ބަހުގެ ދަރަޖަ

1. ަމަހ ާވ ުދްއަރ ަޖަރަދ ) ( 1 ަޖަރަދ ެގުހަބ ިހެވިދ ްސާދުރަކ ީތަމްތައ ްއަތަޖަރަދ ިމ ެރުސްއުނާމަޒ ( 1388 ހ . ) ެވެއެރުހ ްއެކަތަޖަރަދ ިއަގުމުކްއެދ ަކަހާވ ިއަޔިކ ެޔިލ ްނުހަބ ިހެވިދ . ެވެއަގީކެއ ާކަތުލަދަބ ިކެއ ުރަވްސަވުދ ިކެއ . ްނީދްއުޙާލަޞ ްނިއަސުޙ ިއަގުތޮގ ުނުޅުއ ީދ ަޖަރަދ ްށަންނުހީމ ްސީމ ިކެއ ުރިއ ިއައ ްށަނާމަޒ ެގުނާފުކިނަމެއ ިއަގުތޮގ ާވުޅާދިވ ުރިއ ޭވެރުކ ްތަބްސިނ ްށަޗްއެކަތ ްއެއަބ ިއަގުމުތިހ ްށޮކ ްތާމ ީދ ަޖަރަދ ެމްނެހެއ ަމަހ ެވެއެވ ިއަފިވެރުކ ްނުނޭބ . ެވެޓްށުހ ްއެކަތްސޯގ . ެވެޓްއުހ ިއަފިވެރުކ ްނުނޭބ ްއަތްތޮގ ްށުކ . ަކަހާވ ،ީނަވ ިއަފިއަވްއުނަމިހ ްނުކްއެދ ަކަހާވ ްނެގީދ ަޖަރަދ ،ްނީރެތްނުޔިލ ެގުހިއ ެގުހަބ ިހެވިދ 2013 ) ަކަހާވ ްނުހަބިހެވިދ ިއަގުތޮގ ާވަންނަގިއަޑަވެކެދ ަކަހާވ ،ީމުކްއެދ ަކަހާވ ްށަތޮގ ްއެއ ާކަތަމަހ ެއ ެވިރެތާވުރަފ ްށައަޖަރަދ ްނިތ ޭވެރުކ ްނުނޭބ ިއަގުމުކްއެދ ެވެކެމަކ ޭނެމިހ ްނިއެރެތ ެގުމުވިރެތާވުރަފ ްށަކަތުބަދައ ެގުމުކްއެދ . ( ުދަމްޙައ ީލަޢ ެވެއަގޭރެތ ެގުބަދައ ެގުމުކްއެދ . : : ްއަތްތާރަފ ޭވެދ ަޖަރަދ ްއަތްތާރަފ ޭވެދ ަޖަރަދ ީނަވ ްނެގިހެބ ްއަތްތާރަފ ޭވެދ ަޖަރަދ ަޞްއާޚ ިކަވ ިއަގުމުޔިކ ެޔިލ ިއަކްއަދ ަކަހާވ ްނުހަބިހެވިދ ެވެށަޗްއަމ ެގްއެއަބ . ީއެއ : ުޑނަގިއަމ 5 ިށުހަރައ ްނުތަކިއާލަމ ްނުނީޢްލުރޫޙ ްނުނާސްނިއ ﷲ 1 ) 2 ) 3 ) 4 ) 5 ) ްނަތްނަތ ްއެއަބ ްސަދްއަޤުމ ާކަތްތާރަފ ިއަހިރުހ ްނެހެއ ިއަވަޔިފ ްއެއިތްނިގ ެދ ެގްނުނާސްނިއ ،ްނިއެރެތ ެގިއަބ ްސަފ ިމ ުބަޠާޚުމ ްނިއަޖަރަދ ްތާމ ެމްނެއ ެރުކްނުނާސްނިއ ްނުހީމ ' ަބްއަލ ،ިއާއ – ްނިއަޖަރަދ ެގުމުވުރުދ ެވެއަޖަރަދ ްތާމ ެމްނެއ ީކައަޖަރަދ ޭވެވ ުބަޠާޚުމ ްސެވ . ޭވެވ ުބަޠާޚުމ ްނިއަޖަރަދ ެގ ނޫހ ' ެވެއިތްނިގ ެދ ިމ ާއ . ނާއ ،ީނެވެވުނ ޭވެވ ުބަޠާޚުމ ' ްނުލަކޭބ ' – ާޙުފަޞ ަނަވ 1 ) 2013 ( ްމީހާރްބިއ ުރީޞަނ ްމަދާއ

2. ުތަޔްއިސިއަހ ޭވެދ ަޖަރަދ : ަޖަރަދ ،ީކަލާވުސ ްއެއ ޭދެފުއ ްނިއަނިގ ެމްނެއ ،ުރިއ ޭވެކެދ ަކަހާވ ެގިއަޖަރަދ ެގުހަބ ިއަގުނާމަޒ ިމ ަރެދ ެގިއަދާއ ުކަކެނައ ،ިއަފެވ ްށަކަހީމ ުޅޮމ ،ްތާމ ުކަކެއ ެވެއެނާދެވ ްށަކަލާވުސ ުމްނިހުމ ްނުރުކ ީއިމ . ިމ ުކަމަކެއ ްށޮކުރުކ ްއެޅޮކްނަތ ަކަހާވ ެއ ،ީތާވުނ ްށަކަހާދުރަކ ޭވެރުކ ުރާޔްއަތ ްނޭދ ުބާވަޖ ްށަލާވުސ ިމ ީކަހާދުރަކ ެވެންނުކަރަޒަނ ްނެހެއ . ެވެއ ޯތެވްއީކ ،ްނުކަތަޔްއިސިއަހ ްނޮކ ީނެވެދ . ެވެލާވުސ ޭވެރުކ ޯތްނުކައަމަހ ްނޮކ ީނަވ ްށަކަހީމ . ެވެށަކަގާރ ްނެހެއ . ެވެމަނާލަބ ޯތޭވެލެނުބ . ާވ ިރެވިތަމ ުރަދަޤ ެގާމިތ ،ީކަމުކްއެދ ަކަހާވ ްނެގިއަތިހ ޭމަކ ،ްނެގީދ ަޖަރަދ ްތާމ ްށައާކެނައ ްނެގިއަލުފުއ ުރަދަޤ ެގާނޭއ ،ިއަތިހ ޭމަކ ްށައާކެނައ ިއަގުތޮގ ާވުޅާދިވ ެވެނޫނ ްއެމަކަހާވ ަމާހ ްނަކިތެމަކިނ ެގާމިތ ީމުކްއެދ ަކަހާވ . ިލުފުއ ުރަދަޤ ެގާމިތ ްނުމަކ ެއ ؟ަތްއެއިކ ިދައ ެވެއެނާދްނެގިއަރައ ުގައ ެގާމިތ ިއަގުތާގ ެގްނުހީމ ްނެހެއ . ްށަކަތުމާޤަމ ީތަމ ެގުކަތުޢަމަތުޖުމ ިއާމުއަޤ ުމުއަޤ ިއަގުމުތިހ ޭމަކ ްށައާކެނައ ،ޭވެލިއަވޮހ ްނިއެރެތ ެގްއެއަބ ްނަޔިލިމ ްއަތެއ ،ީކަންނުހީމ ަނިގ ާދްނެގިލުފުއ ެވެއަކްއަދ ްނުކަތާސާރިދ ްށަމަކްނުހީމ ާވ ިއަފިއަދޯހ ިރުކ . ) 2011 ( ާރްޓަބ ާނީރ ެވެކެމަކ . ެވެއެފިހ ްނުނޭބ ެގިއަޖަރަދ ެގުހަބ ިއަކަޓްށަމުރުކ ިރެވިތަމ ްތަޒްއިޢ ެގާކެނައ ިއަގުހަބިހެވިދ . ެގުހަބ ުކިނަމ ްނިއަސުޙ ުމީކަޙްލުދްބަޢ ްށަމަކ ާޒާޔިތްމިއ ީލްސަނ ީނަވ ިއަފިޅުގ ްނުށެފ ެގިއަޖަރަދ ( 2013 ) ،ިއާއ ްށަކަތަޔްއިރޫހްމުޖ ްނުކަމަކްސަރ ްނަކިރެވީތަމ ެމްނެއ ެގޭޖްއާރ ެވެނުރަޤ ަނަވ ްސީވާކެއ ީމ ުރާހިމ . ެގުމަކްސަރ ްނުމިނ ްސެވ ްށަމުތޮއ ްތޮއ ިއަފްށޮކ ިތްނިގ ްނުނާސްނިއ ްނުބަބަސ ެގޭއ ެވެއަވްއަރުކ ަމާހ . ެވެއަގނާތ ިއަހްއެދެމ ެގުނުރަޤ ަނަވިހިވ ީވުލަދަބ . ެވެއެޖްއަގނިހ ިތެނ . ެވެކެނާމަޒ ެމްނަތިކ ާތިއައ . ) 2013 ( ުދަމްޙައ ީލަޢ ްނަކިތިރޫމ ' ' ްނަކްއެހީމ ާނަދުރަހ ިރުހ ްތޮގ ީކައ ާނޭއ ،ާހީމ ާކްއަދ ަކަހާވ ީކައަޖަރަދ ިއަގުނާމަޒ ިމ ްށަޗްއަމ ުކަހީމ ެއ ްނުޑނަގުރަހ ީޢާމިތުޖިއ ެމްނެހެއ ަމަހ ެވެއިފިއަށަފ ްނޭވެލެބ ިއަގުމަކްއެހީމ ިރުހ ުރަދަޤ ޭދ ަޖަރަދ ްނުހީމ ީއާހީމެއ ްނުކަތަބްސިނ ިރެއ . ްނެހެއ ަކަހާވ ީނަޅައަޑނަކ ްއެތޮގ ެނާރުކ ުބަޠާޚުމ ާއާނޭއ ިއަގުމުކްއެދ ަކަހާވ ްށޮކުބަޠާޚުމ ާއާކެނައ ުދައ ިމ ްނުމަކ ެވެމުކްއެދ ަކަހާވ ްނުހަބިތީރ ްސެވ ާކަހީމ ެމްނޮކ ީކަތޮގ ޭދ ުބީޙުރަތ ްނުހީމ ުބީޒުހަތ . ެވެއަގުކަތްނުވުލަދްއަބ ީމްސަރ . ެވެއަގީށެވ ެގްނިއާތުފާޔ ުމީލުޢަތ . ެވެތޮގ ަންނަގިއަލަބ ުކަހީމެއ ުޢަމަތުޖުމ . ެވެއެޖްއެވ ްށަކައަމަހ ާރުކްނުނޭބ ްނޭދިއަގނައ . ެވެއާހީމ ާކްއަދ . ެވެއަގުކަތްސީފޮއ ުރާކުރަސ ްށޮކަޞްއާޚ . ެވެއިމ ީކަތަޔްއިސިއަހ ޭވެދ ަޖަރަދ ިއަގުނާމަޒ ިމ . ާޙުފަޞ ަނަވ 2 ) 2013 ( ްމީހާރްބިއ ުރީޞަނ ްމަދާއ

3. ްނުނާސްނިއ ިއަގުމުނިދ ަޖަރަދ ަޖަރަދ ްތާމ ެމްނެއ ) ( ްނުލޫސަރ ްނުޔްއިބަނ ްނުބާޙްޞައ ްނުޙިލާޞ ުނާފެގްސަރ ްސީއަރ ްނުރީޒަވ ްނުޅުފޭބ ާވ ިއަޖަރަދ ްނުރީޒަވ ްނުޅުފޭބ ަޞްއާޚ ްނުޅުފޭބ ުމްނާއ ާވްނެގިވެހެބ ްނުނާސްނިއ ިއަގިއަޖަރަދ ްތާމ ެމްނެއ ެގުމުކްއެދ ަކަހާވ ީނަންނެފ ިމ ްނުމުހެރުކ ިމ ެވެންނިއަޖަރަދ ްތާމ ެމްނެއ ީނޭވެރުކ ުބަޠާޚުމ ްސެވ ާކަތްތާރަފ ިއަހިރުހ ިމ . ެވެކަތިއަބ ުޑނަގިއަމ . ؛ްސެވަމަނ ،ިއަގުމަކ ާވްނެގެވްސިއ ،ްނުތޮގ ީވަނާމ ،ެރުވ ްށަންނުލަކްސަރްސަރ ،ްނުޙިލާޞ ިއާންނީބަނ ިއާންނުލޫސަރ ިއާޒުފަލ ްއެއަބ ަޞްއާޚ ިކަވ ޭވެރުކުނ ްނުނޭބ ިއަގުމުރުކ ުބަޠާޚުމ ާނާފެގްސަރ ްނުމަކްނެހެއ ެވެއެރުހ ިއަގުތަބްސިނ ެގާލޫސަރ ުރުތިއ ުއަކ ،ްތާރާބިޢ ްއެއަބ . ްއެއަބ ާރުކުނ ްނުނޭބ ިއަގުމުރުކ ުބަޠާޚުމ ާސީއަރ ްނުމަކްނެހެއ ެވެއެނެފ ީތާވ ިއަފެވަޞްއާޚ ްށަނާފެގްސަރ ްއަތްތާރާބިޢ ،ިއާކަތުޒުފަލ . ެވެއަމަހ ްއެއ ްނުޅުފޭބ ްނެހެއ ެގީތްނިގ ެއ ިއާންނުރީޒަވ ިއާއާޔްއިރޫހްމުޖްލުސީއަރ . ެވެންނުޅުފޭބ ެގޭލާމ ާވ ިއަފްނެގިއަޑަވިބިލ ްނަކަތްނަވުޅުފޭބ ްނުތާރަފ ެގިއަތުރާވ ިއާބަސަނ ީކައ . ެވެއަފެވިލުހ ެވެއަފެވިލުހ . . ޭތިހ ޭމަކ ްނުތަބްސިނ ެގްއެނިމްސުއ ާވ ިއަފިރެއ ްށައާނޭއ ްނުޑނަގުރަހ ީޢާމިތުޖިއ ،ީކަންނުޅުފޭބ ުމްނާއ - 1 ެވެއެވްނެގިވެލެބ . ެވެކެސުޚަޝ ިރެވުރާބ ެރުވްށަސީއަރ ީކަނާފެގްސަރ . - 2 - - 3 4 ' ްނުޅުފޭބ ަޞްއާޚ ' ްނެހްނީޅުމ ީތޮއ ިއަގުނާމަޒ ިމ ްނަކަޞްއާޚ ެގިއަބ ިމ - 5 ެވެކަތްތާރަފ . ާޙުފަޞ ަނަވ 3 ) 2013 ( ްމީހާރްބިއ ުރީޞަނ ްމަދާއ

4. : ަމަހ ާވ ުދްއަރ ަޖަރަދ ްނުކައަޖަރަދ ިރުކ ުރާޔިތްޚިއ ްނާކްއަދ ަކަހާވ ާކަހީމެއ ްނުމަކ ްނެހެއ ާވ ިއަފްނެގިއަލަބ ުޢަމަތުޖުމ ެރުސްއުނާމަޒ ިއަގުމުރުކ ުރާޔިތްޚިއ ަޖަރަދ ެވެށަޞުޚަޝ ީނެވެދ ަޖަރަދ ެވެއެނާވ ްނާކްއަދ ަކަހާވ ާކަހީމެއ . ެވެއެނާވ ްނާރުކ ްތަޔާޢިރ ްށަކަތަމަހ ިއާކަތުގައ . ެވެށައ ާހީމ . . ަފިސ ެގުމުނިދ ަޖަރަދ ްށަތަހަފ ެގުމަނ ެގީތެކަތ ޭޅުގ ާއާނޭއ ިއަގުމުނިދ ަޖަރަދ ްށަކަހީމ ަތަވުނ ްށަޞުޚަޝ ެވެއެނެގ ަފިސ ެގުމުނިދ ަޖަރަދ ،ްށަތަހަފ ެގުމަކްނަކ ޭޅުގ ްނުތާގ ެމްނެއ ާއާނޭއ . ްނުތާގ ެމްނެއ ާއާނޭއ ެވެއެދާއ ްއަތުލަދަބ ްއެއަބ ަދަފ ިމ ްސެވ ްށަތަހަފ ެގުމަނ ެގާހީމ ޭޅުގ . ެވެށާލަބ ްނުހެރުކ ާވ ިއަގީރިތ ! ެވެއެނެގ . ުޅުފޯލ ެގުރީޒަވ = ުރީޒަވ + ޯލ + ުޅުފ ުޅުޕްތައ ެގުރީޒަވ = ުރީޒަވ + ްތައ + ުޅުފ ުޅޮކުރާކ ެގުރީޒަވ = ުޅޮކ + ުރާކ ުރީޒަވ + ްނުތާގ ޭޅުގ ެމްނެއ ާއާނޭއ ީނެވެދ ަފިސ ެގުމުނިދ ަޖަރަދ ،ިއަކަޓްށަމުރުކ ްތާމ ާހީމ ،ްނުމަކްނެހެއ ެވެޅުޕްތިހ . ެވެޅޮކްސަބަދ . ' ެވެޅުފ ިކިހ ްށަރަވ ާޅުފޭބ ެއ . ' ްނުމަކްނަކ ިމ ެވެށަޞުޚަޝ . ެވެއަމަހ ްއެއ ާވ ުދްއަރ ަޖަރަދ ީއިމ . ެވެޅުޕްތައ . ެވެށައަފިސ . ެވެށަމަކްނަކ . ެވެށަޗްއެކަތ . ެވެށައާހީމ ާވ ްތަބްސިނ ްނަކްނަކ ެއ ީނެބިލ ަފިސ ެގުމުވ ްތާމ . ިއަގުޅަވާލިފ ްތޮއ ްނެދ  ެވެށަތޮގ ާވުދްއަރ ަޖަރަދ ީލިއަލަބ ިމ ިއަގ . ެވެށައަމަހ ޭވެރުކ ްނުނޭބ ްނަނުލަދަބ ިއަގިއަޖަރަދ ީނާލިއަލަބ ިއަގ ަޖަރަދ ެގުހަބ ( 1 ) ަޖރަދ ެގުހަބ ( 2 )  . ާޙުފަޞ ަނަވ 4 ) 2013 ( ްމީހާރްބިއ ުރީޞަނ ްމަދާއ