340 likes | 552 Views
Immobilisatie. Inleiding. Ouder zijn = aanleiding tot bedrust Bedlegerigheid = functionele achteruitgang Los van onderliggende pathologie Combinatie van factoren Belangrijke gevolgen Snelle diagnose en preventie noodzakelijk. Epidemiologie. Bedlegerigheid in ziekenhuizen 23% tot 33%
E N D
Inleiding • Ouder zijn = aanleiding tot bedrust • Bedlegerigheid = functionele achteruitgang • Los van onderliggende pathologie • Combinatie van factoren • Belangrijke gevolgen • Snelle diagnose en preventie noodzakelijk
Epidemiologie • Bedlegerigheid in ziekenhuizen • 23% tot 33% • Bedlegerigheid in thuissituatie • 60% van ouderen gedurende minstens één episode • Gemiddelde 2.4 tot 3.2 maand
Oorzaken bedlegerigheid • meervoudig - polypathologie • medische : 60 à 65 % • chirurgisch : 20 % • psychiatrisch : 10 à 15 % • medicamenteus - iatrogene factoren • verwachtingen patiënt - familie • klassiek ziekenhuispatroon ; houding van medici ( niet-geriaters)
Oorzaken bedlegerigheid Brown et al. JAGS 2004.52:1263 - 1270
Oorzaken bedlegerigheid: fysieke fixatie • Fixeren • maatregelen waardoor de vrijheid van bewegen en handelen beperkt wordt • chemische fixatie • farmaca • fysieke fixatie • technieken om lichaam van de oudere te binden of gebruik van materialen in de directe omgeving van oudere die niet eenvoudig te verwijderen zijn en die vrijheid van bewegen beperkt
Redenen? • Voorkomen van val uit bed of zetel • Bescherming van het personeel bij valincidenten • Ronddolen of agressief gedrag controleren • Verhinderen dat patiënt catheters of sondes verwijderd • Gebrek aan toezicht door gebrek aan personeel compenseren Frank C et al.Can Fam Physician 1996;42:2402-9
Indicatie • Patiënt is gevaar voor zichzelf en/of voor anderen en er is geen alternatief voor handen
Verwikkelingen van fysieke fixatie • gevolgen immobiliteit Arch Intern Med 1992;152:2203 • orthostatisme, spieratrofie, contracturen, deconditionering; incontinentie; nosocomiale infectie en decubitus ulcera. • negatieve psychologische effecten Nurs Res 1988;37:132 • toenemende agitatie; cognitieve achteruitgang • vernedering; depressie; sociaal isolement • belemmering van rehabilitatie • strangulatie ; druk neuropathie tgv fixatiemateriaal • overlijden
FDA Safety Alert: Entrapment Hazards with Hospital Bed Side Rails August 23, 1995 Since January 1990, FDA has received 102 reports of head and body entrapment incidents involving hospital bed side rails. The 68 deaths, 22 injuries, and 12 entrapments without injury occurred in hospitals, long-term care facilities, and private homes.
Gevolgen immobiliteit • Functional decline tijdens hospitalisatie • 474 patiënten 70 jaar en ouder • 29% (135 pten) decline in non-mobility ADL • 14% in 1 ADL functie • 8% in 3 of meer ADL functies • 13% (55 pten) ontslag naar ‘institutional setting’ • Duidelijke correlatie tussen functionele achteruitgang en mobiliteitsniveau onafhankelijk van de onderliggende ernst van de aandoening (dit in tegenstelling tot thuiswonende bejaarde) Brown et al. JAGS 2004.52:1263 - 1270
Gevolgen immobiliteit Brown et al. JAGS 2004.52:1263 - 1270
Gevolgen immobiliteit • Thuiswonende populatie • Voornamelijk IADL en sociale activiteiten • Meest uitgesproken bij de fysiek fitte oudere
Wat zijn de belangrijkste fysiologische veranderingen bij bedrust ? • Welke complicaties kunnen we verwachten bij de bejaarde ? • Preventie /behandeling van deze complicaties ?
Vasodilatatie toename hartdebiet veneuze stase; bloedviscositeit vasomotore instabiliteit hypoventilatie basale delen long spieratrofie botafbraak abnormale stand gewrichten verminderde blaaslediging atrofie huid Gastro-oesofageale reflux Vertraagde transit bemoeilijkte voedsel-vochtinname sensorische deprivatie Verhoogde urineproductie latent corfalen ; pulmonale stase thromboflebitis orthostatische hypotensie pneumonie Fysiologische verwikkeling verandering
Pneumonie • Oorzaken : • stase secreten • hoogstand diafragmakoepel; hypoventilatie • pulmonale stase • spierzwakte • gastro-oesofageale reflux ( sonde) • aspiratie voedsel • Gevolg : • hypoxie ; aspiratie
Preventie: • intensieve respiratoire kine • ademhalingsoefeningen • posturale drainage • sedatie en narcotische hoestmiddelen vermijden • inclinatie op minstens 30° bij sondevoeding / gastrokinetica • Behandeling : • vroegtijdig/ krachtig /empirische antibiotica therapie
Vasodilatatie toename hartdebiet veneuze stase; bloedviscositeit vasomotore instabiliteit hypoventilatie basale delen long spieratrofie botafbraak abnormale stand gewrichten verminderde blaaslediging atrofie huid Gastro-oesofageale reflux Vertraagde transit bemoeilijkte voedsel-vochtinname sensorische deprivatie Verhoogde urineproductie latent corfalen ; pulmonale stase thromboflebitis orthostatische hypotensie pneumonie spierzwakte osteoporose contracturen Urineweginfectie; globus vesicae Fysiologische verwikkeling verandering
Urinaire verwikkelingen (incontinentie; urineweginfectie; nierstenen) • Etiologie : • gestoorde coördinatie blaasmusculatuur • onvoldoende relaxatie inwendige sfincter --> residu --> infectie • pyelocaliciële stuwing ; fysisch-chemische wijziging urine ; bacteriële proliferatie • Preventie : • blaassonde enkel indien nodig en beperken in tijd • mictie in zittende houding • diurese stimuleren door voldoende vochtinname • mictieschema • bacteriologische controle urine • faecale impactie vermijden
Vasodilatatie toename hartdebiet veneuze stase; bloedviscositeit vasomotore instabiliteit hypoventilatie basale delen long spieratrofie botafbraak abnormale stand gewrichten verminderde blaaslediging atrofie huid Gastro-oesofageale reflux Vertraagde transit bemoeilijkte voedsel-vochtinname sensorische deprivatie Verhoogde urineproductie latent corfalen ; pulmonale stase thromboflebitis orthostatische hypotensie pneumonie spierzwakte osteoporose contracturen Urineweginfectie;globus vesicae decubitus Fysiologische verwikkeling verandering
Decubitus ulcera • Epidemiologie • 3 à 11% van de ouderen • Viervoudig verhoogd risico op overlijden • Mortaliteit van 23 à 37%; Algemene toestand • Bijkomende risicofactoren : • normale veroudering huid • eiwittekort tgv ondervoeding • incontinentie ( faecaal;urinair) • Fracturen • Vaak synptoom van AAT
Decubitus ulcera • Pathogenetische factoren • Lokale druk • Tractiekrachten • Geven aanleiding tot transcutane ischemie en diepe letsel – soms intacte huid • Wrijving • Oppervlakkige weefsel nadien diepe aantasting • Condensatie-vocht
Vochtletsel • Beschadiging van de epidermis • Geen drukprobleem, wel vochtprobleem • Vaak ook combinatie van letsels
Decubitus graad 1 • Lokale roodheid die niet door druk verdwijnt • Na ontlasting wel traag recupereert
Decubitus graad 2 • Extravasatie van plasma en witte bloedcellen; beschadiging van de huid • Vaak blaarvorming
Decubitus graad 3 • Beschadiging van de totale huid (dermis en epidermis) – geen onderliggend weefsel
Decubitus gr 4 • Open wonde, vaak geïnfecteerd • Tast onderliggend spierweefsel en evt bot aan
Vasodilatatie toename hartdebiet veneuze stase; bloedviscositeit vasomotore instabiliteit hypoventilatie basale delen long spieratrofie botafbraak abnormale stand gewrichten verminderde blaaslediging atrofie huid Gastro-oesofageale reflux Vertraagde transit bemoeilijkte voedsel-vochtinname sensorische deprivatie Verhoogde urineproductie latent corfalen ; pulmonale stase thromboflebitis orthostatische hypotensie pneumonie spierzwakte osteoporose contracturen Urineweginfectie; globus decubitus refluxoesofagitis obstipatie Fysiologische verwikkeling verandering
Vasodilatatie toename hartdebiet veneuze stase; bloedviscositeit vasomotore instabiliteit hypoventilatie basale delen long spieratrofie botafbraak abnormale stand gewrichten verminderde blaaslediging atrofie huid Gastro-oesofageale reflux Vertraagde transit bemoeilijkte voedsel-vochtinname sensorische deprivatie Verhoogde urineproductie latent corfalen ; pulmonale stase thromboflebitis orthostatische hypotensie pneumonie spierzwakte osteoporose contracturen Urineweginfectie; globus vesicae decubitus refluxoesofagitis obstipatie malnutritie ; slikpneumonie depressie ; verwardheid Fysiologische verwikkeling verandering
Preventie • Vermijd bedrust zo mogelijk vanaf eerste dag • Bij strikte indicaties: • Spoor actief mogelijke complicaties op • Inspectie, auscultatie, palpatie • Acute verwardheid • Stel preventieve maatregelen in • LMWH • Ademhalingskine • Spierversterkende oefeningen; passieve mobilisatie • Aangepast decubitusmateriaal • Bekijk uitscheiding • Evalueer voedsel- en vochtinname • Vermijd catheters en bijkomende fixatie