ETKİLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ

1. ETKİLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ Ümit SARICI

2. ÖĞRENMEYİ ÖĞRENMEK Zaman geçtikçe bilgi ve becerilerin modası geçmekte kullanılamaz hale gelmektedir. Modası geçmeyen ve hayat boyu ihtiyaç duyduğumuz ise “öğrenmeyi öğrenmektir.”

3. BAŞARILI İNSAN KİMDİR? Günümüzdeki gelişmeler başarılı insan kavramında da değişikliğe yol açtı. Başarılı insan beynin her iki yarısını da etkili ve dengeli bir şekilde kullanabilen gerektiğinde birinden diğerine kolaylıkla geçebilen insan olarak değerlendiriliyor. Beyin hücreleri arasındaki bağlantıları gelişmemiş insanlar, beyinlerine ne kadar bilgi yığmış olurlarsa olsunlar düşünce, muhakeme, akıl yürütme becerileri gelişmemekte, bu yüzden de eğitilmiş sayılmamaktadır.

4. BEYİN ÖĞRENMEYİ NASIL GERÇEKLEŞTİRİYOR?HİPOKAMP Hipokamp bölgesi bilgilerin kalıcı hafızaya geçip geçmeyeceğine karar veren merkezdir. Merak ve ilgi duymadığımız, önemsemediğimiz; kısacası duyguların hareketlenmediği olaylarda gelen bilgiler düşük frekanslı elektrik sinyalleri şeklindedir. Sonuçta zayıf snaptik bağlar oluşur sonuçta kortekste kayıt işlemi gerçekleşmez. Duyguların uyandığı olaylarda ise hipokamp hareketlenmekte ve kortekse kayıt işlemi tamamlanmaktadır.

5. BEYNİN LOBLARININ ÖĞRENMEDEKİ YERİ Beynin sol lobu konuşma, matematiksel işlemler, diziler, sayılar gibi konularda çok üstün olduğu tespit edilmiştir. Beynin sağ lobu hayal kurma, renkler, boyut, müzik gibi fonksiyonları icra etmektedir. Sağ lobun duygular, inanma ve hayallerin etkisinde olduğu ve fotoğrafik, yani bütünsel öğrendiği ortaya çıkmıştır. Bu yüzden bilgiyi sıra ile işleyen sol lobun aksine sağ lobun öğrenmede çok daha hızlı ve etkili olduğu anlaşıldı.

6. BEYNİN LOBLARININ ÖĞRENMEDEKİ YERİ Hızlı ve etkili öğrenmenin yolu beynin her iki lobunu birlikte ve dengeli kullanmaktan geçer. Kitap okumak beyin loblarının dengeli gelişiminde en faydalı faaliyetlerindendir. Çünkü sol loba takip edilen ve kavranan sözel kavramlar, sağ lobla tasvir edilir, şekil, imge ve yeni düşüncelere dönüştürülür ve canlandırılır. Televizyon izleme sağ lobu genelde pasif durumda bırakmaktadır. Bu yüzden beyin gelişimine pozitif bir katkı sağlamamaktadır. İnsanların yüzünü kolayca hatırlarken, ismini hatırlamada zorlanışımız sağ lobun öğrenmede sol lobdan ne derece etkin olduğunu gösterir.

7. BEYİN HÜCRELERİ ARASINDA KURULAN BAĞLANTILAR Gerçek öğrenme bir bakıma oluşan bilgi tabanlarının üzerine alttakilerle bağlantılı yeni bilgiler inşa etmek demektir. Bu da beyin sinirlerinin ağ oluşturmasıyla sağlanmaktadır. Kurulan bağların sayısı ne kadar fazla ise zihinsel potansiyelin gücüde o derece yüksektir. Beyin, düşünen ve düşündükçe de sinirsel ağlar oluşturan bir yapıya sahiptir. Beyindeki 12 adet beyin hücresinin birbirleriyle bağlanma alternatiflerinin sayısı bir permütasyon hesabıdır. Sonuç: 479,001,600. beyin hücresi sayısını bir arttırıp 13 yaptığımızda sonuç 6,227,020,800’dür. Milyarlarca beyin hücresi olduğuna göre sonucun büyüklüğünün rakamlarla ifadesi mümkün değildir.

8. ÖĞRENME VE UNUTMA Gerçek hafıza, öğrenilenlerle unutulanların arasında bir yerde. Eğer ibre öğrenme tarafına dönükse, kişi ne kadar unutursa unutsun hafızası zayıflamıyor. Buna karşın, eğer yeterince öğrenemiyorsa, unutkanlığı az olsa bile hafıza bozukluğu için zemin hazırlanmış demek. Özetle, hafızanın dengesindeki ana faktör, unutmaya hayıflanmak yerine, öğrenmeye çaba harcamak. İşte bazılarımızın hafızasını diğerlerimize göre daha kuvvetli kılan en önemli etken de bu. 

9. STRES VE UNUTKANLIK Stresin, ağır yaşam koşullarının ve yetersiz beslenmenin beyin hücrelerinin erken ölümüne yol açtığını belirtilmektedir. Ruhbilim uzmanları yoğun stresin bireyde bellek yitimine ya da başka olumsuzluklara yol açtığını belirtmektedir. Bunu bireyin aşırı gergin olduğu durumlarda beyinde etkin olan kortizol adlı hormona bağlamaktadır.

10. DAİMABAŞARI KELİMELERİ KULLANIN. KELİMELER ZİHNİMİZDE RESİMLER YARATIR VE BİZ O RESİMLERİ YAŞARIZ.

11. HAFIZAMIZI NELER ENGELLER? 1.Beyine yeterli malzemenin sağlanmaması: Vücudumuzun kullandığı oksijenin büyük bir kısmı beyinimiz tarafından kullanılır.Beynimiz çok miktarda oksijen ,glikoz ve bazı enzimleri kullanır.Bu malzemeler yeterli olmadığında beyin fonksiyonlarını sağlıklı gerçekleştiremez. 2.Beynin çalışma akışının bloke edilmesi: İnsan sürekli stres yaşadığında vücut gerilir.Gerginliğin devam etmesi halinde beyin ve vücut kısa sürede mevcut glikozu yakar,enerjisini tüketir. 3.Beyin kapasitesinin eksik kullanılması: Son yapılan araştırmalar beyin kapasitemizin çok az bir kısmını kullandığımızı göstermektedir.Beynimizin sağ ve sol lobunu birlikte kullandığımızda kapasitesinin daha artacağı bildirilmektedir.Beynimizin daha çok mantık ve matekmatiksel düşünme biçiminin bulunduğu sol lobunu kullanıyoruz.Sanat,ritm,renk gibi olguların bulunduğu sağ lobunu aktive etmemiz gerek. 4.Beyin kapasitesinin zayıflatılması:  -TV seyretmek -Kontrolsuz hayal kurmak -Cinsel imgelere saptlanmak 5.Sistemsiz düşünme alışkanlığı: Sistemli düşünen kişi bilgi parçaları arasındaki ilişkileri kurabilen ,bilginin nereye yerleştirileceğini bilen kişidir. Ezberlemek en ; tipik sistemsiz öğrenme biçimidir.

12. Hafızamızı nasıl güçlendiririz? Dengeli beslenmek Sağlıklı bir yaşam Hayatımızdaki stresi en aza indirgemek Okumak Araştırmak Bulmaca çözmek Beynimizi yavaşlatan unsurlardan uzak durmak

13. Başarıya giden yol çok çalışmaktan değil,etkili çalışmaktan geçmektedir.

14. HEMEN HAREKETE GEÇDUYGULARININ DEĞİŞMESİNİ BEKLEME EYLEMKORKUYUHEMENTEDAVİEDER

15. Dünyada üç çeşit insan vardır: • Bir şey yapanlar, • Bir şey yapılması gerektiğini konuşanlar, • Ve olup bitenlerden haberi bile olmayanlar. Peki siz hangisisiniz?

16. Başarısızlığın sizi yenilgiye uğratması yerine,sizin başarısızlığı mağlup etmenizin 6 kuralı: • Başarısızlıktan ders alın. • Hatalarınızda kamp kurmayın. • Geçmiş kayıpları tekrar ortaya çıkarmayın • Üzerinde çalışmaya devam edin. • Başarısızlığa yeni açılardan bakın. • Başarısızlığın son olmadığını unutmayın .

17. VERİMLİ DERS ÇALIŞMA YOLLARI NELERDİR? I- AMAÇLARINIZI BELİRLEYİNİZ Her çalışma bir amaca yönelik olmalıdır. Bu amaçlar, bir problemin çözümünü öğrenmek, bir yazıdaki ana düşünceyi bulabilmek vs. olabilir. II- PLANLI ÇALIŞINIZ Birden çok iş ya da ders üzerinde aynı günde çalışmanız gerektiğinde hangisinden işe başlayacağınızı bilemediğiniz ya da çalışmaya başlamak için karar veremediğiniz anlar oluyor mu? Bu soruya yanıtınız "evet" ise, sizin planlı çalışmayı bilmediğinizi kolayca söyleyebiliriz.

18. ÖRNEK DERS PROGRAMI

19. Çalışma yerinin seçimi çok önemlidir. Çalışma yeri derli toplu, yalın elden geldiğince sabit ve sakin olmalı, ayrıca ışık, ısı gibi fiziksel sorunları da çözümlenmiş olmalıdır. Ayrı bir yerin sağlanamaması çalışmadan kaçmanın bir nedeni olmamalı, elverişsiz koşullarda da ders çalışmaya alışmalıdır. En uygun çalışma ortamı şöyle olmalıdır: a)     Üzerinde çalışmak için tüm araç ve gereçlerin (kitap, defter, kalem, kağıt, silgi vb.) bulunduğu bir masa olmalıdır. b)      Oda ısısı ne çok soğuk ne çok sıcak olmalıdır. c)      Oda sık sık havalandırılmalıdır. d)      Çalışma ortamında radyo, teyp, televizyon gibi dikkat dağıtıcı araçlarla, yine dikkat dağıtabilecek nitelikte fazla resim, fotoğraf, afiş, poster gibi uyarıcılar olmamalıdır. e)      Çalışma masası ve odası sadece ders çalışmak için kullanılmalıdır. III. UYGUN BİR ÇALIŞMA ORTAMI SEÇİNİZ

20. ıv. OKULDA EDİNDİĞİNİZ BİLGİLERİ MUTLAKA EVDE TEKRARA EDİN ! UNUTMAYIN ! İNSAN ÖĞRENDİKLERİNİ ÇOK ÇABUK UNUTUR % 100 ÖĞRENDİĞİMİZ BİR ŞEYİN 20 DAKİKA İÇERİSİNDE YARISINI, 60 DAKİKA İÇERİSİNDE %70 ’ İNİ BİR GÜN SONUNDA DA % 80 ’ İNİ UNUTURUZ. 20’ % 60’ ı 60’ % 70’ i GÜN SONUNDA % 80’ UNUTMAMAK İÇİN ÖĞRENDİKTEN SONRA UYU !... Öğrendiklerimizi, uykuda daha yavaş; uyanıkken daha hızlı unuturuz. Öğrenme üzerinde en az bozucu etkiyi yapan etkinlik “ uyku ” dur. Eğer bir şeyi kalıcı olarak öğrenmek istiyorsanız, uyumaya gitmeden önce küçük bir tekrara yapmanızda büyük yarar vardır.

21. V.DERSİ DERSTE ÖĞRENİN. * DİKKATİNİZİ UYANIK TUTUNUZ İnsanda dikkat her an vardır, önemli olan bunun çalışılan konu üzerinde toplanabilmesidir. Sevilen ve ilgi duyulan bir konu, dikkatin uyanık tutulmasına yardım eder. * DERSE HAZIRLIKLI GELİNİZ Başarılı olmanın yollarından biri de derslerin işlenmesine etkin olarak katılmaktır. Derslerde sürekli edilgin durumda kalan öğrencilerin işlenen konuları anlamaları zordur. Öğrenciler okula gelmeden önce, o gün işleyecekleri konuları gözden geçirmelidirler. Bu sayede hem derslerin işlenişine katılmak için gerekli güveni kazanırlar, hem de öğretmenin anlattıklarını daha kolay anlarlar. * NOT TUTUNUZ Öğrencilerin büyük bir kısmı not tutma tekniğini bilmemektedir.

22. NOT TUTARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR. 1-Anlatılanlar öğretmenin ağzından çıktığı gibi değil, anlaşıldığı gibi yazılmalıdır. 2-Zamanın çoğu yazmakla değil, dinlemekle, fikirleri kavramaya çalışmakla geçmelidir. 3-Öğretmenin anlattığı konunun ana fikri ve anlamları kavranıncaya kadar beklenilmelidir. 4-Yazıların düzgün ve okunaklı olmasına önem verilmelidir. Önce müsvette yapma, sonra temize çekilme yoluna gidilmelidir. 5-Önemli fikir ve paragrafların aynen yazılmasında fayda vardır. Derslerini düzenli takip eden öğrenci, dersi iyi dinleyip düzenli not da tutuyorsa sınavlarla ilgili ipuçlarını elde etmiştir. Bazı öğretmenler ders anlatırken ses tonları ile önemli olan bölümleri hissettirirler. Dersi iyi dinleyen öğrenciler bu bölümleri hemen yakalar ve değerlendirir. Not tutmak, derse aktif katlımı ve dikkat arttırmayı sağlar. Konuyu dinlerken tutulan notlar, konuların akılda kalmasını kolaylaştırır. Derste tuttuğunuz notları sonradan temize de çekebilirsiniz. Böylece konuları yeniden yorumlayabilir, ayrıntılar üzerinde çalışabilirsiniz.

23. Dinlemek ve not tutmanın önemi Sadece duyuyor olmamız aynı zamanda dinliyor olduğumuz anlamına gelmez. DİNLEME dinleyen kişi tarafından işitilenlerin anlaşılmasıdır. DUYMAK ile DİNLEMEK arasındaki farkı iyi bilmek gerekir. Bir öğrenci, ders sırasında işittiklerini, ders sonunda hatırlamıyorsa, derste anlatılanları dinlememiş demektir.

24. DİNLEMENİN TAM GERÇEKLEŞMESİ İÇİN • Ders dinlerken oturuşumuza dikkat etmeliyiz • Dikkatli olmaya çalışmalıyız. Derse katılımımızı öğretmene göstermeliyiz. • Öğretmenin söylediklerine odaklanmalıyız • Konu ile ilgili sorularımızı ve belirteceğimiz yorumları düşünmeliyiz. • Anlamadığımız sözcük ve kavramları işaretlemeli ya da not almalıyız Onları anında anlamaya ya da çıkarmaya çalışmak, dersi kaçırmamıza neden olacaktır.

25. DİNLEMENİN TAM GERÇEKLEŞMESİ İÇİN • Öğretmene konu ile ilgili soru sorun. • Anlatılanları derste öğrenemediğiniz zaman dersten sonra öğretmeninizden veya bir arkadaşınızdan öğrenmeye çalışın • O gün derste öğreneceğiniz konuları okuyarak gelin • Dersten önce konuları okurken yanıtlanmasını isteyeceğiniz soruların neler olabileceğini düşünün.Soru-cevap şeklinde dinlemenin ve okumanın daha iyi öğrenme sağlamaktadır. • Not tutun.Böylece ders boyunca uyanık kalır,dikkatinizi derse yoğunlaştırır,aktif olarak derse katılır,sonuçların geri bildirimini alırsınız. HERŞEYİ HAFIZAMIZDA TUTAMAYIZ AMA YAZILI BİLGİLER KALICIDIR.

26. YÜKSEK SESLE OKUMANIN YÜKSEK FAYDALARI VAR Yüksek sesle okuyun! Çevrenizdeki koşullar şayet yüksek sesle okumanıza olanak vermiyorsa, bu durumda okuduğunuzu yazın ya da özet çıkarın

27. DERS ÇALIŞMA TAKTİKLERİ 1. Sayısal Derslere Nasıl Çalışmalıyız? • Sayısal dersler genellikle öğretmen desteğinin en çok gerekli olduğu derslerdendir. • Anlaşılmayan yerler mutlaka öğretmene sorulmalıdır. • Verilen kuralı kavramadan soruları çözmek pek mümkün değildir. Önce kural öğrenilmeli onunla ilgili örnek sorular çözülmeli kitaptan soru çözerek hazırlık yapılıyorsa çözümlü sorular incelenmelidir. • Sayısal derslerin defteri çok düzgün tutulmalıdır. • Daha sonra bu konudan bol pratik yapılmalı veriler değiştirilerek çözülen örnek sayısı arttırılmalıdır. • Soruları çözülürken falan kolay , falanı bilmiyorum diye geçiştirilmemeli bütün soru tipleri incelenmelidir. • Unutmayın ne kadar çok soru çözerseniz o kadar çabuk öğrenirsiniz.

28. 2.Türkçe Dersini Nasıl Çalışmalıyız ? • Türkçe dersi öğrenciler tarafından öğretmen desteğine az ihtiyaç duyulan bir ders olarak bilinir. Halbuki yorum gerektiren bir ders olmasından dolayı bakış açınızın yönlendirilmesinde öğretmen desteğine ihtiyaç vardır. • Türkçe’den en faydalı çalışma bol kitap okuma olarak tavsiye edilebilir. Bu arada gramer bilgilerinin öğrenilmesi de ihmal edilmemelidir. • Türkçe dersi ilgi duyulduğu taktirde çok çabuk öğrenilen ve çok zevkli geçen derslerden biridir. • Öğretmeni ders içerisinde aktif olarak dinlemek, konuların o gün akşamı tekrar edilmesi, farklı sorular hazırlayarak onları cevaplamak sizleri çok rahat bir şekilde Türkçe dersinde başarıya götürür.

29. 3. Sosyal Bilgiler Dersine Nasıl Çalışmalıyız ? • Sosyal bilgiler dersi genelde bilgiye dayalı olan derslerdendir. • Bu nedenle konuya önceden hazırlıklı olarak gelinmesi, • Derste aktif katılım, • Öğretmenin anlattıklarını not tutma, • Tutulan notu evde temize geçme, • Öğrenilen bilgilerin tekrarı, bunlar yapıldığı taktirde sosyal bilgiler dersinden iyi bir not alınması mutlaktır.

30. DERS ÇALIŞMAMIZI ENGELLEYEN BAHANELER • Biraz arkadaşlarımla oynayayım ondan sonra çalışırım. • Biraz Televizyon izleyeyim ondan sonra çalışırım. • Eve misafirler geldi ders çalışamam. • Yemek yedikten sonra ders çalışırım. • Maçı izledikten sonra ders çalışırım. • En sevdiğim dizi bu, bunu mutlaka izlemem lazım. • Kardeşlerim çok gürültü yapıyor nasıl olsa bir şey anlamayacağım sonra çalışırım. • Diğer arkadaşlarımda çalışmadığını söylüyor ben niye çalışayım. • Bu dersi okuyorum okuyorum birşey anlamıyorum. Çalışmayacağım.

31. VERİMLİ ÇALIŞMAYI ENGELLEYEN TUZAKLAR (I) • Gözlerini yapamadıklarınıza çevirmek • Müzik eşliğinde çalışmak • Zorlanılan derslerin dışlanması, • Kendine güvensizlik • Yatarak (uzanarak) çalışmak, • Çalışma anında hayallere dalmak, • Ders çalışmayı tamamlamadan bırakmak,

32. VERİMLİ ÇALIŞMAYI ENGELLEYEN TUZAKLAR (II) • Televizyona takılıp kalmak, • Düzenli tekrar yapmamak, • Kendinizi başkalarıyla kıyaslamak, • Çevrenizin sizden beklentilerinin yüksek olması, • Yanlışlardan ders almamak, noksanları gidermemek, • Sınav bilgi ve tekniklerini yeterince bilmemek, • Çözümlenemeyen ailevi veya kişisel sorunlar içinde boğulmak, • Dersler, konular hakkında yetersiz bilgi sahibi olmak, • Arkadaşlara "hayır! Diyememek, • Çalışma anında uygun dinlenme aralıklarını vermemek

33. Dinlediğiniz için teşekkürler…