ข้อสังเกตที่พบจากการตรวจระบบการควบคุมคุณภาพงานสอบบัญชี

1. The World Bank ข้อสังเกตที่พบจากการตรวจระบบการควบคุมคุณภาพงานสอบบัญชี 5 มกราคม 2555 Grand Milliniem Hotel

2. ข้อสังเกตที่พบจากการตรวจระบบการควบคุมคุณภาพในระดับสำนักงาน (firm level) ข้อสังเกตที่พบจากการตรวจระบบการควบคุมคุณภาพในระดับงานสอบบัญชี(engagement level)

3. ข้อสังเกตที่พบจากการตรวจระบบการควบคุมคุณภาพในระดับสำนักงาน (firm level) 5 มกราคม 2555

4. agenda • แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี • ผลการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในภาพรวม • ประเด็นที่พบมากในการตรวจสอบระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี

5. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีแนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี

6. 1. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี สำนักงานใช้ระบบ Risk Based Approach ในการประเมินสำนักงานสอบบัญชี โดยมีปัจจัยพิจารณา 2 ปัจจัย 1. Impact to Capital Market (market cap รวมของ listed companies ของ แต่ละสำนักงานสอบบัญชี) 2. Compliance with ISQC 1 2.1 Policies and Procedures 2.2 Practices

7. 1. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี • Impact to Capital Market

8. 1. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี 2. Compliance ISQC 1 (6 elements)

9. 1. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี การให้น้ำหนักแต่ละ ISQC 1 elements

10. 1. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี การให้คะแนน compliance ภาพรวม

11. 1. แนวทางการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี Risk Based Approach เพื่อพิจารณาเข้าตรวจในรอบถัดไป Priority on high impact + not comply RBA นี้จะเริ่มใช้ตั้งแต่ 1 ม.ค. 56 (Second Cycle)

12. 2. ผลการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในภาพรวม

13. 2. ผลการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในภาพรวม

14. 2. ผลการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในภาพรวม

15. 2. ผลการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในภาพรวม

16. 2. ผลการประเมินระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในภาพรวม ผลจากการตรวจสอบเมื่อนำมาเข้าตาราง RBA แสดงผลความถี่ในการตรวจสอบรอบถัดไปดังนี้

17. 3. ประเด็นที่พบมากในการตรวจสอบระบบการควบคุมคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชี

18. 1. Leadership responsibility • หัวหน้าสำนักงานไม่ได้กำหนดนโยบาย หรือสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ให้ความสำคัญกับคุณภาพของงาน เหนือกว่าธุรกิจเช่น การประเมินผลยังให้ความสำคัญเรื่องการรักษา recovery rate หรือจากการสัมภาษณ์พนักงานระดับสูงยังพบว่าไม่กล้า charge time sheet ตามจริง Ref : ISQC 1 Para 18

19. 2. Ethical requirement • ไม่มีการบันทึกการสอบถามข้อมูล non-audit service กับบริษัทในเครือ จึงไม่สามารถสอบทานได้ว่าได้พิจารณา conflict of interest แล้ว • อนุญาตให้พนักงานรับงานสอบบัญชีในนามส่วนตัวได้ โดยไม่พบการสอบทาน conflict of interest ที่อาจเกิดจากการรับงานส่วนตัวดังกล่าว และไม่มีการตรวจสอบว่า พนักงานปฏิบัติตามข้อกำหนดของสำนักงาน และยังคงทำงานให้สำนักงานอย่างมีคุณภาพหรือไม่ Ref : ISQC 1 Para 21 - 23

20. 2. Ethical requirement • ไม่มีการกำหนดวิธีปฏิบัติเพื่อขจัดความไม่เป็นอิสระกรณีรับงานสอบบัญชีของลูกค้ารายเดิมติดต่อกันหลายปี (กรณีบริษัทจำกัด) Ref : ISQC 1 Para 25

21. 3. Client acceptance and continuance • การพิจารณากำหนดค่า audit fee ในขั้นตอนการรับงานไม่เหมาะสม เช่น ไม่พิจารณา budget hour และ actual hour ปีก่อนหรือให้น้ำหนักกับค่าสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีคนก่อนมากกว่าการคำนึงถึงปริมาณงานที่ต้องทำเพื่อให้มีคุณภาพ Ref: ISQC 1 Para 26 (a)

22. 3. Client acceptance and continuance • การจัดทำเอกสารบันทึกการประเมินความเสี่ยงที่สำคัญไม่ชัดเจนเพียงพอ เช่น ใช้ดุลยพินิจกำหนดขั้นความเสี่ยงประเมินความเสี่ยงไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริงที่พบ ไม่บันทึกรายละเอียดในการประเมินและการจัดการกับความเสี่ยง หรือใช้ดุลยพินิจปรับลดความเสี่ยงลงได้ และตัดสินใจรับงานได้ก่อนที่จะได้รับอนุมัติจากผู้มีอำนาจ จึงอาจทำให้รับงานที่มีความเสี่ยงสูงเกินกว่าระดับที่กำหนด Ref: ISQC 1 Para 27

23. 3. Client acceptance and continuance • ออก engagement letter ก่อนที่จะมีการส่งจดหมายไปที่ผู้สอบบัญชีเดิม (มีปัญหาในทางปฏิบัติที่ผู้สอบบัญชีคนก่อนไม่ให้ความร่วมมือ) Ref: ISQC 1 Para 27 (a) • ไม่ให้ความสำคัญในการตรวจสอบเรื่องความเสี่ยงต่าง ๆ ของลูกค้า รวมถึง การประเมินความเป็นอิสระของพนักงานในการรับงานต่อเนื่อง Ref: ISQC 1 Para 27

24. 3. Client acceptance and continuance • ไม่มีแนวปฏิบัติในกรณีที่ตอบรับงานที่มีความเสี่ยงสูงกว่าปกติ หรือ ให้ผู้ที่มีอำนาจสูงกว่าอนุมัติและพบว่ามีบริษัทที่ผลประเมินความเสี่ยงได้ระดับสูงกว่าปกติ แต่ไม่พบการบันทึกเหตุผลในการรับงานสอบบัญชี Ref: ISQC 1 Para 27 (c)

25. 4. Human resource • ไม่มีข้อกำหนดให้พนักงานต้องลงเวลาการทำงาน ส่งผลให้ไม่มีข้อมูลที่สามารถนำไปใช้ประกอบการจัดสรรทรัพยากรบุคคลต่อไปในอนาคต Ref : ISQC 1, Para 29, 31

26. 4. Human resource • ไม่กำหนดปัจจัยและเกณฑ์การวัดผลที่ใช้ในการประเมินผลพนักงานและแจ้งให้พนักงานรับทราบ • ไม่พบ KPI เกี่ยวกับเรื่องคุณภาพงาน หรือให้น้ำหนักกับปัจจัยด้านคุณภาพน้อย และไม่นำข้อบกพร่องด้านคุณภาพงานจากการทำ monitoring มาใช้ในการประเมินผลงานประจำปี Ref : ISQC 1, Para 29, 31

27. 5. Engagement performance • ไม่มี audit manual มีแต่ audit program ทำให้การทำงานของทีมตรวจสอบไม่เป็นมาตรฐานเดียวกัน • Manual และ audit program ที่ใช้ยังไม่เพียงพอ/ไม่เหมาะสม เช่น ไม่มีแนวทางการกำหนดขอบเขตการตรวจสอบ ไม่กำหนดวิธีการคำนวณ materiality ในสถานการณ์ต่างๆ ขาด audit program ในการตรวจสอบบางเรื่องผลของการประเมินความเสี่ยงจากระบบการควบคุมภายใน ไม่สัมพันธ์กับขอบเขตในการตรวจสอบเนื้อหาสาระ Ref: ISQC 1 Para 32

28. 5. Engagement performance • ไม่ปรับปรุงคู่มือ แนวการสอบบัญชี หรือ disclosure checklist ให้เป็นไปตามข้อกำหนดของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และขาดการ update อย่างสม่ำเสมอ Ref: ISQC 1 Para 32

29. 5. Engagement performance • การสอบทานงานโดย engagement/signing partner และการปรึกษาหารือ ยังไม่เพียงพอ • การปรึกษาหารือไม่เพียงพอและเหมาะสม เช่น ไม่พบการบันทึกข้อสรุปและความเห็นในรายงาน การประชุมหารือระหว่างทีมตรวจสอบ กับ technical committee ในกระดาษทำการ Ref: ISQC 1 Para 32-34

30. 5. Engagement performance • Engagement partner และ EQCR ไม่มีเวลาเพียงพอ (low involvement) หรือ EQCR ไม่ลงลายมือชื่อในกระดาษทำการที่สำคัญ Ref : ISQC 1 Para 36 • ไม่มีการประเมินความรู้ความสามารถของ engagement Partner EQCR และผู้เชี่ยวชาญที่มีส่วนร่วมใน engagement Ref : ISQC 1 Para 32, 34, 35, 36, 37, 39

31. 6. Monitoring • monitoring ในระดับ firm level ยังไม่ครบทุกองค์ประกอบตาม ISQC1 เช่น global firm จะทำ monitoring ปีละ 2 เรื่อง หมุนเวียนไป • แนวปฏิบัติของ monitoring ในระดับ firm ยังไม่ได้ระบุวิธีการทดสอบในเรื่องที่สำคัญบางเรื่อง • เกณฑ์ในการเลือกงานสอบบัญชี (engagement level) เพื่อติดตามผลยังไม่ครอบคลุมความเสี่ยงที่สำคัญหรือขอบเขตและวิธีการเลือก engagement ไม่มีหลักเกณฑ์ที่เหมาะสม Ref : ISQC 1, Para 48

32. 6. Monitoring • ไม่มีการจัดทำกระดาษทำการประกอบแบบสอบถามการติดตามผล หรือบันทึกข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับข้อสังเกตที่พบ และ feedback Ref: ISQC 1, Para 49-53 and 57