1 / 135

SZKOLENIE Z ZAKRESU POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO 18 lutego 2013 r. Przemysław Wierzbicki

SZKOLENIE Z ZAKRESU POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO 18 lutego 2013 r. Przemysław Wierzbicki Adwokat / Wspólnik zarządzający. 1. Spis treści. 1. Wstęp 2. Pojęcie upadłości 3. Przebieg postępowania dotyczącego wniosku o ogłoszenie upadłości 4. Skutki ogłoszenia upadłości

marcel
Download Presentation

SZKOLENIE Z ZAKRESU POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO 18 lutego 2013 r. Przemysław Wierzbicki

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. SZKOLENIE Z ZAKRESU POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO 18 lutego 2013 r. Przemysław Wierzbicki Adwokat / Wspólnik zarządzający 1

  2. Spis treści • 1. Wstęp • 2. Pojęcie upadłości • 3. Przebieg postępowania dotyczącego wniosku o ogłoszenie upadłości • 4. Skutki ogłoszenia upadłości • 5. Jak i kiedy walczyć z wyprowadzaniem majątku przez upadłą firmę? • 6. Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu • 7. Postępowanie upadłościowe likwidacyjne • 8. Odrębne postępowania upadłościowe • 9. Strategia właścicieli • 10. Wnioski końcowe

  3. I. Wstęp – informacje ogólne. • Cel szkolenia – przedstawienie praktycznych aspektów stosowania ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze • Perspektywa leasingodawców • Znaczenie upadłości dla zobowiązań wynikających z umowy leasingu • Strategie i korzyści z aktywnego działania „Ustawa” lub „PUiN” – skrótod ustawa – Prawo upadłościowe i naprawcze

  4. Wstęp– przedstawienie przedmiotu szkolenia • OBOWIĄZUJĄCY AKT PRAWNY:  ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze • ODPOWIEDNIE ZASTOSOWANIE: Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks Cywilny

  5. Wstęp • Co może dla Państwa oznaczać upadłość spółki, z którą zawarli Państwo umowę leasingu? • zaprzestanie uiszczania rat leasingowych, • kwestia odzyskania przedmiotu leasingu, • możliwość uzyskania spłaty wszystkich pozostałych rat w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu na skutek upadłości, • Odpowiedzialność a aktywne działania?

  6. II. Pojęcie upadłości

  7. Kiedy mamy do czynienia z upadłością a kiedy tylko z zagrożeniem upadłości? • upadłość ogłasza się w stosunku do przedsiębiorcy, który stał się niewypłacalny • przedsiębiorca zagrożony niewypłacalnością, to taki, który pomimo wykonywania swoich bieżących zobowiązań, w niedługim czasie stanie się niewypłacalny

  8. Niewypłacalność przedsiębiorcy Mamy z nią do czynienia, gdy: • jest minimum dwóch wierzycieli, • przedsiębiorca (osoba prawna lub podmiot prawny): • przestał trwale spłacać swoje (uznane) wymagalne zobowiązania pieniężne – w praktyce minimum 3 miesiące i więcej niż 10% sumy bilansowej, • kwestia „krótkotrwałego” zaprzestania płatności, • kwestia spornych zobowiązań, • jego zobowiązania przekroczyły wartość jego majątku, nawet gdy na bieżąco wykonuje swoje zobowiązania • wartość zbywcza majątku • zobowiązania warunkowe lub przyszłe

  9. Niewypłacalność przedsiębiorcy Co w praktyce oznacza „trwałe zaprzestanie płacenia długów”? • brak upadłości – zaległości nie przekraczają 3 miesięcy i są mniejsze niż 10% sumy bilansowej, • możliwa upadłość – zaległości są większe, ale spółka dalej prowadzi działalność i są widoki na przyszłość, • pewna upadłość – zaległości są większe i brak realnych szans na poprawę sytuacji spółki.  zobowiązania sporne

  10. Postępowanie naprawczemożliwość „wyjścia” ze stanu zagrożenia upadłością Z postępowania naprawczego nie może skorzystać przedsiębiorca, który korzystał już z postępowania naprawczego lub z upadłości. Przedsiębiorca składa do sądu: • oświadczenie o wszczęciu postępowania • plan naprawczy • oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym o prawdziwości podawanych danych i oświadczeń

  11. Wszczęciepostępowania naprawczego  Przedsiębiorca ogłasza złożenie oświadczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w co najmniej jednym dzienniku o zasięgu lokalnym i w jednym o zasięgu ogólnopolskim.  Przedsiębiorca zgłasza wszczęcie postępowania naprawczego w rejestrze przedsiębiorców. Uwaga ! Sąd może, w ciągu 14 dni od dnia złożenia oświadczenia przez przedsiębiorcę, zakazać wszczęcia postępowania naprawczego.

  12. Skutki postępowania naprawczego • ustanowienie przez sąd nadzorcy sądowego • zawieszenie wykonania zobowiązań • zawieszenie naliczania odsetek • zawieszenie postępowań zabezpieczających i egzekucyjnych oraz brak możliwości wszczynania takich postępowań (ale sądowych już tak) • co do zasady niedopuszczalność potrącania wzajemnych wierzytelności pomiędzy przedsiębiorcą a wierzycielem • niedopuszczalność zbywania i obciążania majątku przedsiębiorcy W wyniku postępowania  zawierany jest układ  sąd może odmówić zatwierdzenia układu

  13. Jak rozpoznać, kiedy spółka znalazła się w stanie upadłości? • ważne dokumenty: • zestawienie zobowiązań, • rachunek przepływów pieniężnych, • duża ilość postępowań sądowych i komorniczych • „dziwne” ruchy dotyczące majątku • zmiany w zarządzie

  14. Aspekty praktyczne – kiedy przedsiębiorca jest niewypłacalny • na ile wiarygodne są księgi upadających firm, • przykłady „trik - ów” prowadzących do ukrycia zagrożenia upadłością: • zaksięgowywanie wątpliwych przychodów (księgowanie spornych roszczeń), • przedwczesne rozpoznawanie przychodów (umowy przedwstępne jak ostateczne), • pozorne kary umowne dla podwykonawców, • „przeciąganie” płatności dla kontrahentów, • „dziwne” ruchy na majątku spółki.

  15. W jakich przypadkach sąd odmówi ogłoszenia upadłości? • majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania • w razie stwierdzenia, że majątek jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały majątek nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania • wyjątek: bezskuteczność obciążeń

  16. Obowiązki zarządu niewypłacalnego przedsiębiorcy • reprezentanci spółki (zarząd, wspólnicy) mają obowiązek złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości • w ciągu 14 dni od zaistnienia podstaw do ogłoszenia upadłości • jeśli tego nie zrobią w terminie: • odpowiedzialność odszkodowawcza • odpowiedzialność za zobowiązania spółki • odpowiedzialność karna • zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

  17. Odpowiedzialność odszkodowawcza • osoby obowiązane do złożenia wniosku o upadłość odpowiadają za szkodę wynikającą z przekroczenia terminu czyli • gdyby upadłość została zgłoszona w terminie, wierzyciel dostałby więcej w ramach podziału masy upadłości • praktyka – trudności dowodowe • PYTANIE PRAKTYCZNE: kto ponosi odpowiedzialność w SKA i Sp. z o. o. SK?

  18. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki  zobowiązania cywilne • jeżeli egzekucja przeciwko spółce z o. o. okaże się bezskuteczna, • członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, chyba że wykażą, iż: • we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości, albo że • niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że • pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody.

  19. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki  podatki i ZUS 1) jeżeli egzekucja przeciwko spółce z. o. o. lub akcyjnej okaże się bezskuteczna, 2) członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, chyba że wykażą, że: • we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości, albo • niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez ich winy, albo • wskaże mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

  20. Odpowiedzialność karna • członek zarządu spółki lub likwidator • który nie zgłosił w terminie wniosku o upadłość może • podlegać grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku

  21. Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej Sąd upadłościowy może orzec: • zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu osoby • od 3 do 10 lat • jeśli dana osoba ze swojej winy: • pomimo obowiązku, nie złożyła, w terminie 2 tygodni od dnia powstania niewypłacalności, wniosku o ogłoszenie upadłości

  22. Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej • nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, • ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, • nie wykonywała obowiązków ciążących z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowania, • celowo działała lub dopuściła się rażącego niedbalstwa, które doprowadziło do niewypłacalności lub pogorszenia sytuacji finansowej.

  23. Koszty i problemy praktyczne • roszczenia cywilne– opłata 5% wartości przedmiotu sporu (wyjątkowo ¼ opłaty – nakazowe), • postępowanie karne – bez opłat (także powództwo cywilne), • zakaz działalności – opłata sądowa 100 zł, • Problemy praktyczne: • członek zarządu zamieszkały poza Polską, • rezygnacja i odwołanie członka zarządu.

  24. III. Przebieg postępowania dotyczącego wniosku o ogłoszenie upadłości

  25. Upadłość likwidacyjna a upadłość z możliwością zawarcia układu upadłość likwidacyjna upadłość układowa zawarcie „porozumienia” z wierzycielami i kontynuacja działalności możliwość samodzielnego zarządu majątkiem • likwidacja majątku i zaprzestanie działalności • zarząd przez osobę trzecią (np. syndyka lub zarządcę)

  26. Upadłość likwidacyjna a upadłość wraz z możliwością zawarcia układu

  27. Kiedy można liczyć na upadłość z możliwością układu • kwestia kontynuowania działalności, • plan naprawczy – czy upadły ma realną szansę na wyjście z kłopotów? • możliwości restrukturyzacji - np.: zbycie istotnego majątku • stanowisko wierzycieli

  28. Wniosek o ogłoszenie upadłości – kto może zgłosić? • niewypłacalny przedsiębiorca • wierzyciel • wspólnik odpowiadający bez ograniczenia (spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo - akcyjna) • likwidator • kurator • organ udzielający pomocy (w odniesieniu do przedsiębiorcy, któremu została udzielona pomoc publiczna o wartości przekraczającej 100.000 euro)

  29. Obowiązek przedsiębiorcy Art. 21 ust. 1 PUiN: • przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nie później niż w terminie 2 tygodni od dnia, w którym stał się niewypłacalny • w spółkach obowiązek spoczywa na każdym, kto ma prawo jej reprezentacji, łącznie lub samodzielnie • odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek nie złożenia wniosku we wskazanym terminie

  30. Wniosek o ogłoszenie upadłości – gdzie się składa? • w formie pisemnej • do sądu upadłościowego • właściwy z uwagi na siedzibę (zakład główny) upadającej firmy • opłata sądowa – 1.000 zł, • sąd może decydować na posiedzeniu niejawnym

  31. Wniosek o ogłoszenie upadłości – co powinien zawierać? (zawsze) • imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę • miejsce zamieszkania albo siedzibę • reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni • imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia • oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika • wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie

  32. Wniosek o ogłoszenie upadłości – co powinien zawierać? (zawsze) • informację, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych • informację, czy dłużnik jest spółką publiczną • zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do odpowiedniego rejestru (plus ew. oświadczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń) • informację o typie wnioskowanej upadłości (likwidacyjnej lub układowej)

  33. Dokumenty wymagane do wniosku o ogłoszenie upadłości (dłużnik) • aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników • bilans sporządzony, na dzień nie późniejszy niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku • spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli • oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku • spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec przedsiębiorcy wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty

  34. Dokumenty wymagane do wniosku o ogłoszenie upadłości (dłużnik) • wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko przedsiębiorcy • informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku przedsiębiorcy hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych i zastawów skarbowych oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych lub administracyjnych dotyczących majątku przedsiębiorcy • informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni • opłatę sądową (1.000 zł – dotyczy też wierzyciela)

  35. Dokumenty dodatkowe • jeżeli przedsiębiorca – dłużnik składa wniosek o ogłoszenie upadłości, powinien złożyć dodatkowo: • propozycje układowe wraz z propozycjami finansowymi oraz rachunek przepływów pieniężnych za ostatnie 12 miesięcy, jeżeli wnosi o ogłoszenie upadłości wraz z możliwością zawarcia układu • oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku (odpowiedzialność cywilna i karna za nieprawdziwe dane) • jeżeli wierzyciel: • uprawdopodobnienie wierzytelności • propozycje układowe, jeżeli wnosi o ogłoszenie upadłości wraz z możliwością zawarcia układu

  36. Postępowanie w sprawie wniosku o ogłoszenie upadłości • postępowanie niejawne (sąd zarządza czasami rozprawę) • zazwyczaj max. 2 – 3 miesiące • w razie potrzeby sąd może wysłuchać dłużnika oraz wierzyciela będącego wnioskodawcą • sąd może przeprowadzić dowód z opinii biegłego • sąd może żądać od wnioskodawcy zaliczki na koszty postępowania • kwestia zwrotu wniosku i wezwania do uzupełnienia

  37. Zabezpieczenie majątku dłużnika • z urzędu (wniosek dłużnika) • na wniosek (wniosek wierzyciela)

  38. Sposoby zabezpieczenia majątku • tymczasowy nadzorca sądowy • zawieszenie egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi (upadłość układowa) • zarząd przymusowy nad majątkiem dłużnika Uwaga ! Zabezpieczenie majątku w toku postępowania w przedmiocie wniosku upada najpóźniej z dniem objęcia majątku upadłego przez syndyka, zarządcę lub objęcia nadzoru przez nadzorcę sądowego.

  39. Wstępne zgromadzenie wierzycieli • w toku postępowania sąd może zwołać wstępne zgromadzenie wierzycieli • cel wstępnego zgromadzenia: • wybór sposobu prowadzenia postępowania • wybór rady wierzycieli • zawarcie układu • uczestnicy: • przedsiębiorca – dłużnik • tymczasowy nadzorca sądowy albo zarządca przymusowy • wierzyciele, których wierzytelności są stwierdzone tytułami egzekucyjnymi • inni wierzyciele, jeżeli ich wierzytelności są bezsporne lub uprawdopodobnione i zostali dopuszczeni

  40. Postępowanie przed decyzją co do upadłości • rola wierzycieli • rola właściciela spółki i zarządu • dostęp do akt postępowania

  41. Jakie decyzje może podjąć sąd w przedmiocie wniosku o ogłoszenie upadłości? • oddalenie wniosku, gdy: • opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza 3 miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10 % wartości bilansowej • majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania • majątek jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały majątek nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania

  42. Jakie decyzje może podjąć sąd w przedmiocie wniosku o ogłoszenie upadłości? • wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości, w którym m. in.: • określa się sposób postępowania (likwidacyjny lub układowy) • wskazuje się sposób nadzoru nad majątkiem (przy upadłości układowej) • wzywa się wierzycieli do zgłaszania wierzytelności (1 – 3 m.) • wyznacza się sędziego – komisarza oraz syndyka albo nadzorcę sądowego albo zarządcę • postanowienie o ogłoszeniu upadłości podlega: • ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym • publikacji w dzienniku o zasięgu lokalnym

  43. Jakie decyzje może podjąć sąd w przedmiocie wniosku o ogłoszenie upadłości? • syndyk – upadłość likwidacyjna • nadzorca sądowy – upadłość układowa, ale zarząd własny upadłego (zgoda nadzorcy/zgromadzenia wierzycieli na czynności przekraczające zwykły zarząd) • zarządca - upadłość układowa, ale brak zarządu własnego upadłego (nie daje rękojmi)

  44. Jakie decyzje może podjąć sąd w przedmiocie wniosku o ogłoszenie upadłości? • wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu wraz z postanowieniem o zatwierdzeniu układu, jeżeli: • na wstępnym zgromadzeniu wierzycieli zawarto układ Uwaga ! Wierzyciele, którzy głosowali na wstępnym zgromadzeniu przeciwko układowi, mogą w terminie 2 tygodni od dnia obwieszczenia o zatwierdzeniu układu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, wnieść zażalenie na postanowienie o zatwierdzeniu układu.

  45. Zaskarżalność postanowień sądu • zażalenie na postanowienie o ogłoszeniu upadłości • przysługuje wyłącznie upadłemu • zażalenie na postanowienie oddalające wniosek o ogłoszenie upadłości • przysługuje wyłącznie wnioskodawcy  zasada – brak skargi kasacyjnej

  46. IV. Skutki ogłoszenia upadłości

  47. A. Skutki ogłoszenia upadłości likwidacyjnej • co do zarządu upadłej spółki: • obowiązek wskazania i wydania syndykowi całego majątku • obowiązek wydania wszystkich dokumentów • obowiązek udzielania sędziemu – komisarzowi oraz syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień • zakaz opuszczania kraju bez zezwolenia sędziego – komisarza, jeżeli ten tak postanowi • możliwość stosowania środków przymusu • odpowiedzialność karna za ukrywanie majątku i dokumentów

  48. Zakaz rozporządzania mieniem Po ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej: • zakaz zarządu, korzystania oraz rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości • zakaz obciążania mienia hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską • nieważność czynności prawnych upadłego • świadczenia spełniane do masy upadłości a nie do rąk upadłego • zwrot świadczenia wzajemnego z masy upadłości, świadczonego w związku z nieważną czynnością z upadłym

  49. Masa upadłości  z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości – firma traci zarząd majątkiem, ale istnieje dalej (do zakończenia upadłości) • w skład masy wchodzi majątek z chwili ogłoszenia upadłości oraz majątek nabyty w toku postępowania upadłościowego • firma spółki z dodatkiem „w upadłości likwidacyjnej” lub „w upadłości układowej” • skład masy – spis inwentarza • domniemanie – co w posiadaniu upadłego, to w masie

  50. Masa upadłości • w skład masy upadłości nie wchodzi jednak: • mienie wyłączone spod egzekucji • wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu • kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom • mienie przeznaczone na pomoc dla pracowników upadłego i ich rodzin, stanowiące zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym środki pieniężne zakładowego funduszu świadczeń socjalnych • środki finansowe i instrumenty finansowe zgromadzone na rachunkach rozliczeniowych

More Related