1 / 34

Caibidil 23

Caibidil 23. Friotaíocht. Friotaíocht. Tomhas ar an mbealach in a frithsheasann ábhar i gcoinne srutha Le méadú voltais méadaítear ar an sruth Braitheann an méadú ar an abhar as a bhfuil an seoltóir déanta

ketan
Download Presentation

Caibidil 23

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Caibidil 23 Friotaíocht

  2. Friotaíocht • Tomhas ar an mbealach in a frithsheasann ábhar i gcoinne srutha • Le méadú voltais méadaítear ar an sruth • Braitheann an méadú ar an abhar as a bhfuil an seoltóir déanta • Má chuireann sé go mór i gcoinne an srutha – friotaíocht mór  Voltas ÷ Sruth ardluach • Muna gcuireann sé go mór i gcoinne an srutha – friotaíocht íseal  Voltas ÷ Sruth luach íseal

  3. Friotaíocht • Coímheas an cóimheas idir difríocht phoitéinsil trasna seolaí agus an sruth a shreabhann tríd. R = V I • Siombail: R Aonad: óm  • Bíonn friotaíocht de 1Ω ag seoltóir má sreabhann sruth 1A tríd nuair ata difríocht phoitéinsil de 1V trasna an seoltóra

  4. Aimpmhéadar Bataire/Ceallra Friotóir luach seasta Voltmhéadar Friotóir athraitheach A V Friotaíocht a thomhas • Aimpmhéadar agus voltmhéadar a úsáid

  5. Friotóir Ommhéadar Friotaíocht a thomhas • Bain úsáid as ómmhéadar

  6. Dlí Ohm • Le haghaidh roinnt seoltóirí (miotail ach go háirithe) bíonn an voltas idir dhá fhoirchinn seoltóra i gcomhréir díreach leis an sruth atá eatarthu ag teocht tairiseach. • V α I Voltas -------- = Friotaíocht Sruth • V = IR nó R = V nó I = V I R

  7. Corna friotaíochta Cnaipe larnach Nuair a chasann tú an cnaipe athraítear fad na sreinge atá sa chiorcad agus uaidh sin athraitear friotaíocht na friotóra Friotóirí praiticiúila • Luach sheasta • Friotóirí athraitheacha http://www.absorblearning.com/media/item.action?quick=118

  8. I Aimpmhéadar V Bataire/Ceallra Friotóir luach seasta Voltmhéadar Friotóir athraitheach A V Dlí Ohm ab fhíorú

  9. + 6 V - A Sreang niocróim V Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A)1 Seolaí miotail ómach

  10. + 6 V - A Bolgán filiméid V Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A)2 Bolgán filiméid Neamh-ómach

  11. Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A)3 Leictrilít leictreoidí gníomhach Ómach

  12. + 20 V - μA V Tul laofacht Cúl laofacht Iniúchadh a dhéanamh ar athrú srutha (I) le dp (v) maidir le (A)4 leathsheoltóir (tul laofa) Neamh-ómach

  13. I I V V I V Coimheas idir V agus I do seolaí • Seolaí miotalach Leictreoin diúltacha na hiompróirí srutha • lampa filiméid • Leictreoin diúltacha na hiompróirí srutha • Leathsheolaithe • Leictreoin diúltacha agus poill deimhneachana na hiompróirí srutha

  14. I I I I V V V V Coimheas idir V agus I do seolaí • Leictreoidí gníomhacha ‘Iain deimhneacha agus diúltacha na hiompróirí srutha • Leictreoidí táimhe • Iain deimhneacha agus diúltacha na hiompróirí srutha • Gás • Iain deimhneacha agus diúltacha agus leictreoin na hiompróirí srutha • Folús • Leictreoin na hiompróirí srutha

  15. Friotaíocht iomlán sraithcheangailte R = R1 + R2 + R3 R1 R2 R3 Friotóirí sraithcheangailte  De réir dlí Ohm IR = IR1 + IR2 + IR3  IR = I(R1 + R2 + R3)  R = R1 + R2 + R3 V = IR Ach: V = V1+ V2+ V3

  16. R1 R2 R3 Friotóirí treocheangailte Friotaíocht iomlán treocheangailte 1 = 1 + 1 + 1 RR1R2R3 trí: R1 = I1 , trí R2 = I2 trí R3 = I3 Ach: I = I1+ I2+ I3 De réir dlí Ohm:  I = V + V + V R1R2R3 •  I = V/R :R friotaíocht iomlan sa chiorcad • V = V + V + V R R1R2R3 • 1 = 1 + 1+ 1 R R1 R2 R3

  17. Fachtóiri ar a mbraitheann friotaíocht seoltóra Braitheann friotaíocht ar • Teocht • Ábhar an tseolaí • fad • achar trasghearradh

  18. Teocht: miotail

  19. Teocht: leathsheoltóirí Teirmeastar • Leathsheoltóir ina laghdaítear an fhriotaíocht go tapaidh le méadú ar an dteocht • Déanta as ocsáidí de nicil, chobailt iarainn agus méideanna beaga d’ábhair eile.

  20. 10º C 10ºC Ω Teirmiméadar digiteach Sreang ar eiteán Uisce Gliocról Foinse theasa Athrú ar fhriotaíocht sheoltóra mhiotalaigh le teocht a iniúchadh

  21. Teirmiméadar digiteach Digital thermometer 10°C Ω Uisce Teirmeastar Gliocról Foinse theasa Athrú ar fhriotaíocht theirmeastair le teocht a iniúchadh

  22. Friotachas Chomh maith le teocht braitheann an fhriotaíocht ar: • Fad • Achar trasghearradh • Ábhar as a bhfuil sé déanta

  23. Friotaíocht agus Fad • Tá friotaíocht seolaí aonfhoirmeach i gcomhréir díreach lena fhaid • i.e. R  L

  24. Friotaíocht & Achar trasghearradh • Tá friotaíocht seolaí aonfhoirmeach i gcomhreir inbhéarta lena achar trasghearradh • i.e. R1 A

  25. Friotaíocht agus Ábhar • Athraíonn an fhriotaíocht ag brath ar an ábhar . • Glaotar sainfhriotaíocht nó friotachas (resistivity) ar seo(). • R = L AAonad: ohm méadar  m •  = RA L • Le hachar ciorcalach: A = d 2 4 •  = Rd 2 4L http://phet.colorado.edu/sims/resistance-in-a-wire/resistance-in-a-wire_en.html

  26. Friotaíocht agus Ábhar Friotachas • Le seoltóir dar fad L agus crosachar A is é an friotachas ann ná tairiseach a thugtar ó:  = RA L • Aonad: ohm méadar  m

  27. Friotachas ábhar sreinge a thomhas R: óm-mheadar L: méadarshlat D: micreaméadar • = Rd 2 4L

  28. Droichead Wheatstone • Ciorcaid ar leith a úsáidtear chun friotaíocht anaithd a thomhas go cruinn • R1 = R3 R2 R4

  29. Droichead Wheatstone VAB = VAD De réir dlí Ohm: VAB = I1 R1 VAD= I2 R3  I1 R1= I2 R3 VBC = I1 R2 VCD = I2 R4 I1 R2= I2 R4 I1 R1= I2 R3R1 = R3 I1 R2= I2 R4 R2 R4

  30. Droichead Wheatstone • Usáideanna • Smachtú teochta • Gléasanna sábhála (ciorcaid a mhúchadh) • Friotaíocht ainaithnid a thómhas

  31. Méadardhroichead • Ciorcad ar leith bunaithe ar an Droichead Wheatstone. • Sa chiorcad seo feidhmíonn sreang aonfhoirmeach miotail 1m ar fad agus teagmháil sleamhnáin uirthi do na friotóirí R3 agus R4http://www.walter-fendt.de/ph14e/wheatstone_e.htm

  32. Méadardhroichead R1 = R3 R2 R4 R3 = L1 R4 = L2AA L1 = R1 L2 R2

  33. Roinnteoir Phoitéinsil • Bíonn an voltas is mó trasna na an friotóra is mó • Bíonn suim na dhá voltas cothrom le voltas na foinse • Má ta friotóir amháin a bhfad níos mó ná an friotóir eile beidh an voltas trasna an friotóir beag beagnach naid agus voltas trasna na friotóir eile cothrom le voltas na foinse. • Glaotar roinnteoir phoitéinsil ar an gciorcaid seo.

  34. Roinnteir Phoitéinsil Athraitheach A B

More Related