i inne.
Dochody samorządów c.d. Duńskie gminy mogą zaciągać pożyczki. Na uwagę zasługuje charakterystyczne dla Danii źródło dochodów, jakim są przelewy między gminami. To solidarne wyrównywanie różnic w dochodach gmin wynikające z różnic w ściąganych podatkach lub też z różnych potrzeb finansowych. Przelewy między gminami to także należności, jakie gmina X winna jest gminie Y, za wykonane przez gminę Y usługi na rzecz gminy X.
