²Üà²ÚÆÜ Ð²Ø²Î²ð¶Æ ²Êî²üƼÆàÈà¶Æ²

1. ²Üà²ÚÆÜ Ð²Ø²Î²ð¶Æ ²Êî²üƼÆàÈà¶Æ²

2. ¸²ê²ÊàêàôÂÚ²Ü äÈ²Ü • ¼³ñÏ»ñ³Ï³ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý Ï³ñ·³íáñÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÁ • ÐÇå»ñï»Ý½Ç³, µÝáñáßáõÙÁ, ¹³ë³Ï³ñ·áõÙÁ • ²é³çݳÛÇÝ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³, ¿ÃÇáÉá·Ç³Ý, å³Ã᷻ݻ½Á • ºñÏñáñá¹³ÛÇÝ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³Ý»ñ • ÐÇåáï»Ý½Ç³, µÝáñáßáõÙÁ, ï»ë³ÏÝ»ñÁ:

3. ¾Ý¹áûɳÛÇÝ µçÇçÝ»ñÇ ýáõÝÏódzݻñ • ´³ñÛ»ñ ýáõÝÏódz - ó÷³Ýó»ÉÇáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³íáñáõÙ • гϳÏá³·áõÉÛ³Ýï (åñáëï³óÇÏÉÇÝ, ÃñáÙµáÙá¹áõÉÇÝ, åɳ½ÙÇÝá·»ÝÇ ³ÏïÇíáõÃÛáõÝ) ¨ ѳϳÃñáÙµáïÇÏ ÙáÉ»ÏáõÉÝ»ñÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ (Ùß³ÏáõÙ) • äñáÃñáÙµáïÇÏ ÙáÉ»ÏáõÉÝ»ñÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ (ìÇÉÉ»µñ³ÝïÇ ·áñÍáÝ, ÑÛáõë. ·-Ý, åÉɳ½ÙÇÝá·»ÝÇ ËóÝÇãÇ ÇÝÑǵÇïáñ) • ²ñï³µçç³ÛÇÝ Ù³ïñÇùëÝ»ñÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ (ÏáÉɳ·»Ý, åñáï»á·ÉÇϳÝÝ»ñ) • ²ñÛ³Ý ÑáëùÇ ¨ ³ÝáóÛÇÝ é»³ÏïÇí ϳñ·³íáñáõÙ • ²Ýáóë»ÕÙÇãÝ»ñ ¿Ý¹áûÉÇÝ, ³Ý·Çáï»Ý½ÇÝ ÏáÝí»ñïÇÝ-¿Ý½ÇÙ (²Î¾), ³Ý·Çáï»Ý½ÇÝ • ²³ÝáóɳÛÝÇãÝ»ñ NO (EDRF), åñáëï³óÇÏÉÇÝ • ´áñµáùÙ³Ý ¨ ÇÙáõÝÇï»ïÇ Ï³ñ·³íáñáõÙ (IL-1, IL-6, IL-8), ³¹Ñ»½Ç³ÛÇ ÙáÉ»ÏáõÉÝ»ñ • ÐÛáõëí³Íù ѳٳï»Õ»ÉÇáõÃÛ³Ý ³ÝïÇ·»Ý • ´çç³ÛÇÝ ³×Ç ·áñÍáÝÝ»ñª ³×Ç ËóÝÇãÝ»ñ (PDGF,CSF,FGF) ³×Ç ÇÝÑǵÇïáñÝ»ñ (Ñ»å³ñÇÝ ¨ ³ÛÉÝ) • ò³Íñ ËïáõÃÛ³Ý ÉÇåáåñáï»ÇÝÝ»ñÇ ûùëǹ³óáõÙ

4. II. ÐáõÙáñ³É ·áñÍáÝÝ»ñ • ²ÝáóɳÛÝÇãåñáëﳷɳÝ- • ¹ÇÝÝ»ñ (ä¶) ÏÇÝÇÝÝ»ñ NO (ED RF) • ²¶ •  ³¹ñ»ÝáÙ»¹áõÉÇÝ ²Ýáóë»ÕÙÇã ³Ý·Çáï»Ý½.II ϳï»ËáɳÙÇÝÝ»ñ ÃñáÙµûùë³Ý É»ÛÏáïñÇ»ÝÝ»ñ ¿Ý¹áûÉÇÝ í³½áåñ»ëÇÝ • I. ²ñÛ³Ý Í³í³É •  λñ³ÏñÇ ³Õ • ØÇÝ»ñ³ÉáÏáñïÇÏáǹ- Ý»ñ • ²ïñÇáå»åïÇÝNa-áõñ»ïÇÏ ·áñÍáÝ äáõ³½»ÉÇ ûñ»Ýù ëñïÇ Í³Ûñ³Ù³ë³ÛÇÝ ¼.×Ýß = = ³ñï³ÙÕÙ³Ý Í³í³É 黽Çëï»Ýï³Ï³ÝáõÃÛáõÝ V.²áõïáé»·áõÉÛ³ódz, ÇáݳÛÇÝ, pH, ÑÇåûùëdz, Ý»ñµçç³ÛÇÝ Ca2+ ¨ Na î»Õ³ÛÇݪ ç»ñÙ³ëïÇ׳Ý, CO2  III. êñï³ÛÇÝ ·áñÍáÝÝ»ñ êñïÇ ÏÍÏáÕ³Ï³Ý Ù³Ï³ñ¹³Ï • IV.ÜÛ³ñ¹³ÛÇÝ ·áñÍáÝÝ»ñë»ÕÙÇã (α ³¹ñ»Ý»ñ·ÇÏ) • ɳÛÝÇã (β ³¹ñ»Ý»ñ·ÇÏ) • ´³ñá-ù»Ùáé»ó»åïáñ é»ýÉ»ùë

5. ÐÆäºðîºÜ¼Æ²P = ê² x Ìè 140 (150) / 90ÙÙ Hg ¸³ë³Ï³ñ·áõÙ Áë荒) êñïÇ ñáå»³Ï³Ý Í³í³ÉÇ. ÑÇå»ñª Q ٻͳó³Í, ¿áõ` Q ÝáñÙ³É, ÑÇåáÏÇÝ»ïÇÏ` R  ͳÛñ³Ù³ë³ÛÇÝ ¹ÇÙ³¹ñáճϳÝáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙ µ) Þñç³Ý³éáÕ ³ñÛ³Ý Í³í³ÉÇ ª ÑÇå»ñ-, ÝáñÙáíáÉ»ÙÇÏ ·) êñï³ÛÇÝ óÇÏÉǪ - ëÇëïáÉÇÏ, ¹Ç³ëïáÉÇÏ, ˳éÁ ¹)ÎÉÇÝÇÏ³Ï³Ý ÁÝóóùÇ ª µ³ñáñ³Ï, ã³ñáñ³Ï ¹Ç³ëïáÉÇÏ ×ÝßÙ³Ý 140 ÙÙ Hg - ¿Ýó»ý³Éáå³Ãdz ») ̳·Ù³Ý ª ³é³çݳÛÇÝ, »ñÏñáñ¹³ÛÇÝ ²é³çݳÛÇÝ (¿ë»ÝódzÉ, ǹÇáå³ÃÇÏ) ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ ºñÏñáñ¹³ÛÇݪ (»ñÇϳٳÛÇÝ, Na-³Ï³Ý, ¿Ý¹áÏñÇÝ, Ý»Ûñá·»Ý ¨ ³ÛÉÝ)

6. ²é³çݳÛÇÝ (¾ë»ÝódzÉ, ǹÇáå³ÃÇÏ)- 90-95% ¼²ðκð²Î²ÚÆÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ² ºñÏñáñ¹³ÛÇÝ (áñ¨¿ ³Ëï³Ñ³ñÙ³Ý ¹ñë¨áñáõÙ, ǹÇáå³ÃÇÏ) – 5-8% Ø»ÏáõëÇ ëÇëïáÉÇÏ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ (µ³ñÓñ³ó³Í ëÇëïáÉÇÏ ×ÝßáõÙÁ áõÕ»ÏóíáõÙ ¿ ÝáñÙ³É ¹Ç³ëïáÉÇÏ ×Ýßٳٵ): л勉Ýù ¿ ëñïÇ ³ñï³ÙÕÙ³Ý , ³áñï³ÛÇ éÇ·ÇïáõÃÛ³Ý Ï³Ù »ñÏáõëÁ ÙdzëÇÝ

7. ¾êºÜòÆ²È ÐÆäºðîºÜ¼Æ² 1. ¾ÃÇáÉá·Ç³Ýª´³½Ù³·áñÍáݳÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ ¿, ³é³çݳÛÇÝ å³ï׳éÝ ³ÝѳÛï ¿: 2. ²Ëï³ÍÝáõÃÛáõݪ²é³ç³ï³ñ ٻ˳ÝǽÙÝ»ñÁª- лÙá¹ÇݳÙÇÏ, Na+ ¿ùëÏñ»ódzÛÇ ³Ýϳï³ñáõÃÛáõÝ  ³ñÛ³Ý Í³í³ÉÇ Ï³ÝáݳíáñÙ³Ý Ë³Ý·³ñáõÙ  ÑÇå»ñíáÉ»Ùdz- ²Ýáóë»ÕÙÇã ¿ý»ÏïÇ , ï»Õ³ÛÇÝ ¿Ý¹áûÉÇ³É ¹ÇëýáõÝÏódz, ³ÝáóÛÇÝ é»½Çëï»ÝïáõÃÛ³Ý 

8. ²è²æܲÚÆÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ²ÚÆ ¶ºÜºîÆÎ²Ü 1. è²²Ð-Ç Ñ»ï ϳåí³Í ·»Ý»ñ (³Ý·Çáï»Ý½ÇÝá·»Ý, é»ÝÇÝ, AT-é»ó»åïáñ) 2. NO-ëÇÝûﳽÇ, G åñáï»ÇÝ ÁÝϳÉÇãÝ»ñÇ, Ca2+-Ç ïñ³Ýëåáñ- ïÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç Ñ»ï ϳåí³Í ·»Ý»ñ 3. ºñÇϳٳÛÇݪ çñÇ ¨ ³ÕÇ ïñ³ÝëåáñïÇ Ñ»ï ϳåí³Í (Na+ -H+ ѳϳåáñï»ñ ·»Ý, Ï»ñ³ÏñÇ ³ÕÇ Ñ³Ý¹»å ½·³ÛÝáõÃÛáõÝÁ ˳óñáÕ ·»Ý»ñ) 4. ÆÝëáõÉÇÝ - 黽Çëï»ÝïáõÃÛ³Ý, ׳ñå³Ï³ÉÙ³Ý, ¹ÇëÉÇåǹ»ÙÇ- ³ÛÇ Ñ»ï ϳåí³Í ·»Ý»ñ 5. ²¹áõëÇÝ ·»ÝÇ ¹»ý»Ïï new!

9. What’s new? ²¹áõëÇÝÁ óճÝóÏÙ³Ëù³ÛÇÝ ëåÇï³Ïáõó ¿, áñÁ Ù»Í ¹»ñ ¿ ˳ÕáõÙ µççÇ ÙáñýáÉá·Ç³ÛÇ, ß³ñÅáÕáõÃÛ³Ý ¨ óճÝÃÇ ÇáݳÛÇÝ ï»Õ³÷áËÙ³Ý Ï³ñ·³íáñÙ³Ý Ù»ç: ܳ ÷á˳½¹áõÙ ¿ Na+ - K+- ²ºü-³½Ç Ñ»ï ¨ ϳñ·³íáñáõ٠ݳïñÇáõÙ-ϳÉÇáõÙ³ÛÇÝ åáÙåÁ: ²¹áõëÇÝ ·»ÝÇ Ùáõï³óÇ³Ý Ñ³Ý·»óÝáõÙ ¿. 1. ºÇϳٳÛÇÝ ËáÕáí³ÏÝ»ñáõ٠ݳïñÇáõÙÇ Ñ»ïÝ»ñÍÍÙ³Ý áõÅ» -Õ³óÙ³Ý  ÑÇå»ñïáÝdz (ÙdzÛÝ ëåÇï³Ï³ÙáñÃÝ»ñÇ Ùáï) 2. ºÃ» ²¹áõëÇÝ ·»ÝÇ Ùáõï³óÇ³Ý Ï³åíáõÙ ¿ Ù»Ï ³ÛÉ ·»Ý»ïÇÏ³Ï³Ý Ë³Ý·³ñÙ³Ý Ñ»ï, ѳïϳå»ë ³ÛÝåÇëÇÝÝ»ñÇ, áñáÝù ³Ëï³Ñ³ñáõÙ »Ý è²² ѳٳϳñ·Á, ³å³ ¹ñ³Ýó ¨ ÙÇç³í³ÛñÇ ·áñÍáÝÝ»ñÇ ÷á˳½¹»óáõÃÛ³Ý Ñ»ï¨³Ýùáí µ³ñÓñ³ÝáõÙ »Ý ³ÝáóÛÇÝ ïáÝáõëÁ ¨ ³ñÛ³Ý Í³í³ÉÁ  ³ñÛ³Ý ×ÝßÙ³Ý »ñϳñ³ï¨ µ³ñÓñ³óáõÙ:

10. ¸»ý»ÏïÝ»ñÁ å³ÛٳݳíáñáõÙ »Ý ˳óñáõÙÝ»ñª • è»Ý³É Na+ ¿ùëÏñ»ódzÛÇ • ´çÇçÝ»ñÇ Ã³Õ³ÝÃÝ»ñáõÙ Na+, Ca2+ ïñ³ÝëåáñïÇ • Ü»Ûñá·»ÝÇÏ ÑáñÙáÝÝ»ñÇ Ñ³Ý¹»å ëÇÙå³ÃÇÏ å³ï³ë˳ÝÇ • è²² ѳٳϳñ·Ç ³ÏïÇíáõÃÛ³Ý • ÆÝëáõÉÇݳÛÇÝ é»½Çëï»ÝïáõÃÛáõÝ:

11. èÇëÏÇ ·áñÍáÝÝ»ñ • ÀÝï³Ý»Ï³Ý å³ïÙáõÃÛáõÝ • î³ñÇù • ê»é (ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ < 55, ϳݳÛù  70) • ¶»Ý»ïÇÏ ·áñÍáÝÝ»ñ • Na-Ç Ý»ñÙáõÍÙ³Ý , Na-Ç ·»ñ½·³ÛáõÝáõÃÛáõÝ • ëÝݹáõÙ K+, Ca++, Mg ÁݹáõÝÙ³Ý  • ²ÉÏáÑáÉ, ÝÇÏáïÇÝ • ø³ßÇ >, ׳ñå³Ï³ÉáõÙ • Þ³ù³ñ³ÛÇÝ ¹Ç³µ»ï • ²Ã»ñáëÏÉ»ñá½ • Ðá·»Ñáõ½³Ï³Ý ëÃñ»ë • ¶ÉÛáõÏá½Ç ÇÝïáÉ»ñ³ÝïáõÃÛáõÝ

12. ÐÇå»ñïáÝÇÏ ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Í³·Ù³Ý ÑÇåáû½Ý»ñ I. Ü»ýñáÝÝ»ñÇ ù³Ý³ÏáõÃÛ³Ý µÝ³ÍÇÝ å³Ï³ë (é»Ý³É ·áñÍáÝ) Na-Ç å³ÑáõÙ  ¼Ö >(ÑÇå»ñíáÉ»ÙÇÏ) II. ´çç³ÛÇÝ Ã³Õ³ÝÃáí ÇáÝÝ»ñÇ ïñ³ÝëåáñïÇ Ë³Ý·³ñáõÙ (í³½áÏáÝëïñÇÏïáñ ¿ý»Ïï) III. ijé³Ý·³Ï³Ý ·áñÍáÝÝ»ñ

13. êÜÐ ²ÎîÆìàôÂÚàôÜ êÆØä²îÆÎ ÜÚ²ð¸²ÚÆÜ Ð²Ø²Î²ð¶Æ ¶ºð²ÎîÆì²òØ²Ü ¸ºðÀ ¾ÐÐ ²Êî²ÌÜàôÂÚ²Ü Øºæ 1.êñï³ÛÇÝ ³ñï³- ÙÕÙ³Ý  2.̳Ûñ³Ù³ë³ÛÇÝ é»½Çëï»ÝïáõÃÛ³Ý ÆÝëáõÉÇݳÛÇÝ é»½Çë- ï»ÝïáõÃÛáõÝ ²ÝáóÛÇÝ é»Ùá¹»ÉÇÝ· ٳϳñ¹»ÉÇ-áõÃÛ³Ý  ²ÝáÃÇ Ý»Õ³óáõÙ ¾Ý¹áûÉÇ³É ¹ÇëýáõÝÏódz ÐÇå»ñï»Ý½Ç³

14. è ² Ð(ɳÛÝáñ»Ý Ý»ñϳ۳óí³Í ¿ ëñïáõÙ, áõÕ»ÕáõÙ, ³ÝáÃÇ å³ïáõÙ, ¿Ý¹áûÉáõÙ)  µçç³ÛÇÝ é»ó»åïáñÝ»ñ, áñáÝù ÙÇçÝáñ¹áõÙ »Ý Ýñ³ ýǽÇáÉá·Ç³Ï³Ý ¿ý»ÏïÝ»ñÁ (µçç³ÛÇÝ ÁÝϳÉÇãÝ»ñÇ û·ÝáõÃÛ³Ùµ) ²Ü¶ÆàîºÜ¼ÆÜ- II ¾üºÎîܺðÀ 1. ²ÝáóÛÇÝ ïáÝáõëÇ  • ³ÝáÃÇ Ñ³ñà ÙϳÝÇ áõÕÕ³ÏÇ ÏÍÏáõÙ • ¿Ý¹áûÉÇ³É NO ¨ Pg ³ñï³¹ñáõÃÛ³Ý ÁÝÏ×áõÙ 2. ²ñÛ³Ý Í³í³ÉÇ Ù»Í³óáõÙª é»Ý³É Na-Ç ¨ çñÇ é»ï»Ýódz (³É¹áëï»ñáÝÇ ÙÇçáóáí) 3. ¶ÉáÙ»ñáõÉÛ³ñ ÏÍÇϳÛÇÝ Ñ»Ùá¹ÇݳÙÇϳÛÇ Ë³Ý·³ñáõÙ

15. ²Ü¶ÆàîºÜ¼ÆÜ- II ¾üºÎîܺðÀ (Þ²ðàôܲÎàôÂÚàôÜ) 4. îáùëÇÝÝ»ñÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ (ÑÛáõëí³ÍùÇ íݳëÙ³Ý å³ï³ë˳Ý) 5. ²ÝáÃÇ Ñ³ñà ÙϳÝÇ ¨ ýǵñáµÉ³ëïÝ»ñÇ åñáÉÇý»ñ³ódz  å³ïÇ Ñ³ëï³óáõÙ, é»Ùá¹»ÉÇÝ· 6. ØáÝáóÇïÝ»ñÇ ¨ ÃñáÙµáóÇïÝ»ñÇ ³¹Ñ»½Ç³ÛÇ áõŻճóáõÙ 7. Ü»ñ³ÝáóÛÇÝ µáñµáùÙ³Ý ¨ ÃñáÙµ³·áÛ³óÙ³Ý ·áñͳñÏáõÙ 8. ²Ý·Çáï»Ý½ÇÝ II Ý»ñµçç³ÛÇÝ Ca2+  Ca2+ ϳÉÙá¹áõÉÇÝ  ÙÇá½ÇÝÇ Ã»Ã¨ ßÕóݻñÇ ÏÇݳ½Ç (ÏáÝýáñÙ³ódz) ³ÏïÇí³óáõÙ (ýáëýáñÇɳóáõÙ) ÙdzóáõÙ ³ÏïÇÝÇ Ñ»ï  ³ÏïáÙÇá½ÇÝ P-Ç ·áÛ³óáõÙ  ѳñà ÙϳÝÝ»ñÇ ÏÍÏáõÙ Ca2+-ϳËÛ³É åñáó»ë ¿ ݳ¨ ÙϳݳÛÇÝ µçÇçÝ»ñÇ åñáÉÇý»ñ³- ódzÝ, ÑÇå»ñåɳ½Ç³ª åñáïáûÝÏá·»ÝÇ ³ÏïÇí³óáõÙ  ÃñáÙ- µáóÇï³ñ ³×Ç ·áñÍáÝÇ ,ýǵñáµÉ³ëïÝ»ñÇ ³×Ç ·áñÍáÝÝ»ñÇ ³ÏïÇí³óáõÙ  ѳñà ÙϳÝÝ»ñÇ ÑÇå»ñïñáýdz ¨ ÑÇå»ñåɳ½Ç³

16. ÐÇå»ñïáÝÇÏ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ (ÑÇåáû½.) å³Ã᷻ݻ½ ¶»Ý»ïÇÏ Ë³Ý·³ñáõÙÝ»ñ ØÇç³í³ÛñÇ ·áñÍáÝÝ»ñ ׳ñå³Ï³ÉáõÙ, ëÃñ»ë, Na+ ³í»ÉóáõÏ è»Ý³É, Na µ³É³ÝëÇ Ë³Ý·³ñáõÙ üáõÝÏóÇáÝ³É ³Ýáóë»ÕÙáõÙ (ÇÝùݳϳñ·³íáñÙ³Ý Ë³Ý·³ -ñáõÙÝ»ñ, ëÇÙå.-Ç ËóÝáõÙ) ²ÝáÃÝ»ñÇ ÙϳÝÝ»ñÇ ³× ³ÝѳٳñÅ»ù Na ¿ùëÏñ»ódz + ²Ýáóë»ÕÙÇã ÑáõÙáñ³É ·áñÍáÝÝ»ñÇ Na ¨ H2O é»ï»Ýódz (å³ÑáõÝ) ³ÝáÃÇ å³ïÇ Ñ³ëïáõÃÛ³Ý , é»Ùá¹»ÉÇÝ· Na-áõñ»ïÇÏ ÑáñÙáÝÇ  Þñç³Ý³éáÕ ³ñÛ³Ý Í³í³ÉÇ  ³ÝáÃÇ é»³ÏïÇíáõÃÛ³Ý êñï³ÛÇÝ ÑñáóÇ  ³áõïáé»·áõÉÛ³ódz ͳÛñ³Ù³ë³ÛÇÝ ïá- ï³É 黽Çëï»Ý ïáõÃÛ³Ý  ÐÆäºðîºÜ¼Æ²

17. ²ÔÆ èºîºÜòƲÚÆ ²Êî²ÌÜàôÂÚàôÜ Å³é³Ý·³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ճ³ñå³Ï³ÉáõÙ êÜÐ  êÝݹ³ÛÇÝ K, Mg, Ca ÆÝëáõÉÇݳÛÇÝ é»½Çëï»ÝïáõÃÛáõÝ êÜÐ, è²² Ñ-ñÇ ¹ÇëýáõÝÏódz, Na-áõñ»ïÇÏ ÑáñÙáÝ, ³¹áõëÇÝ ºñÇϳÙÝ»ñáõÙ Na ¿ùëÏñ»- ódzÛÇ , ճÝßáõÙ – Na áõñ»½Çë ѳñ³µ»ñ³ÏóáõÃÛ³Ý Ë³Ý·³ñáõÙ êÝݹ³ÛÇÝ Na  ¿Ý¹áûÉÇ³É ¹ÇëýáõÝÏódz NUP ¹ÇëýáõÝÏódz è»Ý³É ÏÍÇÏÝ»ñÇ »õ ËáÕáí³ÏÝ»ñÇ µáñµáùáõÙ è²² (³É¹áëï»ñáÝ)

18. Na- ٳϳÍáõÙáí I-³ÛÇÝ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ ºñÇϳٳÛÇÝ Na ¿ùëÏñ»ódzÛÇ Å³é³Ý·³Ï³Ý ¹»ý»Ïï êÝݹ³ÛÇÝ Na ³í»ÉóáõÏ 50 mEq/ûñ, K-Ç å³Ï³ë Na-Ç µçç³ÛÇÝ é»ï»Ýódz (å³ÑáõÙ) æñÇ é»ï»Ýódz + ²´Ð-Ç Í³í³ÉÇ Ù»Í³óáõÙ Na-ïñ³ÝëåáñïÇ ÇÝÑǵÇïáñÇ ³½³ï³·ñáõÙ ²ñÛ³Ý Í³í³ÉÇ, ëñï³ÛÇÝ ³ñï³ÙÕÙ³Ý Ù»Í³óáõÙ I-ÇÝ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ÛÇ ³ÛÉ Ýß³ÝÝ»ñ Na+-K+ åáÙåÇ Ë½áõ٠ѳٳÏßéÇ Ë³ËïáõÙ Ü»ñµçç³ÛÇÝ Na+, Ca2+ ù³Ý³ÏÇ ß³ï³óáõÙ ²Ýáóë»ÕÙÇã-Ç ½·³ÛÝáõÃÛ³Ý  ²Ýáóë»ÕÙÇã ¿ý»Ïï, ³ÝáÃÝ»ñÇ Ý»Õ³óáõ٠̳Ûñ³Ù³ë³ÛÇÝ ¹ÇÙ³¹ñáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙ ÐÆäºðîºÜ¼Æ²

19. ÐÆäºðîàÜÆÎ ÐÆì²Ü¸àôÂÚ²Ü ²Êî²ÌÜàôÂÚ²Ü Ä²Ø²Ü²Î²Æò ä²îκð²òàôØܺðÀ

20. ìܲêàôØܺð ºðβð²îºì ²Üà²êºÔØàôØ ¼²ðκð²ÎÆ Ð²ð ØβÜܺðÆ ÐÆäºðîðàüƲ ºì ÐÆäºðäȲ¼Æ² ¼²ðκð²ÎÆ Èàôê²ÜòøÆ ÜºÔ²òàôØ Ì²Úð²Ø² -ê²ÚÆÜ èº¼ÆêîºÜ- îàôÂÚ²Ü  ´àð´àøàôØ ÐÆêî²ØÆÜÆ, ȺÚÎàîðƺÜܺðÆ, ä¶-Æ ²ðî²¼²îàôØ ²Üà²ÚÆÜ Â²ö²ÜòºÈÆàôÂÚ²Ü   Na+, Ca2+, H2O, êäÆî²Îàôò, ÐàôØàð²È ÜÚàôºð ²ÜàÂÆ Ð²êî²òàôØ  ²Üà²êºÔØàôØ Ca2+Ùáõïù ѳñà ÙϳÝÝ»ñ ÎÍÏáճϳÝáõÃÛ³Ý áõŻճóáõÙ

21. ºðÎðàð¸²ÚÆÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ²Üºð

22. ². - ºðÆβزÚÆÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ² 2. è»Ýáå³ñ»ÝËÇÙ³ïá½ 1. ì³½áé»Ý³É (Çß»ÙÇÏ) è»ÝáåñÇí ìáÉÛáõÙé»ó»åïáñÝ»ñ ʳݷ³ñíáõÙ ¿ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝÁª 1.äñáëﳷɳݹÇÝÝ»ñÇ Pg A1, E2.ÎÇÝÇÝÝ»ñÇ (µñ³¹ÇÏÇÝÇÝ Ï³ÉǹÇÝ): è»ÝÇÝ 2 ¶É ³Ý·Çáï»Ý½Çá·»Ý ²ÝáóɳÛÝÇã ¿ý»Ïï , Na ¿ùëÏñ»ódz  ²Ý·Çáï»Ý½ÇÝ I (¹»Ï³å»åïǹ) • гñà ÙϳÝÝ»ñÇ ÏÍÏáõÙ, ÙáÝáóÇïÝ»ñÇ åñáÉÇý»ñ³ódz, ÑÇå»ñïñáýdz • β-Ç ³½³ï³·ñáõÙ • ²ÝáÃÝ»ñÇ ½·³ÛÝáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙ • ²É¹áëï»ñáÝÇ ³ñï³¹ñáõÃÛ³Ý Ëó- ÝáõÙ  é»Ý³É (²¸Ð) , ³ñï³»ñÇϳ- Ù³ÛÇÝ Na+ ²Ý·Çáï»Ý½ÇÝ II (ûÏï³å»åïǹ) ²Ý·Çáï»Ý½ÇÝ III, IV é»ó»åïáñÝ»ñÇ ³ÏïÇí³óáõÙ ëñïÇ ñáå»³Ï³Ý Í³í³ÉÇ  ÐÆäºðîºÜ¼Æ²

23. ´. ¾Ü¸àÎðÆÜ Ì²¶Ø²Ü ºðÎðàð¸²ÚÆÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ² I. سϻñÇϳ٠(ϻը) ². ÙÇÝ»ñ³ÉáÏáñïÇÏáǹݻñ ´. ·ÉÛáõÏáÏáñïÇÏáǹݻñ

24. ¾Ü¸àÎðÆÜ Ì²¶Ø²Ü ºðÎðàð¸²ÚÆÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ² II. سϻñÇϳ٠(ÙÇçáõÏ) β-Ç ß³ï³óáõÙ  ³ÝáÃÝ»ñÇ ïáÝáõëÇ µ³ñÓñ³óáõÙ, ܲ  ³Éý³é»ó»åïáñÝ»ñÇ ¹ñ¹áõÙ  ³ÝáÃÇ ëå³½Ù, ëñïÇ íñ³ ¹ñ³Ï³Ý ËñáÝá-, ÇÝáïñáå ¿ý»Ïï III. ÐÇå»ñÃÇñ»á½ - êñïÇ ñáå»³Ï³Ý Í³í³ÉÇ Ù»Í³óáõÙ, ¹ñ³Ï³Ý ËñáÝá-, ÇÝáïñáå ¿ý»Ïï IV. ÐÇåáýǽ³ñ (³ÏñáÙ»·³Édz) êîÐ  ̳Ûñ³Ù³ë³ÛÇÝ é»½Çëï»ÝïáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙ

25. ¶. ܺÚðà¶ºÜ ÐÆäºðîºÜ¼Æ²Üºð ³) ò»Ýïñá·»Ý (´Ü¶ ˳ݷ³ñáõÙÝ»ñ – ëÃñ»ë, ݨñá½, áõÕ»ÕÇ íݳëáõÙÝ»ñ) µ) è»ýÉ»ùëá·»Ý (é»ýÉ»Ïïáñ) • é»ýÉ»ùëá·»Ý ·áïÇÝ»ñÇ µ³ñáé»ó»åïáñÝ»ñÇ íݳëáõÙ • ³áñï³ÛÇ ³Õ»ÕÇ ¨ ùݳÛÇÝ ½³ñÏ»ñ³ÏÇ ³é³Ó·³Ï³Ý³ÝáõÃÛ³Ý < • ¹»åñ»ëáñ ¨ ëÇÝáõë³ÛÇÝ ÝÛ³ñ¹»ñÇ íݳëáõÙ • é»ó»åïáñÝ»ñÇ ½·³ÛáõÝáõÃÛ³Ý <

26. ¸. ²ñÛ³Ý íÇ׳ÏÇ Ñ»ï ϳåí³Í ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ • Þ²Ì-Ç > • ³ñÛ³Ý Ù³ÍáõóÇÏáõÃÛ³Ý > (ì³Ï»½Ç ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ, µ³ó³ñÓ³Ï ¿ñÇÃñáóÇïá½, ÑÇå»ñåñáï»ÇÝ»Ùdz) ¼³ñÏ»ñ³Ï³ÛÇÝ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ª êñïÇ íÇñ³Ñ³ïáõÃÛáõÝÇó Ñ»ïá ػ˳ÝǽÙÝ»ñÁª ó³í, ëÃñ»ë, ÑÇåûùëdz, ÑÇå»ñϳåÝdz, Ñ»ÕáõÏÇ ïñ³Ýëýáõ½Ç³ ÐÕÇÝ»ñÇ ½³ñÏ»ñ³Ï³ÛÇÝ ÑÇå»ñï»Ý½Ç³ ÆÙáõÝ Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñ. ³Ûïáõó, åñáï»ÇÝáõñdz, åɳ½Ù³ÛáõÙ Ùǽ³ÃÃíÇ ß³ï³óáõÙª

27. ÐÆäºðîºÜ¼Æ²ÜºðÆ ´àôÄàôØÀ I. àã ý³ñÙ³ÏáÉá·Ç³Ï³Ý áõÕÇ • λÝë³Ï»ñåÇ ÷á÷áËáõÙ  • ø³ßÇ Çç»óáõÙ • ³ÉÏáÑáÉÇ ÁݹáõÝÙ³Ý ÅáõÅϳÉáõÃÛáõÝ • ϳÝáݳíáñ ýǽÇÏ³Ï³Ý ³ÏïÇíáõÃÛáõÝ • ³ÕÇ ÁݹáõÝÙ³Ý ùã³óáõÙ • ÍË»Éáõ ¹³¹³ñáõÙ II. ü³ñÙ³ÏáÉá·Ç³Ï³Ý µáõÅáõÙ • ¹Çáõñ»ïÇÏÝ»ñ ϳ٠-µÉáϳïáñÝ»ñ • ³Ý·Çáï»Ý½ÇÝ-÷á˳ϻñåáÕ ý»ñÙ»ÝïÇ ³ñ·»É³ÏÇãÝ»ñ (å³ß³ñÇã) • ³Ý·Çáï»Ý½ÇÝ II ÁÝϳÉÇãÝ»ñÇ ³ñ·»É³ÏÇãÝ»ñ • Ca2+-Ç ³Ýï³·áÝÇëïÝ»ñ • -ÁÝϳÉÇãÝ»ñÇ å³ß³ñÇãÝ»ñ • - å³ß³ñÇãÝ»ñ (¹Ç³µ»ï, ëñï³ÛÇÝ ³Ýµ³í³ñ³ñáõÃÛáõÝ ¨ ÙÇáϳñ¹Ç ÇÝý³ñÏï áõÝ»óáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ):

28. ¼³ñÏ»ñ³Ï³ÛÇÝ ÑÇåáï»Ý½Ç³ ²Êî²´²Ü²Î²Ü • üƼÆàÈà¶Æ²Î²Ü • ²Ýѳï³Ï³Ý • سñ½í³ÍáõÃÛ³Ý • ²¹³åïÇí 1. ëáõñ 2. ùñáÝÇÏ • øñáÝÇÏ ³é³ç³ÝÛ³ÇÝ • Ü»ÛñáóÇñÏáõÉÛ³ïáñ (ÑÇåáïáÝÇÏ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ) • úñïáëï³ïÇÏ Ç¹Çáå³ÃÇÏ ½³ñÏ»ñ³Ï³ÛÇÝ ÑÇåáï»Ý½Ç³ (³é³çݳÛÇÝ í»·»ï³ïÇí ³Ýµ³í³ñ³ñáõÃÛáõÝ) • ºñÏñáñ¹³ÛÇÝ (ëÇÙåïáÙ³ïÇÏ ÑÇåáï»Ý½Ç³) ³. ÏáÉɳåë µ. ßáÏ Àëï ³é³ç³ï³ñ ³Ëï³ÍÝ³Ï³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÇ 1. Ý»Ûñ᷻ݪ ó»Ýïñá·»Ý ¨ é»ýÉ»Ïïáñ 2. ¾Ý¹áÏñÇÝ Ù³Ï»ñÇϳ- Ù³ÛÇÝ ÃÇñ»áǹ ÑÇåáýǽ³ñ 3. ٻﳵáÉÇϪ 1. ÑÇå»ñï»Ý½Çí ٻﳵá- ÉÇïÝ»ñÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ 2. ûñ·³ÝǽÙÇ ÑÇåáÑǹñ³- ï³ódz 1. ÑÇå»ñï»Ý½Çí ³½¹»óáõÃÛ³Ý ÑáñÙáÝÝ»ñÇ Ã»ñ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ 2. ³ÝáÃÝ»ñÇ ¨ ëñïÇ é»ó»åïáñÝ»ñÇ Ã»ñ½·³Û- ÝáõÃÛáõÝ ÑÇå»ñï»Ý½Çí ÑáñÙáÝÝ»ñÇ Ñ³Ý¹»å

29. úðÂàêî²îÆÎ ÐÆäàîºÜ¼Æ² I. êÇëïáÉÇÏ ¨ ¹Ç³ëïáÉÇÏ ×ÝßáõÙÝ»ñÇ Çç»óáõÙ »ï ûùí³Í ¹ÇñùÇó ϳݷݻÉÇë  • ²ÝáóɳÛݳóáõÙ • ²ñÛ³Ý Ïáõï³ÏáõÙ (É»óáõÙ) ÙϳݳÛÇÝ ³ÝáÃÝ»ñáõÙ • ²ñÛ³Ý Ïáõï³ÏáõÙ Áݹ»ñ³ÛÇÝ ûñ·³ÝÝ»ñáõÙ ¨ »ñÇϳÙÝ»ñáõÙ

30. êàôð úðÂàêî²îÆÎ ÐÆäàîºÜ¼Æ²  • ²Ý³ïáÙÇ³Ï³Ý ß»ÕáõÙÝ»ñ • سñÙÝÇ ùÇÙǽÙÇ Ë³Ý·³ñáõÙ • гϳÑÇå»ñï»Ý½Çí ¨ ѳϳ¹»åñ»ëÇí µáõÅáõÙ • ºñϳñ³ï¨ ÑÇåáÏÇÝ»½Ç³ • ø³Õó • üǽÇÏ³Ï³Ý ÑÛáõÍáõÙ øðàÜÆÎ úðÂàêî²îÆÎ ÐÆäàîºÜ¼Æ²  • ƹÇáå³ÃÇÏ • ºñÏñáñ¹³ÛÇÝ (³¹ñ»Ý³É ³Ýµ³í³ñ³ñáõÃÛáõÝ, ß³ù³ñ³Ëï, Ý»ñ·³Ý·³ÛÇÝ áõéáõóù, ϳÃí³Í)

31. ÐÇå»ñïáÝÇÏ ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý å³Ã᷻ݻ½Á I ²Ëï³µ³- Ý³Ï³Ý ¹áÙÇݳÝï Ðá·»Ñáõ½³Ï³Ý ëÃñ»ë ÐÐ I ßñç³Ý (ïñ³Ý- ½Çëïáñ) ²Ýáóë»ÕÙÇã Ï»ÝïñáÝÇ ³Ëï³µ³Ý³Ï³Ý ¹ñ¹áõÙ êÇÙå³ïÇÏ Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ ¹ñ¹áõÙ ²ÝáÃÝ»ñÇ ï³ñ³ÍáõÝ ëå³½Ù

32. II êñï³ÛÇÝ ÑñáóÇ  ºñÇϳÙ-¿Ý¹áÏñÇÝ Ù»Ë³ÝǽÙÇ Áݹ·ñÏáõÙ ´³ñáé»ó»åïáñ ßñç³ÝÇ ¹»åñ»ëáñÝ»ñÇ µÉáϳ¹³ ÐÐ II ßñç³Ý (ϳÛáõÝ) ²ñ³ï³ -íáñ ßñç³ÝÝ»ñ β-Ç Ýϳïٳٵ ù»Ùáé»ó»åïáñÝ»ñÇ ½·³ÛÝáõÃÛ³Ý µ³ñÓñ³óáõÙ Ca-ϳËÛ³É Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ Áݹ·ñÏáõÙ óÇÏÉÇÏ ÝáõÏÉ»áïǹݻñ ¾Ý¹áûÉÇݳÛÇÝ Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ Áݹ·ñÏáõÙ ²Ëï³ÍÝ³Ï³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ ³Ùñ³åݹáõ٠ϳ½Ù³µ³Ý³Ï³Ý ٳϳñ¹³Ïáí ÐÇå»ñïáÝÇÏ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ