OSR ex ante i ex post – elementy warsztatu analitycznego dla legislatorów

1. OSR ex ante i ex post – elementy warsztatu analitycznego dla legislatorów Maciej Drozd Warszawa, 4 lutego 2013 r. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2. Plan szkolenia A. Po czym poznać wysokiej jakości OSR? B. Jaka jest relacja TR do OSR? C. Czy OSR ex-post wymaga uregulowania? Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3. A.1.Logika interwencji • Problem, jego kontekst, skala i przyczyny występowania • Cel interwencji i oczekiwane efekty • Instrumenty realizacji celu • Uzasadnienie wyboru instrumentów na tle alternatywnych rozwiązań • Porównanie międzynarodowe • Mierniki do ewaluacji Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4. A.2.Kwantyfikacja skutków • Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym bp i jst • Wpływ na obywateli, np. liczebność grupy, budżety gospodarstw • Wpływ na firmy, np. liczebność, OA/OI • Wpływ na rynek pracy (zatrudnienie, płace) • Wpływ na środowisko i inne dobra, np. zdrowie • Zróżnicowanie regionalne wpływu

5. A.2.Kwantyfikacja skutków • Obowiązuje zasada proporcjonalności (par. 9 ust. 2 Reg. RM), ale celem jest redukcja niepewności poprzez oszacowanie kosztów i korzyści Źródło: Better Regulation Executive

6. A.3.Konsultacje społeczne • Szeroki zakres konsultacji • Przedstawienie stanowiska partnerów • Omówienie wpływu konsultacji na projekt: • Modyfikacje • Uwagi nieuwzględnione • Uzasadnienie

7. A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR Źródło: Program “LepszeRegulacje” nalata 2012-2015, przyjętyprzez RM 22.1.2013

8. A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR • OSR jest procesem wieloetapowym • Prace instytucji unijnych nad najważniejszymi OSR trwają ok. roku. Źródło: KE

9. A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR • Praca nad regulacją koncentruje się na etapach analizy i konsultacji • Etapy te poprzedzają pracę legislatorów NAKŁAD PRACY PRZYJĘCIE AKTU PRAWNEGO PROJEKT AKTU PRAWNEGO ZAŁOŻENIA PRACE PRZYGOTOWAWCZE KONCEPCJA ZMIANY NAKŁAD PRACY Opracowanienapodstawie: W. Rogowski, Skutkiregulacji, czylilegislacjapostawionanagłowie, 10.2.2011, http://obserwatorfinansowy.pl/forma/debata/skutki-regulacji-czyli-legislacja-postawiona-na-glowie/

10. A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR • Warto poświęcić więcej czasu OSR, ponieważ precyzyjna analiza: • zwiększa prawdopodobieństwo sukcesu, • oznacza oszczędność czasu, szczególnie jeśli pozwoli uniknąć ponownej zmiany przepisów, • generuje oszczędności dla budżetu państwa, często rzędu milionów czy miliardów złotych, • ogranicza koszty po stronie „klientów” administracji, • przemyślane działanie buduje zaufanie obywateli do państwa. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11. A.5.Egzekwowanie jakości OSR • Zespół ds. Programowania Prac Rządu • Weryfikacja TR na etapie założeń • Weryfikacja OSR • Zespoły ds. OSR Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

12. A.5.Egzekwowanie jakości OSR FILTR WERYFIKACJA FILTR Nowe elementy / zadania 2 3 1 Zespół ds. Program. Prac Rządu Komitet Rady Ministrów Projekt ustawy + OSR Weryfikacja uwag KPRM do OSR Projekt założeń + TR Test Regulacyjny Rada Ministrów Pomysł Wpisanie założeń/ projektu ustawy do Wykazu Diagnoza problemu OSR + konsultacje społeczne Zespół ds. OSR Źródło: KPRM

13. B. Relacja TR-OSR • TR i OSR są „fotografiami” procesu oceny wpływu o różnym poziomie ostrości TR Oszacowanie skutków “poprzecinku” OSR Analizaproblemu Analizaopcji Logikainterwencji Ramowyszacunekskutków Wykonanie i monitoring Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

14. Porównanie stanu prawnego dotyczącego skutków regulacji oraz konsultacji Odrębną część projektu założeń projektu ustawy stanowi przedstawienie oceny skutków regulacji zawierające: 1)analizę wpływu projektowanej ustawy, w szczególności na: a)sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego, b)rynek pracy, c) konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, d)sytuację i rozwój regionalny, 2)wyniki przeprowadzonych konsultacji, w szczególności, jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z obowiązujących przepisów. Odrębną część projektu założeń projektu ustawy stanowi przedstawienie: 1) Test regulacyjny obejmujący w szczególności wstępną analizę ekonomiczną, finansową i społeczną, w tym oszacowanie obciążeń regulacyjnych oraz porównanie z rozwiązaniami przyjętymi w innych krajach a także wskazanie osoby odpowiedzialnej za projekt, 2) wyników konsultacji jeżeli zostały przeprowadzone, w szczególności, jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z obowiązujących przepisów. Źródło: R. Brochocki, A. Barylak, Zmiany w przygotowaniuzałożeń…, 7.5.2012. http://pokl.rcl.gov.pl/zalaczniki/prezentacja_07052012.pptx

15. Skutki Ocena skutków regulacji zawiera wszystkie dane wymagane na etapie przygotowania projektu ustawy. Informacja dotycząca skutków finansowych ustawy zawiera dane, które wraz z innymi zapisami założeń pozwala na sformułowanie przepisów dotyczących maksymalnego limitu wydatków oraz mechanizmu korygującego. Projekt założeń, z uwagi na ich szczegółowość, stanowi przedmiot konsultacji społecznych. Przyjęto w praktyce, że konsultacje te mogą zastąpić konsultacje projektu ustawy. Test regulacyjny nie jest wystarczającą podstawą do sporządzenia pełnej oceny skutków regulacji. Wzorzec Testu regulacyjnego wymaga podania niektórych danych niezbędnych do sformułowania przepisów dotyczących maksymalnego limitu wydatków. Jednakże na tym etapie prac legislacyjnych nie są znane wszystkie rozwiązania, które mogą mieć wpływ na „koszty” ustawy. Projekt założeń może być przedmiotem konsultacji społecznych, nie mogą one jednak zastąpić konsultacji projektu ustawy. Źródło: R. Brochocki, A. Barylak, Zmiany w przygotowaniuzałożeń…, 7.5.2012. http://pokl.rcl.gov.pl/zalaczniki/prezentacja_07052012.pptx

16. B. Relacja TR-OSR • Ćwiczenie „Jak wypełnić test regulacyjny?” Źródło? exposé strategie decyzje rządu Prawo krajowe / UE; wyrok TK Obciążenia admin.? Nadregulacja (gold-plating)? Inne możliwości niż regulacja? Dobre praktyki z innych krajów? Wpływ na SFP? Koszty / korzyści społeczne? Źródło: KPRM

17. C. OSR ex-post • Analiza postlegislacyjna jest narzędziem do systematycznego przeglądu i ewentualnej korekty regulacji. • Przykłady w krajach OECD: • GB – przegląd po 3 latach lub w terminie deklarowanym w OSR, wg kryteriów ex ante • BE – przegląd min. po 3 latach przez specjalną komisję parl., w tym pod kątem interpretacji przepisów • AT – przegląd w 5 lat od wejścia w życie, wyniki raportowane do Urzędu Kanclerskiego i parlamentu Źródło: OECD, Public GovernanceReview of Poland.projekt z dnia 20.2.2013 r.

18. C. OSR ex-post • W Wielkiej Brytanii OSR ex post była wdrażana stopniowo: • 1998 – wprowadzenie wymogu kompleksowej OSR • 2003 – podkreślenie znaczenia OSR ex post w Wytycznych dot. OSR • 2007 – zmiana Wytycznych dot. OSR i wprowadzenie obowiązku dokonywania OSR ex-post • ... i nie obejmuje wszystkich aktów prawnych: • B>C, koszty SFP < 5 mln GBP, waloryzacja itd. • Obowiązuje zasada proporcjonalności Źródło: OECD, Public GovernanceReview of Poland.projekt z dnia 20.2.2013 r.

19. C. OSR ex-post • W Polsce przeglądu stanowionego prawa dokonuje od 2010 r. Ministerstwo Gospodarki • Informacja przedstawiana Kierownictwu MG • Formatka OSR ex-post • W 2011 r. przeanalizowano 18 aktów prawnych (17 ustaw i 1 rozporządzenie) • OSR ex-post są wykorzystywane przy przygotowaniu testów regulacyjnych nowelizacji Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Źródło: MG

20. Źródło: MG Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

21. Źródło: MG

22. C. OSR ex-post • W przypadku złożonych projektów regulacji OSR ex-ante wymaga zastosowania zaawansowanych metod analitycznych: • Difference-in-difference • Interveningvariable • Propensityscorematching • Regressiondiscontinuity design itd. • Założeniem jest odizolowanie rzeczywistych efektów interwencji od czynników zewnętrznych, np. koniunktury. • Istotne planowanie analizy (np. pomiar bazowy).

23. C. OSR ex-post • Dyskusja - czy OSR ex-post wymaga uregulowania? Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

24. Dziękuję za uwagę Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego