Bilimsel Dergilerin Değeri ve Atıf İndeksleri Dr. Metin TUNÇ

1. Bilimsel Dergilerin Değeri ve Atıf İndeksleriDr. Metin TUNÇ

2. Gündem • Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında • Bilimsel Dergiler için Standartlar • Dergilerde Seçici Olmanın Gerekleri • Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri • Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi • Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair Thomson Reuters Yaklaşımı • Soru&Cevap 2

3. Bilimsel Dergilerin Değeri • “Publish or Perish”

4. Bilimsel Dergilerin Değeri • “e-Publish or Perish”

5. Bilimsel Dergilerin Değeri • “e-Publish or Perish”

6. Bilimsel Dergilerin Değeri • Bilimsel İletişim Platformu

7. Bilimsel Dergilerin Değeri • Küresel DüzeydeBilim Değişimi

8. Bilimsel Dergilerin Değeri • Uluslararası Görünürlük

9. Bilimsel Dergilerin Değeri Bilimsel Performans Değerlendirmesi için Temel Kaynak”

10. Bilimsel Dergilerin Değeri Bilimsel Performans Değerlendirmesi için Temel Kaynak

11. TEMEL ARAŞTIRMA DEĞERLENDİRMELERDE BİLİMSEL YAYIN VERİLERİNİN KULLANIMI • Dünya Çapında Akademik Sıralamalar: • Times Higher Education Ranking www.timeshighereducation.co.uk • ARWU (Shanghai) ranking www.arwu.org • Ülke ve AB çapında araştırma değerlendirme: • US National Science Foundation • EU – Research Council • ve diğerleri

12. THOMSON REUTERSANALYTICS

13. Bilimsel Dergilerin Değeri Bu katkıları ile her bir bilimsel dergi camia yaratacak potansiyel taşır. SCIE’ye 2004 Yılında kabul edilen Journal of Sports Sciences and Medicine Örneği; 8 yıllık yayın sürecinde uluslararası ortakllık ile 833 bilimsel calışmagerçekleştirilmiştir. Türkiye ve 60farklıülkearasındaişbirliklerigerçekleştirilmiştir. 61 ülkeden925farklıkurumile işbirlikleri geliştirilmiştir. 61 ülkeden2534farklıbilim insanı arasında işbirliği ile güçlü bir iletişim platformu geliştirilmiştir.

14. Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında • Bilimsel Dergiler için Standartlar • Dergilerde Seçici Olmanın Gerekleri • Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri • Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi • Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair Thomson Reuters Yaklaşımı • Soru&Cevap 2

15. Neden Seçici Olmak Gerekiyor? Bradford Yasası: Önemli yayınların büyük bir kısmı nispeten az sayıda dergide yayınlanmaktadır. Bu duruma bağlı araştırmacıların büyük bir kısmı kendi alanlarındaki en iyi olan çok az sayıda dergiyi takip etmektedir. (UsageFactor)

16. PARETO İLKESİEtkilerin kabaca % 80'i etkenlerin % 20'sinden kaynaklanır.

17. Bu nedenlerle; Tüm literatürü kapsamak, araştırmacının sınırlı zaman ve ekonomisi açısından hem elverişsiz hem de gerekli olmamaktadır.

18. Atıf Döngüsü WEB OF SCİENCE – CITATION INDEX 2004 2006 Times Cited 2003 2007 2000 Cited References 2000 Related Records 1974 1998 2004 1993 1999 2002 1994

19. Atıf Indeksinin Kısa Tarihi İlk olarak Dr Eugene Garfield tarafından geliştirildi. Science, 1955 The Science Citation Index (1963) SCI print (1960) On-line versiyonu SciSearch (1970) CD-ROM (1980) Web arayüzü (1997) Web of Science İçeriği geliştirildi: Social Sciences Citation Index (SSCI) Arts & Humanities Citation Index (AHCI) Atıf Indeksi Öncelikli olarak Bilgi Erişim için geliştirildi. Elektronik medyanın ve güçlü tarama araçlarının gelişimi ile birlikte araştırma değerlendirme alanındaki kullanımı ve popüleritesi arttı.

20. InstituteforScientificInformation (ISI) kuruluşu; Dünyanın en önemli ve itibarlı dergilerine yönelik geniş bir kapsam sağlamayı görev edinmiştir.

21. Web of Science Disiplinler arası bir atıf indeksi veri tabanıdır. • Dünya’nın en güçlü atıf indeksidir; • ~12,000 Dergi • ~55 milyon makale • ~950 milyon atıf • Çok Disiplinli • Science, Social Sciences, Arts & Humanities olarak 3 Atıf İndeksi Kapsamında 250 bilim dalı • 115 yıllık derin kapsam • Makaleler: (1898 – 2013) • Atıflar: (1898 – 2013) • İçerik • Dergiler • Konferans Bildirileri • Kitaplar • Haftalık Güncelleme

22. Neden Seçicilik?WoS Atıf İndeksleri Kapsamında Seçilmiş kaynaklar içinde Bradford/Pareto İlkesi; • Dergilerin 40%’ı : • Yayınların %80’ini • Atıf alan yayınların %92’sini • Dergilerin %4’ü: • Yayınların %30’unu • Atıf alan yayınların %51’ini kapsamaktadır.

23. Web of Science Bu çekirdek koleksiyon statik değildir! Umut vadeden yeni dergileri kapsama almak ve performansı önemli düzeyde düşen dergilerin sistemden çıkarılması yoluyla Web of Science’taki dergi kapsamı sürekli güncellenir.

24. Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında • Bilimsel Dergiler için Standartlar • Dergilerde Seçici Olmanın Gerekleri • Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri • Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi • Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair Thomson Reuters Yaklaşımı • Soru&Cevap 2

25. ATIF İNDEKSLERİNİN KONUMLAMASI Google Akademik EU WoS Atıf İndeksleri Kalite Yükselir. Değerlendirilen Dergiler

26. Değerlendirme İşlemi • Dergi değerlendirme ve seçimi Thomson Reuters’ta iki haftada bir veri tabanına dergi ekleyip çıkarmasıyla devam etmektedir. • Thomson Reuters editoryal personeli her yıl yaklaşık 2000’in üzerinde dergi başlığını inceler ve bunun %10-12’likbir kısmını seçer. • Şu an kapsam dahilinde olan dergiler yüksek standartlarını koruduklarından ve onları kapsayan ürünlerle net bir şekilde ilişkili olduklarından emin olmak üzere takip edilir.

27. Değerlendirme İşlemi • Derginin temel yayınlanma standartları • Editoryal İçeriği • Yazarlarının uluslararası çeşitliliği • Atıf yapılan veriler göz önünde bulundurulur. • Editör, verileri bir araya getirip birbirleriyle ilişkilendirerek derginin genel olarak güçlü ve zayıf yönlerini belirler.

28. Temel Dergi Standartları

29. Zamanında Yayınlanma • Bir derginin Thomson Reuters Scientific veri tabanina dahil olabilmesi için ilk olarak belirtilen periyodunda yayınlanması gerekir. • Zamanında yayınlanmanın ölçülebilmesi için her biri yayınlandığı anda olmak üzere birbirini takip eden üç sayının ardı ardına görülmesi gerekir. • Fakat eğer bir elektronik dergi makaleleri toplayıp bir yayın yapmak yerine makaleleri tek tek yayınlıyorsa, editörler aylık bir periyot için makalelerin sürekliliğini değerlendirir.

30. Dil • Thomson Reuters, tüm içeriği ingilizce ya da en azından bibliyografik bilgileri ingilizce olarak yayınlanan dergilere odaklanmaktadır. • Tüm dergiler, atıf yaptıkları tüm referanslar için Latin alfabesi kullanmalıdır.

31. Uluslararası Editoryal Kurallar • Makale değerlendirme sürecinin uygulanması • Bilgi verici dergi başlıkları • Tam açıklayıcı makale başlıkları ve özetler • Atıf yapılan tüm referanslar için eksiksiz bibliyografik bilgiler • Her yazar için eksiksiz adres bilgileri • Mümkünse her makale de sunulan araştırmayı destekleyen kaynakla ilgili bilgilerin de yayınlanması tavsiye edilir.

32. Editoryal İçerik Thomson Reuters editörleri, değerlendirme altındaki bir derginin kapsamı zenginleştirip zenginleştirmeyeceğine veya konunun, kapsam dahilindeki yayınlarda önceden gerektiği kadar işlenip işlenmediğine karar verir.

33. Uluslararası Çeşitlilik Thomson Reuters editörleri, katkı yapan yazarlar, derginin editörleri ve editoryal danışma kurulu üyeleri arasında Uluslararası Çeşitliliği dikkate alır.

34. Bölgesel Dergiler • Bölgesel kullanıcı topluluğunun artmasıyla bölgesel bilimsel çalışmalar da önem kazanmaktadır. • Seçim kriterleri uluslararası dergilere yönelik kriterlerle aynıdır. • Daha çok içeriğinin özgünlüğü önemlidir. Belirli bir konudaki kapsamı zenginleştirip zenginleştirmediğine bakılır.

35. Atıf Analizi • Etkinin ölçülebilmesi için nicel atıf verilerinin kullanılması, yalnızca aynı disiplin dahilindeki dergiler bağlamında anlamlıdır. • İki seviye de gerçekleşir • Etki faktörü • Toplam Atıf Sayısı • Ayrıca katkı yapan yazarların atıf kaydı da incelenir. • Thomson Reuters kapsam dahilindeki 12,000 dergide atıf yapılan tüm referanslara sahip olduğu için kapsam dahilinde olmayan dergilerle ilgili atıf bilgileri mevcuttur.

36. Atıf Analizi • Kendinden atıf yapma oranları da dikkate alınmaktadır. Örneğin: X dergisine 15,000 kez atıf yapılmış, X dergisi de kendisine 2000 kez atıf yapmışsa Kendinden atıf yapma oranı: 2/15 veya %13,3’tür. • JCR’da bulunan dergilerin yüzde sekseni %20 ya da altında kendinden atıf yapma oranlarına sahiptir. • Fakat bu normal oranlardaki sapmaların, aşırı düzeyde kendinden atıfların etki faktörünü yapay olarak artırmak için kullanıldığı tespit edilirse, derginin etki faktörü yayınlanmaz ve Web of Science’tan çıkartılır.

37. Sosyal Bilimler • Tüm sosyal bilim dergileri, doğa bilimleri alanındaki dergilerle aynı kapsamlı değerlendirmeye tabi tutulur. • Sosyal bilimlerdeki genel atıf yapma oranlarının doğa bilimlerindekine göre genellikle düşük olduğu unutulmaksızın standart atıf ölçümleri analiz edilir. • Sosyal bilimlerde bölgesel çalışmaların özel bir önemi vardır çünkü genellikle bilimsel araştırmanın konusu küresel konular yerine bölgeye ait konulardır.

38. Güzel Sanatlar ve Beşeri Bilimler • Güzel sanatlar ve beşeri bilimler alanındaki atıf yapma modelleri; sosyal bilimler ve doğa bilimlerindeki makalelerdeki atıflarla aynı modeli izlemek zorunda değildir. • Ayrıca güzel sanatlar ve beşeri bilimlerdeki çoğu makalede dergi dışı kaynaklardan atıf yapılmaktadır. • Yerel edebiyat ile ilgili çalışmalarda ingilizce metin şart değildir.

39. Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında • Bilimsel Dergiler için Standartlar • Dergilerde Seçici Olmanın Gerekleri • Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri • Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi • Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair Thomson Reuters Yaklaşımı • Soru&Cevap 2

40. Türkiye’nin WoS Atıf İndeksleri Tecrübesi • 2002 ve öncesi: 4 Dergi • 2004: 6 Dergi • 2006: 8 Dergi • 2009: 69 Dergi • 2010: 77 Dergi • 2011: -1 Dergi • 2012: -3 Dergi • 2013: Halihazırda 73 Dergimiz Web of Science’ın 3 İndeksi kapsamındadır.

41. Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında • Bilimsel Dergiler için Standartlar • Dergilerde Seçici Olmanın Gerekleri • Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri • Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi • Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair Thomson Reuters Yaklaşımı • Soru&Cevap 2

42. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: ..we are indeed challenged to enhance our coverage of journals published in Turkey in the Web of Science.  We now cover 73 Turkish journals in WoS.  More than 60 of these were added as part of our Regional Content Expansion.   During the Regional Content Expansion Thomson Reuters was in close contact with Turkish authorities who presented us with what were considered the best journals from Turkey.  ….. 2011 Yılında WoS Türkiye adresli yayınların bütün dünya yayınlarına oranı %1,85 iken dergi sayısı itibari ile %0,65’tir.

43. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: As a result, Turkey was among a group of 14 countries whose coverage in Web of Science had increased by more than 40 journals during the period 2005-2010*.  It is important to note that during the Regional Content Expansion period (2007-2009) Thomson Reuters’ Editorial Development Department evaluated over 400 Turkish journal for possible coverage in Web of Science. ……

44. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: • In the years since the conclusion of the Regional Content Expansion, however, Editorial Development has had to face some difficult decisions regarding some Turkish journals covered in Web of Science.  • ********************* JOURNAL – dropped from Web of Science for unethical publication practices and excessive self citation.  • Reported to Editorial Development by Web of Science user. • ********************* JOURNAL– dropped from Web of Science for plagiarism. • Reported to Editorial Development by Web of Science user. • ********************* JOURNAL– dropped from Web of Science for excessive self citation and increased publication of low quality articles. • Reported to Editorial Development by Web of Science user. • ……..

45. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: Because coverage in Web of Science is reserved for top tier publications, ……. Web of Science has become the de facto standard for excellence in scholarly communication and the international community of scholars (in partnership with Thomson Reuters)  monitors carefully the behavior and publishing practices of covered journals.  They have a vested interest in the ongoing integrity of Web of Science.  It is for this reason that we recommend that Turkish authorities strongly urge local publishers and scholars to maintain the highest quality possible in their publications.……..

46. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: If the international reputation of Turkish scholarly publications is to grow in a positive direction, than we must assure that the publishing standards and publishing ethics are at a very high level.  If the international reputation of Turkish scholarship is damaged,the recovery period will be extremely challenging. ……..

47. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: …..the vast majority of Turkish scholars choose to publish in non-Turkish journals.  There are many possible reasons for this choice including the desire to publish in a journal with a sterling reputation and a high Journal Impact Factor.  In order to drive more Turkish scholars to publish in local journals, we must first work to improve and maintain the reputationof these journals.   This is an essential step in the path to higher citation impact. ……..

48. Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile 8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar: ….. Yes, Thomson Reuters would certainly welcome the opportunity to work with local authorities and TUBITAK-ULAKBIM to help build and maintain the quality of Turkish publications with the goal of increasing their presence in Web of Science.  Please let us know how we can help in this effort. ……..

49. Elektronik Dergiler • Bir e-derginin zamanında yayınlanmasıyla ilgili değerlendirme, biraz farklı yaklaşımı gerektirebilir. E-dergi, farklı konuları yayınlıyorsa, Thomson Reuters Scientific editörü, bu konulara zamanında erişilip erişilmediğini araştırır. • Ayrıca e-dergi makaleleri tek tek yayınlıyorsa editör bunları birkaç aylık periyot içinde değerlendirir.

50. Elektronik Yayın Biçimleri için Standart Kurallar Aşağıdaki başlıklar kolayca tanımlanabilmeli • Dergi başlığı • Yayın yılı • Cilt ve/veya Sayı Numarası(mevcutsa) • Makale Başlığı • Sayfa Numarası ve Makale numarası (Bunlardan biri gereklidir ve makale numarası yayın yılı olmamalıdır. ) • Yazar adları ve adresleri • Yayın Tarihleri, Kişisel Kimlik Bilgileri ve Makale Numaraları gibi tüm etiketlenmesi • Her yayın için eksiksiz bir içindekiler tablosu (Eğer makaleler tek tek yayınlanmıyorsa)