Τι είναι οι πρώτες βοήθειες;

1. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΥΛΙΚΑ / ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ&ΠΡΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΟι περί Ασφάλειας και Υγείας στην εργασία (Πρώτες Βοήθειες) Κανονισμοί 2009 / ΚΥΠΡΟΣΕυανθία Γεωργίου RN, BSc Hons, MScΕργαστήριο Πρώτων Βοηθειών

2. Τι είναι οι πρώτες βοήθειες; Η αρχική παροχή βοήθειας ή περίθαλψης πριν απότην εμφάνιση ασθενοφόρου ή γιατρού. ΣΚΟΠΟΣ • Να αποτραπεί ο κίνδυνος θανάτου και • Να εμποδιστεί η επιδείνωση της γενικής κατάστασης του ασθενή.

3. Το Ασθενοφόρο Δεν φθάνει Πάντοτε Έγκαιρα!

4. « ΧΡΥΣΗ ΩΡΑ» • Έχει διαπιστωθεί ότι σε περιπτώσεις βαριών τραυματισμών τα μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης αφορούν ασθενείς που μεταφέρθηκαν στο χειρουργείο όχι αργότερα από μία ώρα από την ώρα του τραυματισμού • Το διάστημα αυτό ονομάστηκε « ΧΡΥΣΗ ΩΡΑ»

5. ΧΡΥΣΗ ΩΡΑ • Αρχίζει και μετράει από τη στιγμή του τραυματισμού, όχι τη στιγμή που φτάνει το ασθενοφόρο στον τόπο του συμβάντος • Οι πολυτραυματίες που χειρουργούνται σε μία ώρα από τον τραυματισμό έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης • Συλλογή πληροφοριών από το συντονιστή καθώς προχωράς για το ατύχημα: • Είδος ατυχήματος ;( τροχαίο, πτώση εξ ύψους , έκρηξη , πυρκαγιά, συνθήκες υποθερμίας) • Γνωστοί κίνδυνοι στον τόπο ; • Πόσα θύματα υπάρχουν; • Θα χρειαστεί ειδικός εξοπλισμός; • Υπάρχει εγκλωβισμός;

6. Ορισμός ΠΒ σύμφωνα με νομοθεσία • Φροντίδα που στόχο έχει να διατηρήσει την ζωή, να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες από τραυματισμό ή ασθένεια και να επισπεύσει την ανάρρωση μέχρι να του παραστεί ιατρική βοήθεια • Φροντίδα μικροτραυμάτων που δεν τυγχάνουν ή δεν χρήζουν ιατρικής βοήθειας Νόμος περί ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Κ.Δ.Π 198/2009)

7. Ποιοί Προσφέρουν Πρώτες Βοήθειες ; Παροχή Α’ βοηθειών μπορεί να προσφέρει κάθε άτομο, αρκεί να έχει την απαιτούμενη ψυχραιμία και γνώση

8. Πρώτος Βοηθός είναι … Το πρόσωπο • που έχει εκπαιδευτεί στην παροχή ΠΒ και κατέχει ισχύον πιστοποιητικό από εγκεκριμένο πρόσωπο ή οργανισμό • Κατέχει τέτοια επιπρόσθετη εκπαίδευση κατάλληλη για τις περιστάσεις του χώρου εργασίας και των δραστηριοτήτων που διεξάγονται στον χώρο αυτό Νόμος περί ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Κ.Δ.Π 198/2009)

9. Χαρακτηριστικά Πρώτου Βοηθού: • - Προθυμία • - Ψυχραιμία • - Αυτοπεποίθηση

10. Ιδιότητες Πρώτου Βοηθού 10 • Ψηλός Βαθμός εκπαίδευσης • Ενημερώνεται για τις τελευταίες εξελίξεις και τεχνικές

11. Ευθύνες πρώτου βοηθού Εκτιμήστε την κατάσταση Καλέστε βοήθεια Προστατεύει τους πάσχοντες και άλλους (Να εξασφαλίσει την ασφάλεια τους) Διαπιστώστε την κάκωση ή την ασθένεια Δώστε την κατάλληλη αγωγή ξεκινώντας από το πιο σοβαρό περιστατικό Μεριμνήστε για την μεταφορά 11

12. Ευθύνες πρώτου βοηθού Μείνετε μαζί με τον πάσχοντα μέχρι να φτάσει βοήθεια Δώστε τις παρατηρήσεις σας στους ειδικούς Αποφύγετε την αμφίδρομη μόλυνση 12

13. Ποινική και Αστική Ευθύνη;;; Ο πρώτος Βοηθός απαλλάσσεται από κάθε ποινική ή αστική ευθύνη σε περίπτωση αποτυχίας των προσπαθειών του εφόσον: • Ενεργεί με καλή θέληση και έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα • Οι ενέργειες του είναι σύμφωνες με αυτές που έχει διδαχθεί ή είναι στα πλαίσια των αναμενόμενων ενεργειών από λογικό πρόσωπο που προσπαθεί να σώσει την ζωή ενός συνανθρώπου του Νόμος περί ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Κ.Δ.Π 198/2009)

14. Φαρμακείο πρώτων βοηθειών Το φαρμακείο πρέπει να βρίσκεται σε ειδικό κουτί, το οποίο διαθέτει ειδική σήμανση, και να τοποθετείται μακριά από χώρους με υψηλή θερμοκρασία, υγρασία και έντονες οσμές.

15. ΥλικάΦαρμακείου Πρώτων Βοηθειών Γενικές οδηγίες παροχής ΠΒ στα ελληνικά εικονογραφημένες Ατομικά κλειστά αποστειρωμένα κολλητικά επιθέματα διαφόρων μεγεθών κατάλληλα για το είδος της εργασίας Ατομικά κλειστά μη φαρμακευτικά απορροφητικά οφθαλμικά επιθέματα μετά επιδέσμου Νόμος περί ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Κ.Δ.Π 198/2009) 15

16. ΥλικάΦαρμακείου Πρώτων Βοηθειών • Ατομικοί κλειστοί τριγωνικοί επίδεσμοι • Παραμάνες ασφαλείας • Ατομικά κλειστά μεσαίου τύπου αποστειρωμένα μη φαρμακευτικά επιθέματα πληγών διαστάσεων περίπου 18cm x 18cm και 12cm x 12cm • Ατομικά κλειστά υγρά αντισηπτικά μαντιλάκια μιας χρήσης • Ζεύγος γάντια μιας χρήσης Νόμος περί ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Κ.Δ.Π 198/2009)

17. Κλήση Ασθενοφόρου • Καλέστε 112 ή 199 • Ζητήστε Ασθενοφόρο • Δώστε: • Αριθμό τηλεφώνου απ΄όπου καλείτε και ταυτότητα • Ακριβή θέση (Οδός, αριθμός κλπ) • Τύπο και σοβαρότητα του περιστατικού • Στοιχεία για το/τα θύματα (π.χ αριθμό, φύλο, ηλικία) • Αναφέρατε τυχόν κινδύνους ή δυσκολίες προσέγγισης στη σκηνή 17

18. Σύστημα άμεσης περίθαλψης εκτάκτων περιστατικών Φάσεις Προνοσοκομειακή Νοσοκομειακή Πρώτες βοήθειες Διακομιδή

19. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ

20. ΠΡΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΕΠ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΘ

21. Καταστάσεις επείγουσας παρέμβασης • Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου • Βαριά κρίση βρογχικού άσματος • Οξύ δυσπνοϊκό επεισόδιο • Πνευμονική εμβολή • Κώμα • Τραυματισμοί -Τροχαία

22. Η επιτυχής διαχείριση των τραυματιών εξαρτάται από : • 1. Αναγνώριση του τραύματος ή των πιθανών τραυματισμών • 2. Καλές Δεξιότητες εκτίμησης Ο διασώστης σε οποιοιδήποτε επίπεδο φροντίδας θα πρέπει να κατανοεί τις αρχές κινηματικής ή τους μηχανισμούς που εμπλέκονται ούτως ώστε οι τραυματισμοί να μην μπορούν να διαφύγουν της προσοχής του

23. Η πρώτη επαφή με τον ασθενή στον τόπο του ατυχήματος • Εκτίμησε γρήγορα και με ακρίβεια την κατάσταση του πάσχοντα με ασφάλεια • Δώσε μεγάλη προσοχή στη σκηνή του ατυχήματος • Φρόντισε να ειδοποιηθεί άμεσα η υπηρεσία Άμεσης Βοήθειας η Αστυνομία και η Πυροσβεστική • Άρχισε αναζωογόνηση και σταθεροποίηση των πασχόντων σύμφωνα με τις προτεραιότητες

24. Πρωτογενής εκτίμηση και αντιμετώπιση του τραυματία • Στην Πρωτογενή εκτίμηση πρέπει να εφαρμόζεται μια λογική ακολουθία προτεραιοτήτων βασισμένη σε μια ολοκληρωμένη εκτίμηση της κατάστασής του και ιδιαίτερα των ζωτικών του λειτουργιών

25. Βασικές Αρχές της Ζωής Αεραγωγοί Αναπνοή Κυκλοφορία Εγκεφαλική Λειτουργία 26

26. ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΖΩΗΣ • (airway) Έλεγχος αεραγωγών με σύγχρονο έλεγχο ΑΜΣΣ • (breathing) Υποστήριξη αναπνοής • (circulation) Υποστήριξη κυκλοφορίας • (disability) Γρήγορη νευρολογική εκτίμηση • (exposure) Γρήγορη γενική επισκόπηση

27. a Αεραγωγοσ • Έλξη της γνάθου, με σταθεροποίηση της αυχενικής μοίρας • Αναρρόφηση, απομάκρυνση ξένου σώματος μόνο εάν είναι ορατό • Στοματοφαρυγγικός ή ρινοφαρυγγικός αεραγωγός • Εξασφάλιση οριστικού αεραγωγού : • Ο τραχειοσωλήνας με τον αεροθάλαμο φουσκωμένο στην τραχεία • Διασωλήνωση ρίνο- και στοματοτραχειακή • Χειρουργική κρικοθυρεοειδοτομή

28. Αεραγωγοσ - σταθεροποιησηαυχενα

29. B αναπνοη • Αναπνέει ή όχι;ΒΛΕΠΩ, ΑΚΟΥΩ, ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ (10 sec) • Συχνότητα και βάθος αναπνοών • Η τραχεία είναι στη μέση; • ΘΩΡΑΚΑΣ: • Κοίτα: Aνοιχτά τραύματα; Παράδοξη αναπνοή; Χρήση επικουρικών μυών; • Ψηλάφησε: αστάθεια πλευρών; • Άκουσε: Ασύμμετρο ψιθύρισμα; Μονόπλευρη αμβλύτητα ή υπερτυμπανικότητα; • ΟΞΥΓΟΝΟ • Τεχνητή αναπνοή (από το δεύτερο διασώστη) εάν χρειάζεται • Παλμικό οξύμετρο

30. c κυκλοφορια • Έλεγχος εξωτερικής αιμορραγίας: πιέζοντας με το χέρι (από τον δεύτερο διασώστη, μέχρι ο πρώτος να ολοκληρώσει την εξέταση) • Αφή και χρώμα δέρματος:κρύο ή ζεστό; Ροζ ή άσπρο; • Σφυγμός (καρωτιδικός, μηριαίος, κερκιδικός):συχνότητα και ποιότητα • Τριχοειδική επαναιμάτωση • Τραχηλικές φλέβες • Ταχύπνοια

31. c κυκλοφορια Υπάρχουν τρία σημεία κρυφής αιμορραγίας: • Θώρακας • Κοιλιά • Μηρός

32. C κυκλοφοριαΕκτιμηση απωλειασ αιματοσ απο τα ζωτικα σημεια

33. c κυκλοφοριαΕλεγχοσαιμορραγιασ • Σε εξωτερική αιμορραγία : • Χειρονακτική πίεση • Πιεστικός επίδεσμος • Φουσκωτός νάρθηκας • Δεν ενδείκνυται η ίσχαιμη περίδεση Τοποθέτηση 2 περιφερικών φλεβικώνγραμμών (16-18G) • Χορήγηση 2 lt R/L ή N/S 0,9%(σε Κ.Ε.Κ.) • Ενδοοστική παρακέντηση

34. Dνευρολογικηεκτιμηση • Σύντομη-AVPU: • A alert=ξύπνιος • V vocal=ξυπνάει όταν του μιλάνε • P painful=αντιδρά σε επώδυνα ερεθίσματα • U unresponsive=δεν αντιδρά σε τίποτα • Λεπτομερής-GCS: • Άνοιγμα ματιών(4) • Κινητικότητα(6) • Ομιλία(5) • GCS<8βαριά Κ.Ε.Κ.(συνίσταται διασωλήνωση) • GCS= 9-12 σοβαρή Κ.Ε.Κ. • GCS>13ελαφριά Κ.Ε.Κ.

35. Ε ΕΚΘΕΣΗ / ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ • Αφαίρεση όλων των ενδυμάτων του τραυματία • Πρόληψη της υποθερμίας με ζεστές κουβέρτες, ζεστά χορηγούμενα υγρά

36. Φάση Ανάνηψης • Η αναζωογόνηση του τραυματία δεν αποτελεί βήμα που έπεται της εκτίμησης, αλλά γίνεται συγχρόνως με αυτή. Στόχος είναι η υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών, ο περιορισμός επέκτασης των βλαβών και η επίσχεση της αιμορραγίας. • Οι επείγοντες χειρισμοί για την ανάνηψη θα πρέπει να εκτελούνται άμεσα μόλις διαγιγνώσκονται κατά την πρωτογενή εκτίμηση των “Α B C D E” ώστε να αποκατασταθούν αμέσως τα θανατηφόρα ενδεχόμενα.

37. Η φάση ανάνηψης επιπρόσθετα περιλαμβάνει.. 38 • Λήψηιστορικού (<5min) • Ατομικό αναμνηστικό, αλλεργίες, φάρμακα, τελευταίο γεύμα • Εξωτερικά φαινόμενα, Ενδείξεις, Συμπτώματα • Επανεκτίμηση ζωτικών σημείων • Σφυγμός • Αναπνοή - Οξύμετρο • Αρτηριακήπίεση • Θερμοκρασία • Κινητικότητα και αισθητικότητα και των τεσσάρων άκρων • Παρακολουθούμε σφύξεις και αναπνοές για 15 δευτερόλεπτα κάθε 3 λεπτά • Μετρούμετην ΑΠ κάθε 5-7 λεπτά • ΕλέγχουμετηνGCSκάθε 5-10 λεπτά

38. ΔΙΑΚΟΜΙΔΗ • Η επιλογή του Ασφαλέστερου και Ταχύτερου διατιθέμενου μεταφορικού μέσου με τον κατάλληλο εξοπλισμό για την μεταφορά υπό συνεχή παρακολούθηση του τραυματία • Η επιλογή του καταλληλότερου νοσοκομείου για την αντιμετώπιση καθώς και η ενημέρωση του προσωπικού υποδοχής για τον αριθμό των τραυματιών, τις κακώσεις, και την βαρύτητά τους.

39. ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΜΕΣΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (SCoopAND RUN) • ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ που δεν μπορεί να εξασφαλιστεί: κακώσεις λάρυγγα που εμποδίζουν τη διασωλήνωση, οίδημα και εκχυμώσεις τραχήλου που δεν επιτρέπουν κρικοθυρεοειδοτομή • ΑΝΑΠΝ.ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ: άπνοια, ανοικτό πνευμοθώρακα, πνευμοθώρακα υπό τάση, ασταθή θώρακα με παράδοξη αναπνοή • ΚΥΚΛΟΦ.ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ:καρδιοαναπνευστική ανακοπή, shock (αιμορραγικό και μη),ανεξέλεγκτη αιμορραγία. • ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΥΡΟΛΟΓ. ΕΙΚΟΝΑ: αναίσθητοι, επιδείνωση επιπέδου συνείδησης, αυξημένη ΕΚΠ

40. ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗΣ • Αεροπορική μεταφορά • Μεταφορά από ελικόπτερο • Χερσαία μεταφορά με κινητή μονάδα • Χερσαία μεταφορά με απλό ασθενοφόρο

41. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ • Κατάλληλο όχημα, ασθενοφόρο- ειδικό πλωτό μέσο – ειδικά εξοπλισμένο ελικόπτερο ή αεροπλάνο • Άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό • Επαρκής υλικοτεχνική υποδομή • Κινητή μονάδα Εντατικής Θεραπείας • Γνώση Υγειονομικού Σχηματισμού υποδοχής του ασθενούς και

42. 6. Ο ελάχιστος απαραίτητος εξοπλισμός ασφαλούς μεταφοράς θεωρείται εκείνος που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες για παροχή νοσηλευτικής φροντίδας, προχωρημένης καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης και υποστήριξης των ζωτικών λειτουργιών του βαριά πάσχοντα

43. Επιπλοκές κατά τις διακομιδές • Αιμορραγία • Αποσύνδεση γραμμών • Πλημμελής λειτουργία σωλήνων κλειστής παροχέτευσης • Πόνος δυσφορία • Εισρόφηση – μικροεισρόφηση • Υποθερμία • Πλημμελής νοσηλεία

44. Καρδιολογικές επιπλοκές κατά τις διακομιδές • Διαταραχές ρυθμού • Αιμοδυναμική αστάθεια • Υπέρταση • Καρδιακή ανακοπή

45. Προβλήματα που παρουσιάζονται από τον τόπο του ατυχήματος συμβάντος έως το Νοσοκομείο • Απόφραξη αεραγωγών • Αποσωλήνωση • Διαταραχές αερίων αίματος • Αναπνευστική ανακοπή • Εισρόφηση • Αρρυθμίες, καρδιακή ανακοπή

46. Υπέρταση- υπόταση • Αιμορραγία • Απώλεια γραμμών • Πόνος • Υποθερμία • Απώλεια δόσης φαρμάκων

47. Αυχενικοκολλαρο - σανιδαακινητοποιησης

48. Σανιδαακινητοποιησης

49. Γιλεκο απεγκλωβισμου

50. Γιλεκο απεγκλωβισμου