รองศาสตราจารย์ มาลี สุรเชษฐ สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

1. กาบรรยายแบบปฏิสัมพันธ์บน web castingครั้งที่ 2เรื่องการดูแลสุขภาพผุ้สูงอายุวันเสาร์ที่ 26 มิถุนายน 2553 เวลา12.00-16.00 นณ ห้องสตูดิโอ 3 มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช รองศาสตราจารย์ มาลี สุรเชษฐ สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

2. กฎหมายไทยที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุกฎหมายไทยที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ • รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 • พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ.2546 • ประกาศต่าง ๆ ที่ออกตามพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ.2546

3. กฎหมายไทยที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุกฎหมายไทยที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 54 มาตรา 80 มาตรา 54 บุคคลซึ่งมีอายุเกินหกสิบปีบริบูรณ์และไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพมีสิทธิได้รับความช่วยเหลือจากรัฐ ทั้งนี้ตามที่กฎหมายบัญญัติ มาตรา 80 รัฐต้องคุ้มครองและพัฒนาเด็กและเยาวชน ส่งเสริมความเสมอภาค ของหญิงและชาย ส่งเสริมและพัฒนาความเป็นปึกแผ่นของครอบครัวและความเข้มแข็งของชุมชน รัฐต้องสงเคราะห์คนชรา ผู้ยากไร้... ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีและพึ่งตนเองได้

4. พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ.2546 ได้กำหนดคำนิยามผู้สู้สูงอายุดังนี้ ผู้สูงอายุ หมายความถึงบุคคลที่มีอายุตั้งแต่หกสิบปีขึ้นไป กองทุน หมายความว่ากองทุนผู้สูงอายุ “คณะกรรมการ” หมายความว่ากรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ - นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน -รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาสังคม ฯ เป็นรองประธาน - ประธานสมาคมสภาผู้สูงอายุแห่งประเทศไทย เป็นรองฯ - ปลัดกระทรวงต่าง ๆ เป็นกรรมการ

5. 2.อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการผู้สูงอายุ2.อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการผู้สูงอายุ 2.1 กำหนดนโยบายและแผนหลักเกี่ยวกับการคุ้มครองส่งเสริม ส่งเสริมและสนับสนุนให้สถาบันครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแลผู้สูงอายุ 2.2 พิจารณาให้การสนับสนุน กิจกรรมของหน่วยงานของรัฐและภาคเอกชนเกี่ยวกับการสงเคราะห์และพัฒนาผู้สูงอายุ

6. อำนาจหน้าที่คณะกรรมการผู้สูงอายุ(ต่อ)อำนาจหน้าที่คณะกรรมการผู้สูงอายุ(ต่อ) • กำหนดระเบียบเกี่ยวกับผู้สูงอายุ เช่น การบริหารกองทุน การจัดหาผลประโยชน์ และการจัดการกองทุน • เสนอความเห็นและข้อสังเกตต่อคณะรัฐมนตรีให้มีหรือแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวกับการคุ้มครอง ส่งเสริม สนับสนุนสถานภาพ บทบาทและกิจกรรมผู้สูงอายุ

7. 4.ให้มีหน่วยงานรับผิดชอบการดำเนินการเกี่ยวกับผู้สูงอายุ4.ให้มีหน่วยงานรับผิดชอบการดำเนินการเกี่ยวกับผู้สูงอายุ หน่วยงานโดยตรงรับผิดชอบผู้สูงอายุในกระทรวงพัฒนาฯ . สำนักงานส่งเสริมและพิทักษ์ผู้สูงอายุ . สำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพและพิทักษ์เด็ก เยาวชน ผู้ด้อยโอกาสฯ

8. เพิ่มเติม • ให้หน่วยงานมีอำนาจหน้าที่ดังนี้ • จัดทำแนวทางปฏิบัติตามนโยบายและแผน • รวบรวมข้อมูล ศึกษา วิจัย และพัฒนาเกี่ยวกับงานคุ้มครอง ส่งเสริมและสนับสนุนเกี่ยวกับผู้สูงอายุ • เป็นศูนย์กลางประสานงาน เผยแพร่และประชาสัมพันธ์งานหรือกิจกรรมเกี่ยวกับผู้สูงอายุ • สร้างระบบการดูแลผู้สูงอายุในชุมชน • ร่วมมือและประสานงาน กับราชการบริหารส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่นและรัฐวิสาหกิจในการจัดให้ผู้สูงอายุได้รับการคุ้มครอง

9. เพิ่มเติม (ต่อ) • ติดตามและประเมินผลการปฏิบัติตามแผนหลักของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง • พิจารณาเสนอความเห็นต่อคณะกรรมการในการให้มีหรือแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครอง ส่งเสริมและการสนับสนุนสถานภาพ บทบาท และกิจกรรมของผู้สูงอายุ

10. 5.ให้การคุ้มครองส่งเสริมและสนับสนุนผู้สูงอายุ5.ให้การคุ้มครองส่งเสริมและสนับสนุนผู้สูงอายุ • ผู้สูงอายุมีสิทธิได้รับการคุ้มครอง • การบริการทางการแพทย์และการสาธารณสุขที่จัดไว้โดยให้ความสะดวกรวดเร็วแก่ผู้สูงอายุเป็นกรณีพิเศษ • การศึกษา ศาสนา และข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิต

11. การพัฒนาตนเองและ การมีส่วนร่วมในกิจกรรม การประกอบอาชีพและ การฝึกอาชีพที่เหมาะสม การคุ้มครอง ผู้สูงอายุ การรวมกลุ่มในลักษณะ เครือข่ายหรือชุมชน การอำนวยความสะดวก และความปลอดภัยในอาคารสถานที่ยาน พาหนะหรือบริการสาธารณะอื่น

12. การคุ้มครอง ผู้สูงอายุ การช่วยเหลือด้านค่า โดยสารยานพาหนะ การยกเว้นค่าเข้าชม สถานที่ของรัฐ การช่วยเหลือ ผู้ซึ่งอายุที่ถูกทารุณ การช่วยเหลือ ผู้ซึ่งอายุที่ถูกทอดทิ้ง การช่วยเหลือ ผู้ซึ่งอายุที่ถูกแสวงหา ผลประโยชน์

13. การให้คำแนะนำปรึกษา ดำเนินการอื่น ที่เกี่ยวข้องกับคดีหรือในทางแก้ไข ปัญหาครอบครัว การคุ้มครองผู้สูงอายุ (ต่อ) การจัดที่พักอาศัย อาหารและเครื่อง นุ่งห่มให้ตามความจำเป็นอย่างทั่วถึง .การสงเคราะห์เบี้ยยังชีพ .การสงเคราะห์จัดการศพตามประเพณี .การอื่นตามที่คณะกรรมการประกาศกำหนด

14. 6.การจัดตั้งกองทุนผู้สูงอายุและคณะกรรมการบริหารกองทุน6.การจัดตั้งกองทุนผู้สูงอายุและคณะกรรมการบริหารกองทุน • ให้จัดตั้งกองทุนผู้สูงอายุในสำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพและพิทักษ์เด็กเรียกว่า “กองทุนผู้สูงอายุ” • กองทุนผู้สูงอายุเป็นทุนค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการคุ้มครอง การส่งเสริมและสนับสนุนผู้สูงอายุ • ให้มีคณะกรรมการบริหารกองทุนประกอบด้วยปลัดกระทรวงพัฒนาสังคมฯ เป็นประธาน • กองทุนประกอบด้วย เงินทุนประเดิมที่รัฐจัดสรร เงินงบประมาณ เงินหรือทรัพย์สินที่มีผู้บริจาก

15. 6.1 กองทุนประกอบด้วย • เงินทุนประเดิมที่รัฐจัดสรร • เงินงบประมาณ • เงินหรือทรัพย์สินที่มีผู้บริจาค • เงินอุดหนุนจากต่างประเทศหรือองค์การระหว่างประเทศ • เงินหรือทรัพย์สินที่ตกเป็นของกองทุนหรือที่กองทุนได้รับตามกฎหมายหรือโดยนิติกรรม • ดอกผลที่เกิดจากเงินหรือทรัพย์สินของกองทุน

16. 6.2 ให้มีคณะกรรมการบริหารกองทุนประกอบด้วย • ปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมฯ • ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพฯ • ผู้แทนกระทรวงต่าง ๆ • ผู้ทรงคุณวุฒิ • ผู้แทนองค์กรเอกชนของผู้สูงอายุ • ผู้แทนองค์กรเอกชนเกี่ยวข้องกับการคุ้มครองฯ • ผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญในการระดมทุน

17. 6.3อำนาจหน้าที่คณะกรรมการบริหารกองทุน6.3อำนาจหน้าที่คณะกรรมการบริหารกองทุน . บริหารกองทุน รวมทั้งดำเนินการเกี่ยวกับการจัดหาผลประโยชน์และการจัดการกองทุนให้เป็นไปตามระเบียบ . พิจารณาอนุมัติการจ่ายเงิน เพื่อการคุ้มครอง การส่งเสริมและการสนับสนุนผู้สูงอายุ . รายงานสถานะการเงินและการบริหารกองทุนต่อคณะกรรมการ

18. 7.การลดหย่อนภาษี การลดหย่อนภาษีเกี่ยวกับผู้สูงอายุ . ผู้บริจาคเงินหรือทรัพย์สินให้แก่กองทุนมีสิทธินำไปลดหย่อนในการคำนวณภาษีเงินได้ หรือได้รับการยกเว้นภาษี . ผู้อุปการะเลี้ยงดูบุพพการีซึ่งเป็นผู้สูงอายุที่ไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพผู้นั้นมีสิทธิได้รับการลดหย่อน

19. ประกาศระเบียบ ต่างๆเพื่อดำเนิน การตามพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ ประกาศสำนักนายก กำหนดหน้าที่ หน่วยงานรัฐ ที่ให้บริการ

20. หน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย .กระทรวงสาธารณสุข .กระทรวงแรงงาน .กระทรวงศึกษาธิการ .กระทรวงคมนาคม .กระทรวงวัฒนธรรม .กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา .กระทรวงมหาดไทย . กระทรวงการพัฒนาสังคมฯ .กระทรวงยุติธรรม

21. ประกาศกระทรวงคมนาคม ให้หน่วยงานในสังกัด กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไขการคุ้มครองสนับสนุน • อำนวยความสะดวก ความปลอดภัยโดยตรงในส่วนที่เกี่ยวกับการขนส่งสาธารณในความรับผิดชอบ เช่น อาคาร สถานที่ หรือยานพาหนะอื่นการเรียกเงินประกันการทำงานหรือประกันความเสียหาย • ลดอัตราค่าโดยสารยานพาหนะ

22. ประกาศกระทรวงศึกษาธิการประกาศกระทรวงศึกษาธิการ • กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไข การส่งเสริม สนับสนุน การศึกษา การให้ข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ . จัดบริการข้อมูลข่าวสารให้ครอบคลุมการศึกษาฯ . บริการการศึกษาต่อเนื่องทั้งในระบบและนอกระบบ .สนับสนุนสื่อทุกประเภทให้มีรายการเพื่อผู้สูงอายุ .ส่งเสริม สนับสนุนให้สถานศึกษามีส่วนร่วมจัดกิจกรรม . ส่งเสริม สนับสนุนให้มีการจัดศูนย์การเรียนรู้ในชุมชน .คุ้มครองการผลิตสื่ออิเลคทรอนิคส์ในการศึกษาขั้นพื้นฐานถึงขั้นอุดมศึกษา . ส่งเสริม สนับสนุนการผลิตงานวิจัยเพื่อผู้สูงอายุ

23. ประกาศกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ประกาศกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ • ได้กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขการคุ้มครอง การสนับสนุน การอำนวยความสะดวกและความปลอดภัยโดยตรง . สำนักงานพัฒนาสังคมฯ จังหวัด ดำเนินการดังนี้ . จัดสถานที่ โต๊ะ เก้าอี้ ให้บริการไว้เป็นสัดส่วนในสำนักงาน . ให้บริการเป็นลำดับต้นหรือเป็นกรณีพิเศษ โดยเน้นบริการแบบเบ็ดเสร็จ . จัดสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น รถเข็นนั่ง ไม้เท้า ราว อุปกรณ์ในห้องน้ำ . จัดทำแผนช่องทางการให้บริการที่เหมาะสม . เป็นศูนย์กลางในการประสานขอความร่วมมือ รณรงค์ประชาสัมพันธ์ให้หน่วยงานภาครัฐ เอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและประชาชนตระหนักถึงความสำคัญ . จัดทำโครงการเชิงรุกเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ผู้สูงอายุที่อยู่ในพื้นที่

24. กรมพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์และหน่วยงานในสังกัดกรมพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์และหน่วยงานในสังกัด • ดำเนินการดังนี้ . จัดสถานที่ โต๊ะ เก้าอี้ . ให้บริการเป็นกรณีพิเศษ . จัดสิ่งอำนวยความสะดวก . จัดทำแผนช่องทาง . เป็นศูนย์กลาง . จัดทำโครงการเชิงรุก . จัดทำมาตรฐานการจัดบริการสำหรับผู้สูบงอายุในสถานสงเคราะห์ . จัดสถานที่ของหน่วยงานให้ผู้สูงอายุจัดกิจกรรมหรือประชุม หรือเป็นศูนย์กลางดำเนินการของผู้สูงอายุ * ให้สำนักงานกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว สนับสนุนศูนย์พัฒนาครอบครัวในชุมชน เพื่อเป็นศูนย์เฝ้า

25. ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการดังนี้(ต่อ)ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการดังนี้(ต่อ) • ให้สำนักงานกิจการสตรีและสถาบันครอบครัวดำเนินการ . สนับสนุนศูนย์พัฒนาครอบครัวในชุมชน (ศพค.) . เพื่อเป็นศูนย์เฝ้าระวังปัญหาของผู้สูงอายุและครอบครัว ให้การเคหะแห่งชาติ . จัดสถานที่และให้มีอุปกรณ์สำหรับบริการผู้สูงอายุในพื้นที่ชุมชน . ให้สำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพฯ เป็นศูนย์กลางในการประสานงานและร่วมมือรวมทั้งรณรงค์ประชาสัมพันธ์ . ให้อาสาสมัครพัฒนาสังคมฯ อำนวยความสะดวกแก่ผู้สูงอายุในหมู่บ้านรวมทั้งประสานการจัดพาหนะเดินทาง

26. ประกาศกระทรวงสาธารณสุขประกาศกระทรวงสาธารณสุข • จัดช่องทางเฉพาะสำหรับผู้สูงอายุแยกจากผู้รับบริการทั่วไปในแผนกผู้ป่วยนอก • กำหนดขั้นตอนและระยะเวลาการให้บริการ เรื่องการบริการทางการแพทย์ฯ โดยให้ดำเนินการดังนี้

27. ประกาศกระทรวงวัฒนธรรมประกาศกระทรวงวัฒนธรรม การจัดบริการเพื่ออำนวยความสะดวกด้านพิพิธภัณฑ์ ฯ . จัดให้มีมาตรฐานการให้บริการอำนวยความสะดวก . ลดอัตราค่าเข้าร่วมกิจกรรมด้านศาสนาฯ . ส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรมด้านศาสนาฯ . รณรงค์ให้ประชาชนเน้นถึงความเหมาะสมและตระหนักถึงการช่วยเหลืออำนวยความสะดวกความปลอดภัยในการเข้าชม

28. ประกาศกระทรวงยุติธรรมประกาศกระทรวงยุติธรรม • การให้คำแนะนำ ปรึกษาและดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องในทางคดี • ให้คำแนะนำปรึกษา ให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายและประสานงานกับสภาทนายความในการจัดหาทนายความ • ประสานงานกับหน่วยงานหรือองค์กรที่เกี่ยวข้องเพื่อขอรับการสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการว่าต่างคดี • เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพตามที่กฎหมายกำหนดแก่ผู้สูงอายุ

29. ประกาศกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาประกาศกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา • กำหนดมาตรฐานการบริการอำนวยความสะดวกในสถานที่ท่องเที่ยว สนามกีฬาหรือสนามออกกำลังกาย • ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการให้บริการ และลดอัตราค่าเข้าชม การรวมกิจกรรม สถานที่ท่องเที่ยว สนามกีฬา • ส่งเสริมการจัดกิจกรรมท่องเที่ยว กีฬาและนันทนาการโดย • ปฏิบัติงานรวมกันหรือสนับสนุนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดกิจกรรมท่องเที่ยว กีฬาและนันทนาการ • จัดให้มีบริการและส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรมยามว่าง การพักผ่อนสำหรับผู้สูงอายุ

30. ประกาศกระทรวงแรงงาน • กำหนดกฎเกณฑ์เกี่ยวกับการฝึกอาชีพ ดังนี้ • ให้สำนักงานจัดหางานทุกแห่งจัดให้มีเจ้าหน้าที่ในการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับข้อมูลข่าวสาร ตลาดแรงงานและบริการจัดหางาน • จัดอบรมทักษะอาชีพ หรือฝึกอาชีพให้แก่ผู้สูงอายุ • จัดให้มีศูนย์กลางข้อมูลทางการอาชีพและตำแหน่งงานเป็นการเฉพาะ • จัดหาอาชีพที่เหมาะสมตามควรแก่อัตภาพ

31. สวัสดี