1 / 93

Hemostaza

Hemostaza. Hemostaza zespół procesów fizjologicznych, które zapewniają:. hamowanie krwawienia po przerwaniu ciągłości ściany naczynia płynność krwi krążacej ( zapobie ga nie zakrzepicy ). Główne elementy hemostazy:. * ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia

minowa
Download Presentation

Hemostaza

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Hemostaza

  2. Hemostaza zespół procesów fizjologicznych, które zapewniają: • hamowanie krwawienia po przerwaniu ciągłości ściany naczynia • płynność krwi krążacej (zapobieganie zakrzepicy)

  3. Główne elementy hemostazy: * ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy ukł.krzepnięcia ukł. hemostazy

  4. Hemostaza krew endotelium błona podstawowa subendotelium nieuszkodzona ściana naczynia Nienaruszony śródbłoneknie tworzy skrzeplin, nie reaguje z płytkami ani z czynnikami krzepnięcia (powierzchnia atrombogenna)

  5. Hemostaza W warunkach zachowania ciągłości naczyń i nienaruszonego śródbłonka, aktywacja układu hemostazy nie przekracza fizjologicznie znaczącego progu. Prawdopodobnie proces podprogowej aktywacji odbywa się stale, lecz jest stale hamowany przez mechanizmu antykoagulacyjne.

  6. Hemostaza krew płytki czynniki endotelium błona podstawowa subendotelium uszkodzenie ściany naczynia naczynie uszkodzone: uwalniają się czynniki tkankowe, warstwapodśródbłonkowa (trombogenna) wyeksponowana jest na działanie płytek i czynników krzepnięcia

  7. Hemostaza Hemostaza jest procesem trójfazowym, który obejmuje: • hemostazę pierwotną • hemostazę wtórną • fibrynolizę

  8. Hemostaza pierwotna cel: wytworzenie czopu płytkowego towarzyszy skurcz naczynia - płytki krwi - (leukocyty, erytrocyty) - ściana naczynia krwionośnego

  9. Hemostaza wtórna * cel: wzmocnienie czopu płytkowego za pomocą fibryny (czop hemostatyczny) i retrakcja skrzepliny (obkurczenie – wzmocnienie; płytkowa trombosteina) - płytki krwi, - osoczowe czynniki krzepniecia (ukł. krzepniecia)

  10. Krzepnięcie (hemostaza pierwotna i wtórna) powstawanie czopu płytkowego + skurcz naczynia (h. pierwotna) konsolidacja czopu płytkowego za pomocą włóknika → czop hemostatyczny (h. wtórna)

  11. Fibrynoliza cel: ograniczenie narastania czopu hemostatycznego rozuszczanie fibryny gł. enzym: plazmina powstajaca z plazminogenu

  12. fibrynoliza rozpuszczenie skrzepu ochrona przed zakrzepicą Fibrynoliza

  13. Główne elementy hemostazy: * ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy ukł.krzepnięcia ukł. hemostazy

  14. Ściana naczyń krwionośnych warstwa pośródbłonkowa – aktywacja płytek substancje wydzielane z kom. śródbłonka przeciwzakrzepowe prozakrzepowe PAI-1, cz. vW, PAF śródbłonkek pokryty glikokaliksem

  15. Główne elementy hemostazy: * ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy

  16. Płytki krwi • bezjądrzaste elementy morfotyczne krwi • powstają w szpiku w procesie trombopoezy z megakariocytów przy udziale trombopoetyny, Il-3, 11 • czas przeżycia płytek – 8-12 dni (rozpad w ukł. s-ś śledziony i wątroby) wartości prawidłowe PLT PLT = 150 – 400 x 103/ul (x 109/l) poziom hemostatyczny płytek (najmniejsza liczba płytek warunkująca czynność hemostatyczną płytek) PLT = 35-40 x 103/ul poziom zagrażający życiu PLT poniżej 10 x 103/ul małopłytkowość PLT poniżej 100 x 103/ul nadpłytkowość PLT powyżej 600 x 103/ul

  17. Budowa płytki krwi • białka adhezyjne - fibrynogen fibronektyna • czynnik V • trombospondyna • PF4 • mitogeny – PDGF • PAI-1 • białko S • ADP, ATP • Ca2+, Mg2+, • serotonina • histamina • fosfoinozytole fosfolipidy – PF 3 udział w h. pierwotnej, wtórnej

  18. Receptory płytkowe GPIIb/IIIa –fibrynogen GPIb/IX/V – czynnik vWF GPIa/IIa - kolagen

  19. Udział płytek w hemostazie pierwotnej aktywacja: aktywacja:

  20. Udział płytek w hemostazie pierwotnej 1) Adhezja zależna od warunków przepływu krwi w naczyniu oraz od obecności na powierzchni płytek specyficznych receptorów glikoproteinowych

  21. Udział płytek w hemostazie pierwotnej 1) Adhezja GPIb/V/IX – czynnik vWF GPIa/IIa – kolagen GPIV

  22. Udział płytek w hemostazie pierwotnej 2) Aktywacja Kw. acetylosalicylowy - lecznie ch. wieńcowej, - zabobieganie udarom mózgu

  23. Udział płytek w hemostazie pierwotnej 2) Aktywacja: zmiana kształtu płytek - mikrotubule, mikrofilament - udostępnienie fosfolipidów (PF3) - zmiany ekspresji receptorów

  24. Udział płytek w hemostazie pierwotnej 2) Aktywacja: reakcja uwalniania (degranulacja)

  25. Udział płytek w hemostazie pierwotnej 3) Agregacja łączenie płytek za pomocą białek adhezyjnych, gł. fibrynogenu (GP IIb/IIIa)

  26. Główne elementy hemostazy: * ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy

  27. Ukł. krzepnięcia * sprzężony układ czynników generujący trombinę, która przekształca fibrnogen w fibrynę (hemostaza wtórna) * Osoczowe czynniki krzepnięcia: Synteza genetycznie uwarunkowana, geny kodujące syntezę większości czynników zlokalizowane są na chromosomach autosomalnych, z wyjątkiem genów kodujących cz. VIII i IX – w chromosomie płciowym X

  28. Osoczowe czynniki krzepnięcia Kofaktory • Czynnik VIII • Czynnik V • Czynnik tkankowy TF (cz. III) Zymogeny proteaz serynowych • Czynnik XII • Czynnik XI • Czynnik IX • Czynnik VII • Czynnik X • Czynnik II • Czynnik XIII = transglutaminaza Czynnik I = fibrynogen

  29. OSOCZOWE CZYNNIKI KRZEPNIĘCIA KRWI 1. CZYNNIKI KONTAKTU 2. CZYNNIKI ZESPOŁU PROTROMBINY 3. CZYNNIKI WRAŻLIWE NA TROMBINĘ

  30. 1. CZYNNIKI KONTAKTU Białka produkowane w wątrobie, niezbędne do aktywacji krzepnięcia w kontakcie z ujemnie naładowanymi powierzchniami: włókna kolagenu, kaolin,szkło • Czynnik XII = cz. kontaktu = cz. Hagemana • Prekalikreina= Kalikreinogen = cz. Fletschera – proenzym kalikreiny, - aktywator cz. XII i plazminogenu • Wielkocząsteczkowy kininogen = cz. Fitzgeralda = HMWK – kofaktor aktywacji cz. XII, XI i kalikreinogenu • Czynnik XI = cz. Rosenthala = cz. przeciwhemofilowy- C

  31. 2. CZYNNIKI ZESPOŁU PROTROMBINY Synteza w hepatocytach przy udziale witaminy K jako kofaktora. • Czynnik X= cz. Stuarta-Prowera • Czynnik IX= cz. Christmasa = cz.przeciwhemofilowy -B • Czynnik VII = Prokonwertyna = cz. stabilny • Czynnik II =protrombina

  32. 3. CZYNNIKI WRAŻLIWE NA TROMBINĘ  Synteza w hepatocytach. Czynniki V i VIII są najbardziej labilnymi cz. i szybko ulegają degradacji w próbce krwi przechowywanej w temp. pokojowej lub w podgrzanym osoczu. CCzynnik XIII = czynnik stabilizujący fibrynę, transglutaminaza osoczowa Czynnik VIII = czynnik przeciwhemofilowy A, globulina antyhemofilowa Czynnik V= proakceleryna Czynnik I = fibrynogen

  33. Dodatkowe czynniki: Czynnik III = tromboplastyna tkankowa = czynnik tkankowy (TF) - białko integralnebłon komórkowych m.in. fibroblastów, monocytów, makrofagów,rec. dla cz. VIIa Czynnik IV- jony Ca2+ Cz.vWillebranda– wyst. w osoczu i w płytkach krwi, ułatwia adhezję płytek; tworząc kompleks z cz. VIII, chroni go przed proteolityczną degradacją przez APC FL-Fosfolipidy błon komórkowych płytek – fosfatydyloseryna

  34. Zespoły enzymatyczne układu krzepnięcia • Zawierają: • - kofaktor zakotwiczony w bł. kom. • - migrujące w osoczu, zależne od wit. K proteazy serynowe Czynnik tkankowy, VII VIIa Ca2+ IXa VIIIa Ca2+ PF3 Xa Va Ca2+ PF3 zespół cz. tkankowego tenaza protrombinaza Nieczynne formy zymogenów przyłaczają się do kompleksów, są aktywowane, przemieszczają się między kompleksami → przeniesienie sygnału aktywacji

  35. * układ kaskadowy *dodatkowo sprzężenia zwrotne i alternatywne ścieżki generacji trombiny

  36. Dwa szlaki aktywacji ukł. krzepnięcia zewnątrz- pochodny (uszkodzenie tkanki) wewnątrz- pochodny (ujemnie naładowana powierzchnia)

  37. Dwa szlaki aktywacji ukł. krzepnięcia * tworzenie kompleksów TF i VIIa uważa się za kluczowy etap procesu krzepnięcia in vivo (szlak zewnatrzpochodny) * fizjologiczne znaczenie wstępnych etapów szlaku wewnątzpochodnego ? → rola w fibrnolizie

  38. TFPI

  39. Szlaki zewnatrz- i wewnatrzpochodny nie są niezależne * aktywacja cz. IX (szlak wewnątrzpoch.) przez kompleks TF i cz. VIIa (szlak zewnątrzpoch.)

  40. uszkodzenie tkanki

  41. Aktywacja protrombiny * na powierzchni aktywowanych płytek * wymaga kompleksu protrombinazowego - płytkowe anionowe fosfolipidy (fosfatydyloseryna), - Ca++ - cz. Va (kofaktor) - cz. Xa - protrombina

  42. Aktywacja protrombiny uwalniana z pow. płytki PROTROMBINA Xa FRAG. 1, 2 FORMA POŚREDNIA 2 Xa markery generacji trombiny Łań.A Łań.B T TROMBINA FRAG. 1 FORMA POŚREDNIA 1

  43. Protrombina Trombina Fibrynogen monomery fibryny Tworzenie fibryny

  44. Fibrynogen (czynnik I) * dimer, sytetyzowany w wątrobie * monomer zbudowany z trzech różnych łańcuchów: A, B,  * forma rozpuszczalna * prawidłowe stężenie 2-3,5 g/l B B B B A A A A

  45. Tworzenie fibryny usunięcie fibrynopeptydów → odsłonięcie miejsc wiązania monomerów fibryny Fp i monomery fibryny – diagnostyka aktywacji ukł. krzepnięcia trombina (IIa) B B A A 2 FpA2 FpB monomer fibryny

  46. Protrombina Trombina Fibrynogen monomery fibryny fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna Tworzenie fibryny Monomery fibryny rozpuszczalne polimery fibryny

  47. Wiązania niekowalencyjne Wiązanie cząsteczek fibryny Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990

  48. Protrombina Trombina Fibrynogen monomery fibryny XIII XIIIa fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna fibryna Tworzenie skrzepliny

  49. Transglutaminaza (cz. XIII) * tiolo-cysteinowa transglutaminaza * obecna w płytkach krwi, megakariocytach i monocytach * zymogen jest konwertowany do postaci aktywnej przy udziale trombiny * odpowiada za tworzenie kowalencyjnych wiązań poprzecznych pomiędzy łańcuchami sąsiadujących oligomerów fibryny

More Related