1 / 20

2. fyrilestur Politiskar skipanir

2. fyrilestur Politiskar skipanir. Rúni Rasmussen. Hesin fyrilestur inniheldur: Siðbundnar bólkingar (klassifikatiónir) skipanum Tær “tríggjar verðirnar” typologiin Stýri í modernaða heiminum Vesturlendsk polyarki Nýggj fólkaræði Eysturasiatisk stýri Islamisk stýri Hernaðarstýri.

isaura
Download Presentation

2. fyrilestur Politiskar skipanir

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. 2. fyrilesturPolitiskar skipanir Rúni Rasmussen Fróðskaparsetur Føroya

  2. Hesin fyrilestur inniheldur: • Siðbundnar bólkingar (klassifikatiónir) skipanum • Tær “tríggjar verðirnar” typologiin • Stýri í modernaða heiminum • Vesturlendsk polyarki • Nýggj fólkaræði • Eysturasiatisk stýri • Islamisk stýri • Hernaðarstýri Fróðskaparsetur Føroya

  3. Nakrar allýsingar: Stjórn: institutiónellar tilgongdir, har felags og ofta bindandi avgerðir verða framdar (útinnandi, lóggevandi og dómsvald) Politisk skipan: breiðari enn hugtakið stjórn, umfatar stjórnarpartarnar. “A network of relationships through which government generates ´outputs` in response to ´inputs´ from the general public.” Stýri (regime): stýrislag (system of rule). Fróðskaparsetur Føroya

  4. Hví samanbera politiskar skipanir? • Samabering (komparativ greining) ger okkum før fyri at læra meir um onnur støð og viðurskifti. • Samanbering gevur eina fjøltáttaða mynd av politiska heiminum og økir fatan okkara av skipanum og fyribrigdum. • Samabering fremur framstig innan bólkingar av skipanum • Samanbering ger granskarar førar fyri at kanna hypotesur • Samabering ger okkum før fyri at gera framtíðarmetingar (prognosur). Fróðskaparsetur Føroya

  5. Jean Blondel: “In political analysis, comparison is the only way by which one can move beyond the specificity of the political life of individual countries and arrive at realistic generalisations...Comparative analyses are thus not just one aspect of political analyses among others: they are central to the study of political life in all aspects. This means that it is through comparative work that concepts and models of political life can be elaborated.” Fróðskaparsetur Føroya

  6. Dømi um komparativar greiningar: Fróðskaparsetur Føroya

  7. Støði av greining í komparativumpolitikki: Fróðskaparsetur Føroya

  8. Bólkingin hjá Aristoteles: Fróðskaparsetur Føroya

  9. Nøkur lyklaorð: Utopia: ongastaðni Etnocentrisma: at seta egið virði hægri enn virði hjá øðrum. Absolutisma: er ástøði ella útinning av absoluttum stjórnarvaldi (t.d. einaveldi). Demagogur: ein politiskur leiðari, sum stýrir fjøldini við at skapa ein hysteriskan eldhuga. Republikanisma: fatan av, at politiksi myndugleikin kemur frá fólkinum, og ikki frá einum monarki. Totaliterianisma: eitt politiskt stýri, sum ávirkar og stýrir øll samfelagsøki. Dømi: Nazi-Týskland. Fróðskaparsetur Føroya

  10. Tær tríggjar verðirnar: • Ein kapitalistisk fyrsta verð • Ein kommunistisk onnur verð • Ein mennandi triðja verð Fróðskaparsetur Føroya

  11. Liberalt fólkaræði: • Konstitutionelt stjórnarslag • Verja av grundleggjandi rættindum • Rættur at fara á val, reglulig val • Flokskapping og politisk pluralisma • Sjálvstøðugir áhugafelagsskapir • Marknaðarbúskapur Fróðskaparsetur Føroya

  12. Stýri í modernaða heiminum: Francis Fukuyama: The End of History and the Last Man (1992). Fatan hansara er, at liberalt fólkaræði og marknaðarbúskapur er endaliga stjórnarslagið hjá mannaættini. Fróðskaparsetur Føroya

  13. Spurningar til at hjálpa at bólka stýri: Hvør stýrir? Er stjórnarvaldið miðsavnað ella sundurbýtt (til landspartar) Hvørji rættindi hava borgararnir? Hvør er búskaparskipanin? Hvussu er politiski støðugleikin? Fróðskaparsetur Føroya

  14. Fimm stýri (regime) kunnu staðfestast í modernaða heiminum: • Vesturlendsk polyarki • Nýggj fólkaræði • Eysturasiatisk stýri • Islamisk stýri • Hernaðarstýri Fróðskaparsetur Føroya

  15. Vesturlendsk polyarki (liberalt fólkaræði): Samue P. Huntington: The Clash of Civilizations and the Remaking og World Order. Fróðskaparsetur Føroya

  16. Westminster model: • Ein skipan, har stjórnin (útinnandi valdið) hevur sín uppruna í einum tingi. • Samgongur • Valdsbýti • Fleirflokkaskipan • Rættindaverja Fróðskaparsetur Føroya

  17. Nýggj fólkaræði: Lond, har fólkaræðið ikki er fult konsoliderað. Serliga fyrrverandi kommunsitisk lond Fróðskaparsetur Føroya

  18. Eysturasiatisk stýri: Íblástur frá konfusianismuni Undirtøka fyri sterkari stjórn Stórur dentur á familjuna Fróðskaparsetur Føroya

  19. Islamisk stýri: Ofta grundað á teokrati Sharialóg Autoriterianisma Fróðskaparsetur Føroya

  20. Hernaðarstýri: Hernaðarstýri eru tryggjað við at hava ræði á hermegi ella tætt tilknýti til herin í landinum. Dømi:Ìrak, tá ið Saddam Hussein ráddi. Fróðskaparsetur Føroya

More Related