ÇOCUKLAR ÖĞRENDİKLERİNİ YAŞARLAR

1. ÇOCUKLAR ÖĞRENDİKLERİNİ YAŞARLAR Eğer bir çocuk tenkitle yaşamışsa Kınamayı öğrenir Eğer bir çocuk kin ve düşmanlıkla yaşamışsa Saldırganlığı öğrenir Eğer bir çocuk alayla yaşamışsa Utangaç olmayı öğrenir Eğer bir çocuk övgüyle yaşamışsa Takdir etmeyi öğrenir Eğer bir çocuk doğrularla yaşamışsa Dürüstlüğü öğrenir Eğer bir çocuk sevgiyle yaşamışsa Dünyayı sevmeyi öğrenir

2. AİLE İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM

3. HOŞGELDİNİZ

4. Amacımız Bu programın amacı, size öncelikle ve çevrenizle daha etkin iletişim kurma yolunda bir pencere açmaktır. Pencerenin ötesinde, sizin kendi iletişim tarzınızı gözden geçirmeniz, değiştirmek istediğiniz ve değiştirmek istemediğiniz davranışlarınızı fark etmeniz, karşınızdaki kişiyi etkin bir biçimde dinlemeniz...Duygu ve düşüncelerinizi etkin bir biçimde ifade etmeniz...Kendinizi ve karşınızdaki kişiyi olduğu gibi kabul etmenize uzanan bir yolculuk var. Umarız bu yolculuk sizin için daha sonraki yolculuklarınızın bir başlangıcı olur.

5. ÇOCUĞUN SESİ Benim modelim sizsiniz.Yarın, nelerden yakınacak,Yapmamı istemeyecekseniz;BugünOnları siz de yapmayın.Yemek seçmem veYaşam alışkanlığım gibiBir çok huyumdanBugün yakınıyorsanız,Bana bunları sizin kazandırdığınızıUnutmayın.ÇünküBenim her gün özdeşleştiğim bir“MODEL” OlduğunuzuBiliyor musunuz?

6. UNUTMAYIN; SİZİN ÇOCUĞUNUZ OLARAK DOĞMAK ONLARIN ELİNDE DEĞİLDİ, ANCAK SEÇME HAKLARI OLSAYDI, SİZDEN BAŞKA KİMSENİN ÇOCUĞU DA OLMAK İSTEMEZLERDİ.

7. 1.BÖLÜM - İLETİŞİMİN TANIMI - ETKİLİ İLETİŞİM KURMANIN YOLLARI - İLETİŞİM ENGELLERİ

8. İLETİŞİM NEDİR?

9. İletişim, iletilen bilginin hem gönderici hem de alıcı tarafından anlaşıldığı ortamda bilginin bir göndericiden bir alıcıya aktarılma sürecidir. SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZSÜZ İLETİŞİM

11. Anne/baba rol çerçevesinden çıkıp insan/insana iletişim kurabiliriz!

12. ÇOCUĞUMUZLA İLETİŞİM KURUYORMUYUZ?

13. ETKİN DİNLEME

14. İLETİŞİM TÜRLERİ • EMPATİ KURMAK: KİŞİNİN KENDİSİNİ KARŞISINDAKİNİN YERİNE KOYARAK ONUN BAKIŞ AÇISIYLA BAKMASI, DUYGULARINI VE DÜŞÜNCELERİNİ DOĞRU OLARAK ANLATMASI VE HİSSETMESİDİR.

15. İLETİŞİM TÜRLERİ • AKTİF DİNLEMEK: DİNLEYEN KİŞİ KONUŞANIN NE ANLATMAYA ÇALIŞTIĞINI DAHA İYİ ANLAR, ANLATTIKLARINI TEKRAR EDER.

20. ETKİLİ İLETİŞİM KURMANIN YOLLARI • DİNLEYENİN BEDENİNİN KONUŞAN KİŞİYE DÖNÜK OLMASI, • DİNLEYENİN KONUŞAN KİŞİ İLE GÖZ TEMASI KURMASI, • KONUŞANI DİNLERKEN BAŞINI AŞAĞI-YUKARI SALLAMASI, • KONUŞAN KİŞİNİN PAYLAŞTIKLARIYLA UYUŞAN YÜZ İFADESİ GÖSTERMESİ ’’ hımm, evet, anlıyorum v.b.’’ MESAJLARI İLETMESİ, • DİNLEYENİN ZAMAN ZAMAN ARAYA GİREREK KONUŞAN KİŞİNİN EN SON SÖYLEDİKLERİNİ AYNEN TEKRAR ETMESİ

21. Basit Kapı Arayıcıları • Anlıyorum. • İlginç • Öyle mi ? • Anlatacaklarını dinlemek istiyorum • Bu senin için önemli gibi görünüyor. ÖRNEK (OLUMLU)

22. İLETİŞİM ENGELLERİ

23. İLETİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • ÖĞÜT VERMEK • YARGILAMAK,ELEŞTİRMEK • DETAYLI SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK • ETİKETLEMEK • TESELLİ ETMEK, KONU DEĞİŞTİRMEK • KIYASLAMAK • ALAY ETMEK

24. ÖRNEĞİN: Öğüt vermek: ‘’Ben senin yerinde olsaydım…’’ Eleştirmek : ‘’Bugün her şeyi berbat yapıyorsun!’’ Detaylı soru sormak: ‘’ Bugün Ayşe sana iyi davrandı mı?, Bugün derste sıkıldın mı?’’ Etiketlemek : ‘’ Sen zaten anlamazsın!, sakarsın.’’ Teselli etmek: ‘’Aman boş ver neyse...’’ Kıyaslamak: ‘’Komşunun oğlu, kardeşin bile daha yüksek not getirdi…’’ ‘’Neden böyle yaptın ki? Aslında… Alay etmek: ‘’ Kızın da Fen sınavından 10 puan almış!’’ gibi başlayan cümleler etkili iletişim kurmaya engeldir.

25. TÜM BU TEPKİLER ÇOCUĞUN YANLIŞ ŞEYLER • HİSSETMESİNİ SAĞLAR • Beni sorguluyorlar. • Beni yargılıyorlar. • Bana güvenmiyorlar. • Babamın söylediği gibi ben her zaman haklıyım. • Benim duygularımı önemsemiyorlar. Ç –Anne, öğretmen hep Ayşe’yi tahtaya kaldırıyor. A- Sen Ayşe’yi kıskanıyorsun. Ç- Ben Ayşe’yi hiç sevmiyorum. Onunla aynı sınıfta olmak istemiyorum. Ç –Anne Ayşe beni hep itiyor. A- Sen arkadaşlarınla iyi geçininirsin. Ç-Ama hep canımı yakıyor. A-Üzülme, her şey düzelir. Ç –Anne galiba ben bugün kırcak bir şey yaptım.. A- Neden öyle yaptın ? Ç-Çünkü öğretmen onu daha çok seviyor. A- Bu fikri aklına kim soktu ? Ç –Anne bugün okulda çok mutsuzdum.. A- Okulu dinamitlemeye ne dersin. Ç-Anne ben şaka yapmıyorum. A-Bu konuyu yemekte konuşmayalım. Ç- Boş ver unut gitsin. • Sözünden dönmek, oyalamak, • şakacı davranmak • Soru sormak, Sınamak • çapraz sorgulmak • Güven vermek, Desteklemek, • Avutmak, Duygularını • paylaşmak • Yorumlamak, Analiz Etmek, • Tanı koymak İLETİŞİM ENGELLERİ

26. İLETİŞİM ENGELLERİ NELERE NEDEN OLUR? • KONUŞMALARINI ENGELLER • SAVUNMAYA GEÇİRİR • KAVGACI YAPAR, KARŞI SALDIRIYA YÖNELTİR • YETERSİZ OLDUKLARINI HİSSETTİRİR • KIZDIRIR, KÜSTÜRÜR • OLDUKLARI GİBİ KABUL EDİLMEDİKLERİ DUYGUSUNU UYANDIRIR

27. İLETİŞİM ENGELLERİ NELERE NEDEN OLUR? • SORUNLARINI ÇÖZMEDE KENDİLERİNE GÜVENİLMEDİĞİNİ HİSSETTİRİR • ANLAŞILMADIKLARINI HİSSETTİRİR • DUYGULARININ YERSİZ OLDUĞUNU HİSSETTİRİR • KIZDIRIR, YILGINLIĞA UĞRATIR • SORGULANIYOR DUYGUSUNU YARATIR • ANNE VE BABASININ KENDİSİYLE İLGİLENMEDİĞİ DUYGUSUNU UYANDIRIR.

28. ÖRNEK ( OLUMSUZ )

29. İLETİŞİM ENGELLERİ • BEN DİLİ- SEN DİLİ

33. “Ben” iletisi ile Çocuklar Neler Söyler ? • Seni bu denli kızdırdığımı bilmiyordum. • Bana kırıldığını şimdi anladım. • Ne hissettiğini neden daha önce söylemedin ?

35. ---"Sen" mesajı yerine... • - Baba: Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun! • ---"Ben" mesajı verin... • - Baba: Bir şey söylemeye başlayıp da bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum. • ---"Sen" mesajı yerine... • - Anne: Kes sunu!! Çekistirip durma kolumu!! • ---"Ben" mesajı verin... • - Anne: Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmiyorum.

36. ---"Sen" mesajı yerine... • - Baba: Her aksam ayni şey, tutturuyorsun oyun oynayalım diye! Benim yorgun olabileceğim hiç aklına • gelmiyor degil mi? Yaramaz ve simarik bir çocuk gibi davraniyorsun! • ---"Ben" mesajı verin... • - Baba: Bu aksam çok yorgun hissediyorum canim. İstersen oyun oynamayı başka bir aksama erteleyelim.

38. Onu bırakmazsan... Yapma Şunu Yaramazlık yapıyorsun Bebek gibisin Yapmamalısın Daha iyi öğren Gürültü etme Dikkat çekmek istiyorsun Genelde anne-babalar " sen" iletileri gönderirler.

39. Sen iletileri alan çocuk: *Davranışını değiştirmeye karşı direnir. *“Bana yardım edecek bir yol bulacaklarına inanmıyorum.”diye düşünür. *Sevilmediğini düşünür. *”Sen de kötüsün.” “Sen de dır dır ediyorsun.” gibi tepkiler verir.

40. *Sen mesajları yaşadığımız gerçek duyguyu iletmez. *Yorgun olduğu için çocuğuyla oynamak istemeyen anne, baba: -“Başımın belasısın.” Derse, SENMESAJI göndermiş olur. Bu iletide ,anne ya da babanın yaşadığı duygu yoktur.

41. Baba Yorgun KOD “ Sen başımın belasısın.” KODLAMA Bu baba “ sen” içeren bir ileti seçerse dinlenme gereksinimini doğru olarak kodlayamamıştır.

42. Baba Yorgun KOD “ Yorgunum” KODLAMA baba “ ben ” iletisi göndererek doğru kodlayama yapmıştır.

43. Çocuk Baba Ben kötüyüm KOD Yorgun “Beni rahatsız etmeyi bırak” KODLAMA ÇÖZÜMLEME baba “ sen” iletisi göndererek yanlış kodlayama yapmıştır.

44. Çocuk Baba Babam yorgun KOD Yorgun “Çok yorgunum Daha fazla tenis oynayamayacağım KODLAMA ÇÖZÜMLEME baba “ ben ” iletisi göndererek doğru kodlama yapmıştır.

45. Kabul Edilmeyen davranış Kabul Edilmeyen davranış Duygu Dikkatli yemediğin ve yere döktüğün için Dikkatli yemediğin ve yere döktüğün için Çok kızıyorum Somut Etki Duygu Çünkü tekrar yerleri Silmek beni çok yoracak Çok kızıyorum

46. Olumlu Davranışı takdir edin .

47. İkaz yerine not asın. Olumlu davranışı takdir edin.

48. Böyle yapacağınıza, Çevreyi değiştirin.

49. Kızacağınıza, Önceden tedbir alıp nedenleri açıklayın.

50. Olay sırasında kızacağınıza, Önceden önlem alın.