1 / 18

Ćwiczenia nr 3 Opis jako forma wypowiedzi pisemnej w programie klas początkowych

Ćwiczenia nr 3 Opis jako forma wypowiedzi pisemnej w programie klas początkowych. Opis charakteryzują trzy podstawowe cechy: Istotne właściwości określanych przedmiotów, do których najczęściej należą : barwa(kolor), wielkość, kształt, materiał, zapach, ciężar, położenie

Download Presentation

Ćwiczenia nr 3 Opis jako forma wypowiedzi pisemnej w programie klas początkowych

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Ćwiczenia nr 3 Opis jako forma wypowiedzi pisemnej w programie klas początkowych

  2. Opis charakteryzują trzy podstawowe cechy: • Istotne właściwości określanych przedmiotów, do których najczęściej należą : barwa(kolor), wielkość, kształt, materiał, zapach, ciężar, położenie • Statyczność, która wymaga stosowania w opisie czasowników oznaczających stan i niezmienność ( jest, ma, wygląda, widać itp.) • Przestrzenność- wymaga od uczniów znajomości wyrazów określających stosunki przestrzenne ( np. nad, pod, na wprost, obok, bliżej itp.).

  3. Rodzaje opisu: • naukowy (ścisły)- ujmowanie cech najistotniejszych i drugorzędnych opisywanego przedmiotu • literacki(artystyczny)- o doborze cech i ustopniowaniu ich ważności decyduje w dużym stopniu stosunek uczuciowy opisującego Opisując przedmiot, roślinę czy zwierzę dzieci zwracają uwagę na: -barwę, wielkość, kształt, użyteczność, materiał z którego wykonany jest przedmiot,

  4. M. Węglińska wyróżnia następujące ćwiczenia przygotowujące do wprowadzenia opisu: • Ćwiczenia polegające na obserwacji i wyróżnianiu charakterystycznych cech i przymiotników- na podstawie np. zagadek • Organizowanie zabaw w zgadywanie: Jaki to przedmiot? • Układanie zdań o przedmiocie, roślinie i zwierzęciu jako przygotowanie bezpośrednie do opisu.

  5. Plan opisu: • wstęp- uzasadnienie wyboru tematu • rozwinięcie treści- opis właściwy- określenie cech opisywanego przedmiotu: kształt, barwa, zapach, smak, materiał III. zakończenie- wrażenia i wnioski

  6. OPIS JABŁKA Dzisiaj opisywaliśmy…………………. . Moje jest………………… . Ma kształt…………… . Skórka jest……….. koloru…………………. . Pachnie…………… . W smaku jest………… . Powinniśmy jeść jabłka, ponieważ…………….

  7. Pytania pomocnicze do opisu jabłka 1. Jakiej wielkości jest Twoje jabłko? 2. Jaka jest skórka i jakiego koloru? 3. Jak pachnie? 4. Jakie jest w smaku? 5. Dlaczego powinniśmy jeść jabłka?

  8. Kształtowanie umiejętności wypowiadania się na piśmie, w formie opowiadania, w koncepcji T. Jóźwickiego

  9. Opowiadanie- jest doskonałym środkiem kształcenia zdolności, uświadamiania własnych przeżyć, doświadczeń, środkiem kształcenia myślenia obrazowego, rozwijania wyobraźni i fantazji, środkiem wyrabiania sprawności w posługiwaniu się językiem literackim, środkiem kształcenia twórczości dziecięcej.

  10. Charakter i źródła treści opowiadań Treść pierwszych opowiadań powinny stanowić zdarzenia dobrze dzieciom znane, bliskie, z życia dzieci. Należy uczyć ich pisania opowiadań na podstawie własnych przeżyć, ale i na podstawie ilustracji. W niższych klasach dopuszcza się pisanie opowiadań na podstawie filmów, audycji. Jest to cenne, gdy: • uczniowie w czytanych tekstach rozumieją wszystko, • powtarzają tylko niektóre elementy, • ich treść jest dostosowana do poziomu umysłowego dzieci, • są dokładnie opracowane pod względem rzeczowym i problemowym, • wywołują silne przeżycia,

  11. Formułowanie tematów: Temat musi być wyraźnie ograniczony w czasie i przestrzeni, ponadto jednoznacznie i poprawnie sformułowany, nie może być zbyt obszerny. Rodzaj wydarzenia i sposób formułowania tematu opowiadania rzutują na kształt, charakter, styl i jakość wypowiedzi. Zbiorowe układanie opowiadań: Umożliwia bogacenie języka, urabiania stylu, wiązania zdań w logiczną, płynną całość. Przy współpracy z kolegami mają możliwość wartościowania, wybierania najlepszych zdań. Wyrabiają styl, język, uczą właściwej kompozycji i wyrażają nadzieje, że z tego rodzaju ćwiczeń rodzi się metoda i umiejętność wypowiadania się na piśmie.

  12. Gromadzenie słownictwa: Zgromadzony materiał słownikowy zapisuje się na tablicy, po czym uczniowie wykorzystują go. Najczęściej gromadzi się po kilka rzeczowników, przymiotników, czasowników i tylko w ich znaczeniu podstawowym, często te z trudną pisownią. Gromadzenie słów oznaczających następstwa czasowe. Plan, schemat, struktura Plan powinien powstać na końcu, po zebraniu materiału rzeczowego, słownikowego, frazeologicznego i składniowego. Zaleca się pisanie wg planu ogólnego. Trójczłonowa budowa wypowiedzi: wstęp, rozwinięcie, zakończenie. Ćwiczenia: • układanie zdań złożonych ze szczególnym zwróceniem uwagi na szyk wyrazów w zdaniu, • przekształcenie zdań pojedynczych w złożone ze zwróceniem uwagi na interpunkcję, • uzupełnienie luk w tekstach opowiadań, • składanie opowiadań z rozsypanek tekstowych,

  13. Etapy kształcenia umiejętności konstruowania opowiadań • Poznanie dzieci z istotą opowiadania. • Zapoznanie ze strukturą opowiadania • Przybliżenie dzieciom niektórych zasad poprawnego stylu. • Wdrażanie do charakteryzowania czynności, działań i ich miejsca. • Zapoznanie ze sposobami ożywienia i dynamizowania tempa akcji zdarzeń • Uczenie konstruowania wypowiedzi barwnej • Uświadamianie dzieciom sposobów wyrażania przeżyć, doznań, nastrojów i wzruszeń. • Ukazywanie dzieciom sposobów rozbudzania zainteresowań akcją.

  14. T. Jóźwicki uważa, że nie wystarczy ująć w opowiadaniu trzy główne części- wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Proponuje trójczłonową budowę opowiadania, składającą się z pięciu części. Oto schemat opowiadania według propozycji T. Jóźwickiego: I Wstęp|1.Przedstawienie sytuacji przed wydarzeniem.II Rozwinięcie|2.Wskazanie przyczyny wydarzenia.3.Opis przebiegu wydarzenia.4.Podanie skutków wydarzenia.III Zakończenie|5.Wyciąganie wniosków, snucie refleksji.

  15. Środkami stylistycznymi służącymi do ożywiania i dynamizowania tempa akcji, zdarzeń są:* wyrazy, zwroty lub wyrażenia o specjalnej wymowie wskazujące na szybko zmieniające się czynności (np. od razu, nie czekając ani chwili, rzucili się pędem, mknąć jak strzała); * szeregowe zestawienia różnych czasowników w niektórych momentach opowiadania (np. coś krzyknął, odwrócił się, dopadł, podskoczył, chwycił, pociągnął i...);* powtórzenia tych samych czasowników (np. idzie, idzie i idzie a tu...; tak patrzy, patrzy i patrzy);* zdania krótkie, gdyż uwagę czytelnika kieruje się w nich na czynności.

  16. Wypowiedzi barwne uzyskujemy wówczas, gdy stosujemy następujące środki stylistyczne:* powtórzenia charakterystycznych zwrotów i wyrażeń (np. a za nią babcia człapu, człapu, człapu; jak nie tupnie, jak nie krzyknie; jak nie złapie za...);* mowę niezależną (dialogi i monologi);* porównania i wyrazy użyte w znaczeniu przenośnym (np. ręce miała zimne jak lód; ze wstydu był czerwony jak burak);* zwroty i wyrażenia frazeologiczne (np. ciocia miała z nim istne urwanie głowy; Stefan mu powiedział, żeby pilnował swego nosa);* równoważniki zdań, zdania wykrzyknikowe, okrzyki i wykrzyknienia naśladujące odgłosy uderzeń i głosy zwierząt np.A wróbelek- frrr- odleciał do lasu.Bach, bęc!Bzzz...bzzz...nad nim osa..

  17. Oto przykład opowiadania zawierającego wybrane środki stylistyczne oraz trójczłonową budowę opowiadania w układzie pięciocząstkowym.Wojtek i Radek na lodziePewnego zimowego popołudnia koledzy- Wojtek i Radek wybrali się nad jezioro. Było skute lodem.Wojtek nie wiedział, że lód jest kruchy. Więc nie zastanawiając się ani chwili wszedł odważnie na taflę lodową i z zapałem ślizgał się. W pewnym momencie lód zaczął trzeszczeć. Ale chłopiec nie przejmował się tym. E tam-mówił machając ręką- i ślizgał się dalej. Aż nagle trach! trach! - lód się załamał. Wojtek wpadając do wody wołał: Ratunku! Ratunku! Gdy Radek usłyszał wołanie o pomoc bardzo się zdenerwował. W jednej chwili znalazł grubą gałąź i jeden koniec podał koledze. Drugi trzymał mocno w dłoniach. Mimo tego, Wojtek nie mógł się wydostać z pułapki. Ciągle stawał na lodzie i od razu wpadał do wody, stawał i znów wpadał. Aż wreszcie Radek poradził koledze, aby położył się na brzuchu. Efekt był natychmiastowy. Pełzając, wydostali się do brzegu. Drżeli z zimna jak listki na wietrze.Do domu powrócili przemarznięci i mokrzy. Przez cały tydzień musieli leżeć w łóżkach łykając różne witaminy.

  18. W………….. styczniowy dzień Tomek wybrał się na dwór. Niedaleko rosło…………………….., które zimą było całe otulone…………………….. . Siedziały na nim głodne i zmarznięte……………… Nagle Tomek ulepił ………………………. kule i ………………….. rzutami zaczął trafiać w przestraszone ………………. . ………………………. porwały się do lotu i odfrunęły. Mały………….. nie pomyślał, że spotka go kara. Niespodziewanie z drzewa poruszonego przez…………….. i …………………. spadła na niego ogromna ilość …………… . Na szczęście chłopcu nic się nie stało. Gdy wrócił do domu zbudował ze starszym bratem…………… i odtąd codziennie dokarmiał ………….. .

More Related