นโยบายมหภาค

1. นโยบายมหภาค

2. อัตราเงินเฟ้อ อัตราการว่างงาน แก้ปัญหาได้อย่างไร บัญชีรายได้ประชาชาติ ดุลการชำระเงิน ทบทวน ตัวแปรสำคัญในวิชามหเศรษฐศาสตร์ ประเด็นสำคัญในวิชามหเศรษฐศาสตร์ 1. ปัญหาเงินเฟ้อหรือเงินฝืด 2. ปัญหาการว่างงาน 3. ปัญหาการผันผวนของผลิตและรายได้ของประชาชนโดยรวม แก้ด้วยนโยบาย 4. ปัญหาดุลงบประมาณกับการเก็บภาษี (เรื่องภายในประเทศ) 5. ปัญหาการผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยนเงิน (เรื่องระหว่างประเทศ) 2

3. จุดประสงค์การเรียนรู้ในชั่วโมงนี้จุดประสงค์การเรียนรู้ในชั่วโมงนี้ ยกตัวอย่างของชนิดของนโยบายหลักที่ใช้ควบคุมเศรษฐศาสตร์แบบมหภาคและอธิบายหลักการของนโยบายนั้นๆได้ 3

4. นโยบายการคลัง (Fiscal Policy) เป็นนโยบายการบริหารฐานะทางการคลังของรัฐ ซึ่งจะมีคณะรัฐมนตรีและรัฐสภาเป็นผู้กำกับดูแล นโยบายการเงิน (Monetary Policy) นโยบายอัตราการแลกเปลี่ยน นโยบายรายได้และการผลิต (Income and Growth Policy) ที่มา ตีรณ พงศ์เมฆพัฒน์ (2542)เศรษฐศาสตร์มหภาค ทฤษฎี นโยบาย และการวิเคราะห์สมัยใหม่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นโยบายมหภาค Macro Policy เป็นนโยบายเกี่ยวกับปริมาณเงินตราที่ไหลเวียนในระบบเศรษฐกิจซึ่งจะมีธนาคารกลางเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบ เป็นนโยบายเกี่ยวกับอัตราการแลกเปลี่ยนระหว่างเงินของประเทศและเงินสกุลต่างๆ เป็นนโยบายที่ใช้ดูแลให้เศรษฐกิจเติบโตอย่างมีเสถียรภาพในระยะยาว มักได้รับความสนใจน้อย มีหน่วยงานหรือกระทรวงที่เกี่ยวข้องหลายส่วน 4

5. เพื่อซื้อสินค้าและ บริการจากภาคเอกชน รายจ่ายของรัฐ Government expenditure เพื่อเป็นเงินเดือน หรือค่าจ้างให้ข้าราชการและลูกจ้างรัฐ เงินโอนที่รัฐจ่ายให้แก่ภาคครัวเรือนหรือสถาบันต่างๆเพื่อช่วยเหลือในด้านสวัสดิการ ใช้ดูแลงบประมาณแผ่นดิน รายรับของรัฐ Government revenue ดูตัวอย่างในslide แผ่นต่อไป ดูตัวอย่างในslide แผ่นต่อไป ที่มา ตีรณ พงศ์เมฆพัฒน์ (2542)เศรษฐศาสตร์มหภาค ทฤษฎี นโยบาย และการวิเคราะห์สมัยใหม่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นโยบายการคลัง(Fiscal Policy) รายจ่ายที่รัฐบาลจับจ่ายใช้สอยเพื่อบริหารประเทศ มักเป็นการจัดหาสินค้าและบริการสาธารณะให้แก่ประชาชน รายได้ของรัฐบาลซึ่งมักมีองค์ประกอบหลักคือ รายได้ภาษีและค่าธรรมเนียมต่างๆ 5

6. ตัวอย่างรายจ่ายของรัฐตัวอย่างรายจ่ายของรัฐ 6 ที่มา อเนก เธียรถาวร (2524)เศรษฐศาสตร์มหภาค 1

7. เงินปันผลที่ได้จากกิจการที่รัฐมีหุ้นส่วนเช่นเงินส่วนแบ่งจากธนาคารแห่งประเทศไทย, รายได้จากกิจการรถไฟ, การไฟฟ้า, การประปา ตัวอย่างรายรับของรัฐ ล้านบาท 7 ที่มา อเนก เธียรถาวร (2524)เศรษฐศาสตร์มหภาค 1

8. ดุลงบประมาณแผ่นดิน หมายถึงผลต่างระหว่างรายได้กับรายจ่ายของรัฐ B = T- G > 0 เกินดุล = 0 ได้ดุล < 0 ขาดดุล B : ดุลงบประมาณแผ่นดิน T : รายได้ (หลักๆจะเป็นค่าภาษีที่เป็นฟังชั่นของรายได้ประชาชาติ) G : รายจ่าย (สินค้าสาธารณะ, เงินเดือน, เงินโอนพวกดอกเบี้ยหรือสวัสดิการ) มักไม่แน่นอน เกินดุล G, T T ขาดดุล G NI0 National Income ประยุกต์จาก ตีรณ พงศ์เมฆพัฒน์ (2542)เศรษฐศาสตร์มหภาค ทฤษฎี นโยบาย และการวิเคราะห์สมัยใหม่ จุฬาลงกรณ์ และ รัตนา สายคณิต (2537) มหเศรษฐศาสตร์วิเคราะห์ จากทฤษฎีสู่นโยบาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย การกำหนดนโยบายการคลัง จะปรากฎชัดเจนออกมาในรูปของการตัดสินใจเกี่ยวกับดุลของงบประมาณแผ่นดิน ดังนั้นก่อนอื่นเราควรทำความเข้าใจกับฟังชั่นดุลงบประมาณแผ่นดินดังนี้ 8

9. = C (consumer) ค่าใช้จ่ายในด้านอุปโภคบริโภคของเอกชน + I (investment) ค่าใช้จ่ายในด้านการลงทุนของเอกชน + G (government) ค่าใช้จ่ายของรัฐ + X - Mมูลค่าการส่งออกสุทธิ อุปสงค์รวม (Aggregate Demand) ใน ใน ใน นำเข้า นำเข้า นำเข้า M X:(Export) มูลค่าสินค้าส่งออก, M: (Import)มูลค่าสินค้านำเข้า สิ่งสนองแรงกระตุ้น ตัวกระตุ้นให้เกิดผลผลิต อุปทานรวม (Aggregate Supply) = C (consumer) รายได้ ในด้านอุปโภคบริโภคของเอกชน + S (saving) เงินออม + T (tax) รายรับของรัฐจากการเก็บภาษีต่างๆ ประยุกต์จาก อเนก เธียรถาวร (2524)คู่มือเศรษฐศาสตร์มหภาค 1 เมื่อไม่ได้ดูเฉพาะงบประมาณแผ่นดิน และขยายมุมมองไปพิจารณาความเคลื่อนไหวโดยรวมของกิจกรรมเศรษฐกิจทั้งหมดในประเทศ จะพบว่า 9

10. เมื่อระบบเศรษฐกิจรวมได้ดุลยภาพ จะพบว่า อุปสงค์รวม(Aggregate Demand) = อุปทานรวม(Aggregate Supply) C + I + G + X – M = C + S + T ดุลงบประมาณแผ่นดิน กำหนดได้ด้วยนโยบายการคลัง I + X – M = S + T - G 10

11. 1. นโยบายภาษีอากร การใช้วิธีกำหนดอัตราภาษีชนิดใหม่, เปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกอัตราภาษีเดิมเพื่อป้องกันหรือแก้ปํญหาเศรษฐกิจมหภาคต่างๆ อุปสงค์รวม อุปทานรวม C + I + G + X – M C + S + T ก็อาจใช้นโยบายลดภาษีเพื่อให้ระบบเศรษฐกิจรวมได้ดุลยภาพณรายได้ที่ใกล้เคียงกับสภาพก่อนเกิดปัญหา หากเศรษฐกิจซบเซา ความต้องการในการลงทุนลดลง ตัวอย่างนโยบายการคลัง ตัวอย่าง1 กรณีความต้องการในการลงทุนในระบบเศรษฐกิจรวมลดลง ถาม ในกรณีนี้งบประมาณแผ่นดินขาดดุล, ได้ดุลหรือ เกินดุล? 11 ถาม แล้วหลังจากนี้จะมีอะไรเปลี่ยนแปลงหรือไม่?

12. อุปสงค์รวม (AD) อุปทานรวม (AS) ระดับราคาสินค้าและบริการ AS0 AS1 AD0 AD1 National Income NI1 NI0 C2 + I2 + G + X – M C2 + S2 + T ระดับราคาสินค้าและบริการ AS2 AD2 NI1 NI2 National Income C + I1 + G + X – M C + S + T1 เป็นวิธีแก้ปัญหาที่อาจทำให้ NI1 กลับมามีค่าเท่าๆกับ NI0 เดิม 12

13. 2. นโยบายรายจ่าย การใช้วิธีลดหรือเพิ่มรายจ่ายเพื่อป้องกันหรือแก้ปํญหาเศรษฐกิจมหภาคต่างๆ อุปสงค์รวม AD C1 I1 อุปทานรวม C + I + G + X – M C + S + T อาจใช้นโยบายลดรายจ่ายเพื่อให้ระดับราคาสินค้าณจุดดุลยภาพต่ำลง ระดับราคาสินค้าและบริการ AS P1 P2 P0 AD2 AD1 AD National Income ตัวอย่าง1 กรณีเกิดปัญหาเงินเฟ้อ 13 ถาม ในกรณีนี้งบประมาณแผ่นดินขาดดุล, ได้ดุลหรือ เกินดุล?

14. นโยบายการเงิน(Monetary Policy) เป็นนโยบายที่ธนาคารกลางใช้ควบคุมปริมาณเงินหรืออัตราดอกเบี้ยให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อปรับเศรษฐกิจให้เป็นไปในทิศทางที่ต้องการ ตัวอย่างนโยบายการเงิน ตัวอย่าง  แบบฝึกหัด กรณีเกิดปัญหาเงินฝืดจะใช้นโยบายลดหรือเพิ่มอัตราดอกเบี้ย และจงเขียนกราฟอธิบาย อุปสงค์รวม AD อุปทานรวม C + I + G + X – MC + S + T ระดับราคาสินค้าและบริการ C1 I1 ? National Income 14

15. เฉลย อุปสงค์รวม AD อุปทานรวม C + I + G + X – M C + S + T C1 I1 อาจใช้นโยบายลดดอกเบี้ยธนาคารเพื่อให้ระดับราคาสินค้าณจุดดุลยภาพสูงขึ้น เพราะ Sเพิ่มขึ้น ระดับราคาสินค้าและบริการ AS1 เพราะ Sลดลง AS2 P0 AS0 P1 AD1 AD2 AD0 National Income เพราะ I เพิ่มขึ้น P2 ระดับราคาสินค้าณจุดดุลยภาพสูงจาก P1 เป็น P2 15

16. นโยบายอัตราแลกเปลี่ยนนโยบายอัตราแลกเปลี่ยน เป็นนโยบายที่รัฐบาลใช้ควบคุมดุลการชำระเงินระหว่างประเทศให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อปรับเศรษฐกิจให้เป็นไปในทิศทางที่ต้องการ ตัวอย่างนโยบายอัตราแลกเปลี่ยน ตัวอย่าง กรณีที่ดุลการชำระเงิน=0 แต่ เงินฝืดแล้วเกิดปัญหาคนว่างงาน รัฐบาลสามารถแก้แก้ปัญหาได้โดยใช้นโยบายปรับอัตราแลกเปลี่ยนเงินระหว่างประเทศ อุปสงค์รวม AD อุปทานรวม AS C + I + G + X – M C + S + T เงินฝืด อุปสงค์ลดลง อาจแก้ปํญหาได้โดยลดค่าเงินบาทเพื่อ เพิ่มอุปสงค์ในส่วนระหว่างประเทศขึ้น ถาม หลังจากปรับอัตราแล้วดุลการชำระเงินขาดดุล, ได้ดุลหรือ เกินดุล? 16

17. เพิ่มขึ้น แสดงว่ามากกว่า0 เกินดุล กล่าวคือ ด้านเครดิต(credit) ด้านเดบิต(debit) บัญชีเดินสะพัด บัญชีทุน บัญชีเงินบริจาค บัญชีทุนสำรองระหว่างประเทศ รวม C + I + G + X – M credit debit 17

18. ดุลยภาพของระบบเศรษฐกิจดุลยภาพของระบบเศรษฐกิจ อุปสงค์รวม อุปทานรวม C + I + G + X – M =C + S + T นโยบายการคลัง นโยบายการเงิน นโยบายอัตราการแลกเปลี่ยน ปัญหาเศรษฐกิจซบเซา ปัญหาเงินฝืด ปัญหาเงินฝืด ตัวอย่าง ปัญหาเงินเฟ้อ สรุปเนื้อหาวันนี้ เกี่ยวข้องกับดุลการชำระเงิน เกี่ยวข้องกับดุลงบประมาณแผ่นดิน 18

19. แบบฝึกคิด เมื่องบประมาณแผ่นดินขาดดุล แล้วรัฐบาลคิดแก้ปัญหาโดยพิมพ์ธนบัตรออกขายให้แก่ธนาคารเพื่อเอาเงินมาบริหารประเทศ นศ.คิดว่าวิธีนี้แก้ปัญหาระยะยาวได้หรือไม่ หากไม่จงบอกว่าจะเกิดปัญหาใดต่อไป 19