25.12.2012

1. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarımsal Araştırma Danışma Kurulu I. Toplantısı Doç. Dr. Masum BURAK Genel Müdür 25.12.2012

2. Sunu Planı • TarımsalAraştırmaSistemi • TAGEM Personel, Bütçe ve Ar-Ge Programları • Araştırma Çıktıları • İleri Ar-Ge Merkezleri

3. TARIMSAL ARAŞTIRMA SİSTEMİ

4. Türkiye’de Tarımsal Araştırma Sistemi • Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı • Tarımsal Araştırmalar Ve Politikalar Genel Müdürlüğü • Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı • Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) • Orman ve Su İşleri Bakanlığı • Orman Genel Müdürlüğü • Üniversiteler • Ziraat Fakülteleri 30 • Veteriner Fakülteleri23 • Gıda Müh. Bölümü 38 • Su Ürünleri Fakülteleri17 • Orman Fakülteleri 9 • Özel Sektör ve STK’lar

5. Organizasyon Şeması

6. 11 Merkez Araştırma Enstitüsü 26 Konu Araştırma İstasyonları TAGEM Araştırma Enstitüleri 10 Bölge Araştırma Enstitüsü Araştırma Yetkisi Verilenler 8 Veteriner Kontrol Enstitüsü 13 Gıda Kontrol Laboratuarı

7. Temel Araştırma Alanları • Bitki Islahı ve Yetiştirme Teknikleri • Bitki Sağlığı • Hayvan Islahı ve Yetiştirme Teknikleri • Hayvan Sağlığı • Su Ürünleri • Gıda ve Yem • Toprak, Su Kaynakları ve Biyoçeşitlilik • Tarım Ekonomisi Sektörün ihtiyaç duyduğu konularda araştırma yapılmaktadır.

8. Görevlerimiz • Ulusal Tarımsal Araştırma Mastır Planınıhazırlamak • Araştırma önceliklerini belirlemek ve kaynakların önceliklere uygun kullanılmasını sağlamak • Araştırma programlarını izlemek ve değerlendirmek • Araştırmasonuçlarını yayınlamak ve geliştirilenyeni teknolojilerin uygulamaya aktarılmasını sağlamak • Politika belirlemede karar vericilere ve muhtemel krizleri önlemede yardımcı olacak bilgiler üretmek,

9. Görevlerimiz • Bitkisel ve hayvansal üretimde verim ve kaliteyi artırmak, • İç ve dış pazarın talep ettiği yeni çeşit, tür, ırk ve teknolojileri geliştirmek, • Bitki ve hayvan sağlığı ile gıda güvenilirliğini sağlayacak yöntem, metot, ve tekniklergeliştirmek, • Doğal kaynakları korumak (toprak, su, mera ve genetik kaynaklar) ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak, • Araştırma sisteminin fiziki ve beşeri kapasitesini geliştirmek, • Enstitülerin ulusal ve uluslararası etkinliğini arttırmak, paydaşlarla işbirliğinidaha da geliştirmek,

10. Proje Yönetimi Onay Araştırma Tavsiye Komiteleri (8) (Bütçe Açısından Değerlendirme) Program Değerlendirme Grupları (30) (Bilimsel Açıdan Değerlendirme) Enstitü Araştırma Komitesi (Öncelikler Açısından) Yeni Proje Önerileri

11. Program Değerlendirme Grupları Bu toplantılara; • Araştırmacılar, • Öğretim üyeleri, • Özel sektör, • STK temsilcileri katılmaktadır. Projelerinbilimsel açıdan değerlendirilmesi yapılmaktadır. PDG toplantılarında; • 4 haftada, 30grupta, • Yaklaşık 2000 kişinin katılımı ile • Projeler değerlendirilmektedir.

12. PERSONEL BÜTÇE AR-GE PROGRAMLARI

13. Personel Kapasitesi Toplam: 6.310 Personel

14. Araştırmacıların Nitelikleri Toplam: 1.978 Araştırmacı • Personel kapasitesinin geliştirilmesi • Yurtdışı eğitimleri (MEB 1416, Başbakanlık bursları) • Yabancı dil kursları (ICARDA-CIMMTY ve mahallinde) • Sözleşmeli Personel istihdamı

15. Bütçe Kapasitesi (milyon TL) • Ar-Ge Bütçesi 2002 yılına göre 13 kat artış göstermiştir. • Personel giderleri hariçtir.

16. Ulusal Projeler Yatırım Bütçesi 12 Ana Projealtındayaklaşık 600 alt proje 1001 Programı - 39 Proje, 4.9 milyon TL 1002 Programı - 14 Proje, 0.3 milyon TL 1003 Programı - 78 Proje değerlendirmede 1007 Programı - 34 Proje 69 milyon TL TÜBİTAK Transfer Bütçesi Halk Elinde Hayvan Islahı – 140 adet Proje 50 milyon TL Özel Sektör, Üniversite Ar-Ge Destekleri 118 Proje 10,4 mil.TL Enstitü - Özel Sektör 127 adet ortak proje, 9.7 milyon TL Türkiye Atom Enerjisi Kurumu - 9 Proje UlusalBorEnstitüsü - 9 Proje 1,8 milyon TL TürkiyeKömürİşletmeleri - 9 Proje 0.5 milyon TL Kurumsalİşbirliği

17. Uluslararası Projeler Avrupa Birliği 6-7. ÇP Projeleri 28 proje - 9 Proje 0.9 milyon € IPA Programları Bölgesel Kalkınma Programı 4 Proje - 16.7 milyon € FAOİşbirliği Merkez Projeleri 14 Proje - 1.3 milyon € Alt Bölge Ofisi Projeleri ICARDA - CIMMTY IWWIP Programı CIMMTY - Tahıllarda Nematod Zararının önlenmesi ICARDA - 2 Yeni Proje (Kurak alanlar – Küçükbaş Hayvancılık) IRRI - Islah ve Genetik Materyal değişimi IFPRI - Tarımsal Veri Paylaşımı CGIAR Enstitüleri KKTC - 3 Proje, 2013’te 10 Proje Hollanda - 11 Proje , 2013’te 13 proje İtalya - 1 Proje, Zoonoz hastalıkları Diğer Ülkeler İkili İşbirlikleri Diğer Uluslararası Kur. EİT Ekonomik İşbirliği Teşkilatı – Tohumculuk İET İslam İşbirliği Teşkilatı – Pamuk Araştırmaları Koord.

18. Halk Elinde Hayvan Islah Ülkesel Programı

19. ARAŞTIRMA ÇIKTILARI

20. Önemli Çıktılar • Gen Kaynaklarımızı koruma altına aldık, • Yerli F1 hibrit sebze tohumu kullanım oranını % 45’e çıkarttık, • Çeltik tohumluğunda ithalattan ihracata geçtik, • İlk Yerli Patates çeşidini geliştirdik, tescile sunuyoruz, • Çekirdeksiz Limon geliştirmeyi başardık, • Kivi’yi Türk tarımına kazandırdık, • Buğday ekim alanında azalmaya rağmen üretimde artış sağladık,

21. Önemli Çıktılar • Kavuzsuz arpa üretimini başardık, • Sulama amaçlı Mobil Güneş Pili geliştirdik, • İleri teknoloji merkezlerini ülkemize kazandırdık, • Özel sektörü Ar-Ge çalışmaları içine çektik, • Yumurta Tavukçuluğunda damızlık hatlar geliştirdik, • Girdi tasarrufu sağlayan Hassas tarım teknolojileri geliştirdik, • Laboratuvar altyapılarını geliştirilerek akreditasyonları sağladık,

22. Tescil Edilen Çeşitlerin Kurumlara Dağılımı Toplam: 2063 Çeşit

23. Çeşitlerimizin Üretimde Kullanım Oranları • Araştırma Enstitülerince geliştirilen çeşitlerin üretimdeki payları görülmektedir.

24. Veri Paylaşımı Araştırma Veri Tabanları; • Türkiye’de ilgili kurumların (başta Üniversiteler) ihtiyaçlarını karşılamakta, • Çalışmalarına altlık oluşturmaktadır. Bu çalışma konuları; • İklim Değişikliği,(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) • Kırsal Kalkınma, (Kalkınma Bakanlığı) • Erozyon, Orman ve Su İşleri Bakanlığı) • Biyolojik Çeşitlilik, (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) • Çevre, Arazi Kullanım Planlaması,(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) • Yenilenebilir Enerji Kaynakları, (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) • Bütünleşik Havza Yönetimi, (Orman ve Su İşleri Bakanlığı)

25. Genetik Kaynakların Korunması 12.000’den fazla bitki türü ile bu türlerden 4.000’e yakın endemik bitki türünün tescil edilerek korunma çalışmaları devam etmektedir. Bugüne kadar, 53 yerli ırk, tip, hat ve hibrit Evcil Hayvan Tescil Komitesi tarafından tescil edilmiştir.

26. Yayınlar (2001-2011)

27. Araştırma Bulguları

28. İLERİ AR - GE MERKEZLERİ

29. Türkiye Tohum Gen Bankası • Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü’nde 02.03.2010 tarihinde Ankara’da açıldı. • 250.000 tohum örneği saklama kapasitesi • 60.000 örnek saklama kapasiteli Herbaryum • Uzun Dönem Saklama Odaları: • -18/-20 oC, 260 m3 toplam hacim • Orta Dönem Saklama Odaları : • 0/+4 oC, 260 m3 toplam hacim • Kısa Dönem Saklama Odaları : • +15 oC, 260 m3 toplam hacim

30. Tıbbi Aromatik Bitkiler Merkezi • Antalya Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde 13 Haziran 2010 tarihinde, • Ülkemiz doğal florasında bulunan tıbbi amaçla kullanılan türlerin kimyasal içeriklerinin belirlenmesi, • Potansiyel türlerin kültüre alınması ve yetiştirme tekniklerinin belirlenmesi, • Türlerin moleküler ve sitolojikkarakterizasyonununyapılması amacıyla açılmıştır. • Merkezde 10.000 örnek/yıl analiz kapasiteli 7adetlaboratuvar, • Koleksiyon bahçesi (1.000bitki çeşidi) ve cam sera kurulmuş, • Halen Enstitülerimizde Tıbbi Aromatik Bitkiler konusunda halen 33 proje yürütülmektedir.

31. Kuraklık Test Merkezi • Konya BahriDağdaşUluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde 2010 tarihinde kuruldu. • Küresel ısınmaya bağlı olarak yaşanan kuraklık tehlikesine karşı, daha az su ihtiyacı duyarak verimli üretim yapılmasını sağlayacak tohumluk üretimine yönelik araştırmalar • Yapay kuraklık şartlarında deneme ekimleri Tesiste; • Laboratuvarlar, • Yağmur korunağı, • Seralar, • İklimlendirme üniteleri bulunmaktadır.

32. Boğa Test Merkezi ve Gen Bankası • LalahanHayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsünde • Boğa Test Merkezi • Biyoteknolojik yöntemler ile (MOET) yüksek verimli ebeveynlerden üstün genetik kapasiteye sahip buzağılar elde edilmesi • Sperma üretim kapasitesi: 2 milyon doz/yıl • Gen bankasında: 30 tür ve ırka ait çok sayıda genetik materyal korunmaktadır. • BiyoteknolojiÜnitesi • Embriyo TransferiLaboratuvarı: 2005 yılından itibaren biyoteknolojik yöntemle cinsiyeti belirlenmiş embriyoların nakli ile istenilen cinsiyette buzağılar elde edilmesi • GenetikLaboratuvarıile Yemler ve Hayvan Besleme Laboratuvarları son teknoloji alet ve ekipmanlarla donatılmıştır.

33. Yumurta Tavuğu Geliştirme Merkezi • Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu’nda • Ülkemiz şartlarında en iyi verimi veren bir adet beyaz ve iki adet kahverengi yumurtacı yerli damızlık hatgeliştirilmiştir. • (Atabey, Atak, Atak-S) • Bu hatlara özel sektör talebinin oluşturulması ve kullanımının yaygınlaştırılması çalışmaları devam etmektedir. • Enstitü bünyesinde ülkemizin yumurtacı damızlık ihtiyacını karşılayabilecek altyapıkapasitesi kurulmuştur.

34. Enerji Tarımı Araştırma Merkezi • Amaç; • Gıda amaçlı kullanılmayan bitkisel ürünler ile Tarımsal atıklar, • Ormanürünleri (yaprak, talaş, vb), • Alglerdenbiyoyakıtüretim teknolojileri geliştirmek, • Biyoyakıtların standartlara uygunluğunu test etmektir. Samsun’da bulunan Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde 30 Aralık 2011 tarihinde açılışı yapılmıştır. Biyodizel, biyoyakıt ve biyokütle birimlerini içeren gelişmiş laboratuvarlar

35. Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi • İzmir’de 21.04.2009 tarihinde açıldı. • UTAEM’deson iki yılda TİKA, İSEDAK, ICARDA ve FAO işbirliği ile 33 uluslararası etkinlik düzenlendi. • Uluslararası toplantı, eğitim ve çalıştaylara70 ülkeden toplam 900 uzman katıldı.

36. GAP UluslararasıTarımsalAraştırmaveEğitimMerkezi DiyarbakırGAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü 639 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuştur. • Merkezin temeli 18 Eylül 2011 tarihinde atılmış, • 2012 yılında hizmet binası ve altyapısı tamamlanmıştır.

37. Yeni Açılacak Merkezler • Ankara’da Milli Botanik Bahçesi Eskişehir yolu üzerinde Bilkent-Hacettepe Üniversiteleri arasındaki Bakanlığımız kampüsü yanında 2000 dekar alanda Türkiye Milli Botanik Bahçesi kurulması çalışmalarına 2011 yılında başlanmış, finansmanı sağlanmıştır. • İzmir’de Bitkisel Doku Kültürü Merkezi Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde doku kültürü çalışmalarına hız verilmiş, Laboratuvar alt yapısı tamamlanmış ve 2013 yılında açılması planlanmıştır. • Ankara’da Bitkisel Biyoteknoloji Merkezi Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü bünyesinde Bitkisel BiyoteknolojiMerkezi kurulması amacıyla alt yapı tamamlanmış, 2013 yılında açılması planlanmıştır. • Şanlıurfa’da Çiftçi Eğitim Merkezi GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde Eğitim Merkezi kurulması amacıyla altyapı çalışmaları devam etmektedir. 2013 yılında faaliyete geçirilmesi planlanmıştır.

38. Yeni Açılacak Merkezler • Yalova’da Türkiye Geofitleri Bahçesi Türkiye florasında bulunan (4100 lokasyonda) 750 tür doğal soğanlı ve yumrulu süs bitkisinden oluşan genetik kaynaklarımız (% 40’ı endemik) muhafaza altına alınmıştır. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünde dünyanın ılıman iklim kuşağında barındırdığı tür sayısı bakımından en büyüğü olan Türkiye Geofitleri Bahçesi kurulacaktır. • Adana’da Biyolojik Mücadele Merkezi Biyolojik Mücadele Araştırma istasyonu bünyesinde gerekli altyapı kurularak Biyolojik mücadele ajanlarının kitlesel üretimine geçilecektir. Merkezin kuruluşu 2014 yılında tamamlanacaktır. • Erzurum’da Soğuğa Dayanıklılık Test Merkezi Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde bitkilerin soğuğa dayanıklılığının test edileceği merkezin kuruluşu 2014 yılında tamamlanacaktır. • Bitki Islahı ve Generasyon Atlatma Merkezi Adana Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde kurulacak olan merkez 2014 yılında tamamlanacaktır.

39. Tarımda 2023 Vizyonu… • Dünyada Tarımsal Ekonomik büyüklükte ilk 5 ülkearasında, • Tarımsal Gayrisafi Yurtiçi Hasılası 150 Milyar dolaraulaşmış, • Tarımsal ihracatı 40 Milyar dolarıaşmış, • Sürdürülebilir büyümesini devam ettiren, • Tarımsal Ar-Ge alanında bölgesinde ve dünyada söz sahibi, • Bir Türkiye Temel Hedefimizdir…

40. Görüş ve Öneriler • Ülkemizin 2023vizyonu ile, • Dünyadave ABülkelerindeki gelişmeler dikkate alınarak, • Çalışmalarımızı yönlendirmesiaçısından, • Danışma Kurulunun görüş ve önerilerini almak istiyoruz…

41. Teşekkürler… TEŞEKKÜRLER www.tagem.gov.tr mburak@tagem.gov.tr www.gsb.gov.tr