BEDRIJFSGEGEVENS 2013 Lichte zandgrond met 4,5% organische stof Neerslagoverschot : 300 mm/ jr

1. Systeemontwikkeling • BEDRIJFSGEGEVENS 2013 • Lichtezandgrond met 4,5% organischestof • Neerslagoverschot: 300 mm/jr • Bedrijf • Oppervlakte: 55 ha • Blijvendgrasland: 11 ha • Vruchtwisseling: 44 ha • Vanggewasinmaïs: Italiaansraaigras • Melkkoeien: 81 • Jongvee: 6/10 koeien • Melkproductie per koe: 8.500 kg/jr • Intensiteit: 12.500 kg melk/ha • Melkveevoedingweideperiode • Beweidingsperiode: tot 1 september • Beweidingsduur: 2 x 3 uur/dag • Stalperiode • Gemengd (60 %) graskuil en (40 %) maïskuil • MKS, mengvoer en mineralensupplementen • Ruweiwitrantsoen: 14-15 % • Bemestingsmanagement • Digestaat: 39 ton/ha • Dunne fractiedigestaat: 19 ton/ha • Dikkefractiedigestaat: 2 ton/ha • Stikstofuitkunstmest 15 kg /ha • Stikstofbinding klaver: 33 kg/ha Mestbe- en verwerking Milieudoelen Ammonikemissie max. 30 kg N per ha N bodemoverschot max. 79 kg N per ha N bedrijfsoverschot max. 126 kg N per ha Nitraatuitspoeling max. 50 mg per litre P bodemoverschot max. 1 kg P per ha P bedrijfsoverschot max. 1 kg P per ha Fosforuitspoeling max. 0,15 mg per liter Broeikasgassen min. - 30% van 1990 NOx-emissie max. 3 kg N per ha Drijfmest Hydrolyse Zodenbemesting Vergisten NH3-emissiearme mesttoediening Mineralen Energie • Strategieën en maatregelen • Minimale hoeveelheid mineralen in kringloop • Optimaliseren benutting • Door: • Lage veebezetting • Veel maïsteelt plus vanggewas • Weinig beweiding (dagen en uren) • Weinig tot geen kunstmest (N en P) • Optimaal tijdstip drijfmesttoediening • Vruchtwisseling Digestaat Biogas Elektra Opwerken Groen gas Drijfmest in de rij Aardgasnet Trekker Scheiding Schroefpersfilter Vanggewas Italiaans raaigras 11 ha blijvend grasland en 44 ha in vruchtwisseling Maïskolvensilage(MKS) 6 ha Vaste fractie Dunne fractie Dikke fractie Maïs 3 jaar 21 ha Mestscheiding Gras-klaver 3 jaar 23 ha Inzaai namaïsoogst Onderzaai Raffineren Maïskuil 15 ha Grasonderzaaien in de maïs Stikstof Vergister Fosfaat Energieproductie Rest Sleuvenvloer Bemesting gewasop maat (N & P) 2 3

2. GEWAS MEST Stikstofoverschot (kg/ha) Knowledge Transfer Centre De Marke Hengelo (Gld) Overschot NL 1995 NL 2011 Pioniers De Marke 359 214 192 137Verschil - 40 % - 46 % - 62 % Nitraatuitspoeling Ammoniakemissie mg/l bovenste grondwater (gemiddeld totale oppervlakte) TOTAAL 20,1 kgN/ha Stal Mestopslag Zodenbemesting Mestinjectie bouwland Onderzoek Voorlichting Stikstofkunstmest Beweiding Fosfaatstromen (kg/ha) Tussen haakjes cijfers vanK&K bedrijven(2011, 2012) Afvoer: 34 (51) Melk & dieren: 33 (51) Overige: 1 (0) VEE Efficiëntie bedrijf100 % (80 %) Onderwijs Interregionaleuitwisseling Aanvoer: 35 (63) Kunstmest: 0 (17) Veevoer: 32 (44) Depositie: 2 (2) Overige: 1 (0) BODEM Overschot: 1 (8) Fosfaat (P2O5) = P x 2,3 DAIRYMANis een Europees project met 14 partners in 10 regio’s van 7 landen in noordwest Europa. DAIRYMAN streeft naar een versterking van de plattelandsgemeenschappen in deze regio’s waar melkveehouderij de belangrijkste economische activiteit en een vitale vorm van landgebruik is. Ontwikkeling Duurzame Melkveehouderijdie voldoet aan de Milieunormen • KERNTHEMA’S • Efficiënte mineralenbenutting (stikstof & fosfor/fosfaat) • Terugdringen gasvormige emissies (broeikasgassen en NH3) Augustus 2013 4 1