110 likes | 359 Views
I comitia (da com-ire = convenire ). Gell. N.A. 15.27.5 (Lelio Felice): Item in eodem libro hoc scriptum est: «Cum ex generibus hominum suffragium feratur, ‘curiata’ comitia esse; cum ex censu et aetate ‘centuriata’; cum ex regionibus et locis ‘tributa’» Gai 1.99:
E N D
Gell. N.A. 15.27.5 (Lelio Felice): Item in eodem libro hoc scriptum est: «Cum ex generibus hominum suffragium feratur, ‘curiata’ comitia esse; cum ex censu et aetate ‘centuriata’; cum ex regionibus et locis ‘tributa’» Gai 1.99: Populi auctoritate adoptamus eos qui sui iuris sunt
Comitia curiata • I più antichi • I membri sono raggruppati in 30 curiae (da co-viria = gruppo di uomini) • Le curiae sono riunite in gruppi di 10, ognuno dei quali costituisce 1/3 (una tribus) di tutta la comunità • Ogni curia è divisa in 10 decurie
3 tribù Tities Ramnes Luceres 30 curiae 10 curiae 10 curiae 10 curiae 300 decuriae 100 decuriae 100 decuriae 100 decuriae
Le 3 tribù ‘romulee’ • Tities = comunità sabina situata sul Quirinale e governata da Tito Tazio • Ramnes = comunità latina stanziata sul Palatino e retta da Romolo • Luceres = comunità etrusca guidata da un ‘lucumone’ (=principe-sacerdote etrusco)
Funzioni dei comitia curiata: • Sacrali • Lex de imperio • Votazione (?) delle leges regiae • Poena capitis (?) Formazione della legione: 100 fanti da ogni curia = 3000 uomini
Funzionamento: • Convocati e presieduti dal rex • Presi gli auspicia • Unità di voto = curia • Il voto è comunicato dal lictor (messo del curio) In epoca repubblicana si riuniscono solo i 30 littori in rappresentanza delle 30 curie.
Comitia calata Convocati per mezzo di un calator, ad opera dei pontefici per compiere determinati atti: • testamentum calatiis comitiis; • detestatio sacrorum
territoriali (urbanae/rusticae) • criterio: domicilio/proprietà fondiaria • in numero sempre crescente: • 4 urbane di epoca serviana • 21 agli inizi della repubblica • 35 nel 241 a.C.
Varro l.L. 5.181: (tributum) … dictum a tribubus, quod ea pecunia quae populo imperata erat, tributim a singulis proportione census exigebatur. Le 4 tribù urbane (cd. città delle 4 regioni) Suburana, Palatina, Esquilina, Collina