Mansal

1. Mansal Landshlutadeild félagsráðgjafa Sigríður Björk Guðjónsdóttir Lögreglustjóri á Suðurnesjum

2. Leiðarvísir Europol v. skipulagðrar glæpastarfsemi 11 liðir. 6 verða að vera uppfylltir – þar af verða tilteknir fjórir liðir (1,3,5 og 11) ávallt að eiga við og einhverjir tveir af hinum sem eftir standa. • 1. Til þarf að koma samvinna fleiri en tveggja einstaklinga. • 2. Hver þeirra þarf að hafa fyrirfram ákveðið verkefni. • 3. Starfsemin þarf að standa yfir í langan eða óskilgreindan tíma. • 4. Starfsemin lúti einhvers konar skipulagi og stjórnun. • 5. Grunur þarf að liggja fyrir um alvarlegt afbrot. • 6. Starfsemin þarf að vera alþjóðleg. • 7. Þátttakendur þurfa að beita ofbeldi eða öðrum aðferðum sem henta þykja til ógnunar. • 8. Skipulag starfseminnar þarf að vera svipað því og þekkist í viðskiptum og rekstri. • 9. Viðkomandi þurfa að stunda peningaþvætti. • 10. Viðkomandi leitist við að hafa áhrif á stjórnmál, fjölmiðla, opinbera stjórnsýslu, réttarkerfið eða hagkerfið. • 11. Markmið viðkomandi eru auðgun og/eða völd. RLS -LSS

3. Skýrslur Europol; OCTA • Aðallega búlgarskar, nígerískar og rúmenskar glæpaklíkur • Einnig frá Kína, Moldovíu, Rússlandi, Tyrklandi, Úkraínu og Víetnam • Kynlífsiðnaðurinn – jöfn umsvif en verkamannaiðnaðurinn er að aukast • Mikið um börn – aðstoða ekki – flýja osfrv.

4. Margir glæpahópar hérlendis uppfylla skilyrði Europol.Pólskir, litháískir, íslenskir glæpahópar með tengsl erlendis – þjófnaðir, efnahagsbrot, fíkniefnabrot, vændi, handrukkanir, peningaþvætti – mansal Lögreglustjórinn á Suðurnesjum

5. Mansal á Íslandi? • Viðvarandi orðrómur en aldrei tekist að rannsaka til fulls • Margar skýrslur m.a. frá greiningardeild • Aðgerðaráætlun gegn mansali tilbúin að vori 2009 • Lögfesting á Palermo • Löggjöf um útlendinga fyrir þinginu Lögreglan; • Greiningardeild • Teymi frá Noregi • Fræðsla • Fyrsti dómurinn nú kominn – áfrýjað • Fleiri mál á leiðinni

6. Einkenni mansals • “Sala” á manneskjum • Ekki frjáls til að ferðast – margar ástæður • Fórnarlömb vinna ekki með yfirvöldum • Mörkin stundum óljós • Til skoðunar; • Oft í fylgd • Illa hugsað um heilsu viðkomandi, • Kynsjúkdómar, • Fíkn, • Vannæring, • Tannheilsu ábótavant, • Andlegir sjúkdómar • Sjálfsmorðshætta

7. Skipulögð glæpastarfsemi hérlendis? • Skýrslur greiningardeildar 2008, 2009 og 2010 – sjá nýlega skýrslu bls. 3-4 • Skýrsla greiningardeildar um Suðurnes • Mjög auknar tengingar við erlenda glæpastarfsemi, s.s. fíkniefnainnflutningur, þjófagengi, MC-hópar • Grunur um að hér sé stundað mansal – sem ný birtingarmynd skipulagðrar glæpastarfsemi

8. Lagaumhverfið Breyting á almennum hegningarlögum nr. 19/1940 • Í samræmi v. Palermo samninginn og Evrópusamning um aðgerðir gegn mansali 161. mál á 137. löggjafarþingi; 4. gr. frumvarps “Sá er sammælist við annan mann um að fremja verknað sem varðar minnst 4 ára fangelsi og framkvæmd hans er liður í starfsemi skipulagðra brotasamtaka skal sæta fangelsi allt að 4 árum, nema brot hans varði þyngri refsingu samkvæmt öðrum ákvæðum laga þessara eða öðrum lögum. Með skipulögðum brotasamtökum er átt við félagsskap þriggja eða fleiri manna sem hefur það að meginmarkmiði, beint eða óbeint, í ávinningarskyni, að fremja með skipulegum hætti refsiverðan verknað sem varðar minnst 4 ára fanglesi eða þegar verulegur þáttur í starfseminni felst í því að fremja slíkan verknað.” Lögreglustjórinn á Suðurnesjum

9. Hvað höfum við gert? I. Teymi frá Noregi, þátttaka í aðgerðaráætlun, II. Samstarf við Europol III. Fræðsla og námskeið • Norðmenn hingað til lands • ÖSE (SBG) • ÖSE (Alda) • Námskeið á vegum Sameinuðu þjóðanna Nordic/Baltic (Alda) • Norræna ráðherranefndin (Jón Halldór Sigurðsson) • Frontex (Guðmundur Sigurðsson) • CEPOL (Alda)

10. Hvað brennur á! I. Vitnavernd II. Safe house fyrir fórnarlömb – skammtíma- og langtímalausn, m.a. Áður en teymið er virkjað III. Ríkari áherslu á málaflokkinn í lögreglunni – meiri fræðslu IV. Meiri félagsleg aðstoð og heilbrigðisaðstoð – teymi sálfræðings, geðlæknis, lækna osfrv – sjálfsmorðshætta! V. Skilgreining á gæslu fórnarlambs – hver á að gera það? VI. Fjárhagslegir hagsmunir – ekki inni í heilbrigðiskerfinu VII. Eftir að dómur hefur gengið – hver tekur við þá? Hvaða félagsmálayfirvöld, hvaða heilbrigðisyfirvöld? Hver á að vera í samskiptum? Lögreglan??? VIII. Samstarf margra stétta - fjármál IX. Tilkynningasími? Lögreglustjórinn á Suðurnesjum