H KM N A IKLANMASININ GERI BIRAKILMASI CMK m. 231 FAHRETTIN DEMIRAG

1. H�KM�N A�IKLANMASININ GERI BIRAKILMASI(CMK m. 231)  FAHRETTIN DEMIRAG

4. H�K�MCMK m. 223 Durusmanin sona erdigi a�iklandiktan sonra h�k�m verilir T�rk Ceza Kanununda ve diger �zel ceza kanunlarinda SU� olarak d�zenlenen eylemler bakimindan yapilan yargilama sonucu verilen kararlari ifade eder. H�k�m, yargilama makaminin dava konusu asil uyusmazligi dogrudan veya dolayli olarak ��zen kararidir H�k�m, yargilama makaminin dava konusu asil uyusmazligi dogrudan veya dolayli olarak ��zen kararidir

5. H�K�M T�RLERICMK m. 223/1 Beraat Ceza verilmesine yer olmadigi Mahkumiyet G�venlik tedbirine h�kmedilmesi Davanin reddi Davanin d�smesi

6. MAHKUMIYET H�KM� VE A�IKLANMASI Y�klenen su�u islediginin sabit olmasi halinde, sanik hakkinda mahkumiyet karari verilir (m.223/5) Durusma sonunda, durusma tutanagina ge�irilen h�k�m fikrasi okunarak a�iklanir (CMK m. 231/1)

7. MAHKUMIYET H�KM� TCK�nun 61 inci maddesine g�re �nce temel ceza tayin edilir. Cezayi artiran ve azaltan nedenler dikkate alinarak sonu� ceza belirlenir. Se�enek yaptirimlara �evirme ve erteleme konulari degerlendirilir. Mahkumiyet h�km� verildiginde; TCK�nun 61 inci maddesine g�re �nce temel ceza tayin edilir. Daha sonra cezayi artiran ve azaltan nedenler dikkate alinarak sonu� ceza belirlenir. Bu asamadan sonra, se�enek yaptirimlara �evirme ve erteleme konulari degerlendirilir. Mahkumiyet h�km� verildiginde; TCK�nun 61 inci maddesine g�re �nce temel ceza tayin edilir. Daha sonra cezayi artiran ve azaltan nedenler dikkate alinarak sonu� ceza belirlenir. Bu asamadan sonra, se�enek yaptirimlara �evirme ve erteleme konulari degerlendirilir.

8. KISILESTIRME NEDENLERI NELERDIR?

9. 5237 SAYILI T�RK CEZA KANUNUN �NG�RD�G� KISILESTIRME NEDENLERIVE UYGULANMASI Para cezasina �evirme Tedbire d�n�st�rme Erteleme

10. ERTLEME: �NCEKI TCK�DA VE 647 SAYILI KANUNDA Kosullu atifet kurumu niteligi tasiyordu: Deneme s�resi i�inde yeni bir su� islenmemesi halinde �mahkumiyet vaki olmamis� sayiliyordu Sadece hapis cezasinin degil para cezasinin da ertelenmesi m�mk�n idi

11. 5237 SAYILI TCK�DA ERTELEME Sadece hapis cezasina �zg� bir infaz sistemi olarak d�zenlenmistir. Diger yaptirimlarda erteleme kabul edilmemistir H�k�ml� y�k�ml�l�klere uygun davrandigi takdirde �hapis cezasi infaz edilmis� sayilacaktir

12. CMK�NUN KABUL ETTIGI DIGER KURUMLAR SORUSTURMA EVRESINDE: Kamu davasinin a�ilmasinin ertelenmesi (CMK m. 171) KOVUSTURMA EVRESINDE: H�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi (CMK m. 231)

13. H�KM�N A�IKLANMASININ GERI BIRAKILMASI  KAVRAM Mahk�miyet h�km�n�n a�iklanmasinin, kosullu olarak belirli bir s�reyle ertelenmesi H�km�n bu s�re i�inde askida kalmasi H�km�n ortadan kaldirilarak sanik hakkinda hukuki bir sonu� dogurmamasi Sanik hakkinda kurulan mahkumiyet h�km�n�n a�iklanmasinin, belirli bir s�reyle ve �ng�r�lecek kosullara bagli olarak ertelenmesini, yani h�km�n belirli bir s�re askida kalmasini ve bu s�re i�inde konulan y�k�ml�l�klere uyulmasi halinde, sanik hakkinda hukuki bir sonu� dogurmamasini ifade eder.Sanik hakkinda kurulan mahkumiyet h�km�n�n a�iklanmasinin, belirli bir s�reyle ve �ng�r�lecek kosullara bagli olarak ertelenmesini, yani h�km�n belirli bir s�re askida kalmasini ve bu s�re i�inde konulan y�k�ml�l�klere uyulmasi halinde, sanik hakkinda hukuki bir sonu� dogurmamasini ifade eder.

14. �H�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi� m�essesesi objektif kosullarin varligi ve sanigin karsi �ikmamasi halinde, diger kisisellestirme h�k�mlerinden �nce degerlendirilir, Uygulanmasi y�n�nde kanaate ulasildigi takdirde, �ncelikle uygulanir Kosullarinin bulunmadigi veya uygulanmamasi y�n�nde kanaate ulasildigi taktirde ise diger kisisellestirme nedenleri degerlendirilebilir.

15. UYGULANMA SEKLI Avrupa �lkelerinde: Su�lulugu tespit edilen sanik hakkinda ceza h�km� kurulmasi ertelenmektedir. T�rkiye�de: Ceza h�km� belirlenmekte, fakat bunun a�iklanmasi ertelenmektedir.

16. MEVZUATIMIZA GIRISI  a. 03.07.2005- 5395 sayili Kanun (RG: 15.07.2005) b. 6.12.2006- 5560 sayili Kanun (RG: 19.12.2006) - Bir yil veya daha az s�reli hapis veya adli para cezasi - Sikayete tabi su�lar bakimindan - �ocuklar ile yetiskinler ayni kosullara tabi (denetim s�resi hari�) �ocuklar hakkinda �� yila kadar hapis veya adli para cezasi �ocuklar hakkinda �� yila kadar hapis veya adli para cezasi

17. HAGB KONUSUNDA YAPILAN YASA DEGISIKLIKLERI a. 23.01.2008- 5728 sayili Kanun (RG: 08.02.2008) - Hapis cezasinin �st siniri iki yila �ikarildi - Inkilap kanunlarinda yer alan su�lar disinda kalan t�m su�lar HAGB kapsamina alindi

18. b. 26.02.2008- 5739 sayili Kanunla Yapilan Degisiklikler (RG: 01.03.2008) - TMK m. 13: Ter�rle M�cadele Kanununu kapsamina giren su�larla ilgili olarak HAGB karari verilemez (Onbes yasini tamamlamamis olanlar hari�) - AsCK Ek m. 10: Askeri su�larla ilgili olarak HAGB karari verilemez - DMK m. 63/2:Disiplin su�larinda CMK m. 231/5- 14 uygulanmaz

19. c. 22.07.2010- 6008 sayili Kanunla Yapilan Degisiklikler (RG: 25.07.2010) - Sanigin HAGB kabul etmeme hakki (CMK m. 231 f. 6) - �ocugun isledigi TMK yazili su�lar, HAGB kapsamina alindi (3713/m.13) - Kesinlesmis HAGB kararlarinin 15 g�n i�inde basvuruda bulunulmasi sartina bagli olarak ele alinip yeniden h�k�m kurulmasi imkani getirildi (6008/Ge�ici 2. madde)

20. HUKUKI MAHIYETI DOGURDUGU SONU�LAR ITIBARIYLE KARMA BIR �ZELLIGE SAHIPTIR 1. Cezanin sahsilestirme sebebi 2. Kosullu bir d�sme karari: �Sanik ile devlet arasindaki cezai nitelikteki iliskiyi sona erdiren d�sme nedenlerinden biri� 3. Muhakeme hukuku a�isindan durusmada h�k�m kurulmasindan sonra, sanigin iradesine bagli olarak verilebilen yeni bir karar t�r� 4. Zamanasimini durduran usul islemi

21. KOSULLARI(CMK m. 231 f. 6) a) Su� HAGB karari verilemeyecek su�lardan olmamali b) Sonu� ceza �iki yil veya daha az s�reli hapis veya adl� para cezasi� olmali c) Sanigin daha �nce kasitli bir su�tan mahkum olmamis bulunmasi, d) Mahkemece, sanigin yeniden su� islemeyecegi hususunda kanaate varilmasi, e) Su�un islenmesiyle magdurun veya kamunun ugradigi zararin, tamamen giderilmesi, f) Sanigin HAGB karari verilmesine karsi �ikmamis olmasi,

22. KOSULLARI SU�A ILISKIN KOSULLAR CEZAYA ILISKIN KOSUL SANIGA ILISKIN KOSULLAR Saniga y�klenen su�, HAGB karari verilemeyecek su�lardan olmamalidir. H�kmolunan ceza �iki yil veya daha az s�reli hapis veya adl� para cezasi� olmalidir. a. Daha �nce kasitli bir su�tan mahk�m olmamis bulunmasi b. Magdurun veya kamunun ugradigi zararin tamamen giderilmis olmasi c. Mahkemece, sanigin yeniden su� islemeyecegi hususunda kanaate varilmasi d. Sanigin HAGB karari verilmesine karsi �ikmamasi Saniga y�klenen su�, HAGB karari verilemeyecek su�lardan olmamalidir. H�kmolunan ceza �iki yil veya daha az s�reli hapis veya adl� para cezasi� olmalidir. a. Daha �nce kasitli bir su�tan mahk�m olmamis bulunmasi b. Magdurun veya kamunun ugradigi zararin tamamen giderilmis olmasi c. Mahkemece, sanigin yeniden su� islemeyecegi hususunda kanaate varilmasi d. Sanigin HAGB karari verilmesine karsi �ikmamasi

23. SU�A ILISKIN KOSULLAR  1. Su� asagidaki su�lardan olmamalidir a. Inkilap Kanunlarinda yer alan su�lar: Bu kosul CMK m. 231 f. 14�te yer almistir. b. Ter�rle M�cadele Kanununda yer alan su�lar (�ocuklarin isledikleri su�lar hari�): 3713 m. 13 c. Askeri Ceza Kanununda yer alan su�lar ASCK Ek m. 10 (5739 ile) d. 477 sayili DMK da yazili su�lar (m. 63/2)

24. INKILAP KANUNLARI (AY. 174) 1. 3 Mart 1340 tarihli ve 430 sayili Tevhidi Tedrisat Kanunu; 2. 25 Tesrinisani 1341 tarihli ve 671 sayili Sapka Iktis�si Hakkinda Kanun; 3. 30 Tesrinisani 1341 tarihli ve 677 sayili Tekke ve Zaviyelerle T�rbelerin Seddine ve T�rbedarliklar ile Bir Takim Unvanlarin Men ve Ilgasina Dair Kanun; 4. 17 Subat 1926 tarihli ve 743 sayili T�rk Kanunu Medenisiyle kabul edilen, evlenme akdinin evlendirme memuru �n�nde yapilacagina dair meden� nik�h esasi ile ayni kanunun 110 uncu maddesi h�km�; 5. 20 Mayis 1928 tarihli ve 1288 sayili Beynelmilel Erkamin Kabul� Hakkinda Kanun; 6. 1 Tesrinisani 1928 tarihli ve 1353 sayili T�rk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkinda Kanun; 7. 26 Tesrinisani 1934 tarihli ve 2590 sayili Efendi, Bey, Pasa Gibi L�kap ve Unvanlarin Kaldirildigina Dair Kanun; 8. 3 K�nunuevvel 1934 tarihli ve 2596 sayili Bazi Kisvelerin Giyilemeyecegine Dair Kanun�.

25. 30.11.1925 tarih ve 677 sayili Tekke Ve Zaviyelerle T�rbelerin Seddine Ve T�rbedarliklar Ile Bir Takim Unvanlarin Men Ve Ilgasina Dair Kanun Bu Kanunla tekke ve zaviyelerle t�rbeler kapatilmis olup bunlari a�mak veya yeniden kurmak su� sayilmistir. Kanunda, bu fiiller �� aydan az olmamak �zere hapis ve 50 liradan asagi olmamak �zere para cezasi �ng�r�lm�st�r Adli para cezasi, 5252 sayili Yasanin 4 ve 5. maddesi uyarinca 450 Liradan az olamaz

26. A- 25.11.1925 tarih ve 671 sayili Sapka Iktisasi Hakkinda Kanun veB- 1.11.1928 tarihli ve 1353 sayili T�rk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkinda Kanun Bu Kanunlar dogrudan ceza h�km� �ng�rmemektedir. Bunlar, 5271 sayili TCK�nun 222 nci maddesi ile koruma altina alinmistir.

27. 03.03.1340 (1924) tarih ve 430 sayili Tevhidi Tedrisat Kanunu Bu Kanun, ve buna dayali olarak 14.06.1973 tarihinde kabul edilen 1739 sayili Milli Egitim Temel Kanunu T�rkiye�deki t�m egitim ve �gretim kurumlarini Milli Egitim Bakanligina baglamakta ve askeri okullar ile din egitim ve �gretiminin de bu bakanliga bagli olarak s�rd�r�lmesinin gerekliligine isaret etmekte olup ceza h�km� i�ermemektedir. Bu Kanun, TCK�nun 263 �nc� maddesi ile korunmaktadir. Bu h�kme g�re; Kanuna aykiri olarak egitim kurumu a�an veya isleten kisi, �� aydan bir yila kadar hapis veya adl� para cezasi ile cezalandirilir.

28. 19 Subat 1926 tarihli ve 743 sayili T�rk Medeni Kanununun evlenme akdinin evlendirme memuru �n�nde yapilacagina iliskin medeni nikah esasi ile 110. maddesi h�km� Y�r�rl�kten kaldirilan 743 sayili T�rk Medeni Kanununun 108. maddesinde, evlenmenin, evlendirme memuru �n�nde yapilacagi belirtilmis ve 110. maddesinde ise; �Evlenme kagidi ibraz edilmeden, evlenmenin dini merasimi yapilamaz.� h�km� yer almisti 743 sayili MK, 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayili Kanunla y�r�rl�kten kaldirilmis, fakat 4722 sayili y�r�rl�k Kanununun 21. maddesi geregince �nceki Medeni Kanun h�k�mlerine yapilan yollamalar, o maddeleri karsilayan yeni h�k�mlere yapilmis sayilir. Bu h�k�mler Yeni MK�nun 141, 142 ve 143 �nc� maddeleri olup ceza h�km� i�ermemektedir.

29. TCK m. 230 (5) Aralarinda evlenme olmaksizin, evlenmenin dinsel t�renini yaptiranlar hakkinda iki aydan alti aya kadar hapis cezasi verilir. Ancak, meden� nik�h yapildiginda kamu davasi ve h�kmedilen ceza b�t�n sonu�lariyla ortadan kalkar. (6) Evlenme akdinin kanuna g�re yapilmis oldugunu g�steren belgeyi g�rmeden bir evlenme i�in dinsel t�ren yapan kimse hakkinda iki aydan alti aya kadar hapis cezasi verilir.

30. OLAY 25.08.1984 dogumlu olan Sanik K. U'nun, evlenme akdi olmaksizin Haziran 2002 tarihinde evlenmenin dini merasimini yaptirma su�undan, �TCK�nun 237/4, 59 ve 647 sayili Yasanin 4. maddeleri uyarinca adli para cezasi ile mahkumiyetine ve cezanin 647 sayili Yasanin 6. maddesi geregince ertelenmesine karar verilmistir 1.11.2006 g�nl� h�k�m, Y 4. C.D�nce 8.07.2009 tarihinde onanmistir. Yargitay Bassavciligi, 11.06.2010 tarihli tebligname ile lehe yasa uygulamasinda hata yapildigi, 5395 sayili Kanunun 23. maddesi uyarinca degerlendirme yapilmamasi noktalarindan karara itiraz etmistir

31. CEVAP HAGB kurumu, mahk�miyet, su� niteligi ve ceza miktarina iliskin objektif kosullarin varligi halinde, cezanin kisisellestirilmesine iliskin olan, se�enek yaptirima veya tedbire �evirme ya da erteleme h�k�mlerinden �ncelikle uygulanir Adli sicil kaydi bulunmayan sanik hakkinda diger objektif kosullarin da ger�eklestigi anlasilmakla, HAGB y�n�nden bir degerlendirme yapilmasi yasal zorunluluktur Mahkemece bu konuda bir degerlendirme yapilarak olumlu veya olumsuz bir karar verilmemis olmasi isabetli degildir (YCGK:06.07.2010- 4/146- 167)

32. KAPSAM DISI DIGER SU�LAR Ter�rle M�cadele Kanunu Kapsaminda yer alan su�larda: - 5739 sayili Kanunun y�r�rl�ge girdigi 1.03.2008 tarihinden sonra islenen atif suretiyle cezalandirilanlar dahil HAGB UYGULANMAZ -�ocuklarin isledigi su�lar hari� (6008 Degisikligi) Askeri Ceza Kanununda ve DMK�da yer alan su�larda: -5739 sayili Kanunun y�r�rl�ge girdigi 1.03.2008 tarihinden sonra islenen askeri su�larda HAGB uygulanmaz (atif suretiyle cezalandirilan su�lar dahil) HAGB UYGULANMAZ

33. KAPSAM DISI SU�LAR Su�un uzlasmaya tabi olmasi: a) Su�, uzlasmaya tabi ise uzlasma h�k�mleri uygulanir b) Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe birakilmasi, takside baglanmasi veya s�reklilik arz etmesi halinde, 231 inci maddedeki kosullar aranmaz �zel d�zenleme bulunan su�larda (TCK 184, 191) bu h�k�mler uygulanir

34. CEZAYA ILISKIN KOSUL Sonu� ceza �iki yil veya daha az s�reli hapis veya adl� para cezasi� olmalidir. Adli para cezasina mahkumiyet halinde sinir yok Hapis ve adli para cezasina birlikte h�kmedilmis ise, hapis cezasinin s�resi dikkate alinir Birden fazla su�tan mahkumiyet halinde, ceza s�resi her su� i�in ayri degerlendirilir 5560 sayili Kanunun y�r�rl�ge girmesinden �nce �ocugun isledigi su�lar bakimindan �� yila kadar (�� yil dahil) cezalar HAGB kapsamindadir Soru 3- Birden fazla su�tan mahkumiyet hallerinde, HAGB karar verilmesinde, toplam ceza miktari mi, yoksa her bir su� i�in verilen ceza miktari mi nazara alinmalidir? Cevap 3- D�sme nedenlerinin her bir su� y�n�nden ayri ayri nazara alinmasi gerekmektedir. Bu nedenle birden fazla su�tan mahkumiyet halinde, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilip birakilmayacagi hususunun her bir su� y�n�nden ayri ayri ele alinarak degerlendirilmesi zorunlu Soru 3- Birden fazla su�tan mahkumiyet hallerinde, HAGB karar verilmesinde, toplam ceza miktari mi, yoksa her bir su� i�in verilen ceza miktari mi nazara alinmalidir? Cevap 3- D�sme nedenlerinin her bir su� y�n�nden ayri ayri nazara alinmasi gerekmektedir. Bu nedenle birden fazla su�tan mahkumiyet halinde, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilip birakilmayacagi hususunun her bir su� y�n�nden ayri ayri ele alinarak degerlendirilmesi zorunlu

35. OLAY-1 Adana 3. Agir Ceza Mahkemesince ; Sanik �. Y.�nin, taksirle birden fazla kisinin �l�m�ne ve yaralanmasina neden olmak su�undan, ETCK�nun � maddeleri uyarinca 2 yil 7 ay 7 g�n hapis cezasi ile cezalandirilmasina, 647 SK�nun 4, �TCK�nun 72. maddeleri uyarinca 2.888.00 YTL adli para cezasina �evrilmesine karar verilmis, Bu h�k�m, sanik m�dafii tarafindan temyiz edilmistir Yargitay 9. Ceza Dairesince; HAGB konusunda degerlendirme yapilmasi gerektigi noktasindan bozulmustur. Mahkemece; cezanin 2 yildan fazla olmasi ve se�enek yaptirim uygulanmadan �nce degerlendirilmesinin gerektigi gerek�eleriyle �nceki h�k�mde direnilmistir. (YCGK:17.02.2009- 9/7- 24) saniga temel ceza olarak neticeten 2 yil 7 ay 7 g�n hapis cezasi verildigi, 647 sayili Yasa�nin 4, 765 sayili TCY�nin 72 ve 647 sayili Yasanin 4. maddeleri uyarinca 2.888.00 YTL adli para cezasiyla cezalan�dirilmasina, cezasinin 647 sayili Yasanin 5. maddesi uyarinca taksitlendirilmesine, hakkinda TCY�nin 40. maddesinin uygulanmasina iliskin Adana 3. Agir Ceza Mahkemesince verilen 01.10.2007 g�n ve 22-314 sayili h�k�m, Sanik m�dafii tarafindan temyiz edilmekle, dosyayi inceleyen Yargitay 9. Ceza Dairesince 07.04.2008 g�n ve 1538-3308 sayi ile; �H�k�mden sonra y�r�rl�ge giren 5728 sayili Kanunun 562. maddesiyle degisik CMK.nun 231. maddesindeki �h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi�na iliskin d�zenleme karsisinda su�un niteligi, h�kmolunan cezanin t�r ve miktari g�zetilip dosyada bulunan adli sicil kaydi da degerlendirilerek sanigin hukuki durumunun yeniden tayin ve takdirinde zorunluluk bulunmasi,� isabetsizliginden sair y�nleri incelenmeksizin bozulmustur. saniga temel ceza olarak neticeten 2 yil 7 ay 7 g�n hapis cezasi verildigi, 647 sayili Yasa�nin 4, 765 sayili TCY�nin 72 ve 647 sayili Yasanin 4. maddeleri uyarinca 2.888.00 YTL adli para cezasiyla cezalan�dirilmasina, cezasinin 647 sayili Yasanin 5. maddesi uyarinca taksitlendirilmesine, hakkinda TCY�nin 40. maddesinin uygulanmasina iliskin Adana 3. Agir Ceza Mahkemesince verilen 01.10.2007 g�n ve 22-314 sayili h�k�m, Sanik m�dafii tarafindan temyiz edilmekle, dosyayi inceleyen Yargitay 9. Ceza Dairesince 07.04.2008 g�n ve 1538-3308 sayi ile; �H�k�mden sonra y�r�rl�ge giren 5728 sayili Kanunun 562. maddesiyle degisik CMK.nun 231. maddesindeki �h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi�na iliskin d�zenleme karsisinda su�un niteligi, h�kmolunan cezanin t�r ve miktari g�zetilip dosyada bulunan adli sicil kaydi da degerlendirilerek sanigin hukuki durumunun yeniden tayin ve takdirinde zorunluluk bulunmasi,� isabetsizliginden sair y�nleri incelenmeksizin bozulmustur.

36. OLAY- 2 YCGK: 10.02.2010- E. 2008/9-265, K.2009/22 Mahkemece ; Taksirle �l�me ve yaralanmaya neden olmak su�undan Sanik F. �. hakkinda, 5237 sayili TCK�nun 85/2 ve 62. maddeleri uyarinca 2 yil 1 ay hapis cezasi verilmis, ayni Yasanin 50. maddesi geregince hapis cezasi paraya �evrilerek sanigin 15.200,00 YTL adli para cezasi ile mahkumiyetine karar verilmistir H�km�n, katilanlar vekili ile sanik m�dafii tarafindan temyiz edilmis, Dairece oy �oklugu ile onanmistir Bassavcilik, sonu� ceza adli para cezasi oldugundan, hapis cezasinin iki yildan fazla olmasinin, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi karari verilmesine engel olusturmayacagini belirterek karara itiraz etmistir.

37. OLAY- 3 Katilan/ Saniklar, g�rev sirasinda ve g�revden kaynaklanan nedenle yekdigerini s�zl� ve eylemli bi�imde karsilikli olarak tahkir etmislerdir. Mahkeme, 765 sayili TCK�nun 272. maddesi uyarinca her bir katilan saniga verilen cezanin b�sb�t�n kaldirilmasina h�kmetmistir. saniklar CMK�nun 5728 sayili Yasa ile degisik 231. maddesi h�km�nden yararlanabilirler mi?

38. OLAY- 3: CEVAP CMK�nun 231 inci maddesinin uygulanabilmesi i�in, kisiye yargilama sonucu 2 yili asmayacak s�reli hapis ya da adli para cezasi verilmesi gerekmektedir. Oysa konu olayimizda, saniklara verilmis bir ceza yoktur. Her ne kadar �nce verilen ve sonra b�t�n�yle kaldirilan bir cezanin varligi nedeniyle tertip olunmus �creti vekalet ve yargilama gideri sorumlulugu s�z konusu ise de bu t�r tali y�k�ml�l�klerin, yasa koyucunun ama�ladigi d�zeyde ceza olmadigi ve salt bu nedenle h�km�n a�iklanmasinin ertelenmesinden yararlanilmak gerekmeyecegi kabul edilmelidir. YCGK:18.03.2008- E. 2007/4 MD-115,K.2008/53

39. HAGB KARARININ �OCUKLAR HAKKINDA UYGULANMASI OLAY- 4: 25.07.2005 tarihli h�k�mle; Enerji hirsizligi ve m�h�r bozma su�larindan sanik �zg�r��n, YTCK'nun ilgili maddeleri geregince 1 ay 3 g�n ve 2 ay 15 g�n hapis cezasi ile cezalandirilmasina, anilan Kanun'un 51. maddesi uyarinca hapis cezasinin ertelenmesine, CMK�nun 231. maddesi uyarinca HAGB�na, 3 yil s�reyle denetim s�resine tabi tutulmasina karar verilmistir Sanik su� tarihi itibariyle 12- 15 yas grubundadir Ad. Bakanliginca Yasa yararina bozma isteminde bulunulmustur Enerji hirsizligi ve m�h�r bozma su�larindan sanik �zg�r��n, 5237 sayili TCK'nun 142/1-f, 145, 168, 31/2, 62, 203/1, 31/2, 62. maddeleri uyarinca Enerji hirsizligi ve m�h�r bozma su�larindan sanik �zg�r��n, 5237 sayili TCK'nun 142/1-f, 145, 168, 31/2, 62, 203/1, 31/2, 62. maddeleri uyarinca

40. CEVAP- 4 H�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi kurumu a�isindan 5237 sayili TCK�nun 7/2. maddesi geregince failin lehine olan h�km�n belirlenmesi ve bir b�t�n olarak uygulanmasi gerekmektedir. HAGB y�n�nden uygulanabilecek tek h�k�m 5395 sayili Kanunun 23 �nc� maddesidir. H�k�m tarihi olan 25.12.2007 tarihinde, 5728 sayili Yasanin 562. maddesi ile 5271 sayili Yasanin 231. maddesinin 5 ve 14. fikralarinda yapilan degisiklikler hen�z y�r�rl�ge girmemis bulundugundan ve ayrintilari Yargitay Ceza Genel Kurulunun, 15.11.2005 g�n ve 132/128, 11.10.2005 g�n ve 97/111, 20.09.2005 g�n ve 99/103 sayili kararlarinda vurgulandigi �zere yasa yararina bozma, kesinlesen h�k�mde, verildigi zaman y�r�rl�kte bulunan usul ve maddi hukuka iliskin hukuka aykiriliklarin giderilmesi ile sinirli oldu�gundan, sonradan ger�eklesen yasa degisikliklerine dayanilarak bu olagan�st� yasayoluna bas�vurulamayacagi gibi, Yargitay�ca da, sonraki yasa degisiklikleri yasa yararina bozma gerek��esi yapilamayacagindan, inceleme konusu somut olaydaki yasa yararina bozma hususu, 5728 sayili Yasa ile yapilan degisiklikler nazara alinmaksizin, h�km�n a�iklanmasinin kosullari a�isindan lehe yasa, h�k�m tarihinden �nce y�r�rl�ge giren �� d�zenleme dikkate alinmak suretiyle ve h�k�mlerin b�t�n�yle uygulanmasi seklinde belirlenmelidir. Somut olayda sabit kabul edilen hirsizlik ve m�h�r bozma su�lari sik�yete bagli olmadigindan, 5271 sayili Yasanin 231. maddesinin ilk yasalasan hali ile 5395 sayili Yasanin, 5560 sayili Yasanin 40. maddesi ile degistirilen 23. maddesinin uygulanma kosullari bulunmamaktadir. H�k�m tarihi itibariyle h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi karari y�n�nden uygulanabilecek yeg�ne h�k�m, 5395 sayili Yasanin 23. maddesinin ilk halidir. H�k�m tarihi olan 25.12.2007 tarihinde, 5728 sayili Yasanin 562. maddesi ile 5271 sayili Yasanin 231. maddesinin 5 ve 14. fikralarinda yapilan degisiklikler hen�z y�r�rl�ge girmemis bulundugundan ve ayrintilari Yargitay Ceza Genel Kurulunun, 15.11.2005 g�n ve 132/128, 11.10.2005 g�n ve 97/111, 20.09.2005 g�n ve 99/103 sayili kararlarinda vurgulandigi �zere yasa yararina bozma, kesinlesen h�k�mde, verildigi zaman y�r�rl�kte bulunan usul ve maddi hukuka iliskin hukuka aykiriliklarin giderilmesi ile sinirli oldu�gundan, sonradan ger�eklesen yasa degisikliklerine dayanilarak bu olagan�st� yasayoluna bas�vurulamayacagi gibi, Yargitay�ca da, sonraki yasa degisiklikleri yasa yararina bozma gerek��esi yapilamayacagindan, inceleme konusu somut olaydaki yasa yararina bozma hususu, 5728 sayili Yasa ile yapilan degisiklikler nazara alinmaksizin, h�km�n a�iklanmasinin kosullari a�isindan lehe yasa, h�k�m tarihinden �nce y�r�rl�ge giren �� d�zenleme dikkate alinmak suretiyle ve h�k�mlerin b�t�n�yle uygulanmasi seklinde belirlenmelidir. Somut olayda sabit kabul edilen hirsizlik ve m�h�r bozma su�lari sik�yete bagli olmadigindan, 5271 sayili Yasanin 231. maddesinin ilk yasalasan hali ile 5395 sayili Yasanin, 5560 sayili Yasanin 40. maddesi ile degistirilen 23. maddesinin uygulanma kosullari bulunmamaktadir. H�k�m tarihi itibariyle h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi karari y�n�nden uygulanabilecek yeg�ne h�k�m, 5395 sayili Yasanin 23. maddesinin ilk halidir.

41. CEVAP -4 (DEVAM) Erteleme ve HAGB kurumunun birlikte uygulanmasi m�mk�n degildir Denetim s�resinin CMK�nun 231/8 h�km� dikkate alinarak 3 yil olarak uygulanmasi, karma uygulama niteligindedir �ocuklar tarafindan 19.12.2006 tarihine kadar islenen su�larda, lehe olmasi nedeniyle uygulanabilecek olan 5395 sayili Yasanin 23. maddesinin ilk hali uyarinca h�kmedilen kisa s�reli h�rriyeti baglayici cezanin paraya veya tedbire �evrilmesi zorunludur. YCGK:10.03.2009- E. 208-2/241, 2009/57

42. SANIGIN KASITLI SU�TAN MAHKUM OLMAMIS BULUNMASI Su�un, mahkumiyet kararinin kesinlesmesinden sonra islenmis olmasi halinde HAGB karari verilemez Asagidaki hallerde sanigin daha �nceki kasitli su�tan mahkumiyeti HAGB karari verilmesine engel teskil etmez. a. Ceza zamanasiminin dolmus olmasi (TCK m.68) b. Su�un 1.06.2005 tarihinden �nce islenmis olmasi halinde, adli sicil bilgilerinin silinme kosullarinin olusmus olmasi (3682/m. 8) 3682 sayili Adli Sicil Yasasinin 8 ve Yeni 5352 sayili Adli Sicil Yasasin ge�ici 2. maddesi h�k�mleri uyarinca silinme kosullari olusan adli sicil kayitlarinin, adli sicilden silinmis olup olmadigina bakilmaksizin, bu kayitlarin da, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina yasal bir engel yok3682 sayili Adli Sicil Yasasinin 8 ve Yeni 5352 sayili Adli Sicil Yasasin ge�ici 2. maddesi h�k�mleri uyarinca silinme kosullari olusan adli sicil kayitlarinin, adli sicilden silinmis olup olmadigina bakilmaksizin, bu kayitlarin da, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina yasal bir engel yok

43. SANIGIN KASITLI SU�TAN MAHKUM OLMAMIS BULUNMASI (devam) c. Su�, 1.06.2005 tarihinden sonra islenmis ise, tekerr�re esas s�renin (TCK m. 58/2), dolmus olmasi d. Ertelenmis mahkumiyetlerde, su�un deneme s�resinin dolmasindan sonra islenmis olmasi e. Sirf askeri su�tan veya disiplin su�larindan dolayi mahk�miyet 5352/m. 5/1-a ) 647 sayili Yasanin 6. maddesi uyarinca ertelenmis mahkumiyetlerde, sanigin deneme s�resinde kasitli bir su� islememesi halinde �nceki mahkumiyet 765 sayili TCK�nun 95/2. maddesi uyarinca esasen vaki olmamis sayilacagindan, bu nitelikteki bir mahk�miyetin, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina yasal bir engel olusturmaz. 5237 sayili TCK�nun 51. maddesi uyarinca ertelenmis mahkumiyetlerde durum: 01.06.2005 tarihinden sonra islenen su�lardan dolayi mahkum edilen saniklar y�n�nden, 5237 sayili TCK�nun tekerr�r h�k�mlerinin uygulanmasi i�in 58. maddesinde �ng�r�len s�relerin nazara alinmasi ve bu s�relerin ge�mis oldugu hallerde �nceki mahkumiyetin h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasinin objektif kosularinin degerlendirilmesi y�n�nden engel olusturmayacaginin kabul� adalet ve hakkaniyete uygun d�secektir. Sonu� olarak: 1) 01.06.2005 tarihinden �nce islenen su�lar y�n�nden, �nceki mahkumiyetin 765 sayili TCK�nun 95/2. maddesi uyarinca esasen vaki olmamis sayilacagi haller veya 3682 sayili Adli Sicil Yasasinin 8 ve 5352 sayili Adli Sicil Yasasin ge�ici 2. maddesi h�k�mleri uyarinca silinme kosullari olusan �nceki mahkumiyetler, adli sicilden silinmis olup olmadigina bakilmaksizin; 2) 01.06.2005 tarihinden sonra islenen su�lardan dolayi mahkum edilen saniklar y�n�nden ise, 5237 sayili TCK�nda tekerr�r h�k�mlerinin uygulanmasi i�in 58. maddesinde �ng�r�len s�relerin ge�mis oldugu haller, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasinin objektif kosullarinin degerlendirilmesinde olumsuz kosul olarak belirtilen engel bir neden olarak kabul edilemeyecek 3) Bu mahkumiyetlerin yargilama mercilerince, subjektif kosulun ele alinmasinda sanigin su� isleme egilimi a�isindan degerlendirmeye esas alinmasina da bir engel yok 647 sayili Yasanin 6. maddesi uyarinca ertelenmis mahkumiyetlerde, sanigin deneme s�resinde kasitli bir su� islememesi halinde �nceki mahkumiyet 765 sayili TCK�nun 95/2. maddesi uyarinca esasen vaki olmamis sayilacagindan, bu nitelikteki bir mahk�miyetin, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina yasal bir engel olusturmaz. 5237 sayili TCK�nun 51. maddesi uyarinca ertelenmis mahkumiyetlerde durum: 01.06.2005 tarihinden sonra islenen su�lardan dolayi mahkum edilen saniklar y�n�nden, 5237 sayili TCK�nun tekerr�r h�k�mlerinin uygulanmasi i�in 58. maddesinde �ng�r�len s�relerin nazara alinmasi ve bu s�relerin ge�mis oldugu hallerde �nceki mahkumiyetin h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasinin objektif kosularinin degerlendirilmesi y�n�nden engel olusturmayacaginin kabul� adalet ve hakkaniyete uygun d�secektir. Sonu� olarak: 1) 01.06.2005 tarihinden �nce islenen su�lar y�n�nden, �nceki mahkumiyetin 765 sayili TCK�nun 95/2. maddesi uyarinca esasen vaki olmamis sayilacagi haller veya 3682 sayili Adli Sicil Yasasinin 8 ve 5352 sayili Adli Sicil Yasasin ge�ici 2. maddesi h�k�mleri uyarinca silinme kosullari olusan �nceki mahkumiyetler, adli sicilden silinmis olup olmadigina bakilmaksizin; 2) 01.06.2005 tarihinden sonra islenen su�lardan dolayi mahkum edilen saniklar y�n�nden ise, 5237 sayili TCK�nda tekerr�r h�k�mlerinin uygulanmasi i�in 58. maddesinde �ng�r�len s�relerin ge�mis oldugu haller, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasinin objektif kosullarinin degerlendirilmesinde olumsuz kosul olarak belirtilen engel bir neden olarak kabul edilemeyecek 3) Bu mahkumiyetlerin yargilama mercilerince, subjektif kosulun ele alinmasinda sanigin su� isleme egilimi a�isindan degerlendirmeye esas alinmasina da bir engel yok

44. OLAY Yargitay 4. C.D.�nce; Sanik S. E�nin 12.03.2001 tarihinde isledigi g�revde yetkiyi k�t�ye kullanma su�undan �TCK�nun �ve 647 sayili Yasanin 4 ve 5. maddeleri uyarinca 717 YTL adli para cezasi ve 2 ay 15 g�n s�reyle memuriyetten yoksun birakilma cezalariyla cezalandirilmasina, erteleme isteginin reddine karar verilmistir (Karar T: 30.11.2006) Sanigin daha �nce 09.08.1999 tarihinde isledigi g�revde yetkiyi k�t�ye kullanma su�undan dolayi Yargitay 4. Ceza Dairesinin 18.04.2002 g�n ve 39-13 sayili ilam ile mahkumiyetine karar verilmis, bu karar 01.10.2002 tarihinde onanarak kesinlesmistir. Bu mahkumiyet, HAGB karari verilmesine engel mi?

45. CEVAP �nceki mahk�miyetin bu sonucu dogurabilmesi i�in, sonraki su�la ilgili karar verilmeden �nce kesinlesmis olmasi gerekir. Sanigin yargilamaya konu yeni su�u, mahk�miyet kararindan �nce islemis olmasi nedeniyle, s�z� edilen mahk�miyet karari yargilama konusu su�la ilgili HAGB karari verilmesine engel olusturmaz. YCGK: 06.05.2008 � E. 2007/4.MD 27, K.2008/95

46. ZARARIN GIDERILMESI(CMK m. 231/6- c) Su� neticesi zarar meydana gelmis ise HAGB karari verilebilmesi i�in diger kosullarin ger�eklesmesi yeterli degildir �Su�un islenmesiyle magdurun veya kamunun ugradigi zararin, aynen iade, su�tan �nceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi�,

47. ZARARIN GIDERILMESI(CMK m. 231/6- c) Bu kosula iliskin olarak ortaya �ikabilecek sorunlar: 1. Zarar kavrami, manevi zarari kapsamaz 2. Zararin hesaplanmasi: Mahkeme belirler, bilirkisi dinlenebilir. 3. Zararin kismen giderilmesi halinde HAGB karari verilemez Zararlardan kast edilen maddi zararlar olup, manevi zararlar bu kapsama girmez Maddi zararin ���nc� kisiler tarafindan da tazmin, aynen iade veya eski hale getirme suretiyle giderilmesi de olanakli Herhangi bir zararin dogmadigi veya zarar dogurmaya elverisli bulunmayan su�lar y�n�nden bu kosul aranmaz Zararin belirlenmesinde h�kim, kanaat verici basit bir arastirma yapmali Zararlardan kast edilen maddi zararlar olup, manevi zararlar bu kapsama girmez Maddi zararin ���nc� kisiler tarafindan da tazmin, aynen iade veya eski hale getirme suretiyle giderilmesi de olanakli Herhangi bir zararin dogmadigi veya zarar dogurmaya elverisli bulunmayan su�lar y�n�nden bu kosul aranmaz Zararin belirlenmesinde h�kim, kanaat verici basit bir arastirma yapmali

48. ZARARIN GIDERILMESI a. Defaten giderme (CMK m. 231/m. 6- c) b. Taksitle �deme (CMK m. 231/m. 9) c. Saniktan baskasi giderebilir d. Istirak halinde islenen su�larda giderim konusunda kanunda a�iklik yok

49. S�BJEKTIF KOSUL(CMK m. 231/6- b) �Mahkemece, sanigin kisilik �zellikleri ile durusmadaki tutum ve davranislari g�z �n�nde bulundurularak yeniden su� islemeyecegi hususunda kanaate varilmasi�, a. Sanigin kisilik �zellikleri b. Durusmadaki tutum ve davranislari aa. Yargilama s�recinde g�sterdigi pismanlik bb. Diger bilgi ve belgeler sanigin 765 sayili TCY�nin 240/1, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72, 230/1, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72, 647 sayili Yasanin 5 ve 6. mad�deleri uyarinca cezalandirilmasina,karar verilmistir. 765 sayili TCY�nin 230. maddesinin 1.fikrasi, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72. maddeleri uyarinca sonu� olarak (484) d�rty�zseksend�rt YTL adli para cezasiyla cezalandirilmasina,, g�revde yetkiyi k�t�ye kullanmak su�unu olusturdugu gerek��esiyle lehe olan 765 sayili TCY�nin 240/1, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72. maddeleri uyarinca (1.536) YTL. Adli para cezasi ve (2 ay 27 g�n) s�reyle memurluktan yoksun birakma cezasiyla cezalandirilmasina, H�kmolunan para cezalarinin 765 sayili TCY�nin 72. maddesi uyarinca toplanarak ikibinyirmi YTL adli para cezasi ve iki ay yirmiyedi g�n memurluktan yoksun birakilmasi cezasiyla cezalandirilmasina, para cezasinin 647 sayili Yasanin 5. maddesi uyarinca takdiren birer ay arayla 10 esit taksitle alinmasina ve cezalarinin 647 sayili Yasanin 6. maddesi uyarinca ertelenmesine karar verilmistir. Inceleme konusu somut olayda, saniga isnat edilen eylem, g�revde yetkiyi k�t�ye kullanma su�unu olusturmakta olup, atili su� gerek h�kmolunan ceza miktari gerekse su� niteligi y�n�nden 5271 sayili CYY�nin 231. maddesinde d�zenlenen h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi kapsaminda yer almaktadir, kasitli bir su� islemedigi saptanan sanik hakkinda, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina iliskin diger kosullar c�mlesinden olan zararin �denmesi su� isleme hususundaki egilimi �zel Dairece degerlendirilerek, sanigin hukuki durumunun belirlenmesinde zorunluluk bulunmaktadir. Sanik hakkinda, ilk h�k�mde 647 sayili Yasanin 4 ve 6. maddelerinin uygulanmis olmasi da, h�km�n a�iklanmasinin erte�lenmesi halinin cezanin sahsilestirme normlarindan �nce ve re�sen uygulanmasi zorunlulugu karsisinda, ulasilan bu sonucu degistir�meyecektir. S�yleki cezanin kisisellestirilmesi nedenini olusturan 647 sayili Yasanin 4 ve 6. maddelerinin uygulanma kosullari ile 5271 sayili CYY�nin 231. maddesinin 5. fikrasindaki kosullar benzer olmakla birlikte farklilik arz etmektedir. �zel Dairece, �sanigin kisisel �zellikleri ve olayin olusumu� gerek�esi ile 647 sayili Yasanin 4, �ge�misi ve kisiligi� gerek�esi ile de, 647 sayili Yasanin 6. maddesinin uygulan�masina karar verilmistir. G�r�ld�g� gibi, 5271 sayili CYY�nin 231.maddesindeki �l��tler daha genis olup, h�kime daha genis bir taktir yetkisi tanimaktadir. Maddelerin uygulanma kosullarindaki farkliliklar dahi, yeni bir degerlendirme ve taktiri zorunlu kilmaktadir. Bu degerlendirme ve taktir de inceleme mercilerince degil, h�k�m mahkemelerince yapilarak yeni bir yasayolu denetimine konu olmalidir. .sanigin 765 sayili TCY�nin 240/1, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72, 230/1, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72, 647 sayili Yasanin 5 ve 6. mad�deleri uyarinca cezalandirilmasina,karar verilmistir. 765 sayili TCY�nin 230. maddesinin 1.fikrasi, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72. maddeleri uyarinca sonu� olarak (484) d�rty�zseksend�rt YTL adli para cezasiyla cezalandirilmasina,, g�revde yetkiyi k�t�ye kullanmak su�unu olusturdugu gerek��esiyle lehe olan 765 sayili TCY�nin 240/1, 80, 59/2, 647 sayili Yasanin 4/1 ve TCY�nin 72. maddeleri uyarinca (1.536) YTL. Adli para cezasi ve (2 ay 27 g�n) s�reyle memurluktan yoksun birakma cezasiyla cezalandirilmasina, H�kmolunan para cezalarinin 765 sayili TCY�nin 72. maddesi uyarinca toplanarak ikibinyirmi YTL adli para cezasi ve iki ay yirmiyedi g�n memurluktan yoksun birakilmasi cezasiyla cezalandirilmasina, para cezasinin 647 sayili Yasanin 5. maddesi uyarinca takdiren birer ay arayla 10 esit taksitle alinmasina ve cezalarinin 647 sayili Yasanin 6. maddesi uyarinca ertelenmesine karar verilmistir. Inceleme konusu somut olayda, saniga isnat edilen eylem, g�revde yetkiyi k�t�ye kullanma su�unu olusturmakta olup, atili su� gerek h�kmolunan ceza miktari gerekse su� niteligi y�n�nden 5271 sayili CYY�nin 231. maddesinde d�zenlenen h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi kapsaminda yer almaktadir, kasitli bir su� islemedigi saptanan sanik hakkinda, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina iliskin diger kosullar c�mlesinden olan zararin �denmesi su� isleme hususundaki egilimi �zel Dairece degerlendirilerek, sanigin hukuki durumunun belirlenmesinde zorunluluk bulunmaktadir. Sanik hakkinda, ilk h�k�mde 647 sayili Yasanin 4 ve 6. maddelerinin uygulanmis olmasi da, h�km�n a�iklanmasinin erte�lenmesi halinin cezanin sahsilestirme normlarindan �nce ve re�sen uygulanmasi zorunlulugu karsisinda, ulasilan bu sonucu degistir�meyecektir. S�yleki cezanin kisisellestirilmesi nedenini olusturan 647 sayili Yasanin 4 ve 6. maddelerinin uygulanma kosullari ile 5271 sayili CYY�nin 231. maddesinin 5. fikrasindaki kosullar benzer olmakla birlikte farklilik arz etmektedir. �zel Dairece, �sanigin kisisel �zellikleri ve olayin olusumu� gerek�esi ile 647 sayili Yasanin 4, �ge�misi ve kisiligi� gerek�esi ile de, 647 sayili Yasanin 6. maddesinin uygulan�masina karar verilmistir. G�r�ld�g� gibi, 5271 sayili CYY�nin 231.maddesindeki �l��tler daha genis olup, h�kime daha genis bir taktir yetkisi tanimaktadir. Maddelerin uygulanma kosullarindaki farkliliklar dahi, yeni bir degerlendirme ve taktiri zorunlu kilmaktadir. Bu degerlendirme ve taktir de inceleme mercilerince degil, h�k�m mahkemelerince yapilarak yeni bir yasayolu denetimine konu olmalidir. .

50. S�BJEKTIF KOSULYCGK:10.03.2009-11/41- 5219.02.2008- E.2006/6.MD 346, K.2008/25 ERTELEMEDE: 647/6 Ge�misteki hali Su� isleme hususundaki egilimi HAGB KARARINDA Sanigin kisilik �zellikleri Durusmadaki tutum ve davranislari �zel Dairece, �sanigin kisisel �zellikleri ve olayin olusumu� gerek�esi ile 647 sayili Yasanin 4, �ge�misi ve kisiligi� gerek�esi ile de, 647 sayili Yasanin 6. maddesinin uygulan�masina karar verilmistir. G�r�ld�g� gibi, 5271 sayili CYY�nin 231.maddesindeki �l��tler daha genis olup, h�kime daha genis bir taktir yetkisi tanimaktadir. Maddelerin uygulanma kosullarindaki farkliliklar dahi, yeni bir degerlendirme ve taktiri zorunlu kilmaktadir. Bu degerlendirme ve taktir de inceleme mercilerince degil, h�k�m mahkemelerince yapilarak yeni bir yasayolu denetimine konu olmalidir. Diger y�nden karma nitelikle olan bu m�essesenin kosula bagli bir d�sme nedenini olusturdugu nazara alindiginda, cezanin ertelenmesi veya paraya �evrilmesinden daha lehe oldugu da yadsinamaz bir ger�ektir. YCGK:10.03.2009-11/41-52:erteleme ile h�km�n a�iklanmasinin s�bjektif kosullarinin benzer oldugundan bahisle bu konuda bir degerlendirme yapmayan Yerel Mahkeme direnme h�km� bu y�n�yle de hukuka aykiridir. �zel Dairece, �sanigin kisisel �zellikleri ve olayin olusumu� gerek�esi ile 647 sayili Yasanin 4, �ge�misi ve kisiligi� gerek�esi ile de, 647 sayili Yasanin 6. maddesinin uygulan�masina karar verilmistir. G�r�ld�g� gibi, 5271 sayili CYY�nin 231.maddesindeki �l��tler daha genis olup, h�kime daha genis bir taktir yetkisi tanimaktadir. Maddelerin uygulanma kosullarindaki farkliliklar dahi, yeni bir degerlendirme ve taktiri zorunlu kilmaktadir. Bu degerlendirme ve taktir de inceleme mercilerince degil, h�k�m mahkemelerince yapilarak yeni bir yasayolu denetimine konu olmalidir. Diger y�nden karma nitelikle olan bu m�essesenin kosula bagli bir d�sme nedenini olusturdugu nazara alindiginda, cezanin ertelenmesi veya paraya �evrilmesinden daha lehe oldugu da yadsinamaz bir ger�ektir. YCGK:10.03.2009-11/41-52:erteleme ile h�km�n a�iklanmasinin s�bjektif kosullarinin benzer oldugundan bahisle bu konuda bir degerlendirme yapmayan Yerel Mahkeme direnme h�km� bu y�n�yle de hukuka aykiridir.

51. SANIGIN KARSI �IKMAMASICMK m. 231/6 son c�mle (6008/ m. 7 ile) �Sanigin kabul etmemesi h�linde, h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina karar verilmez� Bu kosula iliskin olarak ortaya �ikabilecek sorunlar: 1. Sanigin HAGB karari verilmesini kabul etmeme hakkindan s�z edilebilir mi? 2. M�dafi sanik adina �kabul etmeme� hakkini kullanabilir mi? a. Bunun i�in vekaletnamede h�k�m bulunmasi gerekli midir? b. Zorunlu m�dafiin durumu

52. SANIGIN KARSI �IKMAMASICMK m. 231/6 son c�mle (6008/ m. 7 ile) 3. Bu hakkin kullanilmasindan feragat m�mk�n m�? a. Durusmadan bagisik tutulmayi istemesi bu hakkini kullanmaktan vazge�tigi seklinde yorumlanabilir mi? b. Durusmayi takip etmemesi halinde nasil bir degerlendirme yapilabilir?

53. SANIGIN KARSI �IKMAMASI-2CMK m. 231/6 son c�mle (6008/ m. 7 ile) 4. Bu hakkin kullanilma zamani: 5. Mahkumiyet h�km� sanigin temyizi �zerine, Yargitay tarafindan uygulama hatasindan bozuldugunda, sanigin �kabul etmeme� hakki yeniden islerlik kazanacak midir? 6. Kabul etmeyen sanik, temyiz yoluna basvurduktan, ancak inceleme baslamadan �nce HAGB uygulamasi talebinde bulunabilir mi? H�k�m verme asamasindan �nce bu hakkin saniga hatirlatilmasi yeterli mi, yoksa h�k�m verme asamasinda mi sorulmali? Kabul etmeyen sanik hakkinda verilen mahkumiyet h�km� sanigin temyizi �zerine, Yargitay tarafindan uygulama bozuldugunda, sanik �kabul etmeme� hakki yeniden islerlik kazanacak midir? H�k�m verme asamasindan �nce bu hakkin saniga hatirlatilmasi yeterli mi, yoksa h�k�m verme asamasinda mi sorulmali? Kabul etmeyen sanik hakkinda verilen mahkumiyet h�km� sanigin temyizi �zerine, Yargitay tarafindan uygulama bozuldugunda, sanik �kabul etmeme� hakki yeniden islerlik kazanacak midir?

54. DENETIM S�RESINE TABI TUTULMA (CMK m. 231/8) �H�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi kararinin verilmesi halinde sanik, bes yil s�reyle denetim s�resine t�bi tutulur� Bu s�re i�inde bir yildan fazla olmamak �zere mahkemenin belirleyecegi s�reyle, sanigin denetimli serbestlik tedbirine karar verilebilir Denetim s�resinin eksik tayini halinde, aleyhe degistirme yasagi uygulanmaz (YCGK: 23.02.2010- E. 2009/6-230, K. 2010/32)

55. DENETIMLI SERBESTLIK TEDBIRLERI a. Bir egitim programina devam etmesi b. Kamu kurumunda veya meslek veya sanat icra eden bir baskasinin g�zetimi altinda �cret karsiligi �alistirilmasi c. Belli yerlere gitmekten yasaklanmasi d. Belli yerlere devam etmekle y�k�ml� kilinmasi e. Takdir edilecek daha baska y�k�ml�l�kleri yerine getirmesi

56. DENETIM S�RESI I�INDE SU� ISLENMEMESI Sanik Denetim s�resi i�inde kasten yeni bir su� islemedigi ve denetimli serbestlik tedbirine iliskin y�k�ml�l�klere uygun davrandigi takdirde, a�iklanmasi geri birakilan h�k�m ortadan kaldirilarak, davanin d�smesine karar verilir

57. DENETIM S�RESI I�INDE SU� ISLENMESI Islenen su� taksirli su� ise, Islenen su� sirf askeri su� ise, HAGB kararini etkilemez

58. DENETIM S�RESI I�INDE SU� ISLENMESI Denetim s�resi i�inde kasten yeni bir su� islemesi veya y�k�ml�l�klerine aykiri davranmasi halinde, h�k�m a�iklanir. Ancak Sanigin durumu degerlendirilerek; i. Cezanin bir kisminin infaz edilmemesine ii. Hapis cezasinin ertelenmesine iii. Se�enek yaptirimlara �evrilmesine Karar verilebilir

59. H�KM�N A�IKLANMASININ GERI BIRAKILMASININ SONU�LARI(CMK m. 231/5, 10, 11) Denetim s�resi i�inde dava zamanasimi durur H�k�m askida kalir Denetim s�resi i�inde kasitli bir su� islenmezse: Davanin d�smesi karari verilir

60. HAGB KARARINA KARSI KANUN YOLUCMK m. 231/12 H�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasi kararina itiraz edilebilir HAGB karari verilmemis ve h�k�m a�iklanmis ise, a�iklanan h�kme karsi istinaf/ temyiz yoluna basvurulabilecektir Kesinlesmis h�k�mlerde, verilen kararin niteligine g�re belirlenir

61. OLAY Edirne 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 13.05.2008 g�n ve 118-432 sayili karari ile; G�revi savsama su�undan Sanik N.T.�nun, 5237 sayili TCK�nun 257/2, 62. maddeleri uyarinca 5 ay hapis cezasiyla cezalandirilmasina, CMK�nun 231/6. maddesi uyarinca sanik hakkinda verilen mahkumiyet h�km�n�n a�iklanmasinin geri birakilmasina, sanigin 5 yil s�re ile denetime tabi tutulmasina karar verilmistir Sanigin itirazi �zerine Edirne 2. Asliye Ceza Mahkemesince 17.06.2008 g�n ve 2008/149 m�t. sayi ile; sanigin beraatine karar verilmistir.Yasa yararina bozma istenmistir

62. CEVAP HAGB Kararlarina karsi itiraz yoluna basvurulabilir Itiraz merciin inceleme yetkisi: a. Objektif Kosullarin denetimi ile sinirlidir b. S�bjektif kosulu degerlendirme yetkisi yoktur c. Mahkumiyet h�km�n�n denetimi yapilamaz (YCGK: 03.02.2009- 4/13-12)

63. OLAY (YCGK: 03.02.2009- 11/250- 13) Sanik hakkinda kesinlesmis olan mahkumiyet h�k�mleri uyarlama sonucu 5. Agir Ceza Mahkemesince: a. Sahtecilik su�undan 1 yil 11 ay 10 g�n hapis cezasi, b. Emniyeti suiistimal su�undan 10 ay hapis ve 80.00 YTL. adli para cezasi verilmis ve kesinlesmistir. 5728 sayili yasayla yapilan degisiklik �zerine HAGB y�n�nden degerlendirme yapilmasi istenmistir.

64. Dosya �zerinden yapilan inceleme sonucu Mahkemece; � �cezanin toplam s�resinin 2 yil hapis cezasindan fazla olmasi nedeniyle ve takdiren sanik hakkinda, h�km�n a�iklanmasinin geriye birakilmasina ve infazin durdurulmasina yer olmadigina, h�km�n aynen infazina� itirazi kabil olarak karar verilmistir. H�k�ml� m�dafiinin itiraz basvurusu �zerine, dosyayi inceleyen Istanbul 6. Agir Ceza Mahkemesince itirazin reddine karar verilmistir.

65. Adalet Bakanliginca yargilamanin durusma a�ilarak yapilmasi gerektiginden bahisle yasa yararina bozma isteminde bulunulmustur Yargitay 11. Ceza Dairesi asagidaki gerek�elerle istemi reddetmistir; �Gerek evrak �zerinde gerekse durusma yapilarak bu y�nde verilen kararlar h�k�m niteliginde olup temyize tabidir� �Bu nedenle itirazin reddine iliskin karar, hukuken ge�ersiz ve yok h�km�ndedir, dolayisiyla 5. Agir Ceza Mahkemesinin karari kesinlesmemistir� Yargitay Bassavciligi, bu karara itiraz etmistir

66. Soru 1- Kesinlesmis h�k�mlerde h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina karar verilmesi m�mk�n m�d�r? Cevap 1- HAGB niteligi itibariyle kesinlesmis ve infaz edilmekte olan mahkumiyet h�k�mleri y�n�nden uygulanmasi zorunlu bir kurumdur

67. Karma bir kurum oldugu alindiginda, lehe yasanin ge�mise y�r�mesi ilkesi uyarinca, HAGB kurumunun �nceki h�k�mlere uygulanmasi zorunludur 5728 sayili Yasanin Ge�ici 1. maddesinin 2. fikrasina g�re; Lehe kanun h�k�mleri, 5275 sayili Kanunun 98-101 inci maddeleri dikkate alinmak ve dosya �zerinden incelenmek suretiyle belirlenir Ancak, h�km�n konusunun herhangi bir inceleme, arastirma, delil tartismasi ve takdir hakkinin kullanilmasini gerektirmesi halinde inceleme, durusma a�ilmak suretiyle yapilabilir

68. Soru 2- Kesinlesmis h�k�mlerde HAGB karari verilmesi dosya �zerinde yapilacak inceleme ile mi, yoksa durusma a�ilarak mi ger�eklestirilmelidir? Cevap- a. Objektif kosullarin degerlendirilmesiyle sinirli bir inceleme yapilmasi halinde evrak �zerinden, b. S�bjektif kosullarin degerlendirilmesi gereken hallerde ise durusma a�ilarak yapilmalidir

69. Soru 3- H�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina karar verilmesi veya istemin reddine iliskin karara karsi basvurulabilecek yasa yolu, itiraz midir, yoksa temyiz midir? Cevap a) CMK�nun 231. maddesinin 12. fikrasina g�re, geri birakilma kararina y�nelik yasa yolu ITIRAZ olarak belirlenmistir

70. b) 01.06.2005 tarihinden �nce Kesinlesmis h�k�mlerde: 5237 sayili TCK�nun y�r�rl�ge girmesi nedeniyle lehe yasanin uygulanmasi amaciyla yapilacak uyarlama yargilamasi 5252 sayili Yasanin 9. maddesinde �ng�r�len usule g�re ger�eklestirileceginden, Kurulan yeni h�k�m nedeniyle yasa yolu TEMYIZ Sadece HAGB kararina y�nelik bir degerlendirme s�z konusu ise, bu karara karsi kanun yolu ITIRAZ 5252 sayili Yasanin �Lehe olan h�k�mlerin uygulanmasinda usul� baslikli 9. maddesinin 1. fikrasi; aa) Sadece 1 Haziran 2005 tarihinden �nce kesinlesmis mahkumiyet h�k�mlerinde ve 5237 sayili T�rk Ceza Yasasinin y�r�rl�ge girmesi nedeniyle h�k�mde bir degisiklik yargilamasi yapilmasi gerektiginde uygulanabilir5252 sayili Yasanin �Lehe olan h�k�mlerin uygulanmasinda usul� baslikli 9. maddesinin 1. fikrasi; aa) Sadece 1 Haziran 2005 tarihinden �nce kesinlesmis mahkumiyet h�k�mlerinde ve 5237 sayili T�rk Ceza Yasasinin y�r�rl�ge girmesi nedeniyle h�k�mde bir degisiklik yargilamasi yapilmasi gerektiginde uygulanabilir

71. c. 1 Haziran 2005 tarihinden sonra ger�eklestirilen yasa degisiklikleri nedeniyle uyarlama yargilamasinin tabi olacagi ilkeler 5275 sayili Yasanin 98 ila 101. maddelerine g�re belirlenecektir.Bu kararlar itiraza tabidir HAGB reddi kararlari CMK m. 223 anlaminda h�k�m sayilmadigindan ITIRAZ yasa yoluna tabidir

72. Soru 4- Yasa yolu merciince yapilacak incelemenin y�ntemi ve kapsami ne olmalidir? Cevap - Kesinlesmis h�k�mlerde, esasa iliskin bir uyusmazliktan s�z edilemeyeceginden, itiraz merciince h�k�mdeki aykiriliklarin denetlenmesi veya degerlendirilmesi m�mk�n degil (durusmali mi, yoksa evrak �zerinde mi) ve kapsami nedir, merciince, su�un s�butu, nitelendirilmesi konusunda (esasa iliskin) degerlendirme yapilabilir mi, h�km�n i�erigindeki hukuka aykiriliklar denetlenebilir mi? Kesinlesmis h�k�mlerde, su�un s�butu, nitelendirilmesi veya kanit degerlendirilmesi konusunda herhangi bir uyusmazlik bulunmayacagindan, itiraz merciince de bu hususlarin denetlenmesi veya degerlendirilmesi m�mk�n degil (durusmali mi, yoksa evrak �zerinde mi) ve kapsami nedir, merciince, su�un s�butu, nitelendirilmesi konusunda (esasa iliskin) degerlendirme yapilabilir mi, h�km�n i�erigindeki hukuka aykiriliklar denetlenebilir mi? Kesinlesmis h�k�mlerde, su�un s�butu, nitelendirilmesi veya kanit degerlendirilmesi konusunda herhangi bir uyusmazlik bulunmayacagindan, itiraz merciince de bu hususlarin denetlenmesi veya degerlendirilmesi m�mk�n degil

73. Ancak, bu konularda da herhangi bir hukuka aykirilik bulundugunu saptayan itiraz mercii; a) Yargitay denetiminden ge�erek kesinlesmis h�k�mlerdeki hukuka aykiriliklari CMK�nun 308. maddesi uyarinca Yargitay Cumhuriyet Bassavcisini harekete ge�irmek suretiyle itiraz yoluyla, b) Denetimden ge�meksizin kesinlesen h�k�mlerdeki hukuka aykiriliklari ise, yasa yararina bozma olagan�st� yasa yolunu tahrik etmek suretiyle bu hukuka aykiriliklari giderdikten sonra, 5271 sayili Yasanin 231. maddesinin kosullari y�n�nden bir inceleme yapabilir

74. HAGB KARARLARINA KARSI YASA YARARINA BOZMA YOLUNA BASVURMA Kosullari olustugu halde bu konuda hi�bir degerlendirme yapilmamasi veya h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina iliskin objektif kosullarin ger�eklesmis olmasina karsin bu kosullarin olusmadigindan bahisle bu kurumun uygulanmamasi, h�kimin takdir hakkina taalluk eden bir husus olmadigindan, bu hususlara iliskin hukuka aykiriliklar yasa yararina bozma konusu yapilabilir YCGK:29.09.2009- 130/213; 14.07.2009- 163/202; 13.11.2007 � 171/ 235; 16.02.2010- E. 2009-4/253, K. 2010-28

75. OLAY Sanigin 16.08.2006 tarihinde isledigi muhafaza g�revini k�t�ye kullanma su�u nedeniyle yerel mahkemenin 11.06.2009 tarihli karariyla 5237 sayili TCK�nun 289/1, 62 ve 50/1-a maddeleri uyarinca 200 YTL ve 1500 YTL adli para cezasiyla cezalandirilmasina ve sabikasi olmadigi halde, sanigin sabikasi bulundugundan bahisle �h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina yer olmadigina� karar verilmistir. Magdur Nuran Ayfer h�k�mden �nce 12.12.2008 tarihli dilek�esiyle sik�yetinden vazge�mistir. Ortada zarar da bulunmamaktadir

76. Kesin olan bu h�kme karsi Adalet Bakanliginca, ortada bir zarar bulunmamasi ve sabikasi olmayan sanik hakkinda sabikasinin bulundugundan bahisle h�km�n a�iklanmasinin geri birakilmasina yer olmadigina karar verilmesi ile sanigin kendisine yediemin olarak teslim edilen mallarin maliki olmasi sebebiyle 5237 sayili TCK�nun 289/1-2. c�mlesine g�re yari oraninda indirim yapilmasi gerektigi nedenlerine dayali olarak yasa yararina bozma yasa yoluna basvurulmustur Dairece istem kabul edilerek bozma karari verilip yeniden h�k�m kurulmus, fakat HAGB ile ilgili kararin yerel mahkemece verilmesi gerektigine karar verilmistir