โดย นายอิสินธร สอนไว อดีตนักบริหารการทูตระดับสูง(เอกอัครราชทูต)

1. การบริหารจัดการการสื่อสาร เพื่อการบริหารราชการที่มีประสิทธิภาพ โดย นายอิสินธร สอนไว อดีตนักบริหารการทูตระดับสูง(เอกอัครราชทูต)

2. ประเด็นสำคัญ • บทบาทของนักบริหารกับการสื่อสารมวลชน • การแถลงข่าว • การสื่อสารในเวทีสาธารณะ • แนวคิด ทฤษฎีในการสื่อสาร • ประสบการณ์การปฏิบัติงาน • ข้อควรระวัง

3. บทบาทของนักบริหารกับการสื่อสารมวลชนบทบาทของนักบริหารกับการสื่อสารมวลชน • เป็นสิ่งที่อาจหนีไม่พ้น • เป็นดาบสองคม • การให้ข้อมูลเพื่อการ PR หรือชี้แจง / ลดแรงปัญหา • เพื่อเป็นการป้องกันปัญหาที่อาจเกิด • สะท้อนข้อเท็จจริง • คำนึงถึงหลัก Need to Know

4. การแถลงข่าว • บัญญัติ 10 ประการของการให้สัมภาษณ์ • อย่าพูดเชิงท้าทาย / ศัตรูอยู่ที่ปาก/ ปากเป็นนาย • การพลิกสถานการณ์เมื่อถูกรุก • ใช้อารมณ์ขัน / อย่าไปเครียดตามนักข่าว

5. การสื่อสารในเวทีสาธารณะการสื่อสารในเวทีสาธารณะ • ต้องกำหนดประเด็นที่จะสื่อสารให้ชัดเจน • คิดคำพูด/คำอธิบาย/คำชี้แจง ที่ชัดเจน • เตรียมข้อมูล สถิติ ตัวเลข ให้พร้อม และชัดเจน • ดูผลกระทบทางลบที่อาจเกิดขึ้น • อย่าสร้างผลกระทบต่อผู้อื่นหากไม่จำเป็น

6. การสื่อสารในเวทีสาธารณะ (ต่อ) • ควรกำหนดโฆษกสำหรับการให้ข่าว • การให้สัมภาษณ์ต้องยึดหลักการ ความถูกต้อง เป็นจริง • ควรบันทึกเทปเป็นหลักฐานไว้

7. แนวคิด ทฤษฎีการสื่อสาร (7c’s of Communication ของ Scott M.Culip) • Credibility(ความน่าเชื่อถือ) • Context(สภาพแวดล้อมในการสื่อสาร) • Content(เนื้อหาสาระ) • Clarity(ความชัดเจน) • Continuity and Consistency(ความต่อเนื่องและความแน่นอน) • Chanel(ช่องทางการสื่อสาร) • Capability of Audience (ความสามารถในการรับสารของผู้รับ)

8. ทฤษฎีการสื่อสาร(ต่อ) • Credibility (ความน่าเชื่อถือ) ความไว้วางใจต่อสถาบัน หรือผู้สื่อ และการมองเห็นความสันทัดในเรื่องนั้นๆ ของผู้สื่อสาร • Context (สภาพแวดล้อมในการสื่อสาร) ต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมของสังคมที่สนับสนุน การสร้างความรู้สึกการมีส่วนร่วมของผู้รับข่าวสาร ช่วยส่งเสริมไม่ให้เกิดความรู้สึกขัดแย้งกับเนื้อหาที่นำเสนอ • Content (เนื้อหาสาระ) ต้องมีความหมายกับผู้รับสาร และสอดคล้องกับค่านิยมของบุคคล และเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ของผู้รับข่าวสาร และส่งผลประโยชน์ต่อผู้รับสาร • Clarity (ความชัดเจน) ต้องทำให้เข้าใจง่าย ใช้ถ้อยคำสื่อได้ตรง ไม่กำกวม

9. ทฤษฎีการสื่อสาร (ต่อ) • Continuity and Consistency(ความต่อเนื่องและความแน่นอน) มีการสื่อสารอย่างต่อเนื่องเพื่อเป็นการเน้นย้ำให้ซึมซาบตามจุดหมาย และต้องรักษาความแน่นอนเที่ยงตรงของเนื้อหา • Chanel(ช่องทางการสื่อสาร) ต้องดูความนิยมของผู้รับ ช่องทางที่เปิดรับ การใช้ช่องทางต่างกัน จะให้ผลในการสื่อสารที่ต่างกัน รวมทั้งระดับการแพร่กระจาย • Capability of Audience (ความสามารถในการรับสารของผู้รับ) ต้องดูปัจจัยความสามารถ อุปนิสัย ระดับการศึกษา ความสดวกในการรับสื่อ

10. ทฤษฎีการสื่อสาร (ต่อ) • สำหรับสังคมไทย ขอปรับจาก 7c’s of Communication เป็น 7 c’s UPof Communication ส่วนที่เกินมาคือS = Sensitivity(ความอ่อนไหว ความละเอียดอ่อนของข่าว)ส่วน UP คือU = Unity (ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของการให้ข่าวสาร)P = Positive(การให้ข่าวสารควรเป็นเรื่องบวก)

11. ประสบการณ์การปฏิบัติงานประสบการณ์การปฏิบัติงาน • เรื่องดีไม่เป็นข่าว (good news is not news, bad news is news) “ข่าวร้ายลงฟรี ข่าวดีเสียเงิน” • Hidden Agenda ของผู้สื่อข่าว (การตั้งธง) • พูดเท่าที่จำเป็น • หลีกเลี่ยงเรื่องที่มีความอ่อนไหว • ไม่มีคำว่า “off the record”

12. ข้อควรระวัง • การหลุดประเด็นที่เป็นความลับของทางราชการ • การพูดประเด็นที่จะกระทบประเทศเพื่อนบ้าน • การถูกตัดต่อการให้สัมภาษณ์ • การฟ้องร้อง • การพูดที่ขัดกันเองกับที่เคยพูด • ประเด็นที่เกี่ยวกับสถาบันฯ / ศาสนา / ผิว

13. ข้อควรระวัง (ต่อ) • การถูกลอบอัดเทป • การแอบฟังและนำไปรายงาน / เสนอข่าว • ถังขยะอาจเป็นแหล่งข่าว • ระวัง ปาปาลอสซี่

14. สื่อมวลชน หมายรวมถึง สำนักข่าวต่างประเทศต่างๆ ทั้งในรูปโทรทัศน์ วิทยุ หนังสือพิมพ์ Electronic news สมาคมผู้สื่อข่าวต่างๆ สื่อมวลชนอิสระ รวมหมายถึงบุคคลที่ทำหน้าที่ในการวิเคราะห์ วิจารณ์เหตุการณ์ต่างๆ ทั้งที่ยึดเป็นอาชีพและสมัครเล่น เช่น สำนักข่าว BBC, CNN, CCTV, NHK, Al Jazeera

16. ข้อพึงระวังในการให้สัมภาษณ์ข้อพึงระวังในการให้สัมภาษณ์

17. การให้สัมภาษณ์ – ดาบ 2 คม

18. ประเด็นที่ต้องทราบก่อนให้สัมภาษณ์ประเด็นที่ต้องทราบก่อนให้สัมภาษณ์ (ตามแนวทางของ BBC) 1) ต้องทราบหัวข้อ / ประเด็นสัมภาษณ์อย่างชัดเจน ? 2) นำไปออกรายการอะไร ? 3) ผู้สัมภาษณ์คือใคร ? 4) ออกรายการสดหรืออัดเทป ? 5) ความยาวในการออกอากาศ ? 6) ออกอากาศร่วมกับรายการอื่นๆ หรือไม่ ? 7) อะไรคือประเด็นที่จะสื่อสาร ? 8) จดประเด็นสำคัญที่จะพูดไว้ 9) เตรียมข้อมูล ตัวเลขที่เกี่ยวข้องให้พร้อม 10) ซ้อมก่อนให้สัมภาษณ์

19. ลักษณะของสำนักข่าว • BBC เจาะลึก รุกไล่ ก้าวร้าวกว่า • CNN กว้างๆ ไม่ค่อยเจาะลึก • NHK ไม่ค่อยโจมตีใคร รายงานตามเหตุตามผล • CCTV คล้ายๆ ญี่ปุ่น ไม่เจาะลึก ยกเว้น ด้านสังคม วัฒนธรรม • Al Jazeeraลักษณะคล้าย CNN แต่มีการเจาะลึกบ้าง • สื่อเขมร พม่า มาเลเซีย ตามแนวผู้นำ

20. สื่อมวลชนบรูไน • สื่อมวลชนบรูไนจัดว่ามีเสรีภาพลำดับที่ ๙๒ ของโลก • มีกฏหมายที่ควบคุมและสามารถปิดสื่อสิ่งพิมพ์ได้โดยไม่ต้องให้เหตุผล และรัฐมีอำนาจในการตรวจสอบสื่อสิ่งพิมพ์ต่างประเทศได้ ทำให้สื่อต้องมีการเซ็นเซอร์ตัวเอง • โดยทั่วไปสื่อมวลชนบรูไนไม่มีอคติต่อไทย • มีบทบาทน้อยมากในเวทีระหว่างประเทศและอาเซียน

21. สื่อมวลชนกัมพูชา • ปัจจุบันมีหนังสือพิมพ์มากกว่า ๑๐๐ ฉบับ (กระทรวงข้อมูลกัมพูชาระบุว่ามีหนังสือพิมพ์และนิตยสาร ๖๐๐ หัว ร้อยละ ๖๗ เป็นภาษาต่างประเทศ จีน อังกฤษ) • ก่อนปี ๑๙๙๐ รัฐควบคุมสื่อทั้งหมด แต่ช่วง ๒๐ ปีที่ผ่านมาเริ่มมีเสรีภาพมากขึ้น • สื่อสิ่งพิมพ์รัฐบาลไม่คุมมากนัก ไม่มีการเซ็นเซอร์ (เสรีภาพสื่อลำดับที่ ๑๔๓ ) • นสพ.”เกาะสันติเพียบ” (เกาะสันติภาพ)ได้รับความนิยมสูงสุด รองมาคือ “รัศมีกัมพูชา” Cambodian News • สถานีโทรทัศน์และวิทยุส่วนใหญ่ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของกลุ่มธุรกิจที่ใกล้ชิดกับรัฐบาล • แม้กฏหมายคุ้มครองเสรีภาพของสื่อ แต่สื่อต่างๆ เซ็นเซอร์ตัวเองเนื่องจากไม่ต้องการขัดแย้งกับรัฐบาล

22. สื่อมวลชนอินโดนีเซีย • เสรีภาพของสื่อมวลชนอินโดนีเซียค่อนข้างดี แต่ยังมีกลุ่มผู้มีอำนาจในกองทัพและกลุ่มทุนธุรกิจพยายามเข้ามามีอำนาจในการควบคุมอยู่บ้าง • ตั้งแต่ ปี ๑๙๙๙ สื่อมวลชนอินโดเริ่มมีเสรีภาพมากขึ้นโดยมีกฏหมายประกันเสรีภาพสื่อมวลชนผลักดันโดยองค์กร Alliance of Indonesia Journalists • แต่ยังมีกฏหมายกำหนดกลไกการควบคุมและให้อำนาจทหารจัดการความขัดแย้งในการประท้วงเพื่อกำจัดเสรีภาพสื่อมวลชน โดยผู้สื่อข่าวอาจติดคุกถึง ๑๐ ปี หากรายงานข่าวเกี่ยวกับการคอร์รัปชั่นหรือเปิดโปงข้อมูลความลับของกองทัพหรือรัฐบาล • ปัจจุบันอินโดนีเซียมีสื่อสิ่งพิมพ์มากกว่า ๕๐๐ ฉบับ ที่สำคัญได้แก่ นสพ. Kompas, Java Pos ,Radar และมีสถานีวิทยุกว่า ๑,๐๐๐ แห่ง สถานีโทรทัศน์หลายสิบแห่ง เช่น TV 5, Metro TV, Trans TV, RC TV • นสพ.Aceh Feature

23. สื่อมวลชนของ สปป.ลาว • ระบบการปกครองโดยพรรคเดียวทำให้สื่อมวลชนลาวถูกจำกัดเสรีภาพโดยปริยาย • การทำงานของสื่อถูกจำกัดด้วย กม.อาญา ม.๕๑, ม ๕๒ ว่าด้วยการทรยศต่อชาติ การเป็นกบฏ การมีพฤติกรรมเป็นสายลับ ทำให้หมิ่นเหม่ต่อการรายงานของสื่อในการเผยแพร่ความคิดเห็นต่อสาธารณะ • รัฐมีอำนาจในการเซ็นเซอร์สื่อต่างประเทศ และมีอำนาจควบคุมสื่อในประเทศและIT • นสพ เวียงจันไทม์ / นสพ ประชาชน (ของพรรคปฏิวัติลาว) • สถานีโทรทัศน์ลาว/ โทรภาพแห่งชาติ/ ทีวี ป้องกันความสงบ (สนง.ตำรวจแห่งชาติ) สถานีวิทยุ CRI ฯลฯ

24. สื่อมวลชนมาเลเซีย • หนังสือพิมพ์หลักๆ มีประมาณ 12 ฉบับ เช่น BeritanHarian (Malay), myMetro (Malay), Utusan (Malay) , Business Times (Eng.), Daily Express (Eng.), The Malay Mail(Eng.), The New Strait Times (Eng.), The Star(Eng.), The Sun(Eng.), KwongWah (Chinese), Guang Ming Daily(English), Nanyang.com (Chinese) • รัฐบาลคุมเข้มบ่อยครั้งที่รัฐบาลออกมาข่มขู่สื่อมวลชนทั้งด้วยกฏหมายและกฏหมู่ • นสพ.Utusan Malaysia ขายดีที่สุด (พรรคอัมโน เป็นเจ้าของ) • นสพ.ภาษาอังกฤษ ได้รับความนิยมสูง • นอกจากนั้นยังมีหนังสือพิมพ์ฉบับภาษาทมิฬ / ภาษาอินเดีย

25. สื่อมวลชนมาเลเซีย (ต่อ) • ทัศนะคติต่อไทย มักไปตามกระแส มองไทยเป็นคู่แข่ง การรายงานข่าวเกี่ยวกับ ๓ จังหวัด ชดต.มักแสดงความเห็นใจฝ่ายผู้ก่อการ • การรายงานข่าวเกี่ยวกับไทยที่เป็นบวก เช่น ข่าวสถาบัน ฯ สถานที่เที่ยว วัฒนธรรม • การรายงานข่าวที่เป็นลบ กรณีกรือเซะ ตากใบ และเวลาที่ไทยมีปัญหาภายใน เช่น ความวุ่นวายทางการเมือง การประท้วง ปัญหาทางเศรษฐกิจ การลงทุน ท่องเที่ยว • โดยทั่วไปสื่อมาเลย์เป็นมืออาชีพ ร่วมมือดีต่อทางการไทย ยินดีรับเชิญมาไทย • การให้สัมภาษณ์ควรอัดเทปไว้เป็นหลักฐาน

26. สื่อมวลชนของเมียงม่าร์สื่อมวลชนของเมียงม่าร์ • ปัจจุบันพม่ามี นสพ. จำนวน ๑๖ ฉบับ หลังจากการผ่อนคลายทางการเมือง รัฐบาลพม่าได้อนุญาตให้มี นสพ.เอกชนตีพิมพ์ได้ ปัจจุบันมี นสพ.เอกชนประมาณ ๔ ฉบับ จาก ๑๖ ฉบับที่วางจำหน่ายแล้ว เช่น นสพ. Media One เป็นต้น • พม่าเป็นประเทศที่สื่อมวลชนมีเสรีภาพน้อยที่สุดในอาเซียนประเทศหนึ่ง(รองจากเวียดนาม สปป.ลาว มาเลย์) แต่ขณะนี้ยกเลิกมาตรการเซ็นเซอร์สื่อก่อนจัดพิมพ์แล้ว และมีเสรีภาพมากขึ้น สื่อมีปากมีเสียงร่วมกับรัฐบาลได้มากขึ้น • สื่อพม่ายังมีอุปสรรค/ความเสี่ยง ๒ ประการ คือ ไม่สามารถส่งเมล์ข้อมูลที่ทำลายภาพลักษณ์รัฐบาลผู้ส่งอาจถูกจำคุก ๓-๗ ปี และ กม.ควบคุมการนำเข้าส่งออกสิ่งของโดยไม่จดทะเบียนมีโทษจำคุก ๓ ปี • สำนักข่าวต่างๆ เช่น สำนักข่าวเสียงประชาธิปไตยแห่งพม่า (DVB)

27. สื่อมวลชนของฟิลิปปินส์สื่อมวลชนของฟิลิปปินส์ • สื่อมวลชนมีเสรีภาพที่สุดในอาเซียน แต่บ่อยครั้งถูกฟ้องหมิ่นประมาท ถูกข่มขู่และลอบสังหารโดยผู้มีอิทธิพล กรณีการเปิดโปงการคอร์รัปชั่นของ นักการเมือง/ จนท.รัฐ และการเปิดโปงอาชญากรรม • สื่อฟิลิปปินส์ให้ความสำคัญต่อเสรีภาพในการแสดงออกซึ่งความคิดและเสรีภาพในด้านข้อมูลมาก • ที่ผ่านมาสื่อมวลชนฟิลิปปินส์มิได้แสดงความเป็นอคติต่อไทย

28. สื่อมวลชนของสิงคโปร์ • มีความพยายามผลักดันให้สื่อมวลชนสิงคโปร์เป็นศูนย์กลางสื่อมวลชนในอาเซียน • สื่อภายในสิงคโปร์ถูกควบคุมโดยรัฐบาลโดยผ่านผู้ถือหุ้นทางธุรกิจการลงทุนในสื่อ • สื่อสิ่งพิมพ์ถูกควบคุมโดย สิงคโปร์ เพรส โฮลดิ้ง มีหนังสือพิมพ์ ๑๖ ฉบับตีพิมพ์เป็นหลายภาษา เช่น Business Times, The Strait Times, The Newspaper และนิตยสาร เช่น 88 Days, FHM Singapore เป็นต้น • บ่อยครั้งที่สื่อสิงคโปร์แพร่ข่าวในทางลบเกี่ยวกับประเทศไทย ส่งผลกระทบต่อชื่อเสียง และความน่าเชื่อถือของไทย

29. สื่อมวลชนเวียดนาม • เวียดนามถูกจัดอันดับเป็นประเทศที่สื่อมวลชนมีเสรีภาพอันดับที่ ๑๗๒ จาก ๑๗๙ ประเทศ • สื่อมวลชนเวียดนามอยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาล สิทธิเสรีภาพอยู่ภายใต้คำพูดว่า “ วิจารญ์ได้แต่ห้ามทำลายพรรครัฐบาล” • ขณะนี้มีกฏหมายควบคุมสื่อห้ามการถ่ายทอดรายการจากต่างประเทศ • ในประเทศเวียดนามมีหนังสือพิมพ์ เกือบ ๒๐๐ ฉบับ นิตยสารกว่า ๕๐๐ ฉบับ ทีวีและวิทยุกว่า ๖๐ สถานี มี website กว่า๖๐ website • เวียดนามมีผู้แทนสำนักข่าวในกรุงเทพ ๔ สำนัก เช่น สำนักข่าวและสถานีวิทยุแห่งชาติ และหนังสือพิมพ์สองฉบับ

30. สำนักข่าวของอาเซียน • สมาคมเครือข่ายสื่อมวลชนในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAPA) • ASEAN NEWS NETWORK

31. ประเภทและลักษณะของสื่อมวลชนประเภทและลักษณะของสื่อมวลชน • ประเภทรายงานเฉพาะข่าวที่เกิดขึ้นไม่ใส่ความเห็นส่วนตัว / เป็นกลาง • ประเภทรายงานข่าวและให้ความเห็นประกอบเป็นการทั่วๆ ไป • ประเภทรายงานข่าวและให้ความเห็นที่เอนเอียง • ประเภทสนใจทำรายงานข่าวแบบเจาะลึก • ประเภททำรายงานข่าวแบบฉาบฉวย • ประเภทติดตามประเด็นไม่ลดละ • ประเภทศึกษาประเด็นก่อนทำข่าวเป็นอย่างดี • ประเภทเกาะข่าวสัมภาษณ์ /ไม่ทำการบ้าน • ประเภทชอบใช้จิตสำนึก/ความรู้สึกส่วนตัววิเคราะห์ข่าว ไม่อยู่บนข้อเท็จจริง

32. ข้อพิจารณาก่อนให้สัมภาษณ์ข้อพิจารณาก่อนให้สัมภาษณ์ • พิจารณาว่าจำเป็นหรือไม่ที่จะให้สัมภาษณ์ • เรามีสิทธิให้สัมภาษณ์หรือไม่ • เรามีความรู้ ข้อมูล ประสบการณ์เพียงพอที่จะให้สัมภาษณ์หรือไม่ • พิจารณาผลเชิงบวก เชิงลบ ที่อาจเกิดขึ้น • พิจารณาจุดยืนของสำนักข่าว หรือผู้สัมภาษณ์ นั้นๆ

34. การให้สัมภาษณ์ 1) ครั้งแรกๆ จะประหม่ามาก 2) สภาพแวดล้อมในห้องส่งจะก่อให้เกิดความประหม่า 3) ทำใจให้ผ่อนคลาย คิดว่าหากไม่มีเรา การสัมภาษณ์ก็ไม่เกิด 4) ให้คิดว่าผู้สัมภาษณ์ไม่มีความรู้เฉพาะด้านเท่าเรา เขาจึงต้องเชิญเรา 5) ทำใจให้สนุกกับการสัมภาษณ์ 6) หากไม่แน่ใจ ขออัดเทปก่อน 7) ไม่เข้าใจคำถาม ให้ถามซ้ำ อย่าคาดเดา 8) หากไม่มั่นใจในภาษาที่เราไม่ถนัด ควรใช้ล่าม

35. การให้สัมภาษณ์ (ต่อ) 1) การนั่ง การมอง การฟัง • นั่งท่าสบาย ผ่อนคลาย • มองหน้าผู้สัมภาษณ์ ให้ตอบไปที่ผู้สัมภาษณ์ • อย่าใช้มือประกอบมากเกินไป • อย่าหลบตาหรือก้มหน้าพูด • อย่ายิ้ม เมื่อพูดถึงประเด็นที่จริงจัง 2) การพูด • พูดด้วยจังหวะที่เหมาะสม • ใช้ประโยคง่ายๆ สั้นๆ • หลีกเลี่ยงการให้ข้อมูลที่ละเอียดเกินไป • ตอบคำถามแล้วหยุดเพียงแค่นั้น

36. การให้สัมภาษณ์ (ต่อ) 3) การตอบคำถาม • ฟังคำถามด้วยความตั้งใจ • ไม่แน่ใจ ถาม / คิดก่อนพูด • ตอบประเด็นคำถามสั้นๆ ก่อน และค่อยขยายความ • อย่าเลี่ยงในการตอบคำถาม / ให้ตอบเพียงบางส่วน • กล้าที่จะท้าทายคำถาม หากเป็นคำถามที่มีข้อสมมุติฐานที่ผิด • สังเกตคำถามสุดท้าย (เป็นโอกาสที่เราจะเน้นย้ำประเด็นที่เรา ต้องการพูด แต่ต้องพูดให้ตรงกับสิ่งที่เราพูดไว้ก่อนหน้า)

37. ข้อควรระวังเพิ่มเติม • หลีกเลี่ยงประเด็นอ่อนไหว (ด้านศาสนา ผิว เชื้อชาติ) หรือประเด็นอื่นๆ โดยเฉพาะด้านสังคม และประเด็นขัดแย้ง • ให้สันนิษฐานว่าเมื่อเราพูด โลกได้ยินหมด แม้จะเป็นภาษาไทย • ผู้สัมภาษณ์อาจมีประเด็นซ่อนเร้น หลอกล่อให้เราตอบตามธงของเขา / การพยักหน้ารับฟังอาจถูกนำไปใช้ในทางผิด • ระวังคำที่อาจจะอ่อนไหว / มีผลกระทบ /คำที่แสลงสำหรับผู้ฟัง • ระวังคำที่อาจจะหลุดปาก / ระวังอารมณ์ / อคติ / พูดไม่มีข้อมูล

38. ทัศนคติของต่างชาติต่อประเทศไทยทัศนคติของต่างชาติต่อประเทศไทย • จีน • ญี่ปุ่น • ASEAN • สหรัฐฯ • อังกฤษ • ฝรั่งเศส • อาหรับ • ประเทศอื่นๆ

39. บทสรุป 1) การให้สัมภาษณ์ต้องคำนึงถึงผลประโยชน์แห่งชาติก่อนเสมอ 2) ต้องทำความเข้าใจในประเด็นนั้นๆ และพิจารณากระแสโลก 3) ต้องทำความเข้าใจในบทบาทและความสำคัญของประชาคมโลก ที่จะมีอิทธิพลต่อประเทศไทย 4) ต้องเข้าใจในแนวคิด และประเด็นหลักที่สำคัญๆ ก่อนดำเนินการ 5) หากกระแสโลกกับผลประโยชน์แห่งชาติสวนทางกัน ต้องหาวิธีการดำเนินการให้แนบเนียนและอธิบายได้ 6) การให้สัมภาษณ์มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ให้ใช้หลัก 10 ประการก่อนเสมอ

40. ขอบคุณ Q & A

46. ประชาคมโลก/ประชาคมระหว่างประเทศประชาคมโลก/ประชาคมระหว่างประเทศ ความหมาย : มีความหมายรวมถึงกลุ่มประเทศที่มีการรวมตัวกันโดยยึดหลักเขต ทางภูมิศาสตร์ ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ การเมือง สังคม ความมั่นคง อุดมคติ ศาสนา เชื้อชาติเผ่าพันธุ์ ลัทธิความเชื่อ ซึ่งหมายรวมถึง นานาประเทศทั่วโลก รัฐบาลต่างประเทศ องค์การระหว่างประเทศ ทั้งที่เป็นรัฐและมิใช่รัฐ สื่อมวลชน NGOs และสถาบันต่างๆ

47. ตัวอย่างประชาคมโลก • องค์การสหประชาชาติ (United Nations) • ทบวงการชำนัญพิเศษ (Specialized Agency) • องค์การระหว่างประเทศ (International Organization)  • องค์กรที่ไม่ใช่รัฐบาล (Non - Governmental Organization-NGOs) • กลุ่มผลประโยชน์ / กลุ่มเฉพาะกิจต่างๆ

48. ปัจจัยประกอบการกำหนดนโยบายภาครัฐ (ด้านการต่างประเทศ) • ยึดผลประโยชน์แห่งชาติ (National Interest - NI) • กระแสโลก / ความถูกต้อง • หน้าตาชื่อเสียงของประเทศ • คำนึงถึงผลกระทบระยะยาว

49. ประเด็นที่อยู่ในความสนใจของประชาคมโลกประเด็นที่อยู่ในความสนใจของประชาคมโลก • สิ่งแวดล้อม /climate change • สิทธิมนุษยชน (Human Right)/มนุษยธรรม (Humanitarian) • การก่อการร้ายระหว่างประเทศ • อาชญากรรมข้ามชาติ • ยาเสพติด • ผู้ลี้ภัย ผู้อพยพ ชนพลัดถิ่น • การค้ามนุษย์ • พลังงาน • ภัยธรรมชาติ • การเมืองระหว่างประเทศเฉพาะกลุ่ม (การ sanction อิหร่าน เกาหลีเหนือ พม่า ฯลฯ) • สงคราม การสู้รบ ความขัดแย้งต่างๆ

50. ประเด็นที่อยู่ในความสนใจของประเทศเพื่อนบ้านประเด็นที่อยู่ในความสนใจของประเทศเพื่อนบ้าน • ปัญหาเขตแดน • การค้าพรมแดน • ยาเสพติด • การค้ามนุษย์ • อาชญากรรมข้ามชาติ • ผู้อพยพ ผู้ลี้ภัย ชนพลัดถิ่น • การเมืองภายในของไทย