Nowa norma ISO 11620: 2008 Information and documentation – Library performance indicators

1. Nowa norma ISO 11620: 2008 Information and documentation – Library performance indicators Ewa Głowacka IINiB UMK

2. Biblioteka jako system wykres WPŁYW WEJŚCIEProcesyWYJŚCIE JAKOŚĆ USŁUG

3. Główne płaszczyzny badań i ocen jakości: • Ocena wejść, wyjść i procesów systemu bibliotecznego oraz ich wzajemnych relacji (badanie funkcjonalności produktów oraz procesów tradycyjnych i elektronicznych). • Ocena jakości usług. • Ocena wpływu biblioteki i jej usług na otoczenie, np. na działalność dydaktyczną uczelni, umiejętności informacyjne użytkowników, społeczność lokalną i in.

4. Badanie funkcjonalności (performance measurement) Pomiarów funkcjonalności dokonuje się na drodze obliczania wskaźników funkcjonalności(performance indicators)

5. Cele oceny funkcjonalności bibliotek : • Ocenajakości procesów i usług • Monitoring postępów • Informacja dla zarządzających i użytkowników • Narzędzie do badań porównawczych (benchmarking) • Narzędzie do negocjacji w sprawie funduszy • Promocja działalności biblioteki

6. Kryteria doboru wskaźników • Zawartość informacyjna • Niezawodność • Wiarygodność • Adekwatność do celu • Praktyczność • Porównywalność Niezbędne jest zapewnienie porównywalności mierzonych działań!

7. Podstawowe standardy wskaźników funkcjonalności • ISO 11620:1998: Information and Documentation – Library Performance Indicators (29 wskaźników) • 2003r. - uzupełnienie [ISO 11620: 1998 AD1: 2003] (5 wskaźników) • Całość w Polsce:PN-ISO 11620:2006Informacja i dokumentacja - Wskaźniki funkcjonalności bibliotek - 34 wskaźniki) • ISO/TR 20983:2003(E) Information and documentation – Performance indicators for electronic library services (Wskaźniki funkcjonalności elektronicznych usług bibliotecznych - 15 wskaźników)

8. Podstawowe standardy wskaźników funkcjonalności • Poll, R., te Boekhorst, P. (2007), Measuring quality: Performance measurement in libraries, München (IFLA Publications 127) – 40 wskaźników • ISO 11620: 2008Information and documentation – Library performance indicators

9. Układ wskaźników według Balanced Scored:

10. Grupy główne: Zasoby, Dostęp, Infrastruktura Wykorzystanie Wydajność i Efektywność Potencjał i rozwój Podział w grupach: Kolekcja Dostęp Wyposażenie Personel Ogólne Podział wskaźników w normie (ogółem 45 wskaźników)

11. Podział wskaźników w normie • Zasoby, Dostęp, Infrastruktura – pomiar odpowiedniości i dostępności zasobów i usług (14 wskaźników), np. • Dostępność Wymaganych Tytułów, • Stopień Powodzenia w Wyszukiwaniu Rzeczowym w Katalogu, • Procent Sesji Odrzuconych, • Godziny Otwarcia Biblioteki w Stosunku do Wymagań, • Personel Biblioteki w Przeliczeniu na Osobę.

12. Podział wskaźników w normie ISO 11620 • Wykorzystanie – wykorzystanie zasobów i usług (16 wskaźników), np.: • Aktywność Zbiorów , • Procent Zbiorów Niewykorzystanych, • Odwiedziny w Bibliotece w Przeliczeniu na Osobę, • Procent Zapytań Informacyjnych Przesłanych Elektronicznie, • Procent Użytkowników Zewnętrznych, • Udział Użytkowników w Imprezach Organizowanych przez Bibliotekę w Przeliczeniu na Osobę, • Wskaźnik Wykorzystania Stanowiska Komputerowego.

13. Podział wskaźników w normie ISO 11620 • Wydajność i Efektywność - stosunek nakładów do rezultatów (10 wskaźników ), np.: • Koszt Wypożyczenia, • Koszt Sesji w Bazie Danych, • Mediana Czasu Nabycia Dokumentu, • Procent Pracowników Obsługi Użytkowników w Stosunku do Ogółu Personelu, • Wydajność Pracownika w Zakresie Opracowania Zbiorów.

14. Podział wskaźników w normie ISO 11620 • Potencjał i Rozwój- ocena wkładu biblioteki w nowo pojawiające się zasoby i usługi biblioteczne oraz jej zdolności do pozyskiwania wystarczających funduszy na ich rozwój (5 wskaźników) • Zdaniem R. Poll najważniejsza grupa wskaźników – obecna również w podręczniku IFLA a wzięta z systemu BIX • Wskaźniki ważne dla planowania rozwoju • Celem badań jest ustalenie, na ile biblioteka jest uczącą się organizacją, jak sobie radzi ze zmianami.

15. Potencjał i Rozwój - wskaźniki • Wydatki na Zbiory Elektroniczne jako Procent Wydatków na Gromadzenie Informacji, • Procent Personelu Biorącego Udział w Utrzymywaniu i Rozwijaniu Usług Elektronicznych, • Liczba Godzin Udziału w Formalnych Szkoleniach w Przeliczeniu na Pracownika, • Procent Środków Biblioteki Uzyskanych z Dotacji Celowych (Grantów) lub Wygenerowanych Dochodów, • Procent Środków Organizatora Przeznaczonych na Bibliotekę).

16. W nowej normie w czwartej grupie wykorzystano większość mierników opracowanych przez R. Poll i P. te Boekhorsta. • Pominięto jedynie wskaźnik dotyczący dostępu do witryny internetowej.

17. Źródła wskaźników w nowej edycji ISO 11620 • 20 wskaźników z ISO 11620:1998 wraz z dodatkiem – 7 z nich uległo poważnym modyfikacjom, • 11 wskaźników pochodzi z ISO/TR 20983:2003(E) – dwa z ich znacząco zmieniono, • Pozostałe (14) to wskaźniki nowe – w dużej mierze przejęte z podręcznika R. Poll. (IFLA).

18. Międzynarodowe i krajowe zestawy danych statystycznych i/lub wskaźników efektywności w celu opracowywania zbiorczych analiz i benchmarkingu • IFLA/UNESCO Indicators for Public Libraries, • BIX, • KOSTRA (Norwegia), • Finnish Public Libraries Statistics, • Canadian Public Library Statistics, • Statistical database: Social life − Culture – Libraries (Estonia), • AFBN.