Przykłady działań z zakresu wychowania komunikacyjnego w krajach Unii Europejskiej

1. Posiedzenie Mazowieckiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Warszawa 11 czerwca 2008 Przykłady działań z zakresu wychowania komunikacyjnego w krajach Unii Europejskiej Maria Dąbrowska-Loranc Centrum Bezpieczeństwa Ruchu DrogowegoInstytut Transportu Samochodowego

2. Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd wszystkie kraje UE • kto odpowiada • kto finansuje • kto realizuje • miejsca realizacji

3. Francja • edukacja brd obowiązkowa (od 1950 r.) w szkołach podstawowych i średnich • programy nauczania opracowywane są centralnie (treści z zakresu brd są realizowane na różnych przedmiotach) • współpraca szkoła-instytut centralny • dla dzieci 12-14 lat możliwość nauki jazdy na rowerze (organizuje szkoła niezależnie od zajęć lekcyjnych) i otrzymania „karty rowerowej” po zdaniu egzaminu w rzeczywistym ruchu drogowym

4. Holandia • edukacja brd obowiązkowa w szkołach • programy nauczania opracowywane lokalnie • współpraca z rodzicami (przedstawiciel rady rodziców ds. brd) • współpraca z władzami lokalnymi, stowarzyszeniami

5. Austria • 3-6 lat: dziecięce kluby brd dobrowolne • 6-18 lat: edukacja brd obowiązkowa w szkołach w ramach przedmiotu żyć bezpiecznie • Materiały edukacyjne dla nauczycieli i uczniów finansowane centralnie • KFV określa programy nauczania, podręczniki

6. Finlandia • edukacja brd dzieci obowiązkowa (od 1930 r.) • wychowanie komunikacyjne włączone w system wychowania zdrowotnego • programy opracowywane lokalnie • współpraca szkoła – rodzice - władze lokalne • dofinansowanie przez towarzystwa ubezpieczeniowe

7. Wielka Brytania • edukacja komunikacyjna jest obowiązkowa (od 1974 r.) • władze centralne określają minimum programowe • władze lokalne: • określają programy i zakres nauczania • zapewniają środki finansowe na realizację programów • współpraca: szkoła – rodzice – władza lokalna

8. Zamawiany Projekt Komisji Europejskiej Dobre praktyki w edukacji dzieci i młodzieży w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego ROSE 25 Czas realizacji: 2004-2005

9. zebranie informacji o realizacji działań z zakresu wychowania komunikacyjnego podejmowanych w poszczególnych krajach wybór najlepszych praktyk edukacyjnych sporządzenie europejskiego poradnika zawierającego opis najlepszych z tych działań przedstawienie wytycznych odnośnie skutecznych praktyk wychowania komunikacyjnego w UE Cele projektu ROSE 25

10. ROSE 25 Założenia projektu Grupy celowe edukacji: • dzieci i młodzież od 3 do 18 roku życia • rodzice dzieci młodszych • realizatorzy wychowania komunikacyjnego

11. ROSE 25 Założenia projektu Rozpatrywane działania: • przeprowadzane w szkole i poza szkołą (bez szkoleń na kartę rowerową, motorowerową etc.) • media • Internet • TV/radio • środki dydaktyczne

12. Działania do uczestników ruchu piesi rowerzyści motorowerzyści przyszli kierowcy pasażerowie transportu publicznego pasażerowie autobusów szkolnych desko-, łyżwo-rolkarze Działania na postawy uczestników ruchu praca w różnych grupach ROSE 25 Założenia projektuKLASYFIKACJA DZIAŁAŃ

13. ROSE 25 • W N I O S K I • Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd: • jest zagrożona marginalizacją i rutyną • wymaga koordynacji na różnych poziomach • wymaga stałej ewaluacji i kontroli jakości • wymaga standaryzacji

14. Wg ekspertów dobra praktyka powinna: • zawierać elementy teoretyczne i praktyczne • skupiać się na wiedzy, umiejętnościach i kształtowaniu postaw uczestników ruchu drogowego • być atrakcyjna i nowatorska dla grupy docelowej, wzbudzać zainteresowanie oraz mieć ciekawą formę • mieścić się w systemie szkolnym w szerokim kontekście • opierać się na współpracy grup osób i instytucji • być łatwa do powtórzenia przez innych realizatorów • być nowatorska • mieć właściwy dobór treści, poprawność instrukcji • zawierać treści sformułowane w sposób przystępny dla realizatorów i grupy docelowej • być realizowana w odpowiednim miejscu i czasie oraz przy możliwie niewielkich nakładach finansowych

15. Przykłady dobrych praktyk

16. PIESI

17. Działalność „strażników szkolnych” w różnych krajach • Austria – dorośli strażnicy – od lat 60-tych, uczniowskie patrole od 1994r. • Belgia – 1987r. – „uprawniony strażnik” – osoba dorosła; dopuszcza się możliwość działania uczniowskich patroli. • Dania – od lat 50-tych dorośli strażnicy, funkcjonują też uczniowskie patrole. • Holandia – od 1947r. strażnikami byli chłopcy, potem dziewczynki, następnie dorośli. • Niemcy – od 1953r. uczniowskie patrole. • Szwajcaria – od 1952r. _ pomocnicy ruchu drogowego – uczniowie i dorośli • Wielka Brytania – od 1953r. – uczniowskie. patrole

19. Dobre praktykiProgram Kerbcraft – Wielka Brytania • Cel: bezpieczne zachowania pieszych • Zasięg: działania ogólnokrajowe • Grupy celowe • dzieci 5 – 7 lat • rodzice • społeczności lokalne

20. Program Kerbcraft CELE PROGRAMU • DZIECI • rozpoznawanie niebezpiecznych miejsc na drogach • kształtowanie odpowiednich zachowań pieszych • uświadamianie ryzyka nawet w miejscach „bezpiecznych” • RODZICE • nauczanie rodziców jak przekazywać dzieciom zasady brd

21. Program Kerbcraft REALIZATORZY PROGRAMU • lokalni urzędnicy brd odpowiedzialni za akcję, szkolą rodziców trenerów • rodzice – trenerzy pracują z dziećmi w małych grupach w wyznaczonym obszarze • nauczyciel koordynujący współpracuje z władzami lokalnymi i rodzicami

22. Program Kerbcraft REALIZACJA PROGRAMU • dzieci (grupy 3 osobowe) • trener • 3 moduł • moduł (4 – 6 sesji) • sesja (30 minut) • rozmowa o zasadach brd • rozpoznawanie miejsc niebezpiecznych • przechodzenie z trenerem • sprawdzanie nowych umiejętności dzieci

23. ROWERZYŚCI

24. Bezpieczny Rowerdobra praktyka ze Słowenii. GRUPA CELOWA - dzieci w wieku 10-11 lat, ich rodzice. ZASIĘG - ogólnokrajowy. CELE - promowanie rowerów wyposażonych w akcesoria brd oraz sprawnych technicznie. ZADANIE- nauka właściwej konserwacji rowerów, przeprowadzenie prostych napraw oraz uświadomienie jak ważne dla bezpieczeństwa jest jego sprawne wyposażenie. CZAS - jeden raz w roku, najczęściej wiosną. MIEJSCE – szkoła DZIAŁANIA - sprawdzenie roweru przez inspektorów technicznych. ORGANIZATORZY - szkoła, władze lokalne i policja.

25. Rowery, które pomyślnie przechodzą kontrolę otrzymują naklejkę Bezpieczny Rower. Każdego roku naklejka ma inny kolor i jest ważna tylko tego roku. W roku następnym, aby ją otrzymać trzeba poddać rower kolejnej kontroli. Jeśli rower nie spełnia wymagań, rodzice dziecka są informowani o usterkach i o konieczności ich naprawy. Następnie rower poddawany jest kolejnej kontroli. Akcja jest łatwa do realizacji. Program nie jest realizowany w ramach żadnego szkolnego przedmiotu, choć jest przez te szkoły podejmowany. Badanie rowerów w miejscowych szkołach jest corocznym wydarzeniem; do szkół zapraszani są rodzice, miejscowe władze i przedstawiciele policji. Akcja jest łatwa do powtórzenia, a jej przeprowadzenie jest tanie.

26. PASAŻEROWIE SAMOCHODÓW

27. KAMPANIA EUCHIRES W EUROPIE realizowanaw latach 2005 - 2008 jednocześnie w kilkunastu krajach UE wspólny element kampanii: gadżet – zabawka – pancernik cel – bezpieczne przewożenie dzieci w pojazdach - wychowanie młodego uczestnika ruchu jako obywatela Unii Europejskiej EUCHIRES- European public awareness campaign on the use of seat belts and child restraint systems

28. KAMPANIA W POLSCE KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH

29. NADAWCY KAMPANII: Organizatorzy: • Instytut Transportu Samochodowego • Komisja Europejska Instytucje wspierające • Ministerstwo Edukacji • Policja oraz • Rejonowe Komendy Policji • Władze lokalne • Szkoły

30. TV spot – „PANCERNIK” (kino, radio) Pancernik pokazuje prawidłowy sposób zapinania dziecka na tylnym siedzeniu samochodu: najpierw z zewnątrz, potem sam siada na podwyższeniu obok dziecka, które siedzi już przypięte w foteliku. Pancernik demonstruje na sobie sposób właściwego przypinania, śpiewając piosenkę na melodię „Czterech Pancernych”. Siedzimy spokojnie, podziwiamy świat I jest bardzo fajnie siedzieć sobie tak do wozu wchodzimy, w siodełku siadamy, zapinamy pas, W klubie pancernika Jeździsz w fotelikach, A nie jeździsz bez.

31. PRODUKTY KAMPANII Ulotki – Gry planszowe

32. PRODUKTY KAMPANII Naklejka w miesięczniku DZIECKO Internet www.klubpancernika.pl (materiały dla dzieci, rodziców, nauczycieli, dziennikarzy, linki do innych kampanii)

33. Scenariusz zajęć do realizacji w przedszkolach Scenariusz zajęć do realizacji w klasach I-III szkoły podstawowej Scenariusz zajęć do realizacji w klasach IV – VI szkoły podstawowej MATERIAŁY EDUKACYJNE Klubu pancernika

34. AKCJE LOKALNE w ramach Klubu pancernika • Kontrola przewożenia dzieci pod szkołami • Obserwacja sposobu dojścia dzieci z samochodu do budynku szkoły • Przeprowadzenie ankiet • Analiza sytuacji • Przedstawienie wyników Organizatorzy: szkoła, władze lokalne, policja, dzieci starsze,

35. PASAŻEROWIE AUTOBUSÓWSZKOLNYCH

36. VII Ramowy Program Badań Unii Europejskiej Zintegrowany system bezpiecznego przewożenia dzieci do szkoły SAFEWAY2SCHOOL 2009 - 2011

37. PROJEKT SAFEWAY2SCHOOL • Cel: opracowanie systemów zapewnienia bezpieczeństwa dzieci w drodze do szkoły • Metoda: wykorzystanie technologii its, planowanie tras, lokalizacja, systemy pokładowe w autobusach • Zadania: zaprojektowanie monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły, pilotaż • Wynik: zalecenia i wytyczne wprowadzające metody organizacji i monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły w życie

38. Edukacja na rzecz BRD, aby była skuteczna musi • mieć charakter długofalowy • odbywać się przy współpracy wielu środowisk - szkół, rodziców, władz lokalnych, policji, urzędników BRD itd. • mieć charakter praktyczny i odbywać się w rzeczywistym ruchu drogowym • mieć charakter prewencyjny • być poddawane ewaluacji RZESZÓW 27- 30 maja 2007 r.

39. Dziękuję za uwagęcbr@its.waw.pl