شكاف ديجيتالي و جنسيت

1. شكاف ديجيتالي و جنسيت اميليا نرسيسيانس گروه انسانشناسي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران enerciss@ut.ac.ir

2. شكاف ديجيتالي و جنسيت چكيده تغيير تفكر فرهنگي و اقتصادي، نتيجه تكنولوژي نوين ارتباطات و اطلاعات (ICT) است. تغييرات فرهنگي و اقتصادي مي تواند شامل رقمي شدن (digitization)، گستردگي دانش، جهاني شدن، مجازي شدن و مشتري مداري باشد. به نظر مي رسد كه وارد دوره جديدي شده ايم كه مي توان آن را دوره پسا صنعتي ناميد. در نظريه پردازي هاي پسا تجدد گرايانه قرائت هاي نوين از الگوهاي شناختي و فرهنگي وجود دارد. تكنولوژي در هيچ برهه اي از زمان جنبه خنثي نداشته است. در عصر جديد نيز تكنولوژي اطلاعاتي و ارتباطي توان توسعه الگوهاي جديد در سطوح متفاوت را در جامعه دارد. ديدگاه هاي خوشبينانه و بدبينانه اي در مورد تغييرات نوين وجود دارد. ديدگاه خوشبينانه به توان رهائي بخشي كه در تكنولوژي جديد ارتباطات و اطلاعات نهفته است، مي پردازد در حاليكه ديدگاه بدبينانه در مورد شكاف ديجيتالي در دو سطح بحث مي كند. در سطح اول تفاوت بين ”دارا“ ها و ”ندار“ ها و امكان دسترسي به تكنولوژي جديد و در سطح دوم به درجه مهارت ها و الگوهاي استفاده از تكنولوژي جديد مي پردازد. موضوع جنسيت، بخصوص وضعيت زنان در جامعه و رابطه دو فضاي خصوصي و عمومي، يكي از مسائل مورد بحث در تكنولوژي نوين اطلاعات و ارتباطات است. اگر در دوره تجددگرايي شاهد تحولاتي عميق در فضاي عمومي و خصوصي با محوريت زنان بوديم، ظهور رايا رابطه (cybercommunication) نيز داراي تاثير مهم در كنش هاي ارتباطي در فضاهاي عمومي را ايجاب مي كند. عمر تعاملات غير شخصي در فضاي سيبرنتيك (رايا سپهر) بزودي به پايان خواهد رسيد. روند ارتباطات الكترونيكي به سوي مشتري مداري و فردگرايي است. محدود شدن يا محدود نگهداشته شدن زنان در فضاي غير عمومي است كه باعث محدود شدن آنان و عدم دستيابي به امتيازات موجود و دستيابي ارتباطات در فضاي عمومي است. آمار نشان مي دهد كه براي اولين بار در تاريخ، استفاده از كامپيوتر در بين زنان آمريكايي بيشتر از مردان آمريكايي است. در آسيا استفاده از كامپيوتر و ايجاد ارتباط اينترنتي معمولا از محل كار (فضاي عمومي) ميسر است و چون زنان آسيايي كمتر از مردان به اين فضا دسترسي دارند لذا آمار نشانگر استفاده 78 درصدي مردان و 22 درصدي زنان از اينترنت مي باشد. نكته پاياني اينكه، تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات توان بالقوه آن را دارد تا با وارد شدن به دنياي خصوصي زنان، آنان را به دنياي عمومي ارتباط بدهد و زنان را از قيد و بندهايي كه آنان را وادار به محدوديت هاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، تعليم و تربيت، تعاملات و غيره مي كند، آزاد سازد. واژگان كليدي: پسا تجدد گرايي، پسا صنعتي، رايا سپهر، سيبرنتيك، فضاي عمومي و خصوصي، تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات (ICT).

3. موضوعات 1- تغييرات اجتماعي 2- شكاف رقمي 3- شكاف جنسيتي 4- هفت مشکل 5- واقعیت های مثبت 6- توصیه ها

4. Moving From Atoms to Bytes • Computer • Power to calculate • Binary Thinking • Pre-programmed • Speed & precision • Rengineering organizations • Machine • Mechanical Power • Hierachies • Cause-effect • Command and control • Assembly line production, welfare state • Brain • Power to Think/Learn • Self-organized • Life-long learning • Network based • Virtual + Real Interactions • Strategic thinking • Risk Management Mechanics Informatics Infonautics Late 19th Century, first half 20th Century Second half of 20th Century Late 20th Century and first decade of 21st Century

5. Economy – The social institution that organizes the production, distribution, and consumption of goods and services. Postindustrial Economy – A productive system based on service work and extensive use of information technology. Primary Sector – The part of the Economy that generates raw materials directly from the natural environment. Secondary Sector – The part of the economy that transforms raw materials into manufactured goods. Tertiary Sector – The part of the economy that produces services rather than goods. Global Economy – Economic activity spanning many nations of the world with little regard for national borders. GLOSSARY

7. The Second Modern:or the Confusing Story of Society in Transformation “postmodern society” (Lyotard, Bauman, Etzioni, Virilio) “reflexive modernity” (Beck, Giddens, Lash) “network society” (Castells ) “information society” (Nora & Minc, Masuda, Naisbitt) “the second modern” “post-national” (Habermas) “the third way” (Giddens) “post-industrial” (Touraine, Bell, Masuda, Toffler, Reich) “knowledge society” (Drucker, Bell, Sakaiya, Stehr) “globalization” (Harvey, Robertson, Lash, Urry, Featherstone) “new economy” (Machlup, Porat, Kelly, deLong...) modified from: Suikkanen et al. Siirtymien palkkatyö, SITRA, 2001.

8. شكاف رقمي و تعريف آن: زير بناي شكل گيري مفاهيم ”دارا“ و ”ندار“ جنبه هاي تكنولوژي (زير ساخت، ظرفيت، عرض باند). جنسيت: حضور كمرنگ زنان سياست: تهديدي است براي كشورهايي كه چندان خواهان ورود آزاد اطلاعات نيستند. زبان: سلطه زبان انگليسي يا زبان هاي اروپايي، محدوديتي براي دسترسي به اطلاعات است. سواد: بي سوادي و كم سوادي رايانه اي

9. ارزيابي نرخ بي سوادي بر حسب جنس و منطقه

10. نرخ بي سوادي در بين جمعيت بالغ آسياي جنوبي

11. تكنولوژي: مقايسه آماري كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه در موردكاربران اينترنتي http://www.interconnection.org/background/statistics.htm

12. Personal computers (per 1,000 people) 1995 1998 1999 Europe & Central Asia 4.3 18.2 39.3 Latin America & Caribbean 19.5 32.0 37.7 Middle East & North Africa .. 12.6 25.4 East Asia and Pacific 1.9 6.5 17.0 Sub-Saharan Africa .. .. 8.4 South Asia 0.4 1.5 3.2

13. Internet hosts (per 10,000 people) 1995 1998 1999 Europe & Central Asia .. 2.3 15.5 Latin America & Caribbean 1.2 7.7 14.8 East Asia and Pacific .. 0.3 2.4 Sub-Saharan Africa .. 0.8 2.3 Middle East & North Africa .. 0.1 0.4 South Asia .. 0.0 0.2 http://www.interconnection.org/background/statistics.htm

14. عوامل قابل ملاحظه در بررسي شكاف ديجيتالي در بين ملل متفاوت • تعداد و چگالي مهيا كنندگان خدمات اينترنتي • ميزباني شبكه • نرخ كاربران آنلاين اينترنتي • شمار سازمان هايي كه از خطوط ارتباطي اجاره اي استفاده مي كنند. • تعداد وب سايت ها در كشورهاي در حال توسعه • حجم اطلاعات قابل استفاده اينترنتي به زبان محلي • تعداد كاربران اطلاعات يا محتواي اينترنتي توسط بخش هاي كليدي

15. شكاف ديجيتالي جنسيت • نرخ استفاده از اينترنت مهم ترين معيار سنجش شكاف جنسيتي است. • كاربران زن در كشورهاي توسعه يافته (باستثناي آمريكاي شمالي) و در حال توسعه در اقليت هستند. • 38% آمريكاي لاتين • 25% اتحاديه اروپا • 19% روسيه • 18% ژاپن • 4% خاورميانه

16. درصد استفاده كنندگان مؤنث از اينترنت

17. Women’s Informatization Ratio of Male/Female Internet Users Male Female Singapore Canada US Chinese Taipei 54.9 45.1 South Korea New Zealand Mexico Japan India Hong Kong, China Australia 0% 50% 100% Source: Report by Neilsen/Net-Ratings, E-marketer, the Korea Internet Information Center

18. موانع دستيابي زنان به اينترنت • سطح سواد و تعليم و تربيت • زبان و زمان • هزينه • محل جغرافيايي و اسكان براي دسترسي به رايانه (اينترنت) • هنجارهاي فرهنگي و اجتماعي • مهارت در يافتن search))، توليد و نشر اطلاعات

19. هفت مشكل يا چالش زنان (و مردان) محروم جامعه در راه استفاده از ICT The 7Cs 1. Cost2. Capacity3. Content4. Creativity5. Culture6. Conflict7.Censorship 1- هزينه 2- توانايي 3- محتوي 4- خلاقيت 5- فرهنگ 6- تضاد 7- سانسور

20. آيا كامپيوتر مي تواند از سبك نگارش به جنس نويسنده پي ببرد؟ • بر اساس سبك نوشتار، تشخيص هؤيت جنسي مؤلف، از طريق توسعه برخي از برنامه هاي كامپيوتري ميسر است. • Mosh Koppel با توجه به نتيجه تحقيقات زبانشناسان اجتماعي در مورد نوع به كار گيري زبان توسط زنان و مردان توانسته است الگوريتمي را براي كامپيوتر تعريف كند كه بتواند با دقت 80% جنس نويسنده متن كامپيوتري را تشخيص دهد.

21. الگوريتم • 1- تعداد واژگان تشكيل دهنده متن را بشماريد. • 2- هر كدام از واژگان را در امتياز داده شده ضرب كرده سپس مجموع امتيازات را حساب كنيد. “the”(17) “some” (6) “it” (2) “a” (6) ”شماره ها به عدد يا حروف“ (5) • 3- هر كدام از واژگان را در امتياز داده شده ضرب كرده سپس مجموع امتيازات را حساب كنيد. “with” (14) “for”(4) “s” ملكي (5) ”ضماير ملكي“ (mine, yours, his, hers)(3) “not”و هر واژه اي كه به “n’t”ختم مي شود (4)

22. الگوريتم • 4- مجموع امتيازات بدست آمده در شماره 3 را از مجموع امتيازات بدست آمده در شماره 2 كم كنيد. • 5- امتياز بدست آمده را با تعداد واژگان تشكيل دهنده متن مقايسه كنيد. • 6- اگر امتياز بدست آمده از تعداد واژگان تشكيل دهنده متن اوليه بيشتر باشد، مؤلف آن احتمالا مرد و اگر كمتر باشد احتمالا زن بوده است. • پس اگر گزينه شماره 1 را n و مجموع امتيازات شماره هاي 2و 3 را به ترتيب a و b بناميم حاصل فرمول زير خواهد بود. • n> a-b مؤلف احتمالا مرد است. • n< a-bمؤلف احتمالا زن است.

23. واقعيت هاي مثبت در مورد تكنولوژي بعضي اوقات نيازبه تكنولوژي ارتباطات اطلاعاتي باعث مي شود تا برخي از كشورها براي دستيابي به تكنولوژي از قبيل برق، كامپيوتر و شبكه هاي اينترنتي اقدام كنند. جنسيـــت: اســتفاده از كاربردهــاي شــبكه مانند پســت الكترونيكي و چت،دختران را تشويق مي كند از دنياي خصوصي به دنياي عمومي و وسيع تر گام بگذارند. سياسـي: به علت جريان آزاد اطلاعات بعضي از كشورها مجبور به قبــول آزادي هاي بيشتري مي شوند. فرهنگي: حضور فعال سازمان هاي مخابراتي باعث مي شود تا مــردم بــا فرهنگ هاي متفاوت فرهنگ هايي كه شايد هيچوقت فرصت بيان خـود را نداشتند آشنا شوند. تعليم و تربيت: شبكه ها دسترســي به متون و منابــع علمــي را در سطــح وسيع تر مهيا مي كند. باعث آشنايي با پارادايم هاي نوين مي شوند.

24. توصيه ها‌(1) تكنــولوژي مـي توانـد چنـان توسـعه پيدا كند كهموانع زبانشناختي را از بين ببرد. نظام تعليم و تربيـت بايد ايــن فرصت را به همــه بدهــد تا از فرهنــگ يكديــگر بيشتر بياموزنــد. (فرهنگ شمال و جنوب). بايد به كشورهاي فقيـر كمــك شــود تا آنــها نيـز بتوانند دسترسـي به ICT از طريق فــن آوريهاي مــربوط بــه ماهـــواره، تلفــــن، لـپ تــاپ هـاي خورشيدي، رايانه هاي ارزان قيمت داشته باشند.

25. توصيه ها‌(2) بايد از طريق ICT صداهاي خاموش اعضايحاشيه اي جامعه را شنيد و فرهنگ هاي ديگر را در نظر گرفت. كشــورهاي در حــال توسـعه بايد در تجـارت جهاني مشاركت داشته باشند.

26. آيا اين همه كوشش براي دستيابي به ICT لازم است....؟ بله با استفاده مؤثر از ICT مي توان.... صداي ناشنيده حاشيه نشينــان اجتماعــي (زنــان و مردان) را به گــوش سياســت مداران و افرادي كه تصميم گيري ها را انجام مي دهند، رساند. قدرت چانــه زنــي و معامله كــردن را در بين ايـن افــراد چنــان توســعه داد تا حــرف ايــن اقشــار در تصميم گيري قدرتمندان به نفع زندگي آنها تغيير كند.

27. با استفاده مؤثر از ICT مي توان.... زندگي بهتري را با استفاده از فرصت هايي كه تجارت الكترونيــكي در اختيار زنان و مــردان مي گذارد، بهره برد. دسترسي بهتري به خدمات اساسي از قبيل درمان از راه دور، تــعليم و تربيــت آنــلاين و آفــلاين، تجارت الكترونيكي و دولت الكترونيكي داشت. دسترسي وسيع به دنياي عمومي به صورت آزاد و رها از قيود داشت.

28. متشکرم

29. واقعيت هاي مثبت در مورد تكنولوژي(1) بعضــي اوقــات نيــاز بــه ICT (تكنــولوژي ارتباطات و اطلاعات)، بعضي از كشورها را مجبـور به دسـت يابي سريع به فن آوريهايي از قبيل برق، كامپيوتر و شبكه مي كند كه پيش نياز دسترسي به ICT است. جنسيت: استفاده از شبكه بصورت هاي متفاوت از قبيل پست الكترونيكي، چت و غيره دختران را نيز تشويق به استفاده از ICT مي كند.

30. واقعيت هاي مثبت در مورد تكنولوژي(2) سياسي: به سبب فوران آزاد اطلاعات، بعضي ازكشورها مجبور به پذيرش آزادي هايي مي شوند. فرهنگي: از طــريق رســانه ها فرهنــگ هاي متعددي مي توانند راجع به خودشــان صحبت كنند و توضيحات بهتري را به چشــم و گــوش جهانيان برسانند. تعليم و تربيت: شبكه ها، فرصت دســترسي به متــون آموزشــي و فرهنــگي را در دســـترس علاقمندان قرار مي دهند.

31. Introduction • Define the subject matter • State what the audience will learn in this session • Find out any relevant background and interest of the audience

32. Agenda • List the topics to be covered • List the times allotted to each

33. Overview • Give the big picture of the subject • Explain how all the individual topics fit together Text Text Text Text Text Text Text Text Text

34. Vocabulary • Glossary of terms • Define the terms as used in this subject

35. Topic One • Explain details • Give an example • Exercise to reinforce learning

36. Topic Two • Explain details • Give an example • Exercise to reinforce learning

37. Summary • State what has been learned • Define ways to apply training • Request feedback of training session

38. Where to Get More Information • Other training sessions • List books, articles, electronic sources • Consulting services, other sources