Άτομα με Ειδικές Ανάγκες στην Ευρωπαική Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

1. Άτομα με Ειδικές Ανάγκες στην Ευρωπαική Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΜΚΦ Άγιος Νικόλαος, 10 Μαίου 2011 Ιωάννης Μανδελένης, Δικηγόρος-ΥΔΝ

2. Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ -Υπεγράφη στη Ρώμη το 1950 και τέθηκε σε ισχύ το 1953 -47 κράτη-μέλη (Ελλάδα 1974) - Αποτελεί το πληρέστερο μοντέλο (ατομική προσφυγή) -Το Ευρωπαικό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του ανθρώπου εγγυάται την εφαρμογή της

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ • - Τα δικαιώματα που τίθενται στη Σύμβαση ανήκουν σε κάθε άτομο, όπως και σε αυτά με κάποια αναπηρία. • -Οι δυσκολίες, τα πρακτικά προβλήματα ή η ειδική κατάσταση των ΑμΕΑ λαμβάνονται υπ'οψιν ώστε να διασφαλίζονται τα εν λόγω δικαιώματα; • - Τα κράτη-μελη στη Σύμβαση έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν θετικά μέτρα ώστε να βοηθούν τα ΑμΕΑ να ξεπεράσουν τα προβλήματα τους στο μέτρο του εφικτού;

4. Άρθρο 3 Απαγόρευση Βασανιστηρίων • Η έννοια του βασανιστηρίου -Τάιρερ εν Ηνωμένου Βασιλείου,για το βάρος μιας ποινής πρέπει να λαμβάνεται υπ'οψιν η κατάσταση της υγείας - Πράις κατά Ηνωμένου Βασιλείου, η κράτηση γυναίκας με αναπηρία χωρίς την αναγκαία υποδομή για 3 ημερονύκτια παραβίαζε το εν λόγω άρθρο. - Κέεναν κατά Ηνωμένου Βασιλείου- η έλλειψη εξειδικευμένης φροντίδας σε άτομο με ψυχική νόσο

5. Άρθρο 3 Απαγόρευση Βασανιστηρίων • -Από μόνο το γεγονός της ύπαρξης της αναπηρίας, καθιστα το άτομο ευάλωτο σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική συμπεριφορά. • -Χερζσεγκφάλκι κατά Αυστρίας, “η θέση κατωτερότητας και έλλειψης δύναμης που είναι τυπική σε ασθενείς σε ψυχιατρικές κλινικές, επιτασσει την εγρήγορση μας σε θέματα παραβίασης των διατάξεων της Σϋμβασης”

6. Αρθρο 5Δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια • -Για να κρατηθεί ένα άτομο σε κλινική πρέπει: α) να υπάρχει αντικειμενική ιατρική γνωματευση γα την κατάσταση του, • β) η φύση του προβλήματος του να είναι τέτοια ώστε να επιβάλλει τον εγκλεισμοό του και η • γ) παραμονή του να είναι για τόσο διάστημα, όσο διαρκεί η διαταραχή του. • δ) το μέρος και οι συνθήκες πρέπει να συνάδουν με τη διαταραχή του ατόμου

7. Άρθρο 8Δικαίωμα στην ιδιωτική και Οικογενειακή ζωή - Αναλογικότητα επέμβασης - Στόρκ κατά Γερμανίας, απομάκρυνση τεκνου από γονείς με ειδικές ανάγκες. - Ηνωμένο Βασίλειο, διαμέρισμα μη καταλληλο για οικογένεια με αναπηρίες - ΑμΕΑ με ομοφυλοφιλικές τάσεις, παραβίαση ιδιωτικής ζωής - Αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία

8. Άρθρο 8Δικαίωμα στην ιδιωτική και Οικογενειακή ζωή - Κλείσιμο κλινικής ή τμήματος αυτής, δικαίωμα σε αλλαγή - Δικαίωμα στην ανάπτυξη της προσωπικότητας - Δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες - Προσωπικές και σεξουαλικές σχέσεις - Ιδιωτικότητα όσον αφορά στη θέαση του σώματος

9. Άρθρο 2Δικαίωμα στη ζωή - Πρέττυ κατά Ηνωμένου Βασιλείου, Δυνατότητα αυτοδιάθεσης του ατόμου - Απόφαση περί μη περαιτέρω υποστήριξης του ατόμου

10. Άρθρο 14Δικαίωμα στη μη διάκριση - Καμία αναφορά σε ΑμΕΑ έως την απόφαση Πουαρέζ κατά Γαλλίας - μη διάκριση στην εκπαίδευση - μη διάκριση στην εργασία

11. Υποχρεωσεις των κρατών-μελών - Διστακτικότητα του Δικαστηρίου - Μπότα κατά Ιταλίας, προσβάσιμη παραλία - Ζενάλοβα κ.α. Κατά Τσεχιας, μη πρόσβαση σε δημόσια κτίρια - Σεντγκες κατά Ολλανδίας, δυνατότητα παραχώρησης ιατρικών οργάνων