1 / 25

Me|unarodni finansii

Me|unarodni finansii. RE@IMI I POLITIKA NA DEVIZNITE KURSEVI Mihail Petkovski. Re`imi i politika na deviznite kursevi. Re`imi na deviznite kursevi Izbor na re`imi na deviznite kursevi Valuten odbor i dolarizacija Me|unarodni rezervni valuti Kompozitni valuti

fola
Download Presentation

Me|unarodni finansii

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Me|unarodni finansii • RE@IMI I POLITIKA • NA DEVIZNITE KURSEVI • Mihail Petkovski

  2. Re`imi i politika na deviznite kursevi • Re`imi na deviznite kursevi • Izbor na re`imi na deviznite kursevi • Valuten odbor i dolarizacija • Me|unarodni rezervni valuti • Kompozitni valuti • Pove}ekratni devizni kursevi • Paralelni (crni) devizni pazari

  3. Re`imi na deviznite kursevi • Postojat pove}e opcii • Monetarna unija ili dolarizacija • Zna~i napu{tawe na sopstvenata valuta ili delewe na valutata so drugi Valuten odbor • Zakonska obvrska da se zamenuva doma{nata za stranska valuta po fiksen kurs • Fiksen devizen kurs • Polze~ki fiksen kurs • Rakovodeno flukturawe • ^isto fluktuirawe

  4. Koristi i tro{oci

  5. Re`imi na devizni kursevi • Vo pogled na tro{ocite i koristite, nieden re`im na devizen kurs ne e dobar za site zemji vo site vremiwa. • Izborot na re`imot zavisi od vremeto i okolnostite. • Akoneefikasnosta i bavniot raste` se problemot,fluktuiraweto mo`e da pomogne. • Ako visokata inflacija e problem, fiksniot kurs mo`e da pomogne.

  6. Fiksen devizen kurs 1.mala zemja 2.otvorena ekonomija 3.koncentrirana n.trgovija 4.konvergentna inflacija 5.zatvorena kapitalna smetka Fluktuira~ki kurs 1.golema zemja 2.zatvorena ekonomija 3.disperzirana n. trgovija 4.divergentna inflacija 5.otvorena kapitalna smetka Izbor na re`im na devizen kurs

  7. [to zemjite vsu{nost pravat (2004, 193 zemji) Bez nacionalna valuta 17% Drugi tipovi na fiksni kursevi 23 Dolarizacija 5 Valuten odbor 4 Polze~ki kursevi 3 Bilateralni fiksni kursevi 3 Rakovodeno fluktuirawe 26 ^isto fluktuirawe 19 100 49% 51% Postoi postepena tendencija kon fluktuirawe, od 10% od ZVR vo 1975 do nad 50% denes

  8. Valuten odbor i dolarizacija • Valutniot odbor pretstavuva re`im kade {to doma{nata valuta so zakon e fiksirana za nekoja stranska valuta, kade ponudata na pari e 100% pokriena so stranska valuta i kade centralnata banka ne smee da dr`i doma{ni sredstva. • Centralnats banka ne mo`e da ja zgolemi doma{nata ponuda na pari( kupuvaj}i dr`avni obvrznici) • Ovaa politika gi ograni~uva inflacijata i buxetskite deficiti. • Centralnata banka ne mo`e da ostane bez devizni rezervi za podr{ka na devizniot kurs. • Argentina vovede valuten odbor so Zakon za konvertibilnost vo 1991.

  9. Valuten odbor i dolarizacija(prodol`enie) • No,valutniot odbor mo`e da bide restriktiven (pove}e od voobi~aeniot fiksen devizen kurs). • Bidej}i centralnata banka ne mo`e da dr`i doma{ni sredstva, taa ne mo`e da im pozajmuva na doma{nite banki za vreme na finansiska kriza :nema pozajmuva~ vo krajna instanca ili sejnora`( seignorage). • Dolarizacijata (evroizacijata) pretstauva re`im kade {to doma{nata valuta napolno se zamenuva so stranska. • Fakti~ki, kontrolata vrz doma{nata ponuda na pari, kamatnite stapki i inflacijata i se predadeni na stranskata centralna banka. • Ulogata na pozajmuva~ vo krajna instanca i sejnora`ot za doma{nite kreatori na ekonomskata politika se eliminirani.

  10. Valuten odbor i dolarizacija(prodol`enie) • Argentina na kraj go napu{ti valutniot odbor bidej}i tro{ocite bea previsoki:visoki kamatni stapki i namaluvawe na cenite bea potrebni za da toj se odr`i. • Dr`avata ne saka{e da go namali buxetskiot deficit i da gi namali agregatnata pobaruva~ka, proizvodstvoto, vrabotenosta i cenite. • Sindikatite go onevozmo`ija padot na naemninite ( i na cenite na proizvodite). • Slaboto sproveduvawe na finansiskata regulacija vode{e do rizi~ni zaemi, predizvikuvaj}i krizi na bankite koga proizvodstvoto, dohodot i vrabotenosta opadnaa. • Pod valutniot odbor, centralnata banka ne mo`e{e da gi zgolemi ponudata na pari ili da im dade zaemi na problemati~nite banki.

  11. Valuten odbor i dolarizacija(prodol`enie) • No, nekoi zemji uspe{no go iskoristija mehanizmot na valutniot odbor. Estonija i Litvanija vo 2004 godina vlegoa vo EU so takov valuten re`im, a Bugarija toa go napravi vo 2005 godina. Pouka: za uspe{na primena na valutniot odbor ( i voop{to na fiksnite kursevi) potrebni se cvrsta fiskalna i monetarna politika. • Za dolarizacija,pak, glavno se opredeluvaat zemjite koi se mnogu mali ( Panama, El Salvador, Mikronezija, Mar{alski ostrovi, Crna gora, itn.).

  12. Me|unarodni rezervni valuti • Me|unarodni rezervni valuti se onie valuti koi slu`at za me|unarodni pla}awa i za izmiruvawa na dolgovite vo me|unarodni ramki. Niv stranskite centralni banki gi ~uvaat vo forma na devizni rezervi. • Prednosti za zemjite koi imaat rezervni valuti..... • 1. Mo`at da se zadol`uvaat vo sopstvenite valuti, {to nivnite firmi naj~esto go pravat. Koga se slu~uva deprecijacija na doma{nite valuti vo SAD, Japonija i • evro-zemjite, obvrskite (dolgot) {to se denominirani vo doma{nite valuti ne rastat. Toa ne e slu~aj so zemjite vo razvoj, za koi faktot deka sekoga{ se zadol`uvaat vo stranski valuti pretstavuva problem, poznat kako “ po~eten grev” (“original sin”).

  13. Me|unarodni rezervni valuti (prodol`enie) • 2. Site centralni banki ostvaruvaat prihodi od pe~ateweto pari (sejnora`), no samo centralnite banki na rezervnite valuti ostvaruvaat me|unaroden sejnora`. Toj se ostvaruva koga so rezervnata valuta se kupuvaat (uvezuvaat) stoki od stranstvo. Inaku, sejnora`ot generalno se presmetuva koga od nominalnata vrednost na parite se minusiraat tro{ocite za nivno pe~atewe. • Primer: SAD uvezuvaat kafe od Brazil vo iznos od 1.000.000 dolari, a tro{ocite za pe~ateweto 1 dolar, iznesuvaat 5 centi. Sejnora`ot iznesuva 1.000.000-50.000=$950.000. No, efektot od sejnora`ot trae se dodeka dolarite se nadvor od SAD. Ako brazilskiot uvoznik so $950.000 kupi ne{to vo SAD, toga{ toj efekt prestanuva. • Se procenuva deka SAD ostvaruvaat od sejnora`ot okolu 15 milijardi dolari godi{no (0,2% od BDP).

  14. Me|unarodni rezervni valuti (prodol`enie) • Postojat li negativni efekti od toa da se bide zemja na rezervna valuta? • Pove}e mo`e da se zboruva za toa deka nekoi pomali zemji ([vajcarija, porano Z.Germanija,itn.) ne se ili ne bea zainteresirani za pro{iruvawe na ulogata na nivnata valuta kako rezervna. Pri~ina za toa e stravot deka so ogled na pomaliot obem na nivnite ekonomii, obemnite prilivi i odlivi na nivnite valuti od i vo stranstvo, mo`at da predizvikaat golemi oscilacii vo ponudata na pari, t.e. da ja destabiliziraat ekonomijata.

  15. Me|unarodni rezervni valuti -ulogi na rezervnite valuti

  16. Kompozitni rezervni valuti • Poedine~nite valuti naj~esto ja igraat ulogata na me|unarodni rezervni valuti. No, vo nekoi slu~ai, nacionalnite valuti mo`e da se vrzat (fiksiraat) za kombinacija na valuti, ili za kompozitni valuti. Kompozitnite valuti isto taka mo`at da slu`at za denominirawe na bankarskite smetki, ili na trgovskite dogovori. • Postojat pove}e pri~ini zo{to edna zemja mo`e da se re{i da se vrze za prosek od nekolku valuti, otkolku za edna poedine~na.,

  17. Kompozitni rezervni valuti(prodol`enie) • 1. Ako nadvore{nata trgovija na zemjata e disperzirana na pove}e zemji, a ne koncentrirana za edna zemja. • 2. Ako se upotrebi kompozitna valuta pri denominiraweto na bankarskite depoziti ili obvrznicite , postoi prednost na diverzifikacijata, bidej}i nejzinata vrednost e generalno postabilna otkolku vrednosta na poedine~nata valuta. • Najpoznata kompozitna valuta se Specijalnite prava za vle~ewe (SPV). • .

  18. Kompozitni rezervni valuti(prodol`enie) • Kreirani od MMF vo 1967, kako rezervna valuta na taa institucija. • Sekoja ~lenka dobiva opredelena koli~ina SPV vo proporcija so taa kvota. • Zemjata {to vle~e od svoeto koli~estvo SPV mo`e da gi razmeni za valuti na drugi zemji, zgolemuvaj}i gi svoite devizni rezervi. • SPV od 1976 e ponderirana ko{ni~ka od 16 valuti. Od 1981, pretstavuva ko{ni~ka od 5 valuti (SAD-dolar, britanska funta, germanska marka, francuski frank i japonski jen. Po voveduvaweto na evroto,vo 2001, tie stanuvaat ko{ni~ka od 4 valuti : SAD-dolar (45%), evro (29%), jen (15%) i britanska funta (11%).

  19. Pove}ekratni devizni kursevi • Pove}eto zemji gi sproveduvaat deviznite transakcii preku edinstven devizen kurs, no nekoi zemji odr`uvaat pove}ekratni kursevi. • Tipi~en aran`man od vakov vid e dvojniot (dualen) devizen kurs, kade {to postoi fluktuira~ki, pazarno determiniran kurs za kapitalnite transakcii i fiksen kurs za tekovnite transakcii. ^esto, fiksniot kurs vo vakvite aran`mani e precenet. • No, postojat zemji koi praktikuvaat i pogolem broj na devizni kursevi vo ramkite na ovoj aran`man (porano, osobeno soijalisti~kite zemji.)

  20. Pove}ekratni devizni kursevi (prodol`enie) • Dvojnite kursevi ~esto se voveduvaat vo slu~ai na platno-bilansni krizi, prosledeni so obemni odlivi na kapital. Toga{, tie se primenuvaat kako privremeni merki, no ~esto ostanuvaat mnogu podolgo otkolku {to se privremeno zamisleni. • Vo drugi slu~ai, tie se od potraen karakter i se razvivaat kako odgovor na vovedenite devizni restrikcii i kontroli. • Razlikata (spread) pome|u dvata kursa mo`e da bide mnogu razli~na -od sosema mala (do 10%), do isklu~itelno golema (nad 1.000%, na pr. vo Gana, Tanzanija, ^ile , vo 70-tite i 80-tite godini).

  21. Pove}ekratni devizni kursevi (prodol`enie) • Se smeta deka pove}ekratnite devizni kursevi imaat pove}e nedostatoci. • 1. Poradi razli~nite devizni kursevi za razli~ni transakcii,doma{nite relativni ceni za razmenlivite stoki se razlikuvaat od me|unarodnite relativni ceni.Toa rezultira so iskriveni odluki vo proizvodstvoto,potro{uva~kata i investiciite,bidej}i doma{nite rezidenti reagiraat na ve{ta~ki relativni ceni,nasproti cenite determinirani na svetskiot pazar. • 2. Lu|eto gi naso~uvaat energijata i resursite so cel da profitiraat od transkciite vo najpovolnata kategorija (“barawe renta”), namesto da se orientiraat kon zgolemuvawe na produktivnosta i inovaciite.

  22. Pove}ekratni devizni kursevi (prodol``enie) • 3. Najposle, funkcioniraweto na pove}ekratnite devizni kursevi bara komplikuvana administrativna procedura. • MMF voobi~aeno insistira na ukinuvawe na pove}ekratnite kursevi i nivno obedinuvawe vo edinstven devizen kurs. Toa podrazbira deka unificiraniot kurs treba da bide “pronajden” od pazarnite sili, odnosno od ponudata i pobaruva~kata.Voobi~aeno, toa se sproveduva po pat na fluktuira~ki devizen kurs, ili postepeno, preku polze~ki fiksen kurs.

  23. Paralelni (crni) devizni pazari • Mnozinstvoto zemji gi imaat napolno liberalizirani transakciite na devizniot pazar. No, postoi edna grupacija zemji vo koi odvivaweto na devizni transakcii ne e slobodno, tuku e pod zna~itelno vlijanie na dr`avniot intervencionizam. • Vo takvite slu~ai, nitu na izvoznicite nitu na uvoznicite ne im e dozvoleno slobodno da raspolagaat so stranski valuti. Onie {to sakaat da gi prodadat devizite moraat da go storat toa po kurs koj go opredeluva dr`avata. Na onie {to sakaat da kupat, voobi~aeno im se ograni~eni namenite za koi tie sakaat da gi kupat , pa i koli~inite koi sakaat da gi kupat.

  24. Paralelni (crni) devizni pazari (prodol`enie) • Vo takvi okolnosti, kursot na valutite vo tie zemji e voobi~aeno fiksiran na neramnote`no, preceneto nivo. Razbirlivo, onie koi sakaat da prodadat i onie sakaat , a ne mo`at da kupat devizi na oficijalniot pazar, toa go pravat na nekoj drug pazar. • Takviot pazar se narekuva crn ili paralelen devizen pazar. Dokolku dr`avata strogo go zabranuva trguvaweto na neoficijalniot pazar, stanuva zbor za crn devizen pazar. Dokolku toa legalno ne go dozvoluva, a fakti~ki go tolerira,takviot pazar se narekuva paralelen.

  25. Paralelni (crni) devizni pazari (prodol`enie) • Vakviot vid devizen re`im predizvikuva razli~ni iskrivuvawa, bidej}i im ispra}a pogre{ni signali na ekonomskite agenti. Toj ~esto se odr`uva bidej}i e vo polza na vlijatelni interesni grupi. • Obemot na ovoj pazar mo`e da se izmeri preku razlikata pome|u neoficijalniot i oficijalniot kurs. Kolku e taa razlika pogolema, intenzitetot na trguvawe na neoficijalniot pazar e pogolem. • Poretko se slu~uva oficijalniot da e povisok od neoficijalniot kurs, koga razlikata se narekuva diskont.

More Related