ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ

1. ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Χρίστος Μαληκκίδης Ανώτερος Λειτουργός Επιθεώρησης Εργασίας Προϊστάμενος Τομέα Ελέγχου Βιομηχανικής Ρύπανσης Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας Απελλή 12, Λευκωσία Τηλ: +3572300330, Φαξ: +3572663788 Email: cmalikkides@dli.mlsi.gov.cy Ημερίδα: Ένα Περιβάλλον για την Ευρώπη Λευκωσία, 13 Μαϊου 2004

2. Ο ΑΕΡΑΣ είναι από τα βασικότερα στοιχεία της Ζωής του Πλανήτη ΑΕΡΑΣ Η ατμόσφαιρα είναι στην πρώτη γραμμή των αποδεκτών της ρύπανσης ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΔΡΑΣΗ

3. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ Αέριες Εκπομπές: Όρια Εκπομπής Ύψος Φουγάρου Συστήματα Ελέγχου Θόρυβος Πρώτες Ύλες Ενέργεια Βιομηχανικά Προϊόντα • Στερεά Απόβλητα • Ανακύκλωση • Αποτέφρωση • Επεξεργασία • Απόρριψη • Υγρά Απόβλητα • Συστήματα Επεξεργασίας • Διάθεση/απόρριψη

4. ΑΕΡΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 1. Διοξείδιο του Θείου (SO2) 2. Οξείδια του Αζώτου (NOx = NO + NO2) 3. Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) 4. Αμμωνία (NH3) 5. Υδρόθειο (H2S) 6. Διοξίνες (POPs) 7. Σωματιδιακή Σκόνη (Pb, Cd, As, Zn, Hg, Ni) 8. Υδρογονάνθρακες (CmHn) ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ ΡΥΠΟΙ 1. Όζον 2. Όξινη Βροχή

6. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

7. ΖΗΜΙΕΣ ΣΤΗ ΒΛΑΣΤΗΣΗ

8. ΖΗΜΙΕΣ ΣΤΗ ΒΛΑΣΤΗΣΗ

10. Όρια Εκπομπής (mg/m3) Ρυθμοί Εκπομπής (kg/h) Όρια Ποιότητας Αέρα (μg/m3)

11. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥΑΕΡΙΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ 1. ΚΥΚΛΩΝΕΣ 2. ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΑ ΦΙΛΤΡΑ 3. ΣΑΚΚΟΦΙΛΤΡΑ 4. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΠΛΥΣΕΩΣ 5. ΒΙΟΦΙΛΤΡΑ 6. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗΣ ΜΕ ΕΝΕΡΓΟ ΑΝΘΡΑΚΑ 7. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΚΑΥΣΗΣ

12. ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΕΡΙΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΑΕΡΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ Β mg/Nm3 kg/h Α mg/Nm3 kg/h C ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΟΥ kg/h ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΜΑΖΑΣ: Α = B + C ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (%) = 100 (C/A) = 100 [C/(B+C)]

13. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΕΡΙΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ SO2 NOx CO CO2 O2 CnHm Dust ΚΙΝΗΤΗ ΜΟΝΑΔΑ

14. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ SO2 NOx CO O3 THC SP PM10 T SR 2 1 3 Κεντρικός Υπολογιστής 4

15. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ IPPC • Πρόληψη και Αποφυγή Δημιουργίας Αποβλήτων (Καθαρές Τεχνολογίες, Πρώτες Ύλες) • Μείωση των Εκπομπών με Εφαρμογή Καλύτερων Διαθέσιμων Τεχνικών (ΒΑΤ) • Ανάκτηση/Ανακύκλωση Αποβλήτων • Αποφυγή Μεταφοράς Ρύπων από τον ένα Αποδέκτη στον Άλλο (π.χ. Από Αέρα σε Νερά) • Αποδοτική Χρήση Ενέργειας • Πρόληψη για Αποφυγή Ατυχημάτων Μεγάλης Κλίμακας • Αποκατάσταση Χώρων Απόρριψης

16. ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣBEST AVAILABLE TECHNIQUES (BATs) • ΤΕΧΝΙΚΕΣ: Τεχνολογίες, Διεργασίες, Σχεδιασμός, Λειτουργία • ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ: Τεχνικά και Οικονομικά Βιώσιμες • ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ: Πλέον Ανεπτυγμένες και Αποτελεσματικές

17. Αντικτάσταση Επικίνδυνων Υλικών Βελτιστοποίηση Διεργασιών Μείωση Κατανάλωσης Πρώτων Υλών Καθαρότερες Τεχνολογίες Προϊόντα με Μεγάλο Χρόνο Ζωής Εξοικονόμηση Ενέργειας Ανατροφοδότηση Ανακύκλωση

18. ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ “BREFs - Best Available Techniques Reference Documents” EIPPCB (Σεβίλλη) Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τεχνική Ομάδα Εργασίας Φόρουμ Ανταλλαγής Πληροφοριών

19. ΔΟΜΗ BREFs • Πρόλογος/Δομή κειμένου • Γενικές Πληροφορίες Βιομηχανικού Κλάδου • Περιγραφή Διεργασιών (Πρώτες ύλες - προϊόντα) • Εκπομπές ρυπαντικών ουσιών • Κατανάλωση Ενέργειας • Διαθέσιμες Τεχνικές Αντιρρύπανσης • Αξιολόγηση Περιβαλλοντικών Πλεονεκτημάτων • Συγκριτική Ανάλυση - Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές

20. ΔΟΜΗ BREFs (συνέχεια) • Ανάλυση Παράπλευρων Επιπτώσεων (π.χ. Ενέργεια) • Αξιολόγηση Δυνατότητας Πρακτικής Εφαρμογής στις Παλιές Εγκαταστάσεις • Οικονομική Αξιολόγηση Τεχνικών (Κόστος Εγκαταστάσεων, Κόστος Λειτουργίας κ.λπ.) • Πληροφορίες για Υφιστάμενες Εγκαταστάσεις/Συγκεκριμένες Τεχνικές • Τελική Συγκριτική Ανάλυση Τεχνικών • Πληροφορίες για νέες Καινοτόμες Τεχνικές

21. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ BREFs • Διαχειριστές Βιομηχανικών Μονάδων IPPC • Αρχές Αδειοδότησης • Αρχές Καθορισμού Πολιτικής και Σύνταξης Νομοθεσίας • Πολίτες / Κοινό Website: http://eippcb.jrc.es ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΨΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΞΙΟΠΙΣΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ/ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

22. ΣΤΟΧΟΣ/ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ BREFs ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ • Δεν καθορίζουν όρια εκπομπής ή συγκεκριμένες Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές • Δεν αποτελούν Νομική Ερμηνεία της Οδηγίας IPPC • Δεν λαμβάνουν υπόψη όλες τις παράμετρους των τοπικών συνθηκών στον καθορισμό Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών

23. ΕΠΙΣΗΜΑ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΑ BREFs (15) • Παραγωγή Τσιμέντου και Ασβέστη • Παραγωγή Χαρτοπολτού/Χάρτου • Παραγωγή Σιδήρου και Χάλυβα • Συστήματα Ψύξης • Επεξεργασία Σιδηρούχων Μετάλλων • Παραγωγή Γυαλιού • Βυρσοδεψεία • Διυλιστήρια • Συστήματα Παρακολούθησης/Μετρήσεων • Υφαντουργεία • Εντατική Εκτροφή Ζώων

24. IPPC: ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ • 30 Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις • 75 Εγκαταστάσεις Εκτροφής Πουλερικών και Χοίρων

25. IPPC: 13 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ • Μεγάλες Εγκαταστάσεις Καύσης • Διυλιστήριο Πετρελαίου • Χυτήρια • Επιφανειακή Επεξεργασία Μετάλλων • Παραγωγή μη Σιδηρούχων Μετάλλων • Παραγωγή Τσιμέντου • Παραγωγή Ασβέστη

26. IPPC: 13 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ • Παραγωγή Κεραμιδιών και Τούβλων • Χώροι Ταφής Αποβλήτων • Σφαγεία • Αξιοποίηση Ζωϊκών Απορριμμάτων • Εκτροφή Χοίρων • Εκτροφή Πουλερικών

27. ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ • Κατευθυντήριες Οδηγίες για Πρόληψη και Έλεγχο της Βιομηχανικής Ρύπανσης (Πρόγραμμα LIFE YE&KA - ΕΜΠ, 1999-2001) • ΚΡΙΤΗΡΙΑ • Απόδοση • Αξιοπιστία • Κόστος Επένδυσης • Κόστος Λειτουργίας/Συντήρησης • Χρόνος Ζωής • Ευελιξία, Δυνατότητα Εφαρμογής σε Υφιστάμενες Εγκαταστάσεις

28. ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΕ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΕΙΑ • ΠΡΙΝ • Ηλεκτροστατικό φίλτρο • Συγκέντρωση εκπομπής σκόνης 350mg/Nm3 • ΜΕΤΑ • Σακκόφιλτρο • Συγκέντρωση εκπομπής σκόνης μικρότερη των 35 mg/Nm3

31. ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΕ ΧΥΤΗΡΙΟ • ΠΡΙΝ • Σύστημα έκπλυσης με νερό • Συγκέντρωση εκπομπής σκόνης 300mg/Nm3 • ΜΕΤΑ (2002) • Πολυκυκλώνες + Σακκόφιλτρο • Συγκέντρωση εκπομπής σκόνης μικρότερη των 10 mg/Nm3

33. ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΕ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΑΣΦΑΛΤΙΚΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ • ΠΡΙΝ • Σύστημα έκπλυσης με νερό • Συγκέντρωση εκπομπής σκόνης 200 mg/Nm3 • ΜΕΤΑ • Σακκόφιλτρο • Συγκέντρωση εκπομπής σκόνης μικρότερη των 50 mg/Nm3

36. ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ • Έλεγχος Εκπομπών SO2 • Καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο • Έλεγχος Εκπομπών NOx • Καυστήρες χαμηλής εκπομπής NOx • Έλεγχος Σκόνης/Αιθάλης • Καλύτερες συνθήκες καύσης • Καύσιμο με λιγότερες ανόργανες ουσίες (τέφρα)

38. ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΕ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ • ΠΡΙΝ • Χωρίς σύστημα ελέγχου • Συγκέντρωση εκπομπής VOCs 600 mgC/m3 • ΜΕΤΑ • Καταλυτικός μετακαυστήρας • Συγκέντρωση εκπομπής VOCs μικρότερη των 50 mgC/m3

39. BATs - ΑΝΑΚΤΗΣΗ VOCs

40. ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΚΑΥΣΗ

41. ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΟΣΜΟ • ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ • Μεταλλουργίες Μολύβδου-Αργύρου στο Λαύριο και στην Ισπανία • ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ • Αποψίλωση δασών (καύσιμη ύλη τα δέντρα) • Ατμοσφαιρική ρύπανση από τους καπνούς • ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ • Ψηλές καπνοδόχους για διασπορά ρύπων • Κατάλληλη χωροθέτηση καμίνων

42. ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ • ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΑΣ • 1970: Σύστημα Δέσμευσης Σκόνης 1 • 2000: Σκόνη, HCl & HF, SO2, NOx, Διοξίνες 1 2 3 4 5

43. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ - ΜΑΘΗΜΑΤΑ • IPPC και ΒΔΤ: Αξιόπιστη και αποτελεσματική προσέγγιση • IPPC και ΒΔΤ: Συνεχές μεταβαλλόμενο εργαλείο (αύξουσα καμπύλη μάθησης/γνώσης) • ΒΔΤ: Δεν έχουν στόχο να κλείσουν τις βιομηχανίες και να τις διώξουν μακριά από την Ευρώπη • Βιομηχανίες: Προενεργητική δράση ΟΧΙ αμυντική θέση • Αρχές Αδειοδότησης/Επιθεώρησης: Νέο Πρότυπο Συνυπευθυνότητα, συνεργασία με βιομηχανίες και κοινό • Κοινό/Πολίτες: Ενημέρωση/πληροφόρηση, καθιέρωση ορθολογιστικών προτύπων κατανάλωσης, παρέμβαση, τεκμηριωμένες θέσεις

45. ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΕΡΙΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ – ΠΡΑΣΙΝΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

46. Ρόλος Αρχών Επιθεώρησης (Επιβολή και Έλεγχος) Ρόλος Βιομηχανιών (Τήρηση Όρων Λειτουργίας) IPPC + EMAS IPPC + EMAS Συνυπευθυνότητα για την Προστασία του Περιβάλλοντος Βιώσιμη Ανάπτυξη ΝΕΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ