WSKAŹNIKI DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG IP

1. WSKAŹNIKI DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG IP M. Jolanta Trzaskowska Departament Kontroli i Egzekucji Tel. 22 53 49 506 M.Trzaskowska@uke.gov.pl

2. Plan prezentacji • Działania Prezesa UKE w zakresie QoS • System UKE nGenius (firmy NetScout) • Prezentacja przykładowych wyników badań dostępności i jakości usług realizowanych w sieciach IP

3. Cele Strategii Regulacyjnej Prezesa UKEna lata 2008-2010 to m.in.:http://www.uke.gov.pl/uke/index.jsp?place=Lead01&news_cat_id=187&news_id=2876&layout=3&page=text • Wzrost dostępności konkurencyjnych usługszerokopasmowych poprzez stymulowanie inwestycji w infrastrukturę • Lepsza jakość usług - stosowanie i publikowanie wskaźników QoS dla klientów celem możliwości porównań między ofertami różnych dostawców • Ochrona konsumenta polegająca na zapewnieniu: • uczciwych warunków świadczenia usług i transparentnej informacji • wzrostu świadomości swoich praw konsumentów

4. QoS w innych krajach Regulacje Pomiary Publikacje POLSKA tak ?/tak ?/tak ?/tak ?/tak ? ? ?/tak

5. Działania Prezesa UKE w zakresie QoS Własne badania (DKE UKE) wskaźników QoS: • Usługi Powszechnej (System AWP-IŁ) • Publicznie Dostępnych Usług Telekomunikacyjnych: - w sieciach GSM 900/1800 i UMTS (ERA, PLUS, ORANGE, PLAY) - w sieciach stacjonarnych wskaźników dostępności i jakości IP (IŁ-PIB, TK „Chomiczówka”, TK ASTER, CROMLEY, ATM, BYTE (PLIX), Telekomunikacja Kolejowa (PLIX), Tel. Kolejowa (Poznań), PW (Elektronika), Zespół Szkół (Otwock), GH NET (Kraków))

6. c.d. działania Prezesa UKE w zakresie QoS • Wspomaganie Ministerstwa Infrastruktury w opracowywaniu aktów normatywnych w zakresie QoS (projekt rozporządzenia z art. 63.3 Pt) • Publikowanie informacji na temat QoS na stronie UKE - Własne raporty i raporty TPS.A. (Usługa Powszechna) • Publikowanie informacji na temat QoS na stronie UKE Własne raporty z badań sieci GSM/UMTS • Planowane publikowanie informacji (przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych) na stronie UKE na temat wskaźników jakości usług publicznie dostępnych • Działania pro-rynkowe i pro-konsumenckie (publikacja poradników dla konsumentów, ankietyzacja w zakresie QoS użytkowników indywidualnych, instytucjonalnych i biznesowych, ekspertyzy, aktywny udział w konferencjach naukowych nt. jakości usług telekomunikacyjnych itd.)

7. Wsparcie UKE w budowie sieci szerokopasmowych w Polsce • Uruchomienie portalu Krajowego Forum Szerokopasmowego http://www.forumszerokopasmowe.pl • Koordynacja UKE w ramach Projektu Systemowego POIG: - działanie 8.3 - przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu - działanie 8.4 – zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili • Udział (doradztwo i wsparcie techniczne) UKE w POIG: - działanie 8.4 – zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili (pierwsza kontrola realizacji inwestycji planowana w sierpniu 2010 przy pomocy m.in. Systemu nGenius)

8. System nGenius

9. Server nGenius (UKE) nGenius Sonda 4916/LS-3U (CU) Sonda 9910/HD(Fibre) Zestaw rozgałęzień TAP do podłączenia sondy do instalacji Fibre, 2 porty Zestaw rozgałęzień TAP do podłączenia sondy do instalacji CU, 2 porty Stanowisko administratora

10. System nGenius System nGenius PM pozwala na: • monitorowanie łączy i aplikacji • planowanie pojemności sieci • rozstrzyganie problemów • zapobieganie występowaniu błędów i usterek • zarządzanie poziomem jakości Sondy nGenius umożliwiają m.in.: • pomiar czasu odpowiedzi aplikacji • badanie wskaźników jakości KPI • pomiar stopnia wykorzystania sieci • zapis i analizę strumieni danych Użytkownicy nGenius mogą wykonywać: • analizy oparte na billingach • modelowanie i symulacje ruchu IP • analizy eksperckie • wykrywać anomalie i ataki w sieci Rejestrator nGenius pozwala na: • śledzenie i sprawdzanie poszczególnych traktów • analizę strumieni danych • rejestracje prób inwigilacji

11. Zespół Szkół DSLAM BRAS DSL Router TAP Switch Internet Sonda nGenius Server nGenius

12. Sieć Y Operator (badania sieci Y) Router operatora PM Internet Sonda nGenius Sieć A Sieć B Sieć X . . . . Server nGenius

13. Badania usługi „Dostęp do Internetu” • wskaźniki dostępności do zasobów wybranych portaliwww i aplikacji pocztowych(Responses, Response Time) • wskaźniki jakościw trakcie dostępów do serwerów pocztowych i stronwww (KPIs - Server Events, Timeouts, Slow Responses, User Events, Packet Loss) • dokładność/precyzja przy przeglądaniu stron www(stopa błędów transmisji danych) • osiągana prędkość transmisji danych w obu kierunkach(upload, download) – maksymalna, minimalna, średnia, odchylenie standardowe • wskaźniki dostępności i jakości telefonii VoIP(stopa nieskutecznych wywołań, MOS, Packet Loss, Jitter, Czas zestawienia połączenia)

14. Badania usługi „Dostęp do Internetu” 1.Wskaźniki dostępności do zasobów wybranych stron www - Response Time (ms) • Peak Response Time (ms) • Average Response Time (ms) • Responses Successful • Responses Failed

15. Dostępność i czas odpowiedzi aplikacjii

16. Czas odpowiedzi portaluNASZA KLASA (Peak, Avg)

17. Liczba odpowiedzi skutecznych i nieskutecznychportaluNASZA KLASAw ciągu doby

19. Rozkład czasów odpowiedzi portaluNASZA KLASAw ciągu 24h

20. Rozkład czasów odpowiedzi portaluNASZA KLASAw funkcji czasu (24h)

21. Badania usługi „Dostęp do Internetu” 2. wskaźniki jakości (KPIs) osiągnięte w trakcie dostępów do serwerów pocztowych i stron www (na przykładzie połączeń z portalemNASZA KLASA) • Server Events • Timeouts • Slow Responses • User Events • Packet Loss

22. Wskaźniki jakości w trakcie połączeńz portalemNASZA KLASAw ciągu 24h

23. Wskaźniki jakości w trakcie połączeń z portalem NASZA KLASA w ciągu 24h XXXX XXXXXX XXXXX

24. xxxx xxxx xxxx xxx

26. Badania usługi „Dostęp do Internetu” • 3. Dokładność/precyzja przy przeglądaniu stron www (na przykładzie prób transmisji wytypowanych plików testowych przedstawiających obrazki na stronach portali ONET i WIKIPEDIA) Liczba nieskutecznych transmisji określonego pliku zawierającego odpowiednio zmodyfikowane dane w odniesieniu do całkowitej liczby prób podczas transmisji danych. Transmisja powinna być uznana za nieskuteczną, jeżeli czas odpowiedzi przekroczył typowy czas akceptowany przez powszechnie używane przeglądarki (60s)

27. Stopa błędów transmisji danych

28. Stopa błędów transmisji danych

29. Badania usługi „Dostęp do Internetu” 4. Osiągniętaprędkość transmisji danychpodawana jako: • Maksymalna osiągnięta szybkość transmisji dla 95% prób w kbit/s (upload, download) • Minimalna osiągnięta szybkość transmisji dla 5% prób w kbit/s (upload, download) • Wartość średnia i odchylenie standardowe szybkości transmisji w kbit/s.

30. Dopuszcza się następujące metody badawczeprędkości transmisji danych: • połączenia testowe z urządzenia pomiarowego (testera) do wyznaczonego serwera pomiarowego • raport z ISP (Internet Service Provider) • możliwość alternatywnej metody pomiaru poprzez monitorowanie strumieni danych w ruchu IP (np. System nGenius) • inne zwalidowane metody (?)

33. Osiągana prędkość transmisji danych w obu kierunkach w ciągu tygodnia

34. XXXXX XXXX XXXX

36. Parametry wszystkich używanych aplikacji

37. XXXX XXXXXX XXXXX

38. XXXXX XXXXX

39. Badania usługi „Dostęp do Internetu” • stopa nieskutecznych wywołań • MOS (Mean Opinion Score) • packet Loss • jitter • czas zestawienia połączenia 5. wskaźniki dostępności i jakości telefonii VoIP

40. Wskaźniki VoIP (All Calls) XXXX xxxx xxxx XXX xxx xxxx xxx xxxx

41. Wskaźniki VoIP (wybranego połączenia) XXXX XXXX XXXX XXXXX xxx xxx xxx

42. Jakość transmisji głosu (VoIP) Odsetek połączeń telefonicznych z liczbą MOS nie mniejszą niż 3.0 w stosunku do wszystkich obserwowanych (mierzonych) połączeń VoIP. gdzie: MOS – średnia wartość opinii określonej liczby użytkowników oceniających subiektywnie jakość usługi w skali od „1” do „5” przy czym „1”-zła, „2”-słaba, „3”-średnia, „4”-dobra, „5”-znakomita (definicja w ITU P.800.1)

45. XXXXX XXXXX

46. XXX XXXX XXX XXXXX

47. XXXXXX XXXX

48. XXXX XXXX

49. Dziękuję za uwagę M. Jolanta Trzaskowska M.Trzaskowska@uke.gov.pl