Chieán thaéng Mtao-Mxaây

1. Chieán thaéng Mtao-Mxaây Trích söû thi Ñaêm Saên – söû thi EÂñeâ

2. I. GIÔÙI THIEÄU: 1. Khaùi quaùt veà söû thi: - Ñònh nghóa (SGK, baøi Khaùi quaùt vaên hoïc daân gian Vieät Nam) - Coù hai loaïi: söû thi thaàn thoaïi vaø söû thi anh huøng. - Ñeà taøi: hoân nhaân, chieán tranh, lao ñoäng. Ñeà taøi chieán tranh laø quan troïng, trung taâm cuûa söû thi anh huøng. - Ñaëc ñieåm: + Nhaân vaät anh huøng ñaïi dieän cho toaøn theå coäng ñoàng, mang yù nghóa bieåu tröng. + Ngoân ngöõ traàn thuaät, ñoäc thoaïi, ñoái thoaïi. + Bieän phaùp so saùnh phoùng ñaïi  AÂm höôûng huøng traùng

3. I. GIÔÙI THIEÄU: 2. Taùc phaåm: Noäi dung: SGK Vò trí ñoaïn trích: keå chuyeän Ñaêm saên ñaùnh Mtao-Mxaây cöùu vôï.

4. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng: Mtao-Mxaây M ÔÛ Ñ AÀ U Ñaêm Saên - Nhaø giaøu coù, roäng raõi, sang troïng: + ñaàu saøn ñeõo hình traêng + ñaàu caàu thang ñeõo hình chim ngoùi + caàu thang roäng baèng laù chieáu

5. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng: Mtao-Mxaây M ÔÛ Ñ AÀ U Ñaêm Saên - Ñeán taän chaân caàu thang khieâu chieán  chuû ñoäng - Duøng lôøi noùi khích duï Mtao-Mxaây: thaùch ñoï ñao, doïa phaù saøn, coi khinh Mtao-Mxaây khoâng baèng con lôïn, con traâu, khoâng theøm ñaùnh troäm  Duï ñöôïc keû thuø quyeát ñaáu vôùi mình - Bò ñoäng, sôï haõi tröôùc Ñaêm Saên (do döï ruït reø khoâng daùm xuoáng thang) nhöng vaãn treâu töùc (tay ta oâm vôï chuùng ta). - Sôï Ñaêm Saên ñaùnh baát ngôø, buoäc phaûi ra. - Hình daùng: ñaàu nhö ñaàu cuù, göôm oùng aùnh nhö caàu voàng hung haõn, döõ tôïn.

6. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng: Mtao-Mxaây H I EÄ P 1 Ñaêm Saên - Khích, thaùch Mtao-Mxaây muùa tröôùc. - Ñaêm Saên muùa sau, taøi gioûi hôn haún + Muùa vöøa khoûe vöøa ñeïp: moät laàn xoác tôùi vöôït caû ñoài tranh, vöôït ñoài loà oâ, vun vuùt qua ñoâng, qua taây. + Ñôùp ñöôïc mieáng traàu, söùc maïnh taêng leân, muùa caøng nhanh, maïnh, ñeïp: nhö baõo loác, muùa treân cao, muùa döôùi thaáp, caây coái cheát truïi, choøi laõm ñoå laên loác, 3 quaû nuùi raïn nöùt, 3 ñoài tranh baät tung. • Mtao-Mxaây muùa tröôùc: muùa keâu laïch xaïch nhö quaû möôùp khoâ. •  Keùm coûi

7. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng: Mtao-Mxaây H I EÄ P 1 Ñaêm Saên Mtao-Mxaây ñaâm Ñaêm Saên  khoâng truùng Ñaêm Saên ñaâm Mtao-Mxaây  truùng, nhöng khoâng thuûng  Caûnh muùa khieân tröôùc traän ñaáu theå hieän söùc khoûe, taøi naêng vaø veû ñeïp cuûa ngöôøi duõng só.

8. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng: Mtao-Mxaây H I EÄ P 2 Ñaêm Saên - Mtao-Mxaây sôï chaïy voøng quanh chuoàng lôïn, traâu. - Ngaõ laên ra ñaát  caàu cöùu Ñaêm Saên tha cheát • Ñöôïc OÂng Trôøi maùch nöôùc  laáy chaøy moøn neùm vaøo vaønh tai Mtao-Mxaây •  caét ñaàu haén beâu ngoaøi ñöôøng.

9. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng: Mtao-Mxaây Ñaêm Saên  Ñaêm Saên hieän thaân cho chính nghóa, söùc maïnh cuûa coäng ñoàng.  Mtao-Mxaây hieän thaân cho söï xaáu xa, tham lam, ích kyû, heøn nhaùt

10. II. ÑOÏC HIEÅU: 1. Dieãn bieán traän ñaùnh cuûa hai tuø tröôûng:  Keát quaû traän ñaáu: - Ñaêm Saên chieán thaéng, thu nhaän toâi tôù nhaø Mtao-Mxaây  caøng theâm giaøu coù - Cuoäc soáng vui veû, haïnh phuùc: löôn trong hang, giun trong buøn, raén hoå, raén nai chui naèm söôûi naéng. - Danh tieáng löøng khaép nuùi röøng, ñoâng taây ñaâu cuõng nghe thaáy, vang ñeán thaàn.  cuoäc chieán ñaáu chính nghóa cuûa ngöôøi anh huøng choáng laïi ñoái thuû

11. II. ÑOÏC HIEÅU: 2. Ñaêm Saên vaø daân laøng: - 3 laàn hoûi ñaùp: soá 3 töôïng tröng cho soá nhieàu  vöøa coâ ñoïng, vöøa khaùi quaùt, theå hieän loøng meán phuïc, thaùi ñoä höôûng öùng tuyeät ñoái cuûa coäng ñoàng. - Söï laëp laïi coù bieán ñoåi, phaùt trieån: yù nghóa khaúng ñònh caøng ñöôïc toâ ñaäm.  söï thoáng nhaát cao ñoä giöõa quyeàn lôïi, khaùt voïng cuûa ngöôøi anh huøng vaø coäng ñoàng  bieåu hieän cuûa yù chí thoáng nhaát daân toäc  söï vaän ñoäng lòch söû taát yeáu.

12. II. ÑOÏC HIEÅU: 3. YÙ nghóa xaõ hoäi cuûa cuoäc chieán vaø ngöôøi anh huøng:  Caûnh chieán ñaáu: - ñoái thoaïi, caâu mieâu taû ngaén, - khoâng ñoå maùu, daân chuùng khoâng tan taùc.  Caûnh chieán thaéng: - tröôøng ñoaïn daøi, caâu caûm thaùn, - so saùnh truøng ñieäp, lieät keâ söï vui veû, taáp naäp, töng böøng, giaøu coù.  tuy keå veà chieán tranh nhöng loøng luoân höôùng veø söï thònh vöôïng, ñoaøn keát, thoáng nhaát, lôùn maïnh  khaùt voïng cuûa daân toäc.

13. II. ÑOÏC HIEÅU: 3. YÙ nghóa xaõ hoäi cuûa cuoäc chieán vaø ngöôøi anh huøng:  Taàm voùc cuûa ngöôøi anh huøng: - ngöïc quaán moät taám meàn chieán, - mình khoùac moät taám aùo chieán, - tai ñeo nuï, ñuû giaùo göôm, - ñoâi maét long lanh, baép chaân to baèng caây xaø ngang, - baép ñuøi to baèng oáng beã, - söùc ngang baèng voi ñöïc, - hôi thôû aàm aàm saám daäy  hình aûnh chaøng ñöôïc mieâu taû ñaày ngöôõng moä, theå hieän cho söùc maïnh, veû ñeïp vaø nieàm tin cuûa coäng ñoàng.

14. II. ÑOÏC HIEÅU: 4. Ngheä thuaät: - Chuû yeáu laø bieän phaùp so saùnh: + So saùnh töông ñoàng + So saùnh taêng caáp + So saùnh töông phaûn + So saùnh ñoøn baåy + So saùnh phoùng ñaïi

15. II. ÑOÏC HIEÅU: 4. Ngheä thuaät: - Ngoân ngöõ: + Ngoân ngöõ ngöôøi keå chuyeän: mieâu taû tæ mæ (nhaø Mtao-Mxaây, chaân dung Mtao-Mxaây, ñoäng taùc chieán ñaáu vaø dieãn bieán cuoäc giao tranh, khung caûnh vaø khoâng khí cuûa leã möøng chieán thaéng). + Ngoân ngöõ ñoái thoïai: mang ñaäm saéc thaùi ngoân ngöõ kòch. + Nhöõng caâu meänh leänh, keâu goïi, lôøi ngöôøi keå chuyeän coù tính ñoái thoïai  taïo söï chuù yù cuûa ngöôøi nghe, taïo neân yù nghóa toøan daân

16. III. TOÅNG KEÁT: Ngheä thuaät: Bieän phaùp so saùnh, phoùng ñaïi, giaøu kòch tính, hình töôïng hoaønh traùng. Noäi dung: Ca ngôïi ngöôøi anh huøng laäp chieán coâng vì coäng ñoàng.