การส่งเสริมศักยภาพชุมชน

1. Enhancing Care Initiative ECI Thai Team การส่งเสริมศักยภาพชุมชน ในการดูแลและอยู่ร่วมกับเอดส์ "การขับเคลื่อนของชุมชน"

2. เป้าหมาย Enhancing Care Initiative ECI Thai Team เป้าหมายการวิจัยในสนามชุมชน... เพื่อเสริมหนุนให้ชุมชนมีการดูแลเอาใจใส่ผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ และผู้ได้รับผลกระทบจากเอดส์ อย่างเป็นระบบ และ พึ่งตนเอง อันเป็นจุดเริ่มต้นที่นำไปสู่การเอาใจใส่ ดูแล รักษา ผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ และผู้ได้รับผลกระทบจากเอดส์ที่ยั่งยืนโดยชุมชน

3. สิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการสิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team มีเงิน มีกิจกรรม หมดเงิน หมดกิจกรรม หมดปัญญา สิ่งที่พบเมื่อเริ่มแรก... พื้นที่อำเภอดอยสะเก็ด ในระดับตำบลมีรูปแบบ โครงสร้างงานเอดส์เดียวกัน ที่ถูกกำหนดจากกลุ่มแกนนำระดับอำเภอ ในขณะที่อำเภอพร้าวกำลังหารูปแบบ ชุมชนยังเห็นว่า เอดส์มิใช่ประเด็นปัญหาของตน งานเอดส์ชุมชนขับเคลื่อนด้วย “เงิน” จากนอกชุมชน งานเอดส์ของชุมชนจึงเป็นการทำตาม “รูปแบบ” เน้นการสงเคราะห์ และการรณรงค์ป้องกันเอดส์ ด้วย“เงิน” จากนอกชุมชน

4. สิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการสิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team มีช่องว่างในความสัมพันธ์ระหว่างผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ กับ ชุมชน แม้ผู้ติดเชื้อในดอยสะเก็ดเคยรวมตัวกันเข้มแข็งมาแล้วก็ตาม ถ้ามีการนัดผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ให้มีการพบปะกับกลุ่มที่มิใช่กลุ่มผู้ติดเชื้อ ผู้ติดเชื้อมักคาดหวังว่า เป็นการพบปะเพื่อประสานความช่วยเหลือ การสงเคราะห์ หรือ ถ้าเป็นกิจกรรมอื่นๆควรจะมีเบี้ยเลี้ยง ผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ส่วนมากไม่เห็นคุณค่าของตนในชีวิต มองว่าตนสูญเสียทุกอย่าง ไร้ศักยภาพ หมดความมั่นใจ

5. สิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการสิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team นายสั่งมา กิจกรรมเอดส์ในชุมชนพื้นที่เป้าหมาย การรณรงค์ป้องกันเอดส์ในชุมชนทำตามงบประมาณที่ได้รับ การอบรมให้ความรู้เรื่องเอดส์ จัดโดยหน่วยงานต่างๆ ให้การสงเคราะห์ และ สนับสนุนอาชีพเสริม แก่ผู้ป่วยเอดส์ และ ผู้ได้รับผลกระทบจากเอดส์ ด้วยงบประมาณที่สนับสนุนจากภายนอกชุมชน ประสานผู้ป่วยเอดส์ที่เปิดตัวกับแหล่งทุนเบี้ยยังชีพ

6. สิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการสิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ภาครัฐ และ องค์กรเอกชนบางกลุ่ม มีความตั้งใจให้ผู้ติดเชื้อ และ ผู้ป่วยเอดส์สามารถอยู่รอดในชุมชนได้ ใจดี จึงได้กำหนด “รูปแบบ” การจัดการ และ พร้อมกับการสนับสนุน “งบประมาณ” ด้านการสงเคราะห์ให้อยู่รอด ทุ่มเท ผลที่เกิดขึ้น มีการรวมกลุ่มในชุมชนเพื่อรองรับงบประมาณ, งานเอดส์เป็นเรื่องความรับผิดชอบของรัฐ ที่ขอความร่วมมือจากชุมชน, เอดส์ ไม่ ใช่ ปัญหาของชุมชน เท่าไหร่พอ ข้อสังเกต ...

7. สิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการสิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team คำถามจากชุมชน... อีซีไอ ต้องการมาทำอะไรในชุมชน? อีซีไอ ต้องการให้เราทำอะไร? อีซีไอ มีงบฯทุนการศึกษาไหม? อีซีไอ มีงบประมาณให้เท่าไหร่? อีซีไอ มีงบประมาณส่งเสริมอาชีพไหม? การมาร่วมประชุม … มีเบี้ยเลี้ยงไหม? เลี้ยงอาหารหรือไม่?

8. สิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการสิ่งที่พบก่อนดำเนินโครงการ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ภาพรวม ชุมชนเห็นว่า เอดส์มิใช่ปัญหาของชุมชน โดย งานเอดส์ชุมชนเป็นงานที่มี “รูปแบบ” และ “งบประมาณ”จากนอกชุมชน การทำงานเอดส์ในชุมชนต้องพึ่งพิงทั้ง “ความรู้” และ “เงิน” จากนอกชุมชน มองว่าเอดส์เป็นเรื่องของ “โรค” “การสงเคราะห์” “ทุน” “เงิน” (ที่ชาวบ้านไม่มี) งานเอดส์เป็น “กิจกรรม” มากกว่า เรื่อง “ความเป็นความตาย” และ “ความสัมพันธ์” ของชีวิต

9. ทบทวนเป้าหมาย Enhancing Care Initiative ECI Thai Team เป้าหมายการวิจัยในสนามชุมชน... มีเงิน มีกิจกรรม หมดเงิน หมดกิจกรรม หมดปัญญา เพื่อเสริมหนุนให้ชุมชนมีการดูแลเอาใจใส่ผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ และผู้ได้รับผลกระทบจากเอดส์ อย่างเป็นระบบ และ พึ่งตนเอง อันเป็นจุดเริ่มต้นที่นำไปสู่การเอาใจใส่ ดูแล รักษา ผู้ติดเชื้อ ผู้ป่วยเอดส์ และผู้ได้รับผลกระทบจากเอดส์ที่ยั่งยืนโดยชุมชน

10. ฐานคิดเดิม Enhancing Care Initiative ECI Thai Team แสวงหา ค้นหา งบประมาณ ปัญหา (นอกชุมชน) แก้ปัญหาชุมชน

11. แนวทางปฏิบัติเดิม งบประมาณจากรัฐบาล Enhancing Care Initiative กรรมการชาติ ECI Thai Team นโยบาย กรรมการจังหวัด NGO สั่งการ กรอบแผนงาน กรรมการอำเภอ กรรมการตำบล NGO การมีส่วนร่วมทุกขั้นตอนของชุมชน ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ใช้ทรัพยากรท้องถิ่น ใช้ศักยภาพชุมชน สุขภาพองค์รวม ความสัมพันธ์แบบ เอื้ออาทร

12. กระบวนการคิดสู่การกระทำกระบวนการคิดสู่การกระทำ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ความเชื่อศรัทธา จิตวิญญาณ กระบวนการรับรู้ ฐานคิด เชื่อศรัทธา ประสบการณ์ชีวิตที่ผ่านมา การแสดงออก การปฏิบัติ องค์ความรู้ ความสามารถ สถานภาพ กระแสสังคม เห็น, ได้ยิน คิด ตีความ ให้คุณค่า อุปนิสัย คุณลักษณะ วิถีชีวิต วิถีชีวิต

13. กระบวนการคิดสู่การกระทำกระบวนการคิดสู่การกระทำ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team แก้ปัญหา คิด หาคุณค่า ความหมาย เหตุผล สรรค์สร้างสิ่งใหม่ แยกแยะ วิเคราะห์ เชื่อมโยง สังเคราะห์ สถานการณ์ ข้อมูลต่างๆ ประสบการณ์ สิ่งปลูกฝังในชีวิต กระแสสังคม การมอง ความเข้าใจ การให้คุณค่า ฐานคิด การกระทำ การเรียนรู้

14. เงิน กำไร ร่ำรวย กระบวนการคิดสู่การกระทำ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team คิด กระตุ้นให้อยาก เร่งเร้าให้โลภ กรอบคิด สำเร็จรูป คิดตามกรอบ ทำเพื่อขาย ปลูกมากๆ ปลูกพืชเดี่ยว สถานการณ์ ข้อมูลต่างๆ ประสบการณ์ ทันสมัย รวดเร็ว สะดวกสบาย สิ่งปลูกฝังในชีวิต กระแสสังคม การมอง ความเข้าใจ ฐานคิด การให้คุณค่า การกระทำ การเรียนรู้

15. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team PR&D กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา สูตรการวิจัย เครื่องมือการวิจัย กระบวนการ

16. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team เป็นกระบวนการวิจัยที่ทำโดยชุมชนเอง ค้นหาข้อมูลเพื่อนำมาคิด เรียนรู้ร่วมกัน ค้นหาข้อมูล เรื่องราว ชีวิตของตนเอง นำข้อมูลที่ค้นพบมาวางแผนการพัฒนา เริ่มการพัฒนาจากศักยภาพของชุมชนเอง ลักษณะเฉพาะของ PR&D

17. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ใครทำวิจัยคนนั้นได้ความรู้ และ เกิดการเรียนรู้ มีแนวคิด การสื่อสารเดียวกัน และ มีความไว้วางใจ ข้อมูลที่ค้นหา คือ ข้อมูลเกี่ยวกับชีวิต ชุมชนตนเอง พัฒนาศักยภาพการวิจัยและการพัฒนาของประชาชน เรียกความมั่นใจของประชาชนคืนมา ทำไมต้องวิจัยและพัฒนาโดยประชาชน?

18. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ลงมือทำร่วมกัน ทำแล้วคิด คิดแล้วทำ PR&D กระบวนการแห่งการเรียนรู้ ค้นหาร่วมกัน ประมวลข้อมูลร่วมกัน คิดด้วยกัน วางแผนร่วมกัน ทำด้วยกัน การเรียนรู้ร่วม การเรียนรู้สาธารณะ ย่อยประสบการณ์ร่วมกัน เรียนรู้ร่วมกัน

19. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI 5 Thai Team ขั้นตอนของ PR&D 1 ข้อมูลพื้นฐานของชุมชน 2 ข้อมูลปัญหา และ สาเหตุของปัญหา 3 เรียนรู้ดูงาน 4 ข้อมูลศักยภาพชุมชน 5 การวางแผนแม่บทชุมชน

20. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ขั้นตอนที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานชุมชน กลับชุมชน ข้อมูลพื้นฐาน-ประวัติชุมชน ขั้นตอนที่ 2 ปัญหา-สาเหตุปัญหา กลับชุมชน ปัญหา-สาเหตุของปัญหา ขั้นตอนที่ 3 เรียนรู้-ดูงาน กลับชุมชน รายได้ รายจ่าย หนี้สิน ขั้นตอนที่ 4 ค้นหาศักยภาพ กลับชุมชน ค้นหาศักยภาพชุมชน ขั้นตอนที่ 5 แผนแม่บทชุมชน กลับชุมชน แผนแม่บท/ประชาพิจารณ์

21. ค้นหา กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ภูมิปัญญา ECI Thai Team ความรู้ เงินทุนจากนอกชุมชน ความสามารถ ศักยภาพชุมชน ทักษะ จิตวิญญาณชุมชน ทรัพยากรธรรมชาติ เมตตาจิต การอภัย ดิน น้ำ ป่า อากาศ น้ำใจ ความสัตย์ซื่อ พืช สมุนไพร ความผูกพัน สัตว์ แมลง แร่ธาตุ ทรัพยากรชุมชน ชุมชน กลุ่มต่างๆในชุมชน การช่วยเหลือเกื้อกูล เงินทุนชุมชน

22. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ค่าข้าวสาร 8.9 ล้าน เหล้า/เบียร์ 6.5 ล้าน เนื้อหมู 6.2 ล้าน บ้ำยาล้างจาน 1.8 ล้าน เนื้อควาย 2.7 ล้าน มาม่า/ไวไว 1.6 ล้าน เนื้อวัว 1.7 ล้าน ขนมกรอบแกรบ 4.6 ล้าน เนื้อไก่ 3.1 ล้าน น้ำมันพืช 1.9ล้าน ไข่ไก่ 1.7 ล้าน ซอส/น้ำมันหอย 1.5ล้าน ผัก 2.7 ล้าน ซักฟอก สบู่ ยาสีฟัน 3.1ล้าน การประมวลภาพ รายจ่าย ครัวเรือน

23. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team รายได้ รายจ่าย หนี้สิน การประมวล รายได้ รายจ่าย และ หนี้สิน 124.2 ล้าน 133.8 ล้าน 150.65 ล้าน

24. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team พึ่งพากันและกัน เกิดความมั่นใจ ริเริ่มพึ่งตนเอง พบเพื่อน PR&D เรียนรู้ร่วมกัน ค้นให้พบตนเอง ร่วมคิด ร่วมวางแผน

25. กระบวนการประชาพิจัยและพัฒนากระบวนการประชาพิจัยและพัฒนา Enhancing Care Initiative ECI Thai Team คาดหวังการพึ่งกันและกันระหว่างชุมชน เกิดการริเริ่มการพึ่งตนเองของชุมชน เกิดการปรับเปลี่ยน “ฐานคิด” เกิดการค้นพบตนเองของชุมชน

26. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ประเด็นหลักของชีวิตในชุมชนคือ... ค้นพบว่า เพียงพอ ความสัมพันธ์ ปลอดภัย สุขภาพแข็งแรง ภูมิปัญญา ความรู้ พึ่งตนเอง พึ่งกันและกัน เพียงพอ ปลอดภัย พึ่งตนเอง พึ่งกันและกัน ของกินของใช้ อยู่เย็นเป็นสุข การทำมาหากิน

27. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ที่เป็นจริงในปัจจุบันคือ... ค้นพบว่า ของกินของใช้ อยู่เย็นเป็นสุข การทำมาหากิน ซื้อกินซื้อใช้ แทนการทำกินทำใช้ พึ่งสินค้าจากนอกชุมชน รายจ่ายเพิ่ม ความเป็นพี่เป็นน้องถูกแทนที่โดยผลประโยชน์ เน้นความสะดวกสบาย เน้นความรู้ “ห้องสี่เหลี่ยม” ทำเพื่อขาย แทนทำเพื่อกินและใช้ สุขภาพเป็นเรื่องทีหลัง พึ่งพาตลาดภายนอกชุมชน หนี้สินเพิ่มพูน

28. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team การนำประเทศสู่ความทันสมัย เศรษฐกิจมั่งคั่ง (ด้วยพาณิชยนิยม และ บริโภคนิยม) สังคมมีความสุข(ด้วยความสะดวกสบาย) งานคือเงิน เงินคืองาน บันดาลสุข (เพื่อสร้างกำลังซื้อในประชาชน) น้ำไหล ไฟสว่าง ทางดี มีงานทำ (ที่มาของเงิน) ฐานคิด หรือ อุดมการณ์ ในการพัฒนา

29. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI ส่งเสริมปลูกพืชเดี่ยว เพื่อการส่งออก ธรรมชาติเสื่อมโทรม ผลผลิตลด ราคาตกต่ำ Thai Team กู้ ขายแรงงาน ในเมือง ขายแรงงาน ในชนบท ขายที่ดินทำกิน หนี้ วงจรอุบาทว์ ขายเรือนร่าง ขายสิทธิ ขายศักดิ์ศรี มีอะไรเหลือให้ขาย? ทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ แร่ธาตุ วัตถุดิบ ขาย เงิน

30. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI ซื้อสินค้า “ทันสมัย” ซื้อเครื่องมือ การทำมาหากิน Thai Team ซื้อของใช้ประจำวัน (เคยผลิตเอง) ซื้อความทันสมัย สะดวกสบาย หน้าตา สะดวก สบาย ซื้ออาหารการกิน (เคยผลิตได้เอง) ซื้อตามการยั่วยุ ของโฆษณา มีกำลังซื้อไปอีกนานแค่ไหน??? ชนบทเป็นตลาดรองรับ สินค้า “อุตสาหกรรม” ซื้อ

31. ความสะดวกสบาย ความทันสมัย ปัจเจกนิยม ใครดีใครอยู่ แข่งขัน ชนะ วัตถุนิยม บริโภคนิยม เห็นแต่การพึ่งพิง ไม่เห็นศักยภาพของตน คุณค่าของชีวิตขึ้นอยู่กับเงิน อำนาจ และ ฐานะทางสังคม เงินนำหน้า ปัญญาตามหลัง ผู้ใหญ่ GO NGO เด็กและเยาวชน แก้ปัญหา ตามกระแส ให้การศึกษา ให้ข้อมูล ให้ทักษะอาชีพ สงเคราะห์ แต่ขาดการสร้างฐานคิดแก่คนในชุมชน

32. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team เงินนำหน้า ปัญญาตามหลัง

33. ชุมชนค้นพบ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ทางเลือก ของผู้เข้าร่วมกระบวนการ PR&D... ร่วมกันกำหนดแผนงาน และ โครงการ ที่ริเริ่มจาก “ศักยภาพ” ของชุมชน แทนการรอแหล่งทุนจากภายนอกชุมชน ริเริ่มผลิตสิ่งที่ชุมชนกินและใช้ ที่เหลือขายเพื่อนบ้าน เป็นการลดรายจ่ายเพิ่มรายได้ ขยายจากการเน้นเรื่อง “เอดส์” ไปสู่เรื่องสุขภาพชุมชน ให้เอดส์เป็นเรื่องหนึ่งในสุขภาพชุมชน เพื่อคนส่วนใหญ่สามารถเข้ามีส่วนร่วมได้ และเป็นการเสริมสร้างการยอมรับและมีส่วนร่วมของชุมชนในเรื่องเอดส์ต่อไป

34. สุขภาพชุมชน Enhancing Care Initiative ECI Thai Team การขับเคลื่อน สุขภาพชุมชน กลุ่มอาหาร กลุ่มแพทย์แผนไทย กลุ่มอาชีพ กลุ่มสมุนไพร ทีมสุขภาพชุมชน นวดแผนไทย กลุ่มกสิกรรมธรรมชาติ ชุมชนขับเคลื่อน ชุมชนขับเคลื่อน

35. ความเจ็บป่วย สุขภาพชุมชน Enhancing Care Initiative ECI ยา โรงพยาบาล เครื่องมือ หมอ พยาบาล Thai Team แพทย์แผนไทย ยาสมุนไพร สุขกาย สบายใจ การทำมาหากิน การกิน การอยู่ การดูแลตนเอง รักษาตนเองเมื่อเจ็บป่วย ความเป็นพี่เป็นน้อง ความสัมพันธ์ ปลอดหนี้ ปลอดภัย อยู่รอด พึ่งตนเอง ข้อมูล ความรู้ ภูมิปัญญา สุขภาพ

36. สุขภาพชุมชน Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ระบบสุขภาพชุมชน แพทย์ แผนปัจจุบัน การรักษาสุขภาพ ภูมิปัญญาท้องถิ่น การดูแลสุขภาพตนเอง ความมั่นคงของระบบอาชีพ ความมั่นคงของระบบอาหาร

37. สุขภาพชุมชน Enhancing Care Initiative ECI Thai Team ดูแล สุขภาพ ด้วยตนเอง เมื่อเจ็บป่วย สถานีอนามัย ออกกำลังกาย โรงพยาบาล พักผ่อนหย่อนใจ คลีนิก ซ่อม อาหารที่ปลอดภัยมีคุณภาพ ยาสมุนไพร พึ่งแพทย์เมื่อป่วย นวดแผนไทย อาชีพที่ปลอดภัย แพทย์แผนไทย สร้างเสริมสุขภาพ สภาพแวดล้อม ซื้อยากินเอง ความสัมพันธ์ ปล่อยให้หายเอง ข้อมูล ข่าวสาร ทำอย่างไรจึงจะไม่เจ็บป่วย ความรู้ ทักษะ ทำอย่างไรจึงจะแข็งแรง พึ่งตนเอง การป้องกัน จัดการตนเอง ทำอย่างไรจึงจะอยู่เย็นเป็นสุข เศรษฐกิจ-หนี้ ขับเคลื่อนด้วยพลังของตนเอง

38. สุขภาพบุคคล สุขภาพ คือก้าวแรกของ... ชาติ สุขภาพชุมชน เครือข่ายสุขภาพ สุขภาพชุมชน สุขภาพครอบครัว สุขภาพบุคคล

39. บทเรียน ชุมชนขับเคลื่อน Enhancing Care Initiative ECI Thai Team เริ่มต้นจากการขับเคลื่อนด้วยพลังภายในชุมชน เริ่มต้นการขับเคลื่อนจากเรื่องเล็กไปหาใหญ่เพื่อเรียกความเชื่อมั่นคืนมา ขับเคลื่อนอย่างมีกระบวนทัศน์ ขับเคลื่อนด้วยพลังทวีคูณ synergy คิดแล้วทำ ทำแล้วคิด ในการขับเคลื่อน ชุมชนที่ขับเคลื่อนด้วยพลังทวีคูณ

40. บทเรียนจากประสบการณ์ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team บทเรียนจากประสบการณ์... แต่ละกลุ่ม/ชุมชนต่างมีบริบทของตนเอง การรวมตัว การพึ่งตนเองย่อมมีกระบวนการที่เหมาะสมของตนเอง การรวมกลุ่ม เริ่มจากเล็กไปหาใหญ่ ไม่จำเป็นต้องทั้งชุมชน หรือ มีตัวแทนของชุมชนครบถ้วน แต่เป็นกลุ่มที่ “เห็นแจ้ง” ร่วมกัน และพร้อมที่จะทุ่มเทร่วมกัน การเปลี่ยนแปลง การเติบโต การเข้มแข็ง เกิดจากการ “คิดแล้วทำ ทำแล้วคิด” เกิดจากประสบการณ์ตรงของกลุ่ม/ชุมชน

41. บทเรียนจากประสบการณ์ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team การปรับเปลี่ยนฐานคิดเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในกระบวนการขับเคลื่อนโดยชุมชน การขับเคลื่อนของชุมชนเกิดจากการริเริ่ม วางแผน และวิธีการขับเคลื่อนที่เหมาะสมสอดคล้องกับศักยภาพของชุมชน มากกว่าการกำหนดโดยผู้อื่น การปรับเปลี่ยนฐานคิด การขับเคลื่อนแก้ปัญหา และ การพัฒนาของคนกลุ่มใดๆ เกิดจากการที่คนกลุ่มนั้นๆ สามารถเห็นผลกระทบอย่างชัดแจ้งต่อชีวิตความเป็นอยู่ และ การทำมาหากินของเขา และรู้ว่าตนต้องเป็นผู้จัดการชีวิตของตนเอง

42. บทเรียนจากประสบการณ์ Enhancing Care Initiative ECI Thai Team การพึ่งตนเอง และ การพึ่งพากันและกันในประเด็นใดๆ เกิดขึ้นเมื่อคนในชุมชนนั้นๆเห็นว่ามีคุณค่า และ มีความหมายสำหรับเขาและชุมชน รากฐานของการขับเคลื่อนขอแงชุมชน อยู่ที่ข้อมูล ฐานคิด วิธีคิด ประสบการณ์ในการขับเคลื่อนของกลุ่มคนในชุมชน พลังความเป็นพี่เป็นน้องเป็นพลังหนุนเสริมให้การขับเคลื่อนเป็นไปอย่างมีพลัง การขับเคลื่อนของชุมชนไม่มีรูปแบบตายตัว หรือ มาตรฐานสากล ให้นำไปลอกเลียนแบบในชุมชนอื่นๆ

43. กระตุ้นและเอื้ออำนวยให้เกิดเวทีการไตร่ตรอง ใคร่ครวญประสบการณ์ที่ได้รับ ให้เกิดการเรียนรู้ บทบาทของ คนทำงานสุขภาพชุมชน คือ... กระตุ้นและเอื้ออำนวยให้เกิดเวทีพบปะกัน กระตุ้นให้เกิดการค้นหา และ ร่วมกันคิด กระตุ้นและประสานให้เกิดการทำร่วมกัน เรียนรู้จากชุมชน เรียนรู้ร่วมกับชุมชน

44. คำเตือน!!! โปรดอ่านฉลากก่อนใช้ เดินทีละก้าว กินข้าวทีละคำ แสนลี้เริ่มที่ก้าวแรก “เจ๊ก”...เริ่มจากเล็กไปหาใหญ่ หมายเหตุ… แต่ยั่งยืนน่ะ