Historia psychologii społecznej w pigułce

1. Historia psychologii społecznej w pigułce Wykład 1

2. Wspólne korzenie psychologii i socjologii

3. Francja • August Comte (1798-1857) • Gabriel Tarde (1843-1904) - Prawa naśladownictwa (1890) • Gustave LeBon (1841-1931) -Tłum (1895) • Emil Durkheim (1858-1917) - Samobójstwo (1897)

4. Niemcy • Georg Simmel (1858-1919) • Max Weber (1864-1920) - Etyka protestancka i duch kapitalizmu

5. Kraje anglojęzyczne • Herbert Spencer (1820-1903):Zasady socjologii (1876) • Lester Ward (1841-1913): Dynamic sociology (1883) • James Baldwin - 1897 - pierwsze użycie słowa „psychologia społeczna” • 1898 - Norman Triplett - pierwszy eksperyment w dziejach psychologii społecznej (facylitacja społeczna)

6. Dwie psychologie społeczne: „psychologiczna” i „socjologiczna” • Pierwsze książki z zakresu psychologii społecznej • William McDougall (1908): An introduction to social psychology. London • Edward A. Ross (1908): Social psychology: An outline and sourcebook. New York. • McDougall - cytował tylko psychologów (np. James Baldwin) • Ross- cytował tylko socjologów (np. Cooley)

7. Dalsze prace z psychologii społecznej • 1924 - Floyd Allport - „Social Psychology” - pierwszy podręcznik z zakresu psychologii społecznej - wprowadzenie psychologii społecznej do programu studiów • 1931 - Gardner Murphy & Lois Murphy: Experimental Social Psychology • 1937 - poprawione wydanie wraz z Th. Newcombem • 1935 - Murchison - Handbook of Social Psychology

8. Pierwsze czasopisma i towarzystwa • 1925 - zmiana tytułu Journal of Abnormal Psychology na: Journal of Abnormal and Social Psychology • 1936 - powstaje Society for the Psychological Study of Social Issues - afiliowane później przy American Psychological Association

9. Pierwsze badania postaw i opinii • 1918 - W. Thomas i F. Znaniecki - Chłop polski w Europie i Ameryce - wprowadzenie pojęcia „postawa” • 1928 - Thurstone - Pierwsze skalowanie postaw • 1934 - LaPierre - Pierwsze badanie zgodności postaw z zachowaniami

10. Ważne nazwiska w okresie przedwojennym • Floyd Allport i Gordon Allport • Theodor Newcomb • Gardner Murphy i Lois Murphy

11. II wojna światowa • Rozwój badań nad postawami • C. I. Hovland i inni: (1949/1950). Studies in Social Psychology in World War II - 3 tomy - badania nad preferencjami i postawami zołnierzy amerykańskich

12. Okres powojenny • Badania nad zmianami postaw zamiast badań surveyowych (C.I. Hovland, M. Sherif, McGuire, Th. Newcomb i inni) • Badania nad uprzedzeniami • 1954: Gordon Allport - The nature of prejudice • 1950: Theodor Adorno i współpracownicy z Berkeley University: The Authoritarian Personality • 1961 - M. Sherif - badania nad tworzeniem się i zanikaniem konfliktów międzygrupowych

13. Wpływy psychologii Gestalt na amerykańską psychologię społeczną • Kurt Lewin • Solomon Asch • Fritz Heider • Heinz Werner

14. Kurt Lewin • Od 1932 visiting professor w Stanfordzie, potem MIT (Massachusetts Institute of Technology w Bostonie) • dynamika grupowa • teoria pola • uczniowie: m.in. Leon Festinger

15. Solomon Asch • Badania nad konformizmem • Prawa percepcji społecznej (cechy centralne i peryferyczne, ukryte teorie osobowości) • 1952 – podręcznik Social Psychology • Kontynuacja badań nad konformizmem - uczeń Allporta - Stanley Milgram 

16. Fritz Heider • Prawa percepcji – badanie percepcji przyczynowości • Teoria równowagi postaw i przekonań • Teoria atrybucji – naiwne teorie przyczynowości spolecznej • 1950: Psychology of Interpersonal Relationships

17. Heinz Werner • Rówieśnik Kurta Lewina • Wpływ Levy-Bruhla (myśl ludzi „prymitywnych”) • Psychologia porównawcza rozwoju pojęciowego • Pojęcie rozwoju poprzez rosnące zróżnicowanie i integrację • Przejście od myślenia konkretnego do abstrakcyjnego • Uczniem – Herman Witkin • Wpływ na późniejsze prace dotyczące złożoności poznawczej i jej roli w interpretowaniu życia społecznego (Harvey, Hunt, Schroeder, Suedfeld itd.)

18. Książki i czasopisma • 1954 - Lindzay i Aronson: Handbook of Social Psychology (2 tomy) • 1968 - 5 tomów • 1985 - 2 tomy • lata 90-te - 2 tomy  • 1965 - Journal of Experimental Social Psychology • 1967 - Journal of Personality and Social Psychology (wyłonione z: Journal of Abnormal and Social Psychology)

19. Główne ośrodki psychologii społecznej w Ameryce po wojnie • Yale University: Institute of Human Relations (m.in. C.I. Hovland, W. McGuire)  • University of Michigan: Theodor Newcomb, Likert • Harvard University: The Department of Social Relations (Gordon Allport, socjologowie: T. Parsons, C. Kluckhohn, P. Sorokin) • MIT: Kurt Lewin

20. Tendencje w latach 60-tych i 70-tych • Zanik wielkich szkół - odejście wielkich indywidualności lub wycofanie się z życia zawodowego • Coraz większy rozziew między psychologiczną i socjologiczną psychologią społeczną • Psychologia społeczna coraz bardziej eksperymentalna i poznawcza • <what is „social” in social psychology?> • Psychologia społeczna coraz mniej stosowana • „Mody w psychologii społecznej” - pojawiające się i zanikające kierunki (komunikacja w grupach, małe grupy, teorie równowagi, teorie złożoności poznawczej itd.)

21. Postmodernizm w psychologii społecznej • Reakcja na eksperymentalną psychologię społeczną: • konstruktywizm w socjologii i psychologii (Berger i Luckmann, Rom Harre, Ken Gergen) • Teoria konstruktów osobistych i schematów poznawczych (człowiek „konstruuje” świat) • Zanik badań nad trafnością percepcji społecznej

22. Lata 80-te i 90-te • Rola afektu • Procesy automatyczne i kontrolowane • Badania stereotypów, mniejszości grupowych, narodowych, płciowych itd. • Pragmatyczne koncepcje myślenia • Psychologia w działaniu

23. Psychologia społeczna w Europie • Henri Tajfel(Wielka Brytania) • Badania nad kategoryzacją społeczną, tożsamością społeczną, wzajemną percepcją grup, stereotypizacją • Autor teorii akcentuacji w percepcji grup • Serge Moscovici (Szwajcaria) • Badania nad wpływami grupy na postawy jednostki, relacje mniejszość - większość grupowa itd. • Guido Peeters (Belgia) • Badania nad asymetrią pozytywno-negatywną (inklinacja pozytywna, efekt negatywności) • Badania nad kategoriami spostrzegania społecznego (rozróżnienie cech korzystnych dla siebie - korzystnych dla innych) • Badania nad personalnymi vs. apersonalnymi stylami percepcji (SO vs. 3P)

24. Guido Peeters