UYGULAMA ve VERİ GİRİŞ PROGRAMI EĞİTİMİ

1. TARIMSAL İŞLETMELER KAYIT SİSTEMİ UYGULAMA ve VERİ GİRİŞ PROGRAMI EĞİTİMİ TÜİK İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ TARIM VE ÇEVRE İSTATİSTİKLERİ TAKIMI

2. UYGULAMA

3. UYGULAMA KAYIT SİSTEMİNE DUYULAN İHTİYAÇ • Türkiye’ deki tarımsal işletmelerin yapısına ilişkin sağlıklı, güvenilir verilerin elde edilmesi ve buna bağlı olarak da verilere dayalı kararlı, istikrarlı, sürdürülebilir tarım politikalarının üretilmesi için kayıt sistemine ihtiyaç vardır. • Kurum ve Kuruluşlar kendi ihtiyaçları doğrultusunda tarımsal işletmelerin kayıtlarını tutmaya çalışılmış ancak bu kayıtlar farklı amaçlar için tutulduğundan veriler arasında ilişkilendirme sağlanamamıştır. • Bitkisel Üretimde “üretim dönemleri”ne ve Hayvancılıkta “referans dönemleri” ne göre verilerin güncelliğinin sağlanamamış olması; tarımsal alanda yıl içindeki tarım seyrinin takibinin yapılamamasına sebep vermektedir. • Bundan dolayı, şimdiye kadar beyana dayalı olarak oluşturulmaya çalışılan kayıt sisteminin, sürdürülebilirliğinin sağlanamaması ve kontrolünün sağlıklı yapılamaması gibi birçok sorunlar, bu sistemin mekansal verilere dayandırılarak oluşturulması zorunluluğunu ortaya koymuştur.

4. Yasal Dayanağı 01.11.2009 tarihli ve 27393 sayılı Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe giren 2010 Yılı Programında yer alan hükümler gereğince ülkemizde Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi önceliğinde Tarım Bilgi Sisteminin kurulması ve güncelliğinin sağlanması konusunda çalışmalar Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı (TKB) işbirliğiyle başlatılmıştır. Bu amaçla, TÜİK ve TKB işbirliğine girerek ilgili kamu kesimi katkılarıyla çalışma esaslarını, ilkeleri ve yükümlülükleri belirleyen bir protokol hazırlanmış ve 13 Temmuz 2010 tarihinde taraflarca imzalanmıştır.

5. UYGULAMA PROTOKOL PROTOKOL -13 Temmuz 2010 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) --- Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı (TKB) İçerik :Tarım Bilgi Sisteminin kurulması ve güncelliğinin sağlanması ile ilgili çalışmanın, esasları, ilkeleri ve yükümlülükler. Amaç : Kayıt Sisteminin sürdürülebilirliği ve kontrolünün sağlanması Sonuç : Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi ile Tarımsal İşletme yapısı ve tarım sektöründe ihtiyaç duyulacak konulardaki istatistiki çalışmalara alt yapı oluşturacak bilginin temin edilmesi.

6. UYGULAMA İLGİLİ KURUMLAR TİKAS Tarımsal İşletmeler Kayıt Sistemi MERNİS

7. UYGULAMA ALAN TÜM TÜRKİYE • Türkiyede yaklaşık 20 milyon tarım parseli bulunmaktadır. • Çalışmada temel olarak Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden alınan yerleşim yeri bazında tapu parsel bilgileri kullanılacaktır. • Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünde Türkiye’ nin tamamı “parsel – parsel veri-kayıtları” parselin durumuna bakılmaksızın TAKBİS veri tabanında bulunmaktadır. • Amacımız tarım parsellerinin tamamını tarayarak, bu parseller üzerinde bitkisel üretim ve hayvancılık bilgilerini kayıt altına almak. • Uygulama Tüm Türkiye de eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir. • İlgili Protokol gereği Çalışma Tarım İl Müdürlüklerince görevlendirilen “Tarım Danışmanları” tarafından yapılacaktır. • Tarım parsellerinin ilk kayıt işlemleri 2010 yılı sonuna kadar gerçekleştirilecektir.

8. Kapsam Coğrafi kapsam: Tüm Türkiye. Parsel kapsamı: TKGM kayıtlarında yer alan tüm parseller. Tarımsal işletme kapsamı: Tarımsal işletme tanımında belirtilen özelliklere sahip ve TKGM kayıtlarındaki parselleri tasarruf eden tüm işletmeler ile yine işletme tanımında belirtilen ve sadece hayvan yetiştiriciliği yapan işletmelerin tamamıdır.

9. Uygulama Şekli Çalışma, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilgili Köy Danışmanları tarafından il, ilçe ve bağlı mahalle ve köylerinde internet bağlantılı veri giriş programı kullanılarak, işletmeler ile yüz yüze görüşülerek yapılacaktır. Parsel bazında Tarımsal İşletme Kayıt Sistemini oluşturmak için; parsele ait mülkiyet/sahibinin kişisel bilgileri,(TC Kimlik bilgisi, adı, soyadı, baba adı) idari bölünüş, parsel tanımlama bilgisi (mevkii, parsel no, ada no ve yüzölçümü) elektronik ortamda TAKBİS bilgi sisteminden alınarak kullanılacaktır. Kimlik doğrulama bilgisi ise ADNKS sisteminden alınacaktır.

10. UYGULAMA KAPSAM I. Durum ( Sadece Bitkisel Üretim yapıyor) II. Durum ( Sadece Hayvancılıkla uğraşıyor) Seçilen parsel üzerinde, parselin sahibi olsun olmasın, parselin tamamını yada bir kısmını tasarrufunda bulundurarak üzerinde tarımsal faaliyette bulunan tarımsal işletmeler belirlenecektir. Tarımsal İşletme : Yasal durumu ne olursa olsun sahip olduğu, ortakçılık, yada kiralama şeklinde işlediği arazinin büyüklüğüne bakılmaksızın kendi adına üretim yapan yada küçükbaş veya büyükbaş hayvan besleyen veya hem bitkisel üretim hem hayvancılık yapan tek yönetim altındaki ekonomik birimdir. Parsel Maliki (Sahibi) : Edinme nedeni ne olursa olsun tapu kayıtlarında söz konusu parselin hissedarı olan kişi ve kişilerdir. III. Durum ( Bitkisel üretimle beraber hayvancılıkta yapıyor )

11. Tapu Parsellerin durumu ve işletmeler tarafından tasarruf şekli • Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden alınan tapu parsel bilgileri aşağıdaki sınıflandıracağımız değişik şekillerde bulunabilir ve ayrıca tarımsal işletmeler tarafından bu parseller farklı şekillerde tasarruf edilebilir. Bunlar: • 1. Bir parselin tek bir maliki/hissedarı olabilir. • a – Maliki/hissedarı olduğu tek bir işletme tarafından tasarruf edilebilir. • b - Maliki/hissedarı olmayan başka tek bir işletme tarafından tasarruf (kiracılık, ortakçılık,zilliyetlik,hazine arazisi, vb) edilebilir. • c - Maliki/hissedarı olmayan birden fazla işletme tarafından tasarruf (kiracılık, ortakçılık,zilliyetlik,hazine arazisi, vb) edilebilir. • d – Bir kısmı Maliki/hissedarı olan işletme tarafından , diğer bir kısmı da Maliki/hissedarı olmayanan birden fazla işletme tarafından tasarruf (kiracılık, ortakçılık,zilliyetlik,hazine arazisi, vb) edilebilir. • 2. Bir parselin birden fazla maliki/hissedarı olabilir: • a – Malik/hissedarlardan birisi olan tek bir işletme tarafından tasarruf edilebilir. • b - Malik/hissedarlardan olan birden fazla işletme tarafından tasarruf edilebilir. • c - Maliki/hissedarı olmayan başka tek bir işletme tarafından tasarruf (kiracılık, ortakçılık,zilliyetlik,hazine arazisi, vb) edilebilir. • d - Maliki/hissedarı olmayan birden fazla işletme tarafından tasarruf (kiracılık, ortakçılık,zilliyetlik,hazine arazisi, vb) edilebilir. • e – Bir kısmı Maliki/hissedarı olan işletmeler tarafından, diğer bir kısmı da Maliki/hissedarı olmayanan bir veya birden fazla işletme tarafından tasarruf (kiracılık, ortakçılık,zilliyetlik,hazine arazisi, vb) edilebilir.

12. 3. Parsel tapu kayıdı olan hazineye ait bir arazi veya orman arazisi olabilir: • a – Her ne şekilde olursa olsun(kira veya değil) tek bir işletme tarafından tasarruf edilebilir. • b - Her ne şekilde olursa olsun(kira veya değil) birden fazla işletme tarafından tasarruf edilebilir. • Sonuç olarak bir parsel üzerinde bir veya birden fazla işletme tasarrufta bulunabilir, ayrıca parselin tarımsal faaliyet için edinilme şekli(kira, ortakcılık, zilliyetlik,hazine vb) bizi ilgilendirmiyor. Önemli olan hangi işletmenin parselin oransal olarak ne kadarını tasarrufunda bulundurması yani üzerinde tarımsal faaliyette bulunmasıdır. • Şimdi yukarıda anlatılan durumu biraz daha açarak örneklerle gösterelim.

13. Tek Hisseli parsellerin tasarruf şeklileri Olasılık 1; 100 dekar X Parselini maliki olduğu A İşletmesi kendisi işliyorlarsa 100 dekarı ( % 100’ nu ) A İşletmesine Kaydedecektir

14. Tek Hisseli parsellerin tasarruf şeklileri Olasılık 2; 100 dekar X Parselinin maliki olmayan B İşletmesi işliyorlarsa 100 dekarı ( % 100’ nu ) B İşletmesine Kaydedecektir

15. Tek Hisseli parsellerin tasarruf şeklileri Olasılık 3; 100 dekar X Parselinin maliki olmayan C ve D İşletmesi işliyorlarsa 100 dekarın ( % 30’ nu ) C İşletmesine Kaydedecektir 100 dekarın ( % 70’ nı ) D İşletmesine Kaydedecektir

16. Tek Hisseli parsellerin tasarruf şeklileri Olasılık 4; 100 dekar X Parselinin maliki olan A bir kısmını, maliki olmayan B ve C diğer kısımlarını işliyorlarsa 100 dekarın ( % 30’ nu ) A İşletmesine Kaydedecektir 100 dekarın ( % 30’ nu ) B İşletmesine Kaydedecektir 100 dekarın ( % 40’ nı ) C İşletmesine Kaydedecektir

17. Çok hisseli parsellerin tasarruf şekli Olasılık 1; 100 dekar X Parseli İşletmeler ayrı ayrı kendileri işliyorlarsa 20 dekarı ( % 20’si ) A İşletmesine ait 30 dekarı ( % 30’u ) B İşletmesine ait 50 dekarı ( % 50’si ) C İşletmesine ait % 20’si A İşletmesine Kaydedilecektir % 30’u B İşletmesine Kaydedilecektir % 50’si C İşletmesine Kaydedilecektir

18. Çok hisseli parsellerin tasarruf şekli (devam) Olasılık 2; 100 dekar X Parselinin; 20 dekarı ( % 20’si ) A İşletmesine ait 30 dekarı (% 30’u ) B İşletmesine ait 50 dekarı ( % 50’si ) C İşletmesine ait Not; Lütfen hatırlatma anlamında; Tarımsal işletme, Hanehalkı ve hanehalkı ortaklık tanımlarına bir daha bakınız. C İşletmesi %25’ini de F işletmesine (Kardeşine) Ücretsiz verdi Y İşletmesine Kiraya verdi B İşletmesi kendisi İşlemektedir. C İşletmesi % 25’ini kendisi İşlemektedir Y İşletmesinde Parselin % 20’lik kısmının bilgisi alınacaktır. B İşletmesinde Parselde kendisine ait olan % 30’luk kısmının bilgisi alınacaktır. C İşletmesinde Parselde kendisine ait olan % 25’lik kısmının bilgisi alınacaktır. F İşletmesinde Parselin % 25’lik kısmının bilgisi alınacaktır.

19. Çok hisseli parsellerin tasarruf şekli (devam) Olasılık 3; 100 dekar X Hazine Parselinin; 20 dekarını ( % 20’si ) A İşletmesi Kiraladı 30 dekarını ( % 30’si ) B İşletmesi Kiraladı 50 dekarını ( % 50’si ) C İşletmesi Kiraladı Not;Kardeşlerin Ortak işletmelerinde Hanehalkı ortaklık tanımlarına lütfen dikkat ediniz F İşletmesi ( kardeşi ) ile ortak işlemektedir Y İşletmesi İle ortak işliyor B İşletmesi kendisi işlemektedir. A İşletmesinden Parselin % 20’lik kısmının bilgisi alınacaktır. Birden fazla hanehalkı ortaklığı B İşletmesinde Parselde kiraladığı % 30’luk kısmının bilgisi alınacaktır. C İşletmesinden Parselin % 50’lik kısmının bilgisi alınacaktır.

20. Çok hisseli parsellerin tasarruf şekli (devam)Olasılık 4; 100 dekar X Parselini; Baba vefat etmiş ve evlatları (Ahmet, Mehmet, Ayşe ve Sedat) henüz kendi paylarına düşen kısmı almamış ise bu mülkiyetlik grubunda Araziyi Sadece Mehmet İşlemektedir Parselin Tamamına ait bilgi Mehmet’den alınacaktır.

21. Çok hisseli parsellerin tasarruf şekli (devam)Olasılık 5; 100 dekar X Parselini; Baba vefat etmiş ve evlatları (Ahmet, Mehmet, Ayşe ve Sedat) henüz kendi paylarına düşen kısmı almamış ise bu mülkiyetlik grubunda Arazinin Sadece % 40’ını Mehmet ve %60’ını Sedat ayrı ayrıİşlemektedir Parselin %40’ına ait bilgi ayrı bir tarımsal işletme olan Mehmet’den alınacaktır. Parselin %60’ına ait bilgi Sedat’dan alınacaktır.

22. Tarımsal işletme kendi parsellerinin tamamını işliyor B Hanehalkı 1.Nolu Parselini 2.Nolu Parselini 3.Nolu Parselini 4.Nolu Parselini Hayvancılık Var Kendisi İşliyor Kendisi İşliyor Kendisi İşliyor Kendisi İşliyor Parsel Bilgileri B İşletmesinde Kaydedilecektir.

23. İşletme kendi parsellerinin bir kısmı ile kira, zilliyetlik, vd şekilde parselleride tasarrufunda bulunduruyor A TARIMSAL İŞLETMESİ 1.Nolu Parselini 2.Nolu Parselini 3.Nolu Parselini C Hanehalkından Kiraladığı X parseli Babasının Ücretsiz Verdiği Y parseli B İşletmesine Kiralandı Kendisi İşliyor Kendisi İşliyor Parsel bilgileri B İşletmesinde Kaydedilecektir. Parsel bilgileri A İşletmesine Kaydedilecektir.

24. Hanehalkı parsellerini kira, zilliyetlik, vd şekilde başka işletmelere verdiyse B Hanehalkı 1.Nolu Parseli 2.Nolu Parseli 3.Nolu Parseli 4.Nolu Parseli Hayvancılık Yok D İşletmesine (Kardeşine ücretsiz verdi) C İşletmesine Kiraladı C İşletmesine Kiraladı Arazi Boş Duruyor Parsel bilgileri Alınmayacak Parsel bilgileri D İşletmesinde Kaydedilecektir. Parsel bilgileri C İşletmesinde Kaydedilecektir. B Hanehalkı Tarımsal İşletme Değil Kayıt Yok

25. İşletme sadece kira, zilliyetlik, vd şekilde parselleri tasarrufunda bulunduruyor B Tarımsal İşletmesi Kendine ait Parseli Yok 1.Nolu Parseli X hanehalkından Kiraladı 2.Nolu Parseli Y hanehalkından Kiraladı 3.Nolu Parseli ( Kardeşi ücretsiz verdi ) 4.Nolu Parseli Hazineden Kiraladı Parsel bilgileri B İşletmesine Kaydedilecektir.

26. İşletme sadece hayvancılık yapıyor B Tarımsal İşletmesi Hiç Parseli Yok Sadece Hayvancılık Yapıyor Tarımsal İşletmenin Hayvancılık Bilgileri Alınacaktır

27. VERİ GİRİŞ

28. VERİ GİRİŞ WEB ADRESİ ve SORUMLULUKLAR • Veriler internet aracılığıyla TÜİK’ in Web Adresinden yapılacaktır. • WEB Veri Giriş Adresi :http://tuikapp.tuik.gov.tr/tikas • Veri girişleri Tarım İl Müdürlüğünce atanan Tarım İlçe Müdürlükleri “Tarım Danışmanları” tarafınca yapılacaktır. • Her bir danışman için Kullanıcı adı ve Şifre Tüik Bölge Sorumlusu tarafından verilecektir. • Her bir danışman sadece bağlı bulunduğu ilçedeki parselleri görebilecektir. • Her ilde bir Tarım İl Sorumlusu olacaktır. • Her ilçede bir Tarım İlçe Sorumlusu olacaktır. • “Türkiye İstatistik Kurumu”, “Tarımsal İşletmeler Kayıt Sistemi” veri giriş programının eğitimini vermekle ve veri girişte gecikmelere sebep verilmemesi için parsellerin işlenip işlenmediğini kontrol etmekle yükümlüdrür.

29. TANIMLAR Hanehalkı : Aralarında akrabalık bağı bulunsun veya bulunmasın aynı evde yada aynı evin bir bölümünde yaşayan, gelir ve giderlerini ayırmayan, hanehalkı hizmet yönetimine katılan, bir veya birkaç kişinin meydana getirdiği topluluktur. Birden fazla hanehalkı ortaklığı :Hanehalkı tanıtında verilen özelliklerde üretim döneminde ayrı iki veya daha fazla hanehalkı nın bir arada tarımsal faaliyette bulunmasıdır. Parselde aynı haneyi paylaşan eş, çocuk, anne, baba vb nin üzerinde gözükmesine rağmen hanede işletme sahibi kim ise onun TC numarası parsele ait işletme listesine alınacak. Tarımsal faaliyette bulunulan parselin kullanım şekli, ekili, dikili ürünleri ve yüzölçümlerinin yapıldığı bölümdür. Parsel : İmar yasalarına göre ayrılıp sınırlanmış arazi parçasıdır. Parsel yüzölçümü : Parselin metre kare olarak toplam alanını ifade eder. Yerleşim Yeri : Tapu kayıtlarında kullanılan idari bölünüş; İl, İlçe, Köy/Mahalleden oluşmaktadır. Mevki : Yer, Mahal.

36. Yeter Çeşmede artık 102 nolu parseli işleyen işletmenlerimizin içindedir. (Bölüm III) Şimdi 102 nolu parseli işleyen MUSA KARA, HANİFE ÇAM ve YETER ÇEŞME nin parseli paylaşma şekilleri ve kendilerine düşen payları ne şekilde değerlendirdiklerini gösteren IV bölüme geçelim

37. İşletmeye ait Traktör, Sığır, Koyun, Keçi ve Manda sayıları girilerek Kaydet tuşuna basılır

38. Tc kimlik numarası, mevkii, parsel no, pafta no, yüzölçümü otomatik olarak önümüze gelir. HANİFE ÇAM ın bu parselin ne kadarın kullandığını yüzde olarak buradabelirtiliyoruz. 30

39. Her bir bölüm içinde kendi içinde toplam %100 vermek zorundadın. Yüzdelik alanların 1-7 arası toplam %100 vermek zorundadın.